ျမတ္စြာဘုရားသည္ သဗၺညဳတ ေရႊဥာဏ္ေတာ္ကို ရ၍ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူျပီးေနာက္ မိမိ ေတာထြက္လာစဥ္က ဦးစြာေတြ႕ရေသာ ကမၼဌာန္း ဆရာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ အာဠာရရေသ့ႏွင့္ ဥဒက ရေသ့တုိ႔အား တရားဦးေဟာၾကားရန္ ၾကံစည္ၾကည့္ေတာ္မူရာ ျဗဟၼ႕ာဘံုသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေရာက္ရွိ ေနေၾကာင္း သိရွိရသျဖင့္ ဒုတိယ အလုပ္အေကြ်း ျပဳခဲ့ေသာ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးထံ ၾကြလာေလေတာ့သည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ အစာမစားဘဲ ဒုကၠရစရိယာက်င့္ေနရာမွ အစာျပန္စားသျဖင့္ ဘုရား မျဖစ္ႏုိင္ ေတာ့ဘူးဟု အားေလွ်ာ့ သြားခဲ့ေသာ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဒီတစ္ခါလာလွ်င္ ျမင္ပင္ျမင္ရေသာ္လည္း ခရီးဦးၾကိဳ မျပဳစတမ္းဟု ညွိႏူိင္းထားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဘုရားရွင္၏ ဘုန္းတန္ခိုးေတာ္ အနႏၱေၾကာင့္ ၾကြလာေသာအခါ ေနရာမွ အားလံုးထၾကျပီး သပိတ္သယ္သူသယ္၊ ေျခေဆးသူေဆးႏွင့္ ခရီးဦးၾကိဳ ျပဳစုၾကသည္။ ဘုရားရွင္ကလည္း ပထမဆံုးေသာ တရားဦး ေဒသနာျဖစ္သည့္ ဓမၼစၾကာႏွင့္ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္ မူေလသည္။
ဓမၼစၾကာသုတ္ပါဠိ
နေမာ တႆ ဘဂေတာ အရဟေတာ သမၨာသမၺဳဒၶႆ။
ဓမစၾကာအမႊန္း
(က) ဘိကၡဴနံ ပဥၥ၀ဂၢီနံ၊
ဣသိပတန နာမေက။
မိဂဒါေယ ဓမၼ၀ရံ၊
ယံ တံ နိဗၺာနပါပကံ။
(ခ) သဟမၸတိ နာမေကန၊
မဟာျဗေဟၼန ယာစိေတာ။
စတုသစၥံ ပကာေသေႏ ၱာ၊
ေလာကနာေထာ အေဒသယိ။
(ဂ) နႏၵိတံ သဗၺေဒေ၀ ဟိ၊
သဗၺေလာက ဟိတတၳာယ၊
ဓမၼစကၠံ ဘဏာမ ေဟ။
၁ - ဓမစၾကာနိဒါန္း
ဧ၀ံ ေမ သုတံ -
ဧကံ သမယံ ဘဂ၀ါ ဗာရာဏသိယံ ၀ိဟရတီ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ။
တၾတ ေခါ ဘဂ၀ါ ပဥၥ၀ဂၢိေယ ဘိကၡဴ အာမေႏ ၱသိ -
၂ - အယုတ္တရား ႏွစ္ပါး
ေဒြ ေမ ဘိကၡေ၀ အႏ ၱာ ပဗၺဇိေတန န ေသ၀ိတဗၺာ၊
ကတေမ ေဒြ -
ေယာ စာယံ ကာေမသု ကာမသုခလႅိကာႏုေယာေဂါ ဟီေနာ္ ဂေမၼာ ေပါထုဇၨနိေကာ အနရိေယာ အႏနတၳသံဟိေတာ၊
ေယာ စာယံ အတၱကိလပထာႏုေယာေဂါ ဒုေကၡာ အနရိေယာ အနတၳသံဟိေတာ။
၃။ အလယ္အလတ္ အက်င့္တရား
ပေတ ေခါ ဘိကၡေ၀ ဥေဘာ အေႏၱ အႏုပဂမၼ မဇၥ်ိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
ကတမာ စ သာ ဘိကၡေ၀ မဇၥ်ိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
အယေမ၀ အရိေယာ အ႒ဂၤ ိေကာ မေဂၢါ။
ေသယ်ထိဒံ =
သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာ၀ါစာ သမၼာကမၼေႏၱာ သမၼာအာဇီေ၀ါ သမၼာ၀ါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
အယံ ေခါ သာ ဘိကၡေ၀ မဇၥ်ိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
၄ - ဒုကၡသစၥာ
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ။
ဇာတိပိ ဒုကၡာ၊ ဇရာပိ ဒုကၡာ၊ ဗ်ာဓိပိ ဒုေကၡာ၊ မရဏံပိ ဒုကၡံ၊ အပၸိေယဟိ သမၸေယာဂါ ဒုေကၡာ၊ ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊ ယံပိစၦံ န လဘတိ၊ တံပိ ဒုကၡံ၊ သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါ နကၡႏၶာ ဒုကၡာ။
၅ - သမုဒယသစၥာ
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ။
ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗၻ၀ိကာ နႏၵီရာဂသဟဂတာ တၾတတၾတာဘိနႏၵိနီ။
ေသယ်ထိဒံ -
ကာမတဏွာ ဘ၀တဏွာ ၀ိဘ၀တဏွာ။
၆ - နိေရာဓသစၥာ
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ။
ေယာ တႆာေယ၀ တဏွာသ အေသသ၀ိရာ ဂနိေရာေဓာ စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မုတၱိ အနာလေယာ။
၇ - မဂၢသစၥာ
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ။
အယေမ၀ အရိေယာ အ႒ဂၤ ိေကာ မေဂၢါ။
ေသယ်ထိဒံ -
သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာ၀ါစာ သမၼာကမၼေႏၱာ သမၼာအာဇီေ၀ါ သမၼာ၀ါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
၈ - ဒုကၡသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
“ဣဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥ” ႏိၱေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆ ေတသု ဓေမၼသု စကၡဳံ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၉ - ဒုကၡသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိေညယ်”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၨ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡဳံ ဥပဒါဒိ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၀ - ဒုကၡသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိညာတ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၁ - သမုဒယသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
“ဣဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၂။ သမုဒယသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟာတဗၺ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၃ - သမုဒယသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟီန”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပ ါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၄ - နိေရာဓသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
“ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၅ - နိေရာဓသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစိၦကာတဗၺ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပ ါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၆- နိေရာဓသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစိၦကတ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပ ါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၇ - မဂၢသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
“ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၈ - မဂၢသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာေ၀တဗၺ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပ ါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၉ - မဂၢသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
“တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာ၀ိတ”ႏိၱ ေမ ဘိကၡေ၀ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပ ါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၂၀ - ေရွးက ဘုရားျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္မခံခဲ့ပံု
ယာ၀ကီ၀ဥၥ ေမ ဘိကၡေ၀ ဣေမသု စတူသု အရိယသစၥသု ဧ၀ံ တိပရိ၀႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏ ဒႆနံ န သု၀ိသုဒၶံ အေဟာသိ။
ေန၀ တာ၀ါဟံ ဘိကၡေ၀ သေဒ၀ေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒ၀မႏုႆာယ “အႏုတၱရံ သမၼာသေမၼာဓိ ံ အဘိသမၺဳ ေဒၶါ” တိ ပစၥညာသိ ံ။
၂၁ - ယခုမွ ဘုရားျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံပံု
ယေတာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု ဧ၀ံ တိပရိ ၀႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏ ဒႆနံ သု၀ိသုဒၶံ အေဟာသိ။
အထာဟံ ဘိကၡေ၀ သေဒ၀ေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမဏျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒ၀မႏုႆာယ “အႏုတၱရံ သမၼာသေမၺာဓိ ံ အဘိသမၺဳ ေဒၶါ” တိ ပစၥညာသိ ံ။
၂၂ - ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ျဖင့္ သိျမင္ပံု
ဉာဏဥၥ ပန ေမ ဒႆနံ ဥဒပါဒိ “ အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ၊ အယ’မႏိၱမာ ဇာတိ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုနဗၻေ၀ါ”တိ။
၂၃ - ပဥၥ၀ဂၢိရဟန္းတုိ႔တရားႏွစ္သက္ၾကပံု
ဣဒ’မေ၀ါစ ဘဂ၀ါ။
အတၳမနာ ပဥၥ၀ဂၢိယာ ဘိကၡဴ ဘဂ၀ေတာ ဘာသိတံ အဘိနႏၵဳႏိ ၱ။
၂၄ - အရွင္ေကာ႑ည ေသာတာပန္ျဖစ္ပံု
ဣမသိၼ ံ စ ပန ေ၀ယ်ာကရဏသိၼ ံ ဘညမာေန အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ ၀ိရဇံ ၀ီတမလံ ဓမၼစကၡဳံ ဥဒပါဒိ “ယံကိဥၥိ သမုဒယဓမၼံ၊ သဗၺံ တံ နိေရာဓ ဓမၼ”ႏိၱ။
နတ္ျဗဟၼာတို႔ ေကာင္းခ်ီးေပးပံု
ပ၀တၱိေတ စ ပန ဘဂ၀ေတာ ဓမၼစေကၠ ဘုမၼာ ေဒ၀ါ သဒၵမႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
ဘုမၼာနံ ေဒါ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ စာတုမဟာရာဇိကာ ေဒါ၀ါသဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
စာတုမဟာရာဇိကာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ တာ၀တိ ံသာ ေဒ၀ါ သဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
တာ၀တိ ံသာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ ယာမာ ေဒ၀ါသဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
ယာမာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ တုသိတာ ေဒ၀ါ သဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
တုသိတာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ နိမၼာနရတီ ေဒ၀ါ သဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
နိမၼာနရတီနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိ ေဒ၀ါ သဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱီနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ ျဗဟၼကာယိ ကာ ေဒ၀ါ သဒၵ” မႏုႆာေ၀သံု “ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼိ ံ” တိ။
ဣတိဟ ေတန ခေဏန ေတန လေယန ေတန မုဟုေတၱန ယာ၀ ျဗဟၼေလာကာ သေဒၵါ အဗၻဳဂၢစိ ၦ။
၂၆- တစ္ေသာင္းေသာ ေလာကဓာတ္တုန္လူပ္ပံု
အယဥၥ ဒသသဟႆိေလာကဓာတု သံကမၸိ သမၸကမၸိ သမၸေ၀ဓိ။
၂၇ - အေရာင္အလင္းျဖစ္ေပၚလာပံု
အပၸမာေဏာ စ ဥဠာေရာ ၾသဘာေသာ ေလာေက ပါတု ရေဟာသိ အတိကၠမၼ ေဒ၀ါနံ ေဒ၀ါႏုဘာ၀ႏိၱ။
၂၈ - ျမတ္စြာဘုရား ဥဒါန္းက်ဴးပံု
အထ ေခါ ဘဂ၀ါ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါေနသိ “ အညာသိ ၀တ ေဘာ ေကာ႑ေညာ၊ အညာသိ ၀တ ေဘာေကာ႑ေညာ”တိ။
ဣတိဟိဒံ အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ အညာသိ ေကာ႑ေညာေတြ၀ နာမံ အေဟာသိ။
၂၉ - အညာသိေကာ႑ရွင္ညရွင္ရဟန္းျဖစ္ပံု
အထ ေခါ အာယသၼာ အညာသိ ေကာ႑ေညာ ဒိ႒ဓေမၼာ ပတၱဓေမၼာ ၀ိဒိတဓေမၼာ ပရိေယာဂါဠွဓေမၼယ တိဏၰ၀ိစိကိေစၦာ ၀ိဂတကထံကေထာ ေ၀သာရဇၨပၸေတၱာ အပရပၸစၥေယာ သတၳဳသာသေန ဘဂ၀ႏၱံ ဧတဒေ၀ါစ။
“လေဘယ်ာဟံ ဘေႏၱ ဘဂ၀ေတာ သႏၱိေက ပဗၺဇၨံ၊ လေဘယ်ံ ဥပသမၸဒ”ႏိ္ ၱ။
၃၀ - ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းအျဖစ္ရပံု
“ဧဟိ ဘိကၡဴ”တိ ဘဂ၀ါ အေ၀ါစ သြာကၡာေတာ ဓေမၼာ၊ စရ ျဗဟၼစရိယံ သမၼာ ဒုကၡႆ အႏၱကိရိယာယာတိ။
သာ၀ တႆ အာယသၼေတာ ဥပသမၸဒါ အေဟာသီတိ။
ဓမၼစကၠံပ၀တၱနသုတၱံ နိ႒ိတံ။
အနတၱလကၡဏသုတ္ ပါဠိ
နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသဗၺဳဒၶႆ။
အနတၱလကၡဏသုတ္အမႊန္း
(က) ဓမၼစကၠံ ပ၀ေတၱတြာ၊
အာသဠွိယံ ဟိ ပုဏၰေမ။
နဂေရ ဗာရာဏသိယံ၊
ဣသိပတန၀ွေယ ၀ေန။
(ခ) ပါေပတြာဒိ ဖလံ ေနသံ၊
အႏုကၠေမန ေဒသယိ။
ယံ တံ ပကၡႆ ပဥၥမ်ံ၊
၀ိမုတၱတၳံ ဘဏာမ ေဟ။
၁။ အနတၱလကၡဏသုတ္နိဒါန္း
ဧ၀ံ ေမ သုတံ -
ဧကံ သမယံ ဘဂ၀ါ ဗာရာဏသိယံ ၀ိဟရတိ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ။
တၾတ ေခါ ဘဂ၀ါ ပဥၥ၀ဂၢိေယ ဘိကၡဴ အာမေႏ ၱသိ “ဘိကၡေ၀ါ”တိ။
“ဘဒၵေႏ ၱ” တိ ေတ ဘိကၡဴ ဘဂ၀ေတာ ပစၥေႆာသံု။
ဘဂ၀ါ ေတဒေ၀ါစ-
၂။ ရူပကၡႏၶာ အနတၱျဖစ္ပံု
ရူပံ ဘိကၡေ၀ အနတၱာ။
ရူပဥၥ ဟိဒံ ဘိကၡေ၀ အတၱာ အဘ၀ိႆ၊ နယိဒံ ရူူပံ အာဗာဓာယ သံ၀ေတၱယ်။
လေဗ ၻထ စ ရူေပ “ဧ၀ံ ေမ ရူပံ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ရူပံ မာ အေဟာသီ” တိ။
ယသၼာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ ရူပံ အနတၱာ၊ တသၼာ ရူပံ အာဗာဓာယ သံ၀တၱတိ။
န စ လဗ ၻတိ ရူေပ “ဧ၀ံ ေမ ရူပံ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ရူပံ မာ အေဟာသီ”တိ။
၃။ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ အနတၱျဖစ္ပံု
ေ၀ဒနာ အနတၱာ။
ေ၀ဒနာ စ ဟိဒံ ဘိကၡေ၀ အတၱာ အဘ၀ိႆ၊ နယိဒံ ေ၀ဒနာ အာဗာဓာယ သံ၀ေတၱယ်။
လေဗၻထ စ ေ၀ဒနာယ “ဧ၀ံ ေမ ေ၀ဒနာ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ေ၀ဒနာ မာ အေဟာသီ” တိ။
ယသၼာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ ေ၀ဒနာ အနတၱာ၊ တသၼာ ေ၀ဒနာ အာဗာဓာယ သံ၀တၱတိ။
န စ လဗၻတိ ေ၀ဒနာယ “ဧ၀ံ ေမ ေ၀ဒနာ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ေ၀ဒနာ မာ အေဟာသိ” တိ။
၄။ သညာကၡႏၶာ အနတၱျဖစ္ပံု
သညာ အနတၱာ။
သညာ စ ဟိဒံ ဘိကၡေ၀ အတၦတာ အဘ၀ိႆ၊ နယိဒံ သညာ အာဗာဓာယ သံ၀ေတၱယ်။
လေဗ ၻထ စ အညာယ “ဧ၀ံ ေမ သညာ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ သညာ မာ အေဟာသီ” တိ။
ယသၼာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ သညာ အနတၱာ၊ တသၼာ သညာ အာဗာဓာယ သံ၀တၱတိ။
န စ လဗ ၻတိ သညာယ “ဧ၀ံ ေမ သညာ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ သညာ မာ အေဟာသီ” တိ။
၅။ သခၤါရကၡႏၶာ အနတၱျဖစ္ပံု
သခၤါရာ အနတၱာ။
သခၤါရာ စ ဟိဒံ ဘိကၡေ၀ အတၱာ အဘ၀ိႆံသု၊ နယိဒံ သခၤါရာ အာဗာဓာယ သံ၀ေတၱယ်ံဳ။
လေဗ ၻထ စ သခၤါေရသု “ဧ၀ံ ေမ သခၤါရ ေဟာႏ ၱဳ၊ ဧ၀ံ ေမ သခၤါရာ မာ အေဟသု” ႏိ ၱ။
ယသၼာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ သခၤါရာ အနတၱာ၊ တသၼာ သခၤါရာ အာဗာဓာယ သံ၀တၱႏိ ၱ။
န စ လဗ ၻတိ သခၤါေရသု “ဧ၀ံ ေမ သခၤါရာ ေဟာႏ ၱဳ၊ ဧ၀ံ ေမ သခၤါရာ မာ အေဟသု” ႏိ ၱ။
၆။ ၀ိညာဏကၡႏၶာ အနတၱျဖစ္ပံု
၀ိညာဏံ အနတၱာ။
၀ိညာဏဥၥ ဟိဒံ ဘိကၡေ၀ အတၱာ အဘ၀ိႆ၊ နယိဒံ ၀ိညာဏံ အာဗာဓာယ သံ၀ေတၱယ်။
လေဗၻထ စ ၀ိညာေဏ “ဧ၀ံ ေမ ၀ိညာဏံ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ၀ိညာဏံ မာ အေဟာသီ” တိ။
ယသၼာ စ ေခါ ဘိကၡေ၀ ၀ိညာဏံ အနတၱာ၊ တသၼာ ၀ိညာဏံ အာဗာဓာယ သံ၀တၱတိ။
န စ လဗၻတိ ၀ိညာေဏ “ဧ၀ံ ေမ ၀ိညာဏံ ေဟာတု၊ ဧ၀ံ ေမ ၀ိညာဏံ မာ အေဟာသီ” တိ။
၇။ ရူပကၡႏၶာ၌ လကၡဏာေရးသံုးပါး
တံ ကိ ံ မညထ ဘိကၡေ၀-
ရူပံ နိစၥံ ၀ါ အနိစၥံ ၀ါတိ။
အနိစၥံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ၊ ဒုကၡံ ၀ါ တံ သုခံ ၀ါတိ။
ဒုကၡံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ ဒုကၡံ ၀ိပရိဏာမဓမၼံ၊ ကလႅံ ႏု တံ သမႏု ပႆိတံု “ဧတံ မမ၊ ဧေသာဟမသၼိ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ” တိ။
ေနာ ေဟတံ ဘေႏ ၱ။
၈။ နာမကၡႏၶာေလးပါး၌ လကၡဏာေရးသံုးပါး
ေ၀ဒနာ နိစၥာ ၀ါ အနိစြာ ၀ါတိ။
အနိစၥာ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ၊ ဒုကၡံ ၀ါ တံ သုခံ ၀ါတိ။
ဒုကၡံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ ဒုကၡံ ၀ိပရိဏာမဓမၼံ၊ ကလႅံ ႏု တံ သမႏု ပႆီတံု “ဟတံ မမ၊ ဧေသာဟမသၼိ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ” တိ။
ေနာ ေဟတံ ဘေႏၱ။
-------------------
သညာ နိစၥာ ၀ါ အနိစၥာ ၀ါတိ။
အနိစၥာ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ၊ ဒုကၡံ ၀ါ တံ သုခံ ၀ါတိ။
ဒုကၡံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ ဒုကၡံ ၀ိပရိဏာမဓမၼံ၊ ကလႅံ ႏု တံ သမႏု ပႆီတံု “ဧတံ မမ၊ ဧေသာဟမသၼိ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ” တိ။
ေနာ ေဟတံ ဘေႏၱ။
-------------------
သခၤါရာ နိစၥာ ၀ါ အနိစၥာ ၀ါတိ။
အနိစၥာ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ၊ ဒုကၡံ ၀ါ တံ သုခံ ၀ါတိ။
ဒုကၡံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ ဒုကၡံ ၀ိပရိဏာမဓမၼံ၊ ကလႅံ ႏု တံ သမႏုပႆီတံု “ဧတံ မမ၊ ဧေသာဟမသၼိ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ” တိ။
ေနာ ေဟတံ ဘေႏၱ။
-------------------
၀ိညာဏံ နိစၥံ ၀ါ အနိစၥံ ၀ါတိ။
အနိစၥံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ၊ ဒုကၡံ ၀ါ တံ သုခံ ၀ါတိ။
ဒုကၡံ ဘေႏ ၱ။
ယံ ပနာနိစၥံ ဒုကၡံ ၀ိပရိဏာမဓမၼံ၊ ကလႅံ ႏု တံ သမႏုပႆီတံု “ဧတံ မမ၊ ဧေသာဟမသၼိ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ” တိ။
ေနာ ေဟတံ ဘေႏၱ။
-------------------
၉။ ရုပ္တရားကို တဏွာ, မာန, ဒိ႒ိဂါဟတုိ႔ျဖင့္ မရူၾကည့္အပ္ပံု
တသၼာ တိဟ ဘိကၡေ၀ ယံ ကိဥၥိ ရူပံ အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷံ အဇၥ်တၱံ ၀ါ, ဗဟိဒၶါ ၀ါ, ၾသဠာရိကံ ၀ါ, သုခုမံ ၀ါ, ဟီနံ ၀ါ ,ပဏီတံ ၀ါ, ယံ ဒူေရ သႏိ ၱေက ၀ါ၊ သဗၺံ ရူပံ “ေနတံ မမ၊ ေနေသာဟမသၼိ၊ န ေမေသာ အတၱာ” တိ ဧ၀ေမတံ ယထာဘူတံ သမၼမၸညာယ ဒ႒ဗၺံ။
၁၀။ ေ၀ဒနာတရားကို တဏွာ, မာန, ဒိဌိဂါဟတုိ႔ျဖင့္ မရူၾကည့္အပ္ပံု
ယာ ကာစိ ေ၀ဒနာ အတိတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာ အဇၥ်တၱံ ၀ါ, ဗဟိဒၶါ ၀ါ, ၾသဠာရိကာ ၀ါ, သုခုမာ ၀ါ, ဟီနာ ၀ါ ,ပဏီတာ ၀ါ, ယာ ဒူေရ သႏိ ၱေက ၀ါ၊ သဗၺာ ေ၀ဒနာ “ေနတံ မမ၊ ေနေသာဟမသၼိ၊ န ေမေသာ အတၱာ” တိ ဧ၀ေမတံံ ယထာဘူတံ သမၼမၸညာယ ဒ႒ဗၺံ။
၁၁။ သညာတရားကို တဏွာ, မာန, ဒိဌိဂါဟတုိ႔ျဖင့္ မရူၾကည့္အပ္ပံု
ယာ ကာစိ သညာ အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာ အဇၥ်တၱံ ၀ါ, ဗဟိဒၶါ ၀ါ, ၾသဠာရီကာ ၀ါ, သုခုမာ ၀ါ, ဟီနံ ၀ါ ,ပဏီတာ ၀ါ, ယာ ဒူေရ သႏိ ၱေက ၀ါ၊ သဗၺာ သညာ “ေနတံ မမ၊ ေနေသာဟမသၼိ၊ န ေမေသာ အတၱာ” တိ ဧ၀ေမတံ ယထာဘူတံ သမၼမၸညာယ ဒ႒ဗၺံ။
၁၂။ သခၤါရတရားကို တဏွာ, မာန, ဒိဌိဂါဟတုိ႔ျဖင့္ မရူၾကည့္အပ္ပံု
ေယ ေကစိ သခၤါရာ အတီတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာ အဇၥ်တၱံ ၀ါ, ဗဟိဒၶါ ၀ါ, ၾသဠာရိကံ ၀ါ, သုခုမည ၀ါ, ဟီနာ ၀ါ ,ပဏီတာ ၀ါ, ေယ ဒူေရ သႏိ ၱေက ၀ါ၊ သေဗၺ သခၤါရာ “ေနတံ မမ၊ ေနေသာဟမသၼိ၊ န ေမေသာ အတၱာ” တိ ဧ၀ေမတံ ယထာဘူတံ သမၼမၸညာယ ဒ႒ဗၺံ။
၁၃။ ၀ိညာဥ္တရားကို တဏွာ, မာန, ဒိဌိဂါဟတုိ႔ျဖင့္ မရူၾကည့္အပ္ပံု
ယံ ကိဥၥိ ၀ိညာဏံ အတိတာနာဂတ ပစၥဳပၸႏၷာ အဇၥ်တၱံ ၀ါ, ဗဟိဒၶါ ၀ါ, ၾသဠာရိကံ ၀ါ, သုခုမံ ၀ါ, ဟီနံ ၀ါ ,ပဏီတံ ၀ါ, ယံ ဒူေရ သႏိ ၱေက ၀ါ၊ သဗၺံ ၀ိညာဏံ “ေနတံ မမ၊ ေနေသာဟမသၼိ၊ န ေမေသာ အတၱာ” တိ ဧ၀ေမဘံ ယထာဘူတံ သမၼမၸညာယ ဒ႒ဗၺံ။
၁၄။ နိဗၺိႏၵဉာဏ္မွစ၍ မဂ္ကိစၥဆစ္ဆယ့္ေျခာက္ခ်က္ျဖစ္ပံု
ဧ၀ံ ပႆံ ဘိကၡေ၀ သုတ၀ါ အရိယသာ၀ေကာ ရူပသၼိမၸိ နိဗၺိႏၵတိ၊ ေ၀ဒနာယပိ နိဗၺိႏၵတိ၊ သညာယပိ နိဗၺိႏၵတိ၊ သခၤါ ေရသုပိ နိဗၺိႏၵတိ၊ ၀ိညာဏသိၼမိၸ နိဗၺိႏၵတိ။
နိဗၺိႏၵံ ၀ိရဇၨတိ။
၀ိရာဂါ ၀ိမုစၥတိ။
၀ိမုတၱသိၼ ံ ၀ိမုတၱမိတိ ဉာဏံ ေဟာတိ။
ခီတာ ဇာတိ။
၀ုသိတံ ျဗဟၼစရိယံ။
ကတံ ကရဏီယံ။
နာပရံ ဣတၳတၱာယာတိ ပဇာနာတိ။
၁၅။ မဥၥမဂၢီရဟန္းမ်ား ရဟႏ ၱာျဖစ္ပံု
ဣဒမေ၀ါစ ဘဂ၀ါ၊ အတၱမနာ ပဥၥ၀ဂၢိယာ ဘိကၡဴ ဘဂ၀ေတာ ဘာသိတံ အဘိနႏၵံဳ။
ဣမသိၼ ံ စ ပန ေ၀ယ်ာကရဏသိၼ ံ ဘညမာေန ပဥၥ၀ဂၢိယာနံ ဘိကၡဴနံ အႏုပါဒါယ အာသေ၀ဟိ စိတၱာနိ ၀ိမုစၥိ ံ သူတိ။
အနတၱလကၡဏသုတၱံ နိ႒ိတံ။
အထက္ေဖာ္ျပပါ ဓမၼစၾကာသုတ္ႏွင့္ အနတၱလကၡဏသုတ္ပါဠိေတာ္ကို ရြတ္ဖတ္ရန္ အသံထြက္ႏွင့္ စာလံုးေပါင္းမ်ား အခက္ခဲရွိေနပါက ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပထားေသာ လင့္ခ္ေလးကေန တစ္ဆင့္ မိမိရွာေဖြလုိေသာစာလံုး အကၡရာစဥ္အလုိက္ သြားေရာက္ရွာေဖြ ေလ့လာ ဖတ္ရူႏုိင္ပါတယ္ရွင္။
ပါဠိပါဌ္ဆင့္ အသံထြက္ ရြတ္ဖတ္ပံု အညႊန္း
ပါဠိဆရာၾကီးဦးေအာင္တင္ ဗုဒၶပရိတ္ေတာ္ႏွင္ အႏၱရာယ္ကင္း ဂါထာေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပသည္။
No comments:
Post a Comment