က်ည္းပင္

ျမန္မာအမည္ = က်ည္းပင္၊ က်ည္းနီပင္၊ ေရသက်ည္းပင္

ရုကၡေဗ၏အမည္ = Barringtoia acutangula

မ်ိဳးရင္း = Myrtaceae

ျမန္မာမ်ားအေနျဖင့္ လူၾကီးလူငယ္မေရႊး ဆံပင္ျဖဴျခင္းကို မႏွစ္သက္ၾကသည့္အေလ်ာက္ ဆံပင္နက္ေစရန္ ဆံပင္နက္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးစြဲၾကပါသည္။ ႏုိင္ငံျခား ဆံပင္ဆုိးေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးစြဲရာတြင္ တာရွည္မစြဲ၍ လစဥ္လုိလုိ ပံုမွန္ေဆးဆုိးၾကရသည္။ ယင္းအျပင္ ေဆးႏွင့္ မတည့္ပါကလည္း အဖုအပိမ့္အင္ျပင္မ်ား ဦးေရျပားေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေပၚတတ္ပါေသးသည္။ ထုိအႏၱရာယ္တုိ႔မွ ကင္းေ၀းျပီး ဆံပင္ကို နက္ေစသည့္ ျမန္မာ့ေဆးဖက္၀င္ အပင္တစ္မ်ိဳးမွာ က်ည္းနီပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ား အလုိအရ ေသြး သည္းေျခ ေလ ဟူေသာ ေဒါသ သံုးပါးကို ႏုိင္၏။ အထူးသျဖင့္ ေလကို ဖ်က္ဆီးႏုိင္၏။ ခ်ာခ်ာလည္ေအာင္ မူးေသာေရာဂါကို ေပ်ာက္ေစႏုိင္၏။ ဦးေခါင္းေရာဂါ တုိ႔ကိုလည္း ပယ္ေပ်ာက္ႏုိင္၏။ က်ည္းရြက္သည္ အူကို တြ႕ရွဳံ႕ေစ၏။ က်ည္းျမစ္သည္ ေအး၏။ အသက္ကို ရွည္ေစ၏။ အေစ့ဆန္သည္ ပူ၏။ ထုိးေအာင့္နာက်င္ျခင္း၊ သားဖြားရာတြင္ နာက်င္ျခင္းကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္၏ဟု ဆုိပါသည္။
ထုိ က်ည္းနီပင္ကို ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအုိင္၊ ကမ္းစပ္နားတြင္ ေပါမ်ားစြာ ေပါက္ေရာက္ေလ့ ရွိပါသည္။ အပင္သဘာ၀အားျဖင့္ အျမဲစိမ္းပင္လတ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ အရြက္မ်ား ရြက္လႊဲထြက္ျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ကိုိင္းထိပ္တြင္ လွည့္ပတ္၍ ထြက္ပါသည္။ အရြက္မွာ (၄-၈) လက္မခန္႕ ရွည္ပါသည္။ ရြက္ဖ်ားပိုင္းက်ယ္ျပီး ထိပ္ခြ်န္ကာ ရြက္ရင္းပိုင္းမ်ား က်ဥ္းသြားပါသည္။ အရြက္အေပၚမ်က္ႏွာျပင္ စိမ္းေရာင္ေတာက္ျပီး ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္မွာ အေမြးႏုေလးမ်ားပါရွိသည္။

ပန္းခိုင္တုိ႔မွာ ကိုင္းထိပ္ဖ်ားမွ ရွည္လ်ားစြာတြဲလ်ားက်၍ ပြင့္ပါသည္။ ေသးငယ္ေသာ ပန္းပြင့္တြင္ ပြင့္ဖတ္ ၄-ခုမွာ ခြက္ငယ္သဏၭာန္ျဖစ္ေပၚေနျပီး ပန္းဆီေရာင္ ပြင့္ခ်ပ္လည္း(၄)ခု ပါရွိပါသည္။ ၀တ္ဆံမ်ားမွာ ၀တ္ဆံကိုင္းရွည္ျပီး ယင္းတုိ႔မွာလည္း ပန္းဆီေရာင္ျဖစ္၍ အပြင့္ကို ထင္ရွားလွပေစပါသည္။ မတ္ ဧျပီလတုိ႔တြင္ပြင့္ျပီး၊ ဇြန္၊ ဇူလုိင္လတြင္ အသီးရင့္ပါသည္။ အသီးမွာ အရင္းပိုင္းသြယ္ျပီး အဖ်ားပုိင္းပိုၾကီးသည့္ အေစ့ပါသီးမ်ိဳးျဖစ္သည္။

ေလးေျမွာင္ပံုရွိျပီး အမွ်င္မ်ား အသီးခြံတြင္ပါရွိပါသည္။ ရင့္မွည့္လွ်င္ ေၾကြက်ျပီး အေလ့က် ျပန္ေပါက္ပါသည္။ ေရတြင္ေမ်ာ၍လည္း ေနရာအႏွံ႕သို႔ ေရာက္လြယ္ေသာေၾကာင့္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွံ႕အျပားတြင္ အလြယ္တကူ ေတြ႕ရွိႏုိင္ပါသည္။

လြယ္ကူေပါမ်ားစြာ ေတြ႕ရေသာ္လည္း သံုးတတ္ပါက ၊ အဖိုးတန္ေဆးပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆး၀ါး အသံုးျပဳပံုအရ သိသာထင္ရွားေနပါသည္။ က်ည္းသီးဆန္ကိုေသြး၍ ဦးေခါင္းတစ္ခုလံုးကို လိမ္းေပးျခင္းအားျဖင့္(၃)လခန္႕ၾကာပါက ဆံပင္ျဖဴ ျပန္၍ နက္လာေစနုိင္ပါသည္။ က်ည္းသီးဆန္ကို ၾကိတ္ေခ်ျပီး သံုးခြက္တစ္ခြက္တင္ ျပဳတ္၍ ေသာက္လွ်င္ အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ျခင္း၊ ေလေအာင့္ျခင္းတုိ႔ကို ေပ်ာက္ေစပါသည္။ မ်က္စိေအာင့္ပါက အသီးဆံကို ေသြးလိမ္းရပါသည္။

က်ည္းသီဆန္မူန္႕ကို ၀က္ေခ်းပနဲပင္အား ၾကိတ္ညွစ္၍ရေသာ အရည္ႏွင့္ေဖ်ာ္၍ နားက်ပ္ေပးလွ်င္ နားပင္းေရာဂါ ေပ်ာက္ပါသည္။ ယင္းအဆန္ကို ဆိတ္က်င္ငယ္ရည္ႏွင့္ ေသြး၍ ရွဴေပးပါက ေခါင္းတစ္ျခမး္ကိုက္ေသာ ေရာဂါေပ်ာက္ပါသည္။ က်ည္းသီးဆန္ကို ေပါက္ပန္းျဖဴရြက္ ၾကိတ္ညွစ္ရည္ႏွင့္ ေရာ၍စားသံုးေပးလွ်င္ ပန္းေသေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါသည္။ ၾကိတ္မွန္ရြက္ ၾကိတ္ညွစ္ရည္ႏွင့္ အသီးဆန္ကိုေသြး၍ ေသာက္လွ်င္ ကိုယ္ေရ၀ါေရာဂါႏွင့္ ေလလံုးေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ပါသည္။

သစ္ပုေလြအရည္ႏွင့္ အသီးဆန္ကိုၾကိတ္၍ လိမ္းေပးပါကလည္း ညွပ္ရုိးတစ္ေလွ်ာက္ အနာေပါက္ျခင္းကို လ်င္ျမန္စြာ ေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္ပါသည္။ ခါးနာလွ်င္ က်ည္းသီးဆန္ႏွင့္ မရုိးရြက္ဆတူၾကိတ္၍ လိမ္းက်ံေပးလွ်င္ ေပ်ာက္ပါသည္။ လည္ပင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေပါက္တတ္ေသာ က်ပ္တီးနာကို က်ည္းသီးဆန္ကို ၾကိတ္၍ ႏြားႏုိ႕ ေထာပတ္စစ္စစ္ႏွင့္ ေဖ်ာ္၍ လိမ္းေပးလွ်င္ ေပ်ာက္ေစႏုိင္ပါသည္။ က်ည္းသီးဆန္ကို ဆိတ္က်င္ငယ္ရည္ႏွင့္ ေသြး၍ မ်က္စိ ၾကက္မ်က္သင့္နာ ျဖစ္လွ်င္ မ်က္လံုးကို ကြင္းေပးပါက ေပ်ာက္၏။ ကင္းျမီးေကာက္ထုိးမိလွ်င္ ထုိေနရာကိုအသီးဆန္အား ေရေႏြးႏွင့္ ေသြး၍ လိမ္းေပးပါက အဆိပ္ျပယ္ေစပါသည္။ က်ည္းရြက္ကို က်ိဳေသာက္လွ်င္ ၀မ္းေဖာ၀မ္းေရာင္ကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစနုိင္ပါသည္။ ၀မ္းသြားေစလုိပါက က်ည္းျမစ္ကို က်ိဳ၍ ေသာက္ရပါသည္။ က်ည္းသီးဆန္ကို အျခားေဆးအမည္မ်ားႏွင့္ ေရာစပ္၍လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးႏုိင္ပါသည္။