ဥကၠ႒ ၾသမကအခြဲ

(ဥကၠ႒ = အျမတ္။ ၾသမက = အညံ့။) ျပခဲ့ျပီးေသာ ဒြိဟတ္၊ တိဟိတ္ ကုသိုလ္စိတ္တို႔၌ ေရွ႕ပုဗၺေစတနာအခုိက္တုန္းကျဖစ္ေစ၊ လွဴျပီးေနာက္ အပရေစတနာအခိုက္မွာျဖစ္ေစ ကုသိုလ္ေစတနာျခံရံေနလွ်င္ (အကုသိုလ္မျဖစ္ဘဲ ကုသုိလ္စိတ္ေတြ ေရွ႕ေနာက္ပါေနလွ်င္) ျမင့္ျမတ္ေသာ ဥကၠ႒ ကုသိုလ္ျဖစ္၏။ မလွဴမီေရွ႕အဖုိ႔ႏွင့္ လွဴျပီးေနာက္အဖို႔ အကုသိုလ္မ်ား ျခံရံေနလွ်င္ ညံ့ဖ်င္းေသာ ၾသမကကုသိုလ္ျဖစ္၏။

ေရွ႕ေနာက္ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ “ျခံရံ”ဟူရာ၌ ထုိကုသိုလ္ႏွင့္ စပ္၍ ပုဗၺေစတနာ အပရေစတနာတုိ႔အခုိက္မွာ ကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္မူ၊ အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္မူကို “ျခံရံသည္”ဟု ဆုိလုိသည္။ ထုိကုသိုလ္ႏွင့္ မစပ္ဘဲ အလြတ္သက္သက္ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္တုိ႔ကို “ျခံရံ”ဟု မဆုိရ။ ဥပမာ - အလွဴေပးခါနီး ေရွ႕အဖို႔၌ ေၾကြးေတာင္းမရ၍ ျမီစားကို တရားစြဲကာ ေဒါသအကုသိုလ္ ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ အလွဴေပးဖုိ႔ ကိစၥ၌ကား စိတ္မပ်က္။ အလွဴေပးျပီးေနာက္ အလွဴကို ၀မ္းေျမာက္၏။ အပရေစတနာ ထက္သန္၏။ သို႔ေသာ္ ထုိအလွဴႏွင့္ မဆုိင္ေသာ ကိစၥ၌ကား ေလာဘ၊ ေဒါသ ျဖစ္ရ၏။ ဤသို႔ အလွဴႏွင့္ မဆုိင္ေသာ အရာ၀ယ္ ျဖစ္သမွ် အကုသိုလ္ကား အလွဴကုသိုလ္ ယုတ္ညံ႕ေအာင္ မေႏွာက္ယွက္ပါ။

ဤစကားအရ အခ်ဳပ္ကား - ပုဗၺေစတနာ အပရေစတနာ ထက္သန္ေသာ တိဟိတ္ ကုသိုလ္သည္ “ တိဟိတ္ ဥကၠ႒ ကုသိုလ္” ျဖစ္၏။ ပုဗၺေစတနာ ျဖစ္ေစ၊ အပရေစတနာ ျဖစ္ေစ တစ္ခုခုခ်ိဳ႕တဲ့လွ်င္ “တိဟိတ္ၾသမက ကုသိုလ္” ျဖစ္၏။ ႏွစ္ခုစလံုး ခ်ိဳ႕တဲ့လွ်င္သာ၍ “တိဟိတ္ၾသမက” ျဖစ္၏။ ဒြိဟိတ္ ဥကၠ႒ ဒြိဟိတ္ၾသမက ျဖစ္ပံုလည္း ဤနည္းအတုိင္း မွတ္ပါ။ (ပုဗၺ-မုဥၥ-အပၸရ ေစတနာ ၃-မ်ိဳး၊ တိဟိတ္ဒြိဟိတ္ ကုသိုလ္ ၂-မ်ိဳး၊ ဥကၠ႒ ၾသမက ကုသိုလ္ ၂-မ်ိဳး အခြဲကို သီလစေသာ ကုသိုလ္မ်ား၌လည္း ရႏုိင္၏။)
ေဆာင္ -
၁။ ကုသိုလ္ ျပဳစဥ္၊ ကံက်ိဳးျမင္သိ၊ ဉာဏ္ယွဥ္ဘိ၊ တိဟိတ္ ကုသိုလ္ေခၚ။
၂။ ကုသိုလ္ ျပဳစဥ္၊ ကံက်ိဳးျမင္သိ၊ ဉာဏ္မရွိ၊ ဒြိဟိတ္ ကုသုိလ္ေခၚ။
၃။ ေရွ႕ေနာက္ ႏွစ္ရပ္၊ ကုသိုလ္ညွပ္၊ ဥကၠ႒ အျမတ္ေခၚ။
၄။ ေရွ႕ေနာက္ ႏွစ္တန္၊ အကုျခံ၊ ညံ့ဟန္ ၾသမကေခၚ။

အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။