တရုတ္ျပည္၌ ဗုဒၶသာသနာ စတင္ျပန္႔ပြားပံု

ဗုဒၶသာသနာေတာ္မေရာက္မီက တရုတ္ျပည္၌ တာအုိႏွင့္ ကြန္ျဖဴးရွပ္ အယူ၀ါဒမ်ားကို ယံုၾကည္သက္၀င္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိအယူ၀ါဒႏွစ္ခုလံုးမွာ လူတုိ႔၏ေနနည္း ထုိင္နည္း လူ႔က်င့္၀တ္မ်ားသာျဖစ္၍ ဘာသာတရားတစ္ခု၏ သေဘာလကၡဏာမ်ား မရွိၾကေခ်။

ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း(၄၀၀)ခန္႔ (ခရစ္မေပၚမီ ႏွစ္တစ္ရာခန္႔)တြင္မွ အာရွအလယ္ပိုင္း ခိုတန္၊ ကူခ်စေသာေဒသမ်ားမွ ပိုးလမ္းမၾကီး(Silkroute) အတုိင္း လာေရာက္ၾကေသာ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ယူေဆာင္လာၾကသျဖင့္ တရုတ္ျပည္သို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ စတင္ေရာက္ရွိလာသည္။

သာသနာေတာ္ ႏွစ္(၆၀၀)ခန္႔၌မူ ဟန္မင္းဆက္ဘုရင္မ်ားသည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို တရုတ္ျပည္သို႔ပင့္ေဆာင္၍ သာသနာျပဳေစၾကသည္။ ထုိရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာက်မ္း အေျမာက္အျမားကို ယူေဆာင္လာျပီး တရုတ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆုိၾကသည္။ ထုိရဟန္းေတာ္မ်ားထဲမွ ကႆပမာတဂၤ မေထရ္ႏွင့္ ကုမာရဇိ၀ မေထရ္တုိ႔မွာ အထင္ရွားဆံုးပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၉-ရာစုမွ ၁၂-ရာစုအတြင္း၌ တရုတ္ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံသုိ႔ၾကြေရာက္၍ စာေပက်မ္းဂန္မ်ား သင္ၾကား ေလ့လာျပီး မဟာယာနက်မ္းစာ အေျမာက္အျမားကို ယူေဆာင္လာကာ ဘာသာျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိရဟန္းေတာ္မ်ားထဲမွ ရဟန္းေတာ္ ဖါဟီယန္၊ ရႊင္က်န္ႏွင့္ အိက်င္တုိ႔သည္ ခရီးသြားမွတ္တမ္းမ်ားကိုလည္း ေစ့ေစ့စပ္စပ္ေရးသားခဲ့ၾကသျဖင့္ ေႏွာင္းေခတ္ ဗုဒၶဘာသာေလ့လာသူမ်ား အတြက္ လြန္စြာအက်ိဳးေက်းဇူး မ်ားျပားခဲ့ပါသည္။

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၁၁-ရာစုတြင္ အိႏၵိယရဟန္းေတာ္ ေဗာဓိဓမၼ တရုတ္ျပည္သို႔ ၾကြေရာက္ျပီး စ်င္ဂုိဏ္းကိုတည္ေထာင္ခဲ့သည္၊ ယခုအခါ ထုိစ်င္ဂုိဏ္းသည္ တရုတ္ျပည္၌ ကြယ္ေပ်ာက္၍ ဂ်ပန္ႏွင့္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံမ်ား၌ ထြန္းကားလ်က္ရွိသည္။ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကတုိက္ႏုိင္ငံမ်ား၌လည္း ျပန္႔ႏွံ႕လ်က္ရွိေလသည္။

စ်င္ဂုိဏ္းႏွင့္ အလားတူ တရုတ္ျပည္ျဖစ္ အျခားဂုိဏ္းတစ္ဂုိဏ္းလည္း ရွိေသး၏။ ထုိဂုိဏ္းမွာ သာသနာေတာ္ ႏွစ္ ၁၂၀၀-ခန္႔က ေပၚထြန္းလာေသာ သုခ၀တီဗ်ဴဟာဂုိဏ္းျဖစ္၏။

ဗုဒၶဘာသာသည္ တရုတ္ျပည္၌ အၾကပ္အတည္း အခက္အခဲမ်ားၾကားမွ ျပန္႔ပြားခဲ့ရျခင္းျဖစ္၏။ ကြန္ျဖဴးရွပ္အယူ၀ါဒသည္ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳးတုိ႔ ကိုးကြယ္ေသာ အယူ၀ါ၏ျဖစ္ခဲ့ေလရာ ဗုဒၶဘာသာတျဖည္းျဖည္း တိုးတက္ၾကီးပြားလာသည္ကို မႏွစ္ျမိဳ႕ႏုိင္ေသာ ဘုရင္ႏွင့္မွဴးၾကီး မတ္ၾကီးတို႔က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွာ၍ ဗုဒၶဘာသာကို ႏွိပ္ကြပ္ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ အခ်ိန္အခါမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းေတာ္မ်ားဘက္က ပရိယတ္ ပဋိပတ္အလုပ္ အားမထုတ္ဘဲ အက်င့္သိကၡာ ခြ်တ္ယြင္းပ်က္ျပားၾကသျဖင့္ ႏွိပ္နင္းျခင္းခံၾကရသည့္ အခ်ိန္အခါမ်ားလည္း ရွိခဲ့ေလသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း အခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် ဗုဒၶဘာသာ အားေကာင္းလာသျဖင့္ ယခုအခ်ိန္တြင္ တာအုိႏွင့္ ကြန္ျဖဴရွပ္၀ါဒတို႔ထက္ ပို၍ စည္ပင္ထြန္းကားလ်က္ရွိေပသည္။

ကြယ္လြန္သူ ဘုိးသြားစဥ္ဆက္တုိ႔ကို ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ေသာ (Ancester Worship) အယူ၀ါဒမွာလည္း ယေန႔ တုိင္ထြန္းကားလ်က္ရွိေလသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။