၀ိတက္အေၾကာင္း

ၾကံစည္ျခင္းသေဘာသည္ ၀ိတက္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ထုိထိုၾကံစည္၊ ၀ိတက္မည္ရွင့္”ဟု ဆုိခဲ့သည္။ ဤၾကံစည္ျခင္းကို “စိတ္ကူးျခင္း=စဥ္းစားျခင္း”ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ဤ၀ိတက္သည္ ကာမ၀ိတက္၊ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္၊ ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္ဟု မေကာင္း၀ိတက္ ၃-မ်ိဳး၊ ေနကၡမၼ၀ိတက္၊ အဗ်ာပါဒ၀ိတက္၊ အ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္ ဟု အေကာင္း ၀ိတက္ ၃-မ်ိဳးအားျဖင့္ ၆-မ်ိဳးျပား၏။

ကာမႏွင့္ ေနကၡမၼ၀ိတက္

ရူပါရုံ သဒၵါရုံ စေသာ ကာမဂုဏ္အေၾကာင္းအရာ ကာမဂုဏ္အမူကိစၥတုိ႔ကို ၾကံစည္ စိတ္ကူးျခင္း။ ပစၥည္းဥစၥာ ရွာေဖြမူကို ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း စေသာ ေလာဘႏွင့္ မကင္းေသာ ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း “ကာမ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။ ေတာထြက္ဖုိ႔၊ ရေသ့ရဟန္းျပဳဖုိ႔၊ လွဴဒါန္းဖုိ႔၊ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ေနဖုိ႔၊ တရားအားထုတ္ဖုိ႔စေသာ ေလာဘတဏွာမွ လြတ္ကင္းေသာ ၾကံစည္ျခင္းကို “ေနကၡမၼ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။

ဗ်ာပါဒႏွင့္ အဗ်ာပါဒ၀ိတက္

ဗ်ာပါဒဟူသည္ သူတစ္ပါးကို ပ်က္စီးေစလုိ ေသေစလုိေသာ ေဒါသတည္း။ ထိုေဒါသႏွင့္ ယွဥ္ေသာ အၾကံကို “ဗ်ာပါဒ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။ ထုိေမတၱာႏွင့္ စပ္ယွဥ္ေသာအၾကံ (သတၱ၀ါအမ်ားကို ခ်မ္းသာေစလို ခ်မ္းသာေအာင္ ျပဳလုပ္လုိေသာအၾကံ) မ်ားကို “အဗ်ာပါဒ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။

၀ိဟိ ံသာႏွင့္ အ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္

၀ိဟိ ံသာဟူသည္ သူတစ္ပါးကို ညဥ္းဆဲလုိ ႏွိပ္စက္လုိေသာ ေဒါသတည္း။ ထုိေဒါသႏွင့္ ယွဥ္၍ ရုိက္ပုတ္ သတ္ျဖတ္ဖို႔ရန္ ၾကံစည္ျခင္း။ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္သြားေအာင္ ၾကံစည္ျခင္းမ်ားကို “၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။ အ၀ိဟိ ံသာဟူသည္ ထုိ၀ိဟိ ံသာ(ေဒါသ) ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ကရုဏာတည္း။ ထုိကရုဏာႏွင့္ ယွဥ္၍ ဒုကၡိတ သတၱ၀ါမ်ားကို ဒုကၡမွ ကယ္ဆယ္ဖုိ႔ရန္ ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း၊ တစ္နည္းနည္းအားျဖင့္ ဒုကၡမွလြတ္ကင္းေအာင္ ျပဳရန္ ၾကံစည္ျခငး္ကို “အ၀ိဟိ ံသာ ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။ မေကာင္းေသာ ၀ိတက္မ်ားကို ေရွာင္ရွား၍ ေကင္းေသာ ၀ိတက္ ၃-ပါးကုိသာ ျဖစ္ေစၾကပါကုန္။

အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။