၀ီထိ (စိတ္ျဖစ္စဥ္) ေခၚပံု

လူတုိ႔၏သြားရာ လာရာလမ္းခရီးကို ၀ီထိဟုေခၚသကဲ့သို႔ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔၏ ျဖစ္စဥ္ကို ၀ီထိဟု ေခၚသည္။

ထုိ၀ီထိသည္ -

(၁) စကၡဳဒြါရ၀ီထိ - စကၡဳဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ ျမင္သိစိတ္ဦးေဆာင္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္၊

(၂) ေသာတဒြါရ၀ီထိ - ေသာတဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ ၾကားသိစိတ္ ဦးေဆာင္ေသာ ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္၊

(၃) ဃာနဒြါရ၀ီထိ - ဃာနဒြါရျဖစ္ေသာ နံသိစိတ္ဦးေဆာင္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္၊

(၄) ဇိ၀ွါဒြါရ၀ီထိ - ဇိ၀ွါဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ အရသာသိစိတ္ ဦးေဆာင္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္၊

(၅) ကာယဒြါရ၀ီထိ - ကာယဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ ထိသိစိတ္ဦးေဆာင္ေသာ စိတ္ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္၊

(၆) မေနာဒြါရ၀ီထိ - မေနာဒြါရ၌ျဖစ္ေသာ သိစိတ္ဦးေဆာင္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တုိ႔၏ျဖစ္စဥ္ အားျဖင့္ (၆)မ်ိဳး ရွိသည္။

အဆင္းအာရုံ (ရူပါရုံ)စေသာ အာရုံ (၆)မ်ိဳးႏွင့္ မ်က္စိ စေသာ ဒြါရ (၆)မ်ိဳးတုိ႔ ေတြ႕ဆံုေသာအခါ ျမင္သိစိတ္ စေသာ စိတ္၊ ေစတသိက္တရားမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကသည္။

ထုိအခါ အာရုံ ရုပ္တရားတုိ႔သည္ စိတၱကၡဏ (၁၇)ခ်က္ အသက္ရွည္ေသာေၾကာင့္ ယင္းအာရုံရုပ္ႏွင့္ စပ္၍ ျဖစ္ေပၚလာရေသာ စိတ္တရားတုိ႔သည္လည္းျဖစ္၊ တည္၊ ပ်က္ (၁၇)ခ်က္ၾကာေအာင္ ျဖစ္ရေလသည္။

ဤသို႔ ရုပ္တရားတို႔ႏွင့္ အညီအမွ် စိတ္တရားတုိ႔၏ စိတၱကၡဏ (၁၇)ခ်က္ ၾကာေအာင္ျဖစ္မူကိုပင္ တစ္၀ီထိဟု ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္သည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။