ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္

ေရွ႕၌ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတုိင္း ၀ိပႆနာဉာဏ္မ်ားျဖစ္ေပၚျပီးေနာက္ မဂ္စိတ္ ဖိုလ္စိတ္မ်ား ျဖစ္ရာတြင္ ေရွ႕ဦးစြာ ေသာတာပတၱိမဂ္စိတ္ႏွင့္ ေသာတာပတၱိဖိုလ္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အဆုိပါေသာတာပတၱိမဂ္စိတ္ႏွင့္ အတူတကြျဖစ္ေသာ ဉာဏ္ပညာကို ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ဟု ေခၚသည္။ ထုိေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္သည္ ဒုကၡ သစၥာကို ပိုင္းျခား၍ သိျခင္း(ပရိညာ)ကိစၥ၊ သမုဒယသစၥာကိုပယ္ျခင္း(ပဟာန)ကိစၥ၊ နိေရာဓသစၥာ(နိဗၺာန္)ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း(သစၦိကိရိယာ) ကိစၥ၊ မဂၢသစၥာကို မိမိသႏၱာန္၌ ျဖစ္ေပၚလာေစျခင္း(ဘာ၀နာ) ကိစၥ၊ ထုိမဂ္ကိစၥေလးခ်က္ကို တျပိဳင္နက္ ျပီးေစႏုိင္သည္။

ဥပမာ - ဆီမီးသည္ မီးစာကိုေလာင္ျခင္း၊ အေမွာင္ကိုပယ္ခြင္းျခင္း၊ အလင္းေရာင္ကို ရရွိေစျခင္း၊ ဆီကို ကုန္ခန္းေစျခင္းဟူေသာကိစၥေလးခ်က္ကိုတျပိဳင္နက္ ျပီးေစႏုိင္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပသည္။ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္သည္ အပါယ္သို႔ က်ေရာက္ေစတတ္ေသာ ေလာဘ ေဒါသ အစရွိေသာ အကုသိုလ္မ်ားကို ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးလုိက္ျပီး အပါယ္သံသရာဆင္းရဲဒုကၡပင္လယ္ၾကီးကို ခန္းေျခာက္သြားေစ၏။ အပါယ္တံခါးပိတ္၍ သဒၶါ သီလ စသည့္ အရိယာဥစၥာ(၇)ျဖာႏွင့္လည္း ျပည့္စံုသြား၏။ မိစၦာဒိ႒ိဟူေသာ လမ္းမွားကိုလည္း စြန္႔ပယ္၏။ အပါယ္ေဘးရန္အားလံုးကိုလည္း ျငိမ္းေအးေစ၏။ ျမတ္စြာဘုရား၏ ၾသရသအစစ္ သားေတာ္အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေစ၏။ ထုိေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ ဖုိလ္ဉာဏ္၏ ျပည့္စံုသူကို ေသာတာပန္ဟု ေခၚဆုိသည္။ မဂၢရွစ္ပါးဟူေသာ တရားေရယာဥ္သို႔ ေရာက္ရွိသူဟု ဆုိလုိသည္။

ေသာတာပန္ျဖစ္ျပီးသူသည္ သံေယာဇဥ္(၁၀)ပါးအနက္ သကၠာယ ဒိ႒ိ၊ ၀ိစိကိစၦာ၊ သီလဗၺတပရာမာသတုိ႔ကို အၾကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္၍ အပါယ္သို႔ က်ေစႏုိင္သည့္ ကာမရာဂ၊ ပဋိယသံေယာဇဥ္ကို ပယ္သတ္ထားသူျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ခႏၶာတုိ႔အေပၚ၌ အတၱဟု စြဲလမ္းထင္ျမင္မူ၊ ရတနာသံုးပါးစသည္တုိ႔၌ ယံုမွားသံသယျဖစ္မူ၊ ႏြား ေခြး စသည္တုိ႔၏ အေလ့အထမ်ားအတုိင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္လွ်င္ ကိေလသာစင္ၾကယ္သည္ဟု မွားယြင္းစြာ ေတြးေခၚယံုၾကည္မူမ်ား မရွိေတာ့ေခ်။ ထုိ႔ျပင္ အပါယ္သို႔က်ေရာက္ေစနုိင္သည့္ ကာမရာဂ၊ ပဋိယ(ေဒါသ) သံေယာဇဥ္တုိ႔ကို ပတ္သတ္ျပီး ျဖစ္သည့္အတြက္ အပါယ္ဘံုသို႔လည္း မက်ေရာက္ေတာ့ေခ်။ သံသရာတြင္ အမ်ားဆံုးကာမသုဂတိဘံု၌ (၇) ဘ၀မွ်သာ က်င္လည္ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ အျခား အကုသိုလ္အၾကမ္းစာမ်ားကိုလည္း ပယ္ထားသျဖင့္ ဣႆာ(ကိုယ့္ထက္သာ မနာလုိျခင္း)၊ မစၦရိယ(မေပးရက္လုိ ႏွေျမာတြန္႔တုိျခင္း) တရားဆုိးမ်ားလည္း မျဖစ္ေတာ့ေခ်။

ထုိ႔ျပင္ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္သည္ ငါးပါးသီလကို ခါး၀တ္ပုဆုိးကဲ့သို႔ ျမဲျမံစြာ ေစာင့္ထိန္းသည္၊ ပဥၥာနႏၱရိယကံကို မည္သည့္အခါမွ် မက်ဴးလြန္ ရဟန္းဘ၀ျဖင့္ ေနထုိင္သူျဖစ္လွ်င္ သာသနာေတာ္၌ သက္၀င္ယံုၾကည္မူ(သဒၶါ) ခုိင္ျမဲသည့္အတြက္ လူမထြက္ေတာ့ေခ်။ စင္စစ္ ေသာတာပန္သည္ အပါယ္တံခါးပိတ္၍ သုဂတိ ဘံုဘ၀သို႔သာ ဧကန္ ေရာက္ရွိမည္ျဖစ္ျပီး အထက္မဂ္ဖုိလ္ရဖုိ႔ရန္ ေသခ်ာေနျပီ ျဖစ္ေပသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။