အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ၌ ဗုဒၶသာသနာ စတင္ျပန္႔ပြားပံု

သုေတသီ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕ ယူဆၾကသည့္အတုိင္း ဆူမၾတာကြ်န္းႏွင့္ မေလးကြ်န္းဆြယ္ကို သု၀ဏၰဘူမိ ဟုသတ္မွတ္လွ်င္ အင္ဒုိနီးရွား၏ အစိတ္ပိုင္းျဖစ္ေသာ ဆူမၾတာသို႔ ခရစ္ႏွစ္မေပၚမီ ၃-ရာစု၌ပင္ ဗုဒၶဘာသာ စတင္ေရာက္ရွိခဲ့သည္ဟု ယူဆရမည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၄၁၄-ခုႏွစ္တြင္ ဆူမၾတာသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ တရုတ္ ရဟန္းေတာ္ ဖာဟီယန္ကမူ ဆူမၾတာ၌ ျဗဟၼဏဘာသာ ျပန္႔ပြားလ်က္ရွိေၾကာင္း ဗုဒၵဘာသာကို အနည္းငယ္မွ်သာ ေတြ႕ရေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေလသည္။

သို႔ေသာ္ ဖာဟီယန္ ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀-ခန္႔ အၾကာတြင္ အိႏၵိယျပည္မွ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဂုဏ္၀ါမန္သည္ ဆူမၾတာသို႔ ၾကြေရာက္၍ ဗုဒၶဘာသာတရားမ်ားကို ေဟာၾကားျဖန္႔ျဖဴးခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ဆူမၾတာ၌ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ အျမစ္တြယ္ခဲ့ေလသည္။

ေက်ာက္စာမ်ားအဆုိအရ ခရစ္ႏွစ္ ၇-ရာစုကုန္ခါနီး၌ နန္းတက္ေသာ သီရိ၀ိဇယဘုရင္သည္ ဗုဒၶဘာသာကို လြန္စြာ အားေပးခ်ီးေျမွာက္ခဲ့ေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က သီရိ၀ိဇယႏုိင္ငံ၌ မဟာယာန တႏၱရ ဗုဒၶဘာသာ လြန္စြာထြန္းကားျပီး သံဃာတစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းကန္ မ်ားစြာရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

သီရိ၀ိဇယ၌ ခရစ္ႏွစ္ ၈-ရာစုတြင္ နန္းတက္ေသာ ေသေလျႏၵဘုရင္မ်ား လက္ထက္တြင္မူ ဗုဒၶဘာသာအထြန္းကားဆံုး အခ်ိန္ ျဖစ္ေလသည္။ ထုိေခတ္တြင္ ၾကီးမားခမ္းနားေသာ ဗုိရုိဗုေဓါ ေစတီေတာ္ၾကီးႏွင့္ မန္ဒြတ္စေသာ ေစတီမ်ားကို တည္ထားခဲ့သည္။ ဂ်ားဗား၊ ဗာလီစေသာ အျခားကြ်န္းမ်ားသို႔လည္း ဗုဒၶဘာသာ ျပန္႔ႏွံ႕သြားခဲ့ေလသည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၁၃-ရာစုမွ ၁၅-ရာစု အတြင္း အင္ဒိုနီးရွား၌ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာႏွစ္မ်ိဳးကို ေရာေႏွာကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၁၆-ရာစုတြင္ မူဆလင္ စူလတန္ဘုရင္မ်ား ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္သည့္အခ်ိန္မွ စ၍ အင္ဒိုနီးရွား၌ ဗုဒၶဘာသာ ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာကမူ ဗာလီကြ်န္း၌ ဆက္လက္ရွင္သန္လ်က္ ရွိေသည္။

မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား တစ္စ တစ္စ ၀င္ေရာက္လာမူေၾကာင့္ အင္ဒုိနီးရွား၌ ဗုဒၶဘာသာ၏ သက္၀င္လူပ္ရွားမူ အသင့္အတင့္ ရွိလာခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၃၀)ခန္႔က ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ အင္ဒိုနီးရွားသို႔ သာသနာျပဳခရီး ၾကြခဲ့ဖူးသည္။

ခန္႕မွန္းေျခအားျဖင့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အင္ဒိုနီးရွား၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဆယ္သန္းခန္႔ ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။