မဂ္ ၄-ပါး၊ ဖုိလ္ ၄-ပါး၊ နိဗၺာန္ ၉-မ်ိဳးကို ေလာကုတၱရာတရား ၉-ပါးလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဓမၼ=တရားေတာ္ လုိ႔လဲေခၚပါတယ္။ အဲဒီ ၉-မ်ိဳးထဲကို ပိဋကသံုးပံု ပရိယတၱိတစ္ပါး ထပ္ျဖည့္ျပီး ဓမၼ=တရားေတာ္ ၁၀-ပါးလုိ႔လဲ ေခၚပါတယ္။ (ဓမၼံ သရဏံ ဂစၦာမိမွာ ဓမၼအရ ဒီတရား ၁၀-ပါးကို ယူရပါတယ္။)
နိဗၺာန္ဆုိတာ နိဗၺာန=နိ၀ါနဆုိတဲ့ ပါဠိက ေျပာင္းလာတဲ့ စကားျဖစ္တယ္။ နိ=ကင္းျခင္း မရွိဘူး+၀ါန=လုိခ်င္တပ္မက္မႈ တဏွာ+နိဗၺာန=လုိခ်င္တပ္မက္မႈ တဏွာ မရွိသျဖင့္ ဆင္းရဲဒုကၡလဲ မရွိေတာ့ဘဲ ေအးျငိမ္းခ်မ္းသာမူကို နိဗၺာန္လုိ႔ ေခၚတယ္။ နိဗၺာန္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔အတြက္ အျမတ္ထားကာ အလုိလားအပ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ေနာက္ဆံုး ပန္းတုိင္ျဖစ္ပါတယ္။
မဂ္စိတ္ေလးပါးနဲ႕ ဖိုလ္စိတ္ေလးပါးကို ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈-ပါးလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
မဂၢဌာန္ေလးေယာက္ ဖလဌာန္ေလးေယာက္ေပါင္း (၈)ေယာက္ကို အရိယာပုဂၢိဳလ္ ၈-ေယာက္လုိ႔လဲ ေခၚပါတယ္။
အရိယာသံဃာ ၈-ပါးလုိ႔လဲေခၚတယ္။
ပရမတၱ သံဃာ ၈-ပါးလုိ႔လဲေခၚပါတယ္။
သံဃာေတာ္ ၈-ပါးလုိ႔လဲေခၚပါတယ္။
(သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိမွာ သံဃအရ ဒီပရမတၱသံဃာ ၈-ပါးကို ယူရတယ္။)
ဖုိလ္တရားဆုိတာ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖုိလ္၊ အနာဂါမိဖိုလ္၊ အရဟတၱဖိုလ္ ေလးပါးျဖစ္တယ္။
အဲဒီ ဖုိလ္ေလးပါးကိုရေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေလးေယာက္ကို ဖလဌာန္ေလးေယာက္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
တစ္ေယာက္စီကိုေတာ့ အစဥ္အတုိင္း ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
မဂ္တရားဆုိတာ ေသာတာပတၱိမဂ္၊ သကဒါဂါမဂ္၊ အနာဂါမိမဂ္၊ အရဟတၱမဂ္ ၄-ပါးကိုလဲေခၚတယ္။
အဲဒီေလးပါးကို ေလာကုတၱရာကုသိုလ္ ၄-ပါးလုိ႔လဲေခၚတယ္။
မဂ္ကုသုိလ္ေလးပါးလုိ႔လဲ ေခၚတယ္။
အဲဒီ မဂ္ကုသုိလ္ ၄-ပါးရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို မဂၢဌာန္ေလးေယာက္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
ပ်က္စီးဆံုးပါးျခင္းကို ဗ်သနတရားလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
(၁) ဥာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳးမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊
(၂) ေဘာဂဗ်သန = စည္းစိမ္ဥစၥာပ်က္စီးျခင္း၊
(၃) ေရာဂါဗ်သန = အနာေရာဂါျဖစ္၍ က်န္းမာမႈ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၄) ဒိဌိဗ်သန = မွားေသာအယူကို ယူျခင္း၊
(၅) သီလဗ်သန = အက်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း တုိ႔သည္ ဗ်သနတရား ငါးပါးျဖစ္ပါသည္။
(၁) ကာလ၀ိပတၱိ = မင္းဆုိးမင္းညစ္ အုပ္ဆုိးေသာေခတ္ႏွင့္ ၾကံဳရျခင္း၊
(၂) ဂတိ၀ိပတၱိ = အပါယ္ေလးဘံု၌ ျဖစ္ေနရျခင္း၊
(၃) ဥပဓိ၀ိပတၱိ = ရုပ္ဆင္းအဂၤါ လကၡဏာေဖာက္ျပန္ ခြ်တ္ယြင္းျခင္း၊
(၄) ပေယာဂ၀ိပတၱိ = ေကာင္းေသာ အမူကိစၥ၌ အားထုတ္လံု႕လ မျပဳျခင္းဟု ၀ိပတၱိေခၚ ေဖာက္ျပန္ ခြ်တ္ယြင္းပ်က္စီးမူဟာ ေလးမ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ေရ၊
(၂) မီး၊
(၃) ခိုးသူ၊
(၄) အေမြခံသားဆုိး၊
(၅) မင္းဆုိး၊
ဤငါးမ်ိဳးကို ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါးလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါးဆုိတာက အျပစ္ရွိတဲ့ အရပ္ေနလွ်င္မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကို ေရာက္ေအာင္ တရားအားထုတ္ရန္ အခြင့္အခါ မရလုိ႔ အျပစ္ရွိတဲ့အရပ္၊ အျပစ္ရွိတဲ့ဘ၀လုိ႔ ဆုိရတယ္။ ပါဠိေတာ္မွာ အကၡဏလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကို မရႏူိင္တဲ့ကာလ(ေဒသ)လုိ႔ ဆုိလုိပါတယ္။ အပါယ္ေလးပါး ရွိတဲ့အနက္ အသူရကာယ္ကို ျပိတၱာအမ်ိဳးအစားထဲ ထည့္ျပီး -
(၁) ငရဲ၊
(၂) တိရစာၦန္
(၃) ျဗိတၱာ
(၄) အသညသတ္နဲ႕ အရူပျဗဟၼာဘံု၊
(၅) သာသနာ မေရာက္ႏူိင္တဲ့ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား လူရုိင္းေဒသ၊
(၆) သာသနာကို မယံုၾကည္တဲ့ မိစၦာဒိဌိလူမ်ိဳး ျဖစ္ျခင္း၊
(၇) တရားေတာ္ကို နားလည္ႏူိင္ေသာဥာဏ္ မရွိသူျဖစ္ျခင္း၊
(၈) ဘုရားမပြင့္တဲ့အခါ လူလာျဖစ္ျခင္း၊
အဲဒီအရပ္ရွစ္မ်ိဳးမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သတၱ၀ါေတြဟာ တရားေတာ္ကို နာၾကားခြင့္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ေရာက္ေၾကာင္း တရားကို အားထုတ္ခြင့္ မရတဲ့အတြက္ ထုိေဒသေတြကို ေရာက္မွာကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီၾသကာသ ဆုေတာင္းထဲမွာထည့္ျပီး ဆုေတာင္းထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကပ္ဆုိတာ ပါဠိလုိ ကပၸကို ျမန္မာလုိ ကပ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အၾကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဒီပ်က္စီးျခင္း ကပ္သံုးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏူိင္ငံေတြမွာ ေသနတ္၊ စိန္ေျပာင္း၊ အေျမာက္၊ ဗံုး၊ ဒံုးက်ည္လက္နက္ေတြ ထိမွန္ျပီး လူအမ်ား ေသေၾကေနၾကတာကို သတၳႏၱရကပ္ ဆုိက္တယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ လက္နက္ထိမွန္၍ လူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။
ေက်ာက္ေရာဂါ၊ ၀မ္းေရာဂါ၊ ပုလိပ္ေရာဂါစတဲ့ ေရာဂါဆုိးၾကီးေတြဟာ ရပ္ကြက္တစ္ကြက္၊ ျမိဳ႕ရြာနယ္ပယ္တစ္ခု၊ တုိင္းျပည္တစ္ခုလံုးမွာ က်ေရာက္ျဖစ္ပ်က္ျပီး လူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးရတာကို ေရာဂႏၱရကပ္ ဆုိက္ေရာက္တယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ေရာဂါဆိုးေတြ က်ေရာက္ျပီး လူအမ်ား ေသေၾက ပ်က္စီးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။
မုိးေခါင္၍ျဖစ္ေစ၊ ေရၾကီး၍ျဖစ္ေစ၊ စစ္မက္ထူေျပာ၍ မစုိက္ပ်ိဳးႏူိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ စုိက္ပ်ိဳးျပီး စပါးသီးႏွံမ်ား ၾကက္ငွက္ပိုးမႊားဖ်က္ဆီး၍ျဖစ္ေစ၊ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးျခင္းကို ဒုဗိ ၻကၡႏ ၱရကပ္ ဆုိက္ တယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးလုိ႔ လူအမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးျခင္းလုိ႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။
အပါယ္ေလးပါးဆုိတာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳဖုိ႔ အခြင့္အခါမရ ခ်မ္းသာသုခမရွိလဲ -
၁။ ငရဲ၊
၂။ တိရစာၦန္
၃။ ျဗိတၱာ
၄။ အသူရကာယ္ ေလးမ်ိဳးကိုေခၚပါတယ္။
(၁) ငရဲဆုိတာ နိရယပါဠိက နိရဲ၊ နရဲ၊ ငရဲလုိ႔ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလာတဲ့ပုဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အကုသုိလ္ဒုစရုိက္ ျပဳတဲ့လူေတြ ေသတဲ့အခါ ေရာက္ရွိရတဲ့ ခ်မ္းသာသုခ လံုး၀မရွိ။ မီးေတာက္မီးလွ်ံေတြ အျမဲေလာင္ကြ်မ္းေနတဲ့ ဒီကမၻာေျမၾကီးရဲ႕ေအာက္ ယူဇနာတစ္ေသာင္းငါးေထာင္ အကြာမွာရွိတဲ့ သိဇၨို၀္းငရဲ၊ ကာလသုတ္ငရဲ၊ သံဃာတငရဲ၊ ေရာရု၀ငရဲ၊ မဟာေရာရု၀ငရဲ၊ တာပနငရဲ၊ မဟာတာပနငရဲ၊ အ၀ီစိငရဲဆုိျပီး ငရဲၾကီးရွစ္ထပ္ရွိတယ္။ ငရဲၾကီး တစ္ထပ္တစ္ထပ္မွာ ငရဲငယ္ ၅-ထပ္ ကာရံေနပါတယ္။
(၂) တိရိစာၦန္ဆုိတာကေတာ့ ယခုမ်က္ျမင္ ျဖစ္ေနတဲ့ ငါး၊ လိပ္၊ ေခြး၊ ႏြား၊ ၾကက္၊ ငွက္စတဲ့ တိရစာၦန္ အားလံုးကို ေခၚပါတယ္။ တိရစာၦန္ဘ၀မွာ ခ်မ္းသာကင္းပံုကေတာ့ အမ်ားမ်က္ျမင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိရစာၦန္ျဖစ္ရမႈက အင္မတန္ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းလွပါတယ္။
(၃) ျပိတၱာဆုိ္တာက တေစၦ၊ မွင္စာ၊ သူရဲသဘက္၊ ဖုတ္ေကာင္၊ ထ်တ္ေကာင္ေတြကို ျပိတၱာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သုသာန္၊ အိမ္ၾကိဳအိမ္ၾကား စသည္မွာ ထမင္းဟင္းက်န္၊ တံေတြး၊ အံဖတ္၊ အပုပ္အစပ္ေတြကို ရွာစားေနၾကရတဲ့ သတၱ၀ါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
(၄) အသုရကာယ္ဆုိတာ ျပိတၱာအၾကီးစား တစ္မ်ိဳးပါပဲ။ လူေတြနဲ႕ ေ၀းကြာတဲ့ သမုဒၵရာျမစ္ကမ္းမွာ ေနၾကတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ အကုသုိလ္ေၾကာင့္ ေရမေသာက္ အစာမစားရတဲ့ သတၱ၀ါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုသုိလ္ေကာင္းမူ တစ္ခုခုျပဳျပီးရင္ ဆုေတာင္းဖုိ႔ လုိတာလဲ ရွိတယ္။ မလုိတာလဲရွိတယ္။ အဘိဓမၼာသေဘာအရ ကုသိုလ္တရားကို ၂၁-မ်ိုဳးခြဲတယ္။ ကာမာ၀စရကုသုိလ္က (၈)မ်ိဳး၊ မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္က (၉)မ်ိဳး၊ မဂ္ကုသုိလ္က (၄)မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ မဟဂၢဳတ္စ်ာန္ကုသုိလ္ (၉)မ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ရရွိသူဟာ ဆုေတာင္းေနစရာမလုိပါဘူး။ ေသရင္ ျဗဟၼာ့ဘံု ၂၀-မွာ စ်ာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားရမယ္။ ပထမစ်ာန္ကုသုိလ္ရသူက ပထမစ်ာန္ျဗဟၼာ့ဘံု၊ စတုတၳစ်ာန္ရတဲ့သူက စတုတၳစ်ာန္ျဗဟၼာ့ဘံုမွာ စ်ာန္ခ်မ္းသာကို ခံစားရတယ္။ ၀ိပႆနာက်င့္လုိ႔ မဂ္ကုသိုလ္ ၄-ပါးရတဲ့သူဟာလဲ ဖုိလ္ကုသိုလ္ ၄-ပါး အက်ိဳးခံစားရမယ္။ ေသာတာပတၱိမဂ္ကုသုိလ္ရတဲ့သူက ေသာတာပတၱဖိုလ္၊ အရဟတၱမဂ္ကုသုိလ္ရတဲ့ သူက အရဟတၱဖုိလ္ အက်ိဳးခံစားတယ္။ ကာမာ၀စရကုသုိလ္ ၈-မ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ထားတဲ့သူကေတာ့ လူ႔ဘံုနဲ႕နတ္ျပည္ ၆-ထပ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကာမသုဂတိ ၇-ဘံုမွာ လူခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာကို ခံစားရပါတယ္။ ဒီလုိခံစားေနရတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္ကုသုိလ္ဟာ ဘယ္ဘံုမွာခံစားရမယ္လုိ႔ ပုိင္းျခားကန္႕သတ္မႈ မရွိဘူး။ ကာမာ၀စရကုသုိလ္တစ္ခုဟာ လူ႔ဘံု စတုမဟာရာဇ္တာ၀တိ ံသာစတဲ့ သုဂတိ ၇-ဘံုလံုးမွာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။
လူ႔ဘ၀တစ္ခုတည္းမွာလဲ လူခ်မ္းသာေတြက အမ်ိဳးအစားအားျဖင့္ မေရမတြက္ႏူိင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားတယ္။ နတ္ျပည္မွာလဲ နတ္ခ်င္းတူေပမယ့္ ခ်မ္းသာသုခ မတူၾကဘူး။ ဘံုဘ၀ ၇-ခုမွာ မေရမတြက္ႏူိင္တဲ့ သုခေတြရွိတဲ့အနက္ထဲက ယေန႔ ယခုျပဳရေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမူကံေၾကာင့္ ဘယ္ဘံုမွာ ဘယ္လုိ ခ်မ္းသာသုခေတြ ခံစား စံစားရပါလုိ၏လုိ႔ တိက်တဲ့ဘံုဌာနနဲ႕ တိက်တဲ့ခ်မ္းသာကို ထုတ္ေဖာ္ဆုေတာင္းဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေဇာတိကသူေဌးအေလာင္းဟာ ကုသုိလ္ျပဳျပီး သူပိုင္တဲ့ပစၥည္းကို သူမေပးဘဲ ျမက္၊ ၀ါးျခမ္းစိပ္မွ် မယူႏုိင္ပါေစႏွင့္ဟု ဆုေတာင္းခဲ့လုိ႔ ယခု ေဇာတိက သူေဌးျဖစ္တဲ့အခါ သူ႔ပစၥည္းကို ဘယ္သူမွ ခိုးယူလုိ႔ မရဘူး။ အဂၢသာ၀ကဆု၊ ဧတဒဂ္ဆုေတြကို အတိတ္ဘ၀ကေတာင္းခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ယခု ဘုရားရွင္လက္ထက္မွာ ေတာင္းတဲ့ဆုနဲ႕ ျပည့္စံုၾကတာ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ ေနရာအမ်ားေတြ႕ႏူိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမူ တစ္ခုခု ျပဳျပီးရင္ မိမိလုိတဲ့ ဆုကို ေတာင္းသင့္တယ္လုိ႔ မွတ္ၾကရပါမယ္။
ဒါန၊ သီလစတဲ့ ကာမာစရကုသုိလ္ဟာ နိဗၺာန္ကိုတုိက္ရုိက္မေရာက္ႏုိင္ေပမယ့္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ျဖစ္နူိင္တဲ့အတြက္ ကုသုိလ္ျပဳျပီးတုိင္း ဣဒံေမပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု = ဤေကာင္းမူသည္ နိဗၺာန္ကို ေပးေဆာင္ ႏူိင္ပါေစသတည္း။ ဣဒ ေမ ပုညံ နိဗၺာနႆပစၥေယာ ေဟာတု = ဤေကာင္းမူသည္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစသတည္းလုိ႔ ဆုေတာင္းေလ့ ရွိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွ႕မွာ ျပခဲ့သလုိ နိဗၺာန္ကို ဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာကို ခံစားလုိစိတ္ျဖစ္ကာ ၀ိပႆနာတရားေတြကို လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံျဖစ္ဖို႔ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုသုိလ္ျပဳျပီးတုိင္း ဤကုသုိလ္ေကာင္းမူေၾကာင့္ နိဗၺာန္ေရာက္ရပါလုိ၏။ နိဗၺာန္အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ရပါလို၏လုိ႔ေတာ့ ဆုေတာင္းသင့္ပါတယ္။
ကုသုိလ္ေကာင္းမူျပဳျပီး ဆုမေတာင္းရင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့အလုပ္က ေကာင္းတဲ့အက်ိဳးကို ေပးမွာ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဆုမေတာင္းထားတဲ့အတြက္ တစ္ဘံုဘံုမွာ ခ်မ္းသာတစ္ခုခုကို ေပးပါလိမ့္မယ္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမူျပဳျပီးရင္ ဆုေတာင္းတာက ပုိေကာင္းပါတယ္။
ဥပရိပဏၰာသ အဌကထာမွာ ျပဆိုတာက ေကာင္းမူျပဳျပီးရင္ ဆုေတာင္းမွျဖစ္ခ်င္တဲ့ဘံုမွာ လုိခ်င္တဲ့ ခ်မ္းသာကို ရႏူိင္တယ္။ ဆုမေတာင္းရင္ ဒီကုသိုလ္ေၾကာင့္ ဘာျဖစ္မယ္လုိ႔ မေသခ်ာဘူး။ (ကတိမျမဲဘူး) လုိခ်င္တာေတြ ဆုေတာင္းျပီး ကုသုိလ္ေကာင္းမူကို လက္ေတြ႕မလုပ္ျပန္ရင္လဲ ေကာင္းတဲ့အတုိင္း မရပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမူလဲ ျပဳၾကပါ။ ကုသုိလ္ျပဳျပီးရင္လဲ မိမိလုိရာဆုကို ေတာင္းၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္း ထားပါတယ္။ ဒီဥပရိပဏၰာသအဌကထာ တုိက္တြန္းခ်က္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း သတိျပဳသင့္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမူလဲ ျပဳၾကပါ။ ဆုလဲေတာင္းၾကပါလုိ႔။
ရွိပါတယ္။ တစ္ေန႕မွာ ဘုရားရွင္ဟာ နာဠႏၵျမိဳ႕ ပါ၀ါရိကာသူေဌး၏ ဥယ်ာဥ္မွာ သီတင္းသံုး ေနပါတယ္။ ထုိအခါ အသိဗႏၶက၏သား ရြာသူၾကီးက အခ်ိဳ႕ေသာ ျဗဟၼဏေတြဟာ ေသတဲ့အခါ နတ္ျပည္ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးႏူိင္တယ္လုိ႔ သတင္းၾကီးေနပါတယ္။ သူတုိ႔ေျပာတဲ့အတုိင္း သူတုိ႔ လုပ္ေပးႏူိင္ပါ့မလားလုိ႔ ေလွ်ာက္ေတာ့ ဘုရားက ဥပမာေပးျပီး ေျဖပါတယ္။ ေက်ာက္တံုးၾကီးကို ေရထဲပစ္ခ်ျပီး “ဟဲ့ ေက်ာက္တံုး၊ ေပၚစမ္း ေပၚစမ္း”လုိ႔ အမိန္႕ေပးရုံနဲ႕ ေပၚပါ့မလား၊ မေပၚဘူး။ ျမဳပ္တဲ့သေဘာရွိတဲ့ ေက်ာက္တံုးကေတာ့ ျမဳပ္ေနမွာပဲ။ ေထာပတ္အုိးကို ပင္လယ္ေရေအာက္မွာ သြားခြဲျပီး “ေထာပတ္ေတြေရေအာက္မွာပဲ ျမဳပ္ေနရမယ္” လုိ႔ အမိန္႕ေပးလုိ႔ေကာ ရမလား၊ မရဘူး။ ေပၚတဲ့သေဘာရွိတဲ့ ေထာပတ္ကေတာ့ ေပၚမွာပဲ။
ထုိနည္းတူပဲ ဒုဂၢတိဘံုကို ေရာက္ေစမယ့္ အကုသိုလ္ဒုစရုိက္ေတြကို ျပဳက်င့္သူဟာ ေသရင္ အပါယ္ေလးပါးဘံုကို ေရာက္မွာပါပဲ။ ဘယ္သူကမွ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာ့ျပည္ေရာက္ေစမယ့္ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ တရားေတြကို အားထုတ္ ျဖည့္က်င့္ထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေသရင္ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္ေရာက္ေအာင္ မတင္ႏုိင္ဘူး။ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာ့ျပည္ ေရာက္ေစမယ့္ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ တရားေတြကို အားထုတ္ ျဖည့္က်င့္ထားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေသရင္ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္ ေရာက္မွာပဲ။ ဘယ္သူကမွ အပါယ္ေရာက္ေအာင္ တြန္းမခ်ႏူိင္ဘူလို႕ ေဟာထားပါတယ္။
ဘုရားရွင္ဟာ လူသားေတြအတြက္ တစ္စံုတစ္ရာ မလုပ္ေပးႏူိင္တာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မႈသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀-ေက်ာ္ခဲ့ပါျပီ၊ ဒီကာလအတြင္း လူသားေတြဟာ ဘုရားရွင္ကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ ရွိခိုးပူေဇာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ယေန႔တုိင္လဲ ကမာၻအႏွံ႕ လူသားေတြဟာ ရွိခိုးပူေဇာ္ေနၾကပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကို ဘာေၾကာင့္ ရွိခိုးပူေဇာ္ေနၾကသလဲလုိ႔ ေမးရင္ေတာ့ တိတိက်က် ေျဖဆုိႏုိင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဦးေရဟာ အေတာ္ နည္းပါတယ္။
ဘုရားရွင္ဟာ လူသားေတြအတြက္ ဆင္းရဲတြင္းက လြတ္ေအာင္ မကယ္တင္ႏုိင္ဘူး။ ခ်မ္းသာသုခရေအာင္လဲ မပို႔ေဆာင္ေပးဘူး။ လူသားဟာ သူ႔အားသူကိုးစနစ္နဲ႕ ဆင္းရဲလြတ္ေအာင္ ခ်မ္းသာတဲ့ သုခဘံုကိုရေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ ရုန္းကန္ရတယ္။ ဒီလုိၾကိဳးစားရုန္းကန္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ဆင္ကန္းေတာတုိး ၾကိဳးစားရုန္းကန္လုိ႔ မရဘူး။ ဘုရားပြင့္ေတာ္မမႈမီက လူသားေတြဟာ အစမထင္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္မွာ မီးနတ္၊ ေနနတ္၊ လနတ္၊ မုိးနတ္၊ ေတာေစာင့္နတ္၊ ျမစ္ေစာင့္နတ္၊ ေတာစုိး သစ္ပင္ၾကီးေတြစတဲ့ အေကာင္အထည္မရွိတဲ့ သဘာ၀နတ္ဘုရားေတြကို အာကိုးရာအျဖစ္နဲ႕ ကိုးကြယ္အားထား ရွိခိုးပူေဇာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ မီးနတ္၊ ေရနတ္စတဲ့ ဘုရားေတြဟာ လူသားေတြအတြက္ ဘာတစ္ခုမွ လုပ္မေပးႏုိင္ပါဘူး။
ေဂါတမဘုရားရွင္ ပြင့္လာတဲ့အခါမွာ သင္တုိ႔ ကိုးကြယ္ေနတဲ့ မီးနတ္၊ ေရနတ္ေတြေရာ ငါဘုရားပါ သင္တုိ႔ဆင္းရဲကို ေဆာင္မေပးႏုိင္ဘူး၊ သင္တုိ႔ ဆင္းရဲက လြတ္ေအာင္ ခ်မ္းသာသုခရေအာင္ သင္တုိ႔သာ အားထုတ္ၾကိဳးစားရမယ္လုိ႔ အမွန္တရားကို ေဟာေျပာေတာ္မႈပါတယ္။ ဒီအခါမွာ လူသားဟာ ဆင္းရဲလြတ္ေအာင္ ဘယ္လုိေနထုိင္ေျပာဆုိ ၾကံစည္ရမယ္၊ နတ္ရြာနိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုရေအာင္ ဘယ္လုိက်င့္ၾကံအားထုတ္ရမယ္ဆုိတာကို မသိႏူိင္ဘဲ ေရာင္လည္လည္ျဖစ္ေနတယ္။
ဒီအခါမွာ ဘုရားရွင္က ဒီလုိေနထုိင္လုပ္ကိုင္ ေျပာဆုိၾကံစည္တာဟာ ဆင္းရဲလြတ္ေၾကာင္း၊ ခ်မ္းသာသုခရေၾကာင္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ နည္းေကာင္းလမ္းမွန္ကို ညႊန္ျပေတာ္မႈခဲ့တယ္။ ဘုရားရွင္ ညႊန္ျပေတာ္မႈခဲ့တယ္။ ဘုရားရွင္ ညႊန္ျပေတာ္မႈတဲ့အတုိင္း လူသားေတြ က်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကတဲ့အခါ ဘုရားရွင္ ေဟာတဲ့အတုိင္း ခ်မ္းသာသုခကို ရရွိၾကတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡေတြက ကင္းလြတ္ၾကတယ္။ ဒီလုိ ဆင္းရဲက ကင္းလြတ္ေၾကာင္း၊ ခ်မ္းသာသုခရေၾကာင္းတရား လမ္းမွန္ကို ညႊန္ျပႏူိင္တဲ့ ဆရာတစ္ဆူအေနနဲ႕ ေက်းဇူးတံု႕ျပန္ေသာအားျဖင့္ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အပါယ္ေလးပါးဆုိတဲ့ မေကာင္းတဲ့ဘံု ဘ၀အျဖစ္ဆုိးေတြမွာ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔နဲ႕ ေကာင္းျမတ္တဲ့ နိဗၺာန္ကို ရဖို႔ ဆုေတာင္းရုံသက္သက္နဲ႕ မရပါဘူး အပါယ္ေလးပါးစတဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဘံုဘ၀အျဖစ္ဆုိးေတြကို ေရာက္ေစျဖစ္ေစမယ့္ အျပဳအမႈ အေျပာအဆုိ အၾကံအစည္ေတြကို မျပဳ မေျပာမၾကံစည္မိေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ အပါယ္စတဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဘံုဘ၀ဌာနေတြက လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ပါတယ္။
နိဗၺာန္စတဲ့ ေကာင္းျမတ္တဲ့ အရာကိုရဖုိ႔ဟာလဲ ဆုေတာင္းလုိ႔မရဘူး။ နိဗၺာန္ေရာက္ေစႏူိင္တဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ စခန္းသံုးဆင့္ကို လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္သာ နိဗၺာန္ကို ရႏုိင္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဘုရားဟာ လူသားေတြအတြက္ လမ္းမွန္ကိုသာ ညႊန္ျပတယ္။ အပါယ္ဆင္းရဲေရာက္မယ့္လူကိုလဲ ကိုယ္တုိင္ မကယ္ႏူိင္ဘဲ လူ႕ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္၊ နတ္ျပည္ ေရာက္ေအာင္လဲ မပုိ႔ေဆာင္ေပးႏိူင္ဘူး။ ဆင္းရဲဒုကၡေတြက လြတ္ကင္းျပီး ခ်မ္းသာသုခကို ခံစားႏူိင္ဖုိ႔အတြက္ လူသားဟာ သူကိုယ္တုိင္ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုစနစ္နဲ႕ ၾကိဳးစားအားထုတ္က်င့္ၾကံယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မမွန္ပါဘူး၊ ဒါနျပဳတယ္ဆုိတာက အခုအစိုးရပင္ေထာင္စပါး ၀ယ္သလုိပါပဲ။ မုိးဦးက်မွာ စုိက္ပ်ိဳးစရိတ္ေတြကို အစိုးရက ထုတ္ေပးထားျပီး စပါးေပၚေတာ့ စပါး ျပန္ရပါတယ္။ ေပးလွဴတာဟာလဲ ေပတဲ့အခါ ကုန္သြားတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ အခုဘ၀နဲ႕ ေနာင္ဘ၀အဆက္ဆက္မွာ အက်ိဳးခံစားေစႏုိင္မယ့္ ကုသုိလ္ကို ကိုယ္က ျပန္ရလုိက္ပါတယ္။ ကိုယ္ပုိင္တဲ့ ပစၥည္းကို ယခုဘ၀ တစ္သက္တာ သံုးစြဲျခင္းမဟုတ္ဘဲ ေနာင္သံသရာ ဘ၀အဆက္္ဆက္မွာ ကိုယ္နဲ႕သံုးစြဲႏုိင္ဖုိ႔ ကိုယ္နဲ႕တစ္ပါတည္း ယူသြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ကုိယ္ဘယ္ဘ၀ေရာက္ေရာက္ ကိုယ္နဲ႕ထပ္တူ အျမဲပါေနတဲ့အတြက္ အႏူဂါမိက=ေရႊအိုး ကိုယ္နဲ႕အျမဲပါေနတဲ့ ေရႊအုိးၾကီးနဲ႕ တူတယ္လုိ႔ က်မ္းဂန္မွာ ျပထားပါတယ္။
ဒီေန႔ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ပိုင္ေနတဲ့ ေငြေတြဟာ ဒီျမန္မာျပည္မွာသာ သံုးလုိ႔ရပါတယ္။ အေမရိကန္ေဒၚလာသံုးတဲ့ ႏူိင္ငံကိုသြားေတာ့မယ္ဆုိရင္ ျမန္မာေငြလဲဌာနမွာ ထားခဲ့ျပီး ခ်က္လက္မွတ္သာ ယူသြားရသလုိပါပဲ။ အလွဴဒါနျပဳတယ္ ဆုိတာက ျမန္မာေငြေတြကို ေငြလဲေရးဌာနမွာ သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ခ်က္လက္မွတ္ ထုတ္ယူသြားသလုိ ကုသုိလ္ေစတနာဆုိတဲ့ ခ်က္လက္မွတ္ကို ထုတ္ယူသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
လူတုိင္းဟာ ဘ၀သံသရာခရီးကို သြားၾကရမွာ ျဖစ္ေတာ့ သံသရာခရီးမွာ သံုးလုိ႔ရမယ့္ စြဲလုိ႔ရမယ့္ ဒါန ခ်က္လက္မွတ္ကိုလဲ လဲလွယ္ထားၾကဖုိ႔ အထူး လုိအပ္ပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာအဆင့္ဆင့္တက္သြားရင္ နိဗၺာန္ေရာက္သြားပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ နိဗၺာန္ခရီးကို တစ္ဘ၀တည္းသြားလုိ႔ေရာက္တာ မဟုတ္ပါဘူး၊ တကယ္လုိ႔သာ အခု တစ္ဘ၀တည္းနဲ႕ နိဗၺာန္ေရာက္မွာ ေသခ်ာတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါနမျပဳလဲ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
လူသူမရွိတဲ့ ေတာေတာင္ၾကီးထဲမွာ ၀ါးသြားခုတ္မယ့္ လူဟာ အဓိကလက္နက္ျဖစ္တဲ့ ဓားေတြလႊေတြ ၾကိဳးေတြ ပါရုံေလာက္နဲ႕ မလံုေလာက္ပါဘူး။ သံုးရက္ ငါးရက္ၾကာမယ္ဆုိရင္ သံုးရက္၊ ငါးရက္စာ ရိကၡာပါဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရိကၡာမပါရင္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အဓိကလုပ္ငန္း သစ္၀ါးေတြကို မခုတ္မသယ္နုိင္ေတာ့ပါဘူး။ အလားတူပါပဲ။ သံသရာခရီးေပါင္း ဘယ္ေလာက္ ေလွ်ာက္ၾကရဦးမယ္လုိ႔ မသိၾကတဲ့လူေတြဟာ ဒီခရီးရွည္အေတာအတြင္းမွာ စားသံုးဖုိ႔ ရိကၡာလုိပါတယ္။
ဒါနဟာ အေကာင္းဆံုး ရိကၡာထုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနံ ပါေထယ်မုတၱမံ-လုိ႕ ေဟာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါနဟာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း လမ္းစဥ္မဟုတ္ေပမယ့္ နိဗၺာန္လမ္း ခရီးရွည္ၾကီးကို ေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တဲ့ ရိကၡာထုပ္ၾကီးျဖစ္လု႔ိ မလြဲမေသြ ျပဳလုပ္ရမယ့္ ဘာသာေရး လုပ္ငန္းၾကီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ မွတ္ၾကရပါမယ္။
ေကာသလ သံယုတ္မွာ သူေဌးၾကီး တစ္ဦးဟာ သိန္း၈၀-ၾကြယ္၀ပါတယ္။ မစားရက္၊ မလွဴရက္ဘူး၊ ေန႕စဥ္ ပုန္းရည္နဲ႕ ဆန္ကြဲထမင္းစားတယ္။ သူေသေတာ့ သူ႔ပစၥည္း ဘုရင္သိမ္းသြားပါတယ္။ ဒါကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဘုရားရွင္က -
လူသူမရွိရာ ေတာထဲ၌ ဘယ္သူမွ် ေသာက္သံုးရျခင္း မရွိဘဲ ေျခာက္ခန္းသြားေသာ ေရကန္ၾကီးပမာ လူညံ႕မ်ား ဥစၥာရေသာ္ မိမိလည္း မစားရက္၊ သူတစ္ပါးကုိလည္း မေပးရက္ၾက။ ပညာရွိကား ဥစၥာရေသာ္ မိမိလည္း သံုးစား။ အမ်ားကိစၥလည္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ ေဆြမ်ိဳးအေပါင္းကို ေကြ်းေမြးကာ အကဲ့ရဲ႕ မခံရ။ အခ်ီးမြမ္းသာခံရ၍ ေသေသာ္ နတ္ျပည္သို႔သာ ေရာက္ရ၏။ လုိ႔ ေဟာထားပါတယ္။
ဒီေတာ့ ကိုယ္ရွာလုိ႔ ရရွိတဲ့ ပစၥည္း ဥစၥာကို ပညာရွိသံုး သံုးႏူိင္ၾကဖုိ႔ အထူးသတိျပဳသင့္ပါတယ္။
မလွဴမီ ၀မ္းေျမာက္၊ လွဴဆဲမွာ စိတ္ၾကည္လင္၊ လွဴျပီး၀မ္းေျမာက္ ၾကည္ႏူးျခင္းဆုိတဲ့ ဒကာဘက္က အဂၤါ ၃-ပါး၊ အလွဴခံဘက္က ရာဂ-ေဒါသ-ေမာဟ ကင္းျပီးသူ၊ ကင္းေအာင္က်င့္ေနသူ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အဂၤါ ၃-ပါးနဲ႕ ျပည့္စံုရင္ အက်ိဳးၾကီးပါတယ္။
မဟာသမုဒၵရာေရကို ႏူိင္းဆမရသလုိ ဒီအဂၤါ ၆-ပါးနဲ႕ညီတဲ့ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးကိုလဲ ႏူိင္းယွဥ္ေရတြက္မရဟု အဂၤုတၳိဳရ္ဆကၠနိပါတ္ နႏၵမာတာ ဥပါသိကာရဲ႕ အလွဴအေၾကာင္း ဘုရား ေဟာထားပါတယ္။
မဟုတ္ပါဘူးး။ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္လုိတဲ့ အေလာင္းေတာ္ေတြဟာ ဒါနဟာ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္းျဖစ္လုိ႔သာ ဒါနပါရမီကို ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ပါရမီ ၁၀-ပါးမွာ ဘုရားေလာင္းေတြဟာ ဒါနပါရမီကို ပထမဆံုးျဖည့္ၾကပါတယ္။
အေလာင္းေတာ္ဟာ မိမိအတြက္ ခုဘ၀ ေနာက္ဘ၀ သာယာေရးအတြက္ ဘာတစ္ခုမွ် မေတာင့္တၾက၊ သတၱ၀ါအမ်ား ေကာင္းစားေစလုိ ခ်မ္းသာေစလုိေသာ ေစတနာသာထား၍ လွဴဒါန္းေပးကမ္းၾကတယ္။ ဤဒါနမ်ိဳးကို ပါရမီေျမာက္ဒါနလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
အကယ္၍ ေတာင့္တလုိလွ်င္လည္း သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ နိဗၺာန္ကိုသာ ေတာင့္တ၏။ ထုိတဏွာမွ လြတ္ရာနိဗၺာန္ကို ေတာင့္တေသာ ၀ိ၀ဋၬနိႆိတဒါနသည္ သံသရာကို မရွည္ေစသည့္ျပင္ သံသရာမွ ျမန္စြာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ႏူိင္ပါတယ္။
က်မ္းဂန္ထဲမွာပါတဲ့ ေရစက္ခ်နည္းကေတာ့ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ လက္ထဲကို အလွဴရွင္က ရေလာင္းခ် လုိက္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ဆင္ျဖဴေတာ္ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးေတြဟာ မ,ခ်ီျပီး ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ သာဟတၳိကဒါန ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္ အဲဒီ မ,ခ်ီ မမႏူိင္တဲ့ ဆင္ၾကီး၊ ေက်ာင္းၾကီးေတြ အစားေရကို ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ လွဴတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျ့ပည္ ေရစက္ခ်ည္းကေတာ့ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ လွဴဒါန္းမူကို ကုိယ္စားမျပဳဘဲ အလွဴတကာ ကုိယ္စား ဘုန္းေတာ္ၾကီးက ဆုေတာင္း အမွ်ေ၀ေပးတဲ့အခါ အလွဴရွင္ဒကာက စိတ္မပ်ံ႕လြင့္ေအာင္ ေရကို တစ္စက္ တစ္စက္ ခ်ခိုင္းတယ္လုိ႕ ထင္ရပါတယ္။ ဒီလုိ တစ္စက္ တစ္စက္ ခ်တာကိုၾကည့္ျပီး ေရစက္ခ်တယ္လုိ႔ တြင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မ္းဂန္ေတြမွာေတာ့ ဒကၡိေဏာဒကံ = ျမတ္ေသာ အလွဴေရကို၊ ပါေတတြာ = က်ေစ၍၊ (၀ါ) ခ်၍လို႔သာ ဆုိတယ္။ ဥဒကဗီႏၵံဳ = ေရစက္ကို၊ ပါေတတြာ = က်ေစ၍၊ ၀ါ၊ ခ်၍လုိ႔ေတာ့ မေတြ႕ရပါဘူး။
ေရစက္ခ်တယ္ဆိုတာက ဆုေတာင္း အမွ်ေ၀ျခင္းကို လူေတြကိုယ္စား ဘုန္းၾကီးေတြက ဆုိေပးတာ ျဖစ္တယ္။ လူေတြ စနစ္တက် မဆုိတတ္လုိ႔ ဘုန္းၾကီးေတြက ဆုိေပးထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေျမာက္ပါတယ္။ လူေတြ သြားလာရာ ခရီးလမ္းဆံုမွာ ေရတြင္းေရကန္ တူးထားလုိက္လွ်င္ ခရီးသြားမ်ား ခပ္ယူသံုးေဆာင္ႏုိင္၏။ ခရီးသြား ခပ္သံုးသူမ်ားသည္ အလွဴခံျဖစ္နုိင္သကဲ့သို႔ ေစတီရုပ္ပြား တည္ထား ေပးလုိက္ပါက ေနာင္လာေနာက္သားတုိ႔ ဖူးေျမာ္ရင္ အဲဒီဖူးေျမာ္သူေတြဟာ အလွဴခံသေဘာ သက္ေရာက္တဲ့အတြက္ ရုပ္ပြားေစတီ တည္ထားမႈဟာ ဒါနေျမာက္တယ္လုိ႔ ဆုိနုိင္ပါတယ္။
(၁) အလွဴေပး ပုဂၢိဳလ္၊
(၂) အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္၊
(၃) လွဴဖြယ္ ၀တၳဳ၊
(၄) လွဴလုိေသာ ေစတနာ၊
ဒီအဂၤါ ၄-ခ်က္ ညီညြတ္ျပည့္စံုမွ အလွဴေျမာက္ပါတယ္။
ဒါနလကၡဏာ ၄-ပါးမွာ ေရစက္ခ်ျခင္လုိ႔ မပါတဲ့အတြက္ အဂၤါ ၄-ပါးျပည့္စံုရင္ ေရစက္မခ်လဲ အလွဴေျမာက္ပါတယ္။
ေၾကာက္၍ ေပးျခင္း၊ ျပန္ေပး ဓားျပေတြကို ေငြေပးရျခင္းမ်ိဳး၊ လာဘ္ကို ေမွ်ာ္ကိုး၍ ေပးျခင္း၊ သူတို႔ဆီက လက္ေဆာင္လုိခ်င္၍ ကိုယ္က လက္ေဆာင္ယူသြားျခင္းမ်ိဳး၊ ခ်စ္ၾကိဳက္၍ ပိုးေၾကးပန္းေၾကး ေပးျခင္းမ်ိဳးမွာ ဒါနမျဖစ္ပါ။
ဒါနံ နာမ ပရံ ဥဒၵိႆ သုဗုဒၶိ ပုဗၺိကာ အနၷာဒိဒသဒါန၀တၳဳ ပရိစၥာဂေစတနာ=ဒါနဆုိတာ သူတစ္ပါးကို ရည္ရြယ္၍ ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ေသာ ကမၼႆကတဥာဏ္ ေရွ႕သြားရွိတဲ့ စြန္႕လွဴေၾကာင္း ေစတနာ၊ ထုိေစတနာအရ ေပးလွဴမႈကိုသာ ဒါနလုိ႔ ေခၚရပါတယ္။
ဒါနံေဒတိဆုိတဲ့ စကားမွာေတာ့ ေစတနာကို ဒါနလုိ႔ မေခၚပါဘူး။ လွဴဒါန္းဖြယ္ရာ ပစၥည္း၀တၳဳေတြကို ဒါနလုိ႔ ေခၚရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထက္ပါ ပါဠိ၀ါက်ကို ျမန္မာျပန္ရင္ ဒါနံ၊ ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆးစေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္းကို။ ေဒတိ၊ ေပးလွဴ၏လုိ႔ ျပန္ရမယ္။ လွဴဖြယ္ပစၥည္းေတြကို ၀တၳဳဒါနလုိ႔ ေခၚရတယ္။
ဒါန = အလွဴေပးတယ္ဆုိတာက ေပးလွဴလုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ သႏၱာန္မွာျဖစ္တဲ့ ေစတနာကုိ ဒါနလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ေစတနာရွိမွ ေပးလွဴျဖစ္တယ္။ ေစတနာမရွိက မေပးလွဴျဖစ္။ ဒါန ျဖစ္ေျမာက္ေရးမွာ ေစတနာက အေၾကာင္းရင္းျဖစ္လုိ႔ ေစတနာကို ဒါနလုိ႔ ေခၚရတယ္။ ေစတနာ ဒါနလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
အဲဒီ ေစတနာနဲ႕ အတူတကြျဖစ္တဲ့ လုိခ်င္တပ္မက္မႈမရွိဘဲ စြန္႕လႊတ္ေပးကမ္းမႈ အေလာဘကိုလဲ ဒါနလုိ႔ ေခၚနုိင္ပါတယ္။ ေလာဘစိတ္မ်ားေနရင္ အလွဴမျဖစ္ဘူး။ ေလာဘနည္းမွသာ အလွဴျဖစ္ပါတယ္။
ေသာတာပန္ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေလာကီစည္းစိမ္ေတြကို ခံစားေမ့ေလ်ာ့ေနရင္ အမ်ားဆံုး (၇)ဘ၀ လူျပန္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ တစ္ဘ၀ ႏွစ္ဘ၀အတြင္းမွာလဲ အထက္မဂ္ဖုိလ္ေတြကို ရသြားနူိင္ပါတယ္။ (၇)ဘာ၀ထက္ေတာ့ ပိုျပီး ပဋိေသႏၶမေနႏုိင္ပါဘူး၊။ သကဒါဂါမ္ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေသျပီး လူ႔ျပည့္မွာ တစ္ၾကိမ္ပဲ ျပန္ျဖစ္ႏိူင္တယ္။ အနာဂါမ္ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ေသျပီးရင္ လူ႔ျပည္မွာ လူျပန္မျဖစ္ရပါဘူး။ အထက္ ျဗဟၼာ့ဘံုမွာ ျဖစ္ျပီး ရဟႏၱာျဖစ္ကာ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ရတယ္။ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ ေသရင္ေတာ့ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး တဏွာ ကုန္ခမ္းရာ ေအးျငိမ္းခ်မး္သာတဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္သြားပါတယ္။
ျဖစ္ပါတယ္။ စ်ာန္အဘိညာဥ္ေတြက တစ္ဆင့္ မဂ္ဖုိလ္ကို ကူးတာလဲ ရွိပါတယ္။
မဂ္ဖုိလ္ရတဲ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ မဂ္ဖုိလ္က ျပန္မေလွ်ာ့ေတာ့ပါဘူး။ ရျပီးတဲ့ မဂ္ဖိုလ္ဟာ ျမဲပါတယ္။ အထက္ဆင့္၊ အထက္မဂ္ကိုသာ တဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္ တက္သြားပါတယ္။ အရိယာပုဂၢိဳလ္က ရုိးရုိး ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္တယ္လုိ႔ေတာ့ မရွိပါဘူး။
ရပါတယ္။ သမထ အားထုတ္လုိ႔ မမာဓိအားေကာင္းတဲ့အခါ ပထမစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္၊ တတိယစ်ာန္၊ စတုတၳစ်ာန္ဆုိတဲ့ စ်ာန္ေလးဆင့္ကို ရမယ္။ စ်ာန္ရအျဖစ္နဲ႕ ေသရင္ ျဗဟၼာဘံု ၂၀-မွာ ျဗဟၼာျဖစ္ျပီး စ်ာန္ခ်မ္းသာကို စံစားေနႏုိင္မယ္။ ျဗဟၼာ့ျပည္ဆုိတာက အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ ဘာစီးပြားေရးမွ လုပ္စရာမလုိဘူး။ ဘာအာဟာရမွ စားစရာလဲမလုိဘူး၊ ေလာကီ အာရုံငါးပါးကိုလဲ မခံစားၾကေတာ့ဘူး။
ျပီးေတာ့ သမာဓိအား ေကာင္းတဲ့အခါ ေရွးဘ၀ကို ျပန္ျမင္ႏုိင္တယ္။ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏူႆတိ အဘိညာဥ္၊ အေ၀းကို လွမ္းျမင္ႏုိင္တယ္၊ ဒီဗၺစကၡဳ အဘိညာဥ္ အေ၀းက အသံကို လွမ္းၾကားႏူိင္တယ္။ ဒီဗၺေသာတ အဘိညာဥ္ (အၾကားအျမင္ ေပါက္တယ္)၊ တန္ခိုးဖန္ဆင္းႏုိင္တယ္။ ဣဒၶိ၀ိဓအဘိညာဥ္၊ သူတစ္ပါးစိတ္မွာ ဘာေတြစိတ္ကူးေနတယ္ဆုိတာ သိႏုိင္တယ္၊ ပရစိတၱ၀ိဇာနန အဘိညာဥ္ေတြကို ရႏုိင္တယ္။ ဒါဟာ သမထရဲ႕ စြမ္းအားေတြပဲ။
ပါရမီ ရင့္ျပီး ဥာဏ္အျမင္ရင့္ေနသူေတြဟာ စိတ္တည္ျငိမ္မႈ သမာဓိရဖို႔အတြက္ သမထဘာ၀နာကို အားထုတ္စရာ မလုိပါဘူး၊ ဘုရားရွင္လက္ထက္ တရားေဟာေတာ္မႈျပီး ေသာတာပန္စသည္ ျဖစ္သြားတယ္ ဆုိတာ ဒီလုိ ပုဂၢိဳလ္ေတြပါပဲ။
ဒါေပမယ့္ သာမန္ပုဂၢိဳလ္ေတြမွာေတာ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဆုိတဲ့ အဆင့္သံုးဆင့္ကို အစဥ္အတုိင္း တက္ရပါတယ္။ ေရွးဦးစြာ အက်င့္သီလ စင္ၾကယ္ရမယ္၊ ေနာက္သမာဓိရေအာင္ စိတ္တည္ျငိမ္ေအာင္ သမထကို အားထုတ္ရမယ္။ ျပီးမွ ရုပ္နာမ္ဇမၼေတြကို ရူျပီး ၀ိပႆနာကို ပြားရပါမယ္။
တရားထုိင္တယ္ဆုိတာက ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ လုိရင္းအက်ဆံုး အဆင့္ျမင့္ဆံုး က်င့္၀တ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ ပန္းတုိင္က ရုပ္နာမ္တုိ႔ခ်ဳပ္ရာ တဏွာကုန္ခန္းရာ နိဗၺာန္ကို ေရာက္ဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီနိဗၺာန္ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ သတိပဌာန္တရားကို အားထုတ္ၾကတယ္၊ အားထုတ္တဲ့အခါ၊ ဘုရားေရွ႕၊ သုိ႔မဟုတ္ ဆိတ္ျငိမ္ရာေနရာမ်ာ ကိုယ္ကို မတ္မတ္ထားထုိင္ျပီး ထြက္သက္ ၀င္သက္ကို မလြတ္တမ္းသိေအာင္ ႏွာသီးဖ်ား ႏူတ္ခမ္းဖ်ား တုိးထြက္သြားတာကိုသိေအာင္ သတိနဲ႕ ရူမွတ္ရပါတယ္။
လက္ေတြ႕ အားထုတ္နည္းအက်ယ္ကိုေတာ့ ၀ိသုဒၶိမဂ္စတဲ့ တရားအားထုတ္နည္း စာအုပ္ေတြဖတ္၊ ဆရာေကာင္း (သုိ႔မဟုတ္) ရိပ္သာတစ္ခုကို ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ေလ့လာ အားထုတ္သင့္ပါတယ္။
ရွိရွိသမွ် ရုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရေတြဟာ အျမဲမရွိ ဆင္းရဲ၏၊ အစိုးမရဟု အဖန္ဖန္ ရူျမင္သံုးသပ္မႈကို ၀ိပႆနာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီလကၡဏာသံုးပါးကို အထပ္ထပ္ရူျမင္ သံုးသပ္ရင္ ရုပ္နာမ္တရားေတြကို တပ္မက္စြဲလမ္းမူ မျဖစ္ေတာ့ဘူး၊ မတပ္မက္ရင္ ျငီးေငြ႕လာမယ္။ ျငီးေငြ႕ရင္ ဒီရုပ္နာမ္ေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳနုိင္တဲ့ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာအဆင့္ဆင့္ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။
ရဟႏၱာျဖစ္ျပီးရင္ေတာ့ ဘာသာေရးကိစၥလမ္းဆံုးျပီ၊ ေနာက္မဂ္ကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘာမွလုပ္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ေလာကီစ်ာန္ အၾကားအျမင္ေတြလုိလဲ တစ္ခါျပန္ေပ်ာက္သြားရုိး မရွိဘူး၊ ဒါ ၀ိပႆနာ ရူလုိ႔ရတဲ့ အက်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အရဟတၱမဂ္ကိုရမႈ ရဟႏၱာျဖစ္မႈဟာ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတုိင္ပါပဲ၊ ရဟႏၱာ အျဖစ္ထက္ပိုျမင့္တဲ့ ဘာသာေရးရည္မွန္းခ်က္ မရွိေတာ့ပါဘူး။
သမၼထ ကမၼဌာန္းေတြဟာ ကိေလသာ အပူေတြကို ျငိမ္းေအးေစေသာေၾကာင့္ သမထလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ သမထကမၼဌာန္း ေလးဆယ္ထဲက တစ္ပါးပါးကို စြဲစြဲျမဲျမဲ ပြားမ်ားေနရင္ ကိေလသာ ျငိမ္းျပီး စိတ္ဓာတ္ တည္ျငိမ္မႈကိုရမယ္။ ဒီသမထ အားေကာင္းလာရင္ စ်ာန္ ၄-ပါး အဆင့္ဆင့္ကိုရမယ္၊ ဒိဗၺစကၡဳေခၚ အျမင္ဓာတ္၊ ဒိဗၺေသာတေခၚ အၾကားဓာတ္၊ ပရစိတၱ၀ိဇာနနေခၚ သူတပါးရဲ႕ စိတ္ကိုသိျမင္မႈ၊ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏူႆတိေခၚ ေရွးဘ၀ေတြကို ျပန္လည္ေအာက္ေမ့ျမင္သိႏူိင္မႈ၊ ဣဒၶိ၀ိဓေခၚ တန္ခိုးဖန္ဆင္းႏူိင္မႈစတဲ့ ေလာကီအသိညာဥ္ ေတြ ရနုိင္တယ္။
သမထ အားေကာင္းျပီး စိတ္တည္ျငိမ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေလာကီလုိင္းျဖစ္တဲ့ စ်ာန္အဘိညာဥ္ေတြကို မသြားဘဲ ရုပ္နာမ္တရားေတြရဲ႕ မျမဲမႈ၊ ဆင္းရဲမႈ အစိုးမရမႈကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္းျဖင့္ ၀ိပႆနာနယ္ကို ကူးလုိက္ရင္ စ်ာန္အဘိညာဥ္မရဘဲ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာအဆင့္ဆင့္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ သမထရဲ႕ အစြမ္းေတြပါပဲ။
အၾကားအျမင္ရတယ္။ တန္ခိုးဖန္ဆင္းႏုိင္တယ္ဆုိတာေတြဟာ ေလာကီတရားေတြ၊ ေလာကီ အဘိညာဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကီ အဘိညာဥ္ေတြဟာ သမာဓိအားေကာင္းတဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာျပီး သမာဓိအားနည္းတဲ့အခါ ေပ်ာက္ကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။
သမာဓိအားနည္းသြားေတာ့ ေလာဘ။ ေဒါသစတဲ့ နီ၀ရဏတရားေတြ ၀င္လာပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အၾကားအျမင္ေတြ စ်ာန္တန္ခိုးေတြဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါတယ္။ ေလာကီျဖစ္တဲ့ စ်ာန္အဘိညာဥ္ေတြဟာ ေလာကုတၱရာျဖစ္တဲ့ မဂ္ဖိုလ္တရားေတြလုိ မျမဲပါဘူး။ ေသာတာပန္ သကဒါဂါမ္စတဲ့ ေလာကုတၱရာ တရားေတြက တစ္ခါရျပီးျပန္ျပီ၊ ေပ်ာက္ကြယ္တယ္လုိ႔ မရွိပါဘူး။ စ်ာန္ေတြ အၾကားအျမင္ေတြကေတာ့ ျပန္ေပ်ာက္ကြယ္သြား ႏုိင္တယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။
ဒါေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕အၾကားအျမင္ ေပါက္သူေတြဟာ လာဘ္လာဘ၊ ဘုန္းၾကီးမူ ေလာဘဘက္ကို လုိက္သြားတဲ့အခါ အၾကားအျမင္ေတြဟာ မမွန္ေတာ့ဘဲ ျဖစ္ရပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ တကယ္အားထုတ္လုိ႔ သမာဓိအား တကယ္ေကာင္းလာရင္ အၾကားအျမင္ ရႏူိင္ပါတယ္။ ဒိဗၺစကၡဳနတ္မ်က္စိ၊ ဒိဗၺေသာတ နတ္နားရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အာေဒသနာ ပါဋိဟာရိယလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
မမွန္ပါဘူး၊ ပုတီး ဘယ္ႏွပတ္ စိပ္မယ္ဆုိတဲ့ အဓိဌာန္အရ အနက္အဓိပၸာယ္ကို မစဥ္းစားဘဲ အျမန္ဆို အျမန္စိပ္သြားတာက အက်ိဳးမမ်ားလွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပုတီးပတ္ မျပည့္ခ်င္ေနပါေစ။ ပုတီးအပတ္ေရ နည္းခ်င္နည္းပါေစ၊ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို တကယ္ဥာဏ္မွာ ေပၚလာေအာင္ ရုပ္နာမ္တရားေတြရဲ႕ မျမဲပံု ဆင္းရဲပံု အစိုးမရပံု ေပၚလာေအာင္ ဆင္ျခင္ ရူမွတ္ရပါမယ္။ ပုတီးစိပ္တယ္ဆုိတာ နာမ္လုပ္ငန္း စိတ္လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္ဟာ မပ်ံ႕လြင့္ဘဲ ကမၼဌာန္းအာရုံ ဂုဏ္ေတာ္ေတြပြားမ်ားမႈထဲမွာ တည္ျငိမ္ေနယင္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟေတြ မျဖစ္ဘူး။ အကုသုိလ္စိတ္ေတြ မ၀င္ဘူး၊ ဒီလုိ စိတ္တည္ျငိမ္ဖို႔အတြက္ သမထ ဘာ၀နာကို ပြားရတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္ပုတီး စိပ္ရတယ္၊ ပုတီးစိပ္တဲ့ေနရာမွာ အေရအတြက္ထက္ အရည္အခ်င္းက ပိုအေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုတီးကို အေျပးမစိပ္ပါနဲ႕။
ရပါတယ္။ အတူတူပါပဲ၊ ပိဋကထဲမွာလဲ စိတ္မွာ ပြားမ်ားဆင္ျခင္ဖုိ႔ ဥာဏ္နဲ႕ျမင္ေအာင္ ရူဖုိ႔သာ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုတီးမပါဘဲ ရပါတယ္။ ပုတီးမပါဘဲ ဂုဏ္ေတာ္ေတြနဲ႕ လကၡဏာသံုးပါးကို ဆင္ျခင္ရူပြားႏုိင္ရင္ေတာ့ ပုိျပီး အဆင့္အတန္း ျမင့္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အခုေခတ္ ကမၼဌာန္းရိပ္သာေတြမွာ ပုတီးမပါဘဲ သမထ၀ိပႆနာေတြကို ရူဖုိ႔သာ သင္ျပၾကပါတယ္။ ပုတီးစိပ္ဖုိ႔ သိပ္မသင္ျပၾကပါဘူး။
ဘုရားေရွ႕မွာ သက္သာသလုိ ထုိင္ျပီးေတာ့ ျဖစ္ျဖစ္၊ ပက္လက္ကုလားထုိင္၊ ခုတင္ေပၚမွာ သက္သာသလုိထုိင္ျပီး၊ လွဲေလ်ာင္းျပီး ျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားအာရုံေတြကို စိတ္မေရာက္ေအာင္ မ်က္စိကိုမွိတ္ထားျပီး (ေဘးပတ္၀န္းက်င္ အသံမ်ား တိတ္ဆိတ္ေနခ်ိန္ဆုိလွ်င္ ပိုေကာင္းသည္၊) မိမိ စိတ္အာရုံထဲမွာ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္ရဲ႕ ပံုေပၚလာေအာင္ အာရုံျပဳပါ။ ျပီးမွ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ကိုးပါးထဲက အရဟံဂုဏ္ေတာ္ တစ္မ်ိဳးတည္းကို အရဟံ တစ္ခါဆုိ ပုတီးတစ္လံုးခ်၊ အရဟံ တစ္ခါဆုိ ပုတီးတစ္လံုးခ်ျပီး ပါဠိလုိ စိပ္ခ်င္လဲ စိပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အရဟံ အရဟံဆုိျပီး ပါဠိလိုစိပ္ရင္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူ ထုိက္ေသာျမတ္စြာဘုရားဆုိျပီး ပုတီးတစ္လံုးခ်၊ ဒီလုိ ျမန္မာလုိ ပြားမ်ားတာက ပိုေကာင္းပါတယ္ရွင္။
ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးထဲက အျခားဂုဏ္ေတာ္ တစ္ခုခုကိုလဲ ဒီအတုိင္း စိပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကို အာရုံေပၚမွာ စိတ္တည္ျငိမ္ေနဖို႔ မိမိစိတ္အစဥ္မွာ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြသာ ထင္ျမင္ေနဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္ တစ္ပါးတည္းကို မဟုတ္၊ ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကို တစ္ပါးျပီး တစ္ပါးဆက္ပြား၊ ဘဂ၀ါျပီး အရဟံ ျပန္ဆက္ပြားရင္လဲ ရပါတယ္။ ကိုယ္ တတ္မွတ္ထားတဲ့ ပုတီးပတ္ကို ရေတာ့ ရပ္လုိက္ရုံပါပဲ။
၀ိပႆနာ ဘာ၀နာပြား၍ ပုတီးစိပ္နည္းကေတာ့ ျမင္ျမင္သမွ် သခၤါရေတြရဲ႕ မျမဲပံု ဆင္းရဲပံု အစိုးမရပံုေတြကို ဥာဏ္မွာဆင္ျခင္ျပီး နာမရူပံ အနိစၥ = နာမ္ရုပ္တရားတုိ႔သည္ အျမဲမရွိ အနိစၥဆုိျပီး ပုတီးေလး တစ္လံုးခ်ရမယ္။ နာမ ရူပံ ဒုကၡံ = နာမ္ရုပ္တရားတုိ႔သည္ ဆင္းရဲ၏ ဒုကၡ၊ နာမ ရူပံ အနတၱံ = နာမ္ရုပ္တရားတုိ႔သည္ အစိုးမရ အနိစၥဟု စိတ္မွာဆင္ျခင္ျပီး ပုတီးတစ္လံုးစီ ခ်ရပါမယ္။ အဓိဌာန္သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပုတီးပတ္ျပီးေတာ့ ရပ္လုိက္ရုံပါပဲ။
ပုတီးစိပ္တယ္ဆုိတာ ဘာ၀နာပြားတာ ျဖစ္တယ္။ ဘာ၀နာက သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာဆုိျပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ သမထကမၼဌာန္း သမထဘာ၀နာက ၄၀ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ၄၀ထဲက ယေန႔ ျမန္မာအမ်ားစု စီးျဖန္းေနတဲ့ ဘာ၀နာကေတာ့ အႏူႆတိ ၁၀-ပါးထဲမွာပါတဲ့ ဗုဒၶါႏုႆတိ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ပြားမ်ားျခင္းကို အျပဳလုပ္မ်ားပါတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္ပုတီးေတြကို စိပ္ေနၾကပါတယ္။ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာကေတာ့ ျမင္ျမင္သမွ် သက္ရွိသက္မဲ့ ေတြဟာ အျမဲမရွိေသာေၾကာင့္ အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၡ။ အစိုးမရေသာေၾကာင့္ အနတၱဟု ထပ္ခါတလဲလဲ ရူပြားဆင္ျခင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္လကၡဏာသံုးပါးကို ပြားမ်ားမႈ အေရအတြက္ကို ပုတီးလံုးေရနဲ႕ မွတ္တာကို ပုတီးစိပ္တယ္လုိ႔ ေခၚတာပါပဲ။
