Internet Dictionary ကို ကြန္ပ်ဴတာ ၀ါသနာရွင္မ်ား၊ အင္တာနက္ သံုးစြဲသူမ်ားအတြက္ အထူးစီစဥ္ ျပဳလုပ္ထားပါသည္။ အင္တာနက္ ေ၀ါဟာရ တစ္လံုးခ်င္းစီကို လြယ္ကူစြာေလ့လာႏုိင္ရန္အတြက္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။
အင္တာနက္ ေ၀ါဟာရေပါင္း (၃၂၀) ေက်ာ္ပါ၀င္ျပီး အငန္တာနက္ေပၚခါမွစ၍ ယခုေနာက္ဆံုးေပၚ ေ၀ါဟာရမ်ားအထိပါ၀င္ပါသျဖင့္ သိရွိလုိေသာ သူအေပါင္း ဖတ္ရူရွာေဖြေလ့လာႏုိင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။
A
@ Domaim Name မွ User ၏ အမည္မ်ားကိုသီးျခား ခြဲထုတ္ေပးထား ေသာ e-mail address မ်ားအတြင္းရွိ သေကၤတ(symbol) ပင္ ျဖစ္ သည္။ ယင္းကို Arpanet Contractor Bolt မွ အင္ဂ်င္နီယာ Ray Tomlinson Beranek ႏွင့္ Newman တို႔က သေဘာတူျပီး စတင္အသံု ျပဳချ့သည္။ လုပ္ငန္းစဥ္အရ အင္တာနက္၏ အလြန္မွတ္မိလြယ္ေသာ icon အျဖစ္ တီထြင္ကာ သူ၏ Model 33 Teletype ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသံုးျပဳရလြယ္ေသာ အျဖတ္အေတာက္ အမွတ္အသား အနည္းငယ္ မွ @ symbol ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး Tomlinson က Arpanet ႏွင့္ ဆက္ သြယ္ထားသည့္ machines မ်ားအတြက္ ပထမဆံုး e-mail ပရုိဂရမ္ မ်ားကို ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေရးသားခဲ့သည္။
Acrobat
documents မ်ားကို ဖမး္ယူျခင္း၊ ၾကည့္ရူျခင္းႏွင့္ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းတုိ႔ အတြက္ Adobe System မ်ားမွ cross Platform program တစ္ခုျဖစ္ သည္။ Acrobat သည္ အေရာင္ (colours)၊ graphics ႏွင့္ type-faces တုိ႔အနည္းႏွင့္ အမ်ားဆုိသလို တိက်ေအာင္ ျပန္၍ reproduce လုပ္ေပးသည္။ ယခုအခါ organisations မ်ားစြာသည္ Acrobat PDF (portable document format) files ကဲ့သို႔ေသာ desktop publishing သုိ႔မဟုတ္ word processing programs မ်ားျဖင့္ ဖန္တီး ထားေသာ ကုမၸဏီ အစီရင္ခံစာမ်ားႏွင့္ စာအုပ္ငယ္မ်ား (company reports and nrochures) ကို ျဖန္႔ေ၀ေပးလ်က္ ရွိသည္။ ဤသို႔ လုပ္ ေဆာင္ေသာေၾကာင့္ ပံုႏွိပ္ရျခင္း လုပ္ငန္းအတြက္ ကုန္က်မည့္စရိတ္ ကို ေခြ်တာရာ ေရာက္သည္။
Access Provider
အင္တာနက္ ဆက္သြယ္ေရး (Internet Connection) ကိုေရာင္းခ် ေသာ ကုမၸဏီ Internet Access Providers (IAPs) ဟုလည္းေကာင္း Internet Service Providers (ISPs) ဟုလည္းေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚ သည္။
Acronyms
ပရုိဂရမ္မာမ်ားႏွင့္ နည္းပညာရွင္မ်ားသည္ အသံုးျပဳရာတြင္ လြယ္ကူ ေစရန္ ရူပ္ေထြးျပီး ရွည္လ်ားေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားကို အတိုခ်ုံဳ႕ပစ္ရန္ acronyms သို႔မဟုတ္ အတိုေကာက္မ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။ စာလံုး ေပါင္းေသာအခါ အခ်ိုဳ႕မွာကိုယ္ပိုင္အဓိပၸာယ္အရ အေတာ္အတန္ ရွည္ လ်ားေနတတ္သည့္ သေဘာရွိသည္။ ဥပမာ GUI ဆုိလွ်င္ မႈရင္းမွာ (graphical user interface) ျဖစ္သည္။ CORBA (common onject request broken architecture) ကဲ့သို႔ေသာ အခ်ိဳ႕ေသာ ေ၀ါဟာရ မ်ားမွာ ျမင္ရ၊ ေတြ႕ရခဲျပီး မွတ္သားရသည္မွာလည္း ခက္ခဲလွပါသည္။ acronyms အားလံုးမွာ နည္းပညာႏွင့္ သက္ဆုိင္ျခင္း မရွိပါ။ Newsgroups တြင့္ IMHO (in my humble opinion) ႏွင့္ IYSWIM (if you see what I mean) ကဲ့သို႔ေသာ စကာစုမ်ိဳးကို သင္ေတြ႕ ေကာင္းေတြ႕ႏိုင္သည္။ ယင္းတုိ႔မွာ နည္းပညာႏွင့္ မဆုိင္ပါ။
ဤစာအုပ္ငယ္တြင္ acronyms ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာရင္းအျပည့္အ စံုကို မေပးႏိုင္ေသာ္လည္း YAAS (yet another acronym server) တြင္ ၾကိဳးစား၍ Web ေပၚရွိအတုိေကာက္ မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ရူ ႏိုင္သည္။
Acitve
ကြန္ရက္တစ္ခုအတြင္းတြင္ ေဆာဖ္သဲ အစိတ္အပိုင္းမ်ား အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ခ်ိတ္ဆက္ေပးသည့္ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ စံသတ္မွတ္ခ်က္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္ ထားရာတြင္ အသံုးျပဳထားေသာ ဘာသာစကားမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ရန္မလုိ ပါ။
Acitve X
ေဆာ့ဖ္၀ဲ အစိတ္အပုိင္းမ်ားကို ဖန္တီးျခင္းအတြက္ မုိက္ခရိုေဆာ့ဖ္မွ set og standards ဟု လြတ္လပ္စြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ မၾကာခဏ မွားယြင္း၍ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း ခံရေသာ JAVA ႏွင့္ အတူသည္မွာ Active X ကို single technology သို႔မဟုတ္ Kanguage တစ္ခုေပၚတြင္ based လုပ္ျခင္းမရွိပါ။ သို႔ေသာ္ မုိက္ခရုိ ေဆာ့ဖ္ extensive (component object model) ၏ အစိတ္အပုိင္း သာ ျဖစ္ပါသည္။ အင္တာနက္ user မ်ားအတြက္ Active X ၏ အလြန္ ျမင္သာေသာ သီးသန္႔အစိတ္အပိုင္းမ်ားမွာ control မ်ား၊ မုိက္ခရုိ ေဆာ့ဖ္၏ Navigator တုိ႔ကဲ့သုိ႔ေသာ Web browsers မ်ား၏ လုပ္ ေဆာင္ခ်က္စြမး္ရည္ကို တုိးျမွင့္ေပးေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ၏ ေသးငယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။
Java fans ႏွင့္ security consultants တုိ႔က ဤအခ်က္သည္ Java တြင္ ေရးသားျခင္းထက္ Active X controls မ်ား အသံုးျပဳျခင္းကို ေရွာင္ရွားရန္ အေကာင္းဆံုးေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိ သည္။ မည္သို႔ပင္ ဆုိေစကာမႈ user ၏လံုျခံဳမႈကို အယံုၾကည္ခံရေသာ ကုမၸဏီက controls မ်ားကို identify ရာတြင္ အာမခံေပးရန္ Digital Signature ကို သံုးသင့္သည္ဟု မုိက္ခရိုေဆာ့ဖ္က ေျပာၾကားသည္။ ၄င္း၏ အဆိုမွာ user ၏ လံုျခံဳမႈကို ကုမၸဏီသာ တာ၀န္ယူရမည္ဆုိ သည့္ သေဘာျဖစ္ပါသည္။ မည္သူမွားသည္ မည္သူမွန္သည္ ျဖစ္ေစ Java applets ကိုႏွစ္သက္ လာျပိး Active X ကို မၾကိဳက္သူမ်ားက ပို၍ပို၍ မ်ားလာခဲ့သည္။
ADSL
Asymmetric Digital Subscriber Line
စံသတ္မွတ္ထားေသာ copper telephone wires က အသံုးျပဳေန ေသာ bandwidth တိုးပြားလာေစရန္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဒစ္ဂ်စ္ တယ္ နည္းပညာ ပစၥည္းမ်ားအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ADSL ၏ design ကို အိမ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားက သူတို႔ generate လုပ္ႏိုင္ သည္ထက္ data မ်ားကိ ုအလြန္အကြ်ံသံုးစြဲမႈ လုပ္ေနသည္ ဟူေသာ အယူအဆအေပၚ အေျခခံကာ တည္ေဆာက္ထားသည္။
Advertising
အင္တာနက္သည္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ အမွတ္တံဆိပ္ မ်ားကို ေၾကာ္ျငာေပးႏုိင္ပါသည္။ ယငး္သို႔ ေၾကာ္ျငာမႈေၾကာင့္ ေရာင္း အား တက္လာႏိုင္ပါသည္။ website content providers မ်ားအတြက္ ေၾကာျငာမွရရွိေသာ ၀င္ေငြသည္ content yser မ်ားထံမွ ရရွိသည္ ထက္မ်ားသည္။ အလားအလာရွိေသာ ေၾကာ္ျငာသမား တစ္ေယာက္ ကုိ web မ်ားက သေဘာက်တတ္သည္။ Web ပရိသတ္ေျခရာခံျပီး ပရိသတ္အၾကိဳက္ ဂရုိစိုက္၍ ပစ္မွတ္ထားကာ ေဆာင္ရြက္ရသည္။ ယင္းမွာ မည္သည့္ site ကိုၾကည့္သူမ်ားသလဲကို ေၾကာ္ျငာ site အ တြက္ အခ်ိန္မည္မွ် ၾကာၾကာေပးသလဲ စသည္အေပၚမွာမႈတည္၍ စဥ္း စားၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိ ေစကာမႈ လက္ေတြ႕တြင္ ေၾကာ္ျငာလုပ္ ငန္းသည္ ထင္သေလာက္ မလြယ္ေပ။
သူတို႔ေဖာ္ျပေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားက အေျခအေနကို ေဖာ္ျပေနပါ သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ Internet Advertising Bureau ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအ ရ ေၾကာ္ျငာမွ ရရွိတဲ့၀င္ေငြမွာ ၁၉၉၈ မွာ ေဒၚလာ ၁.၉၂ ဘီလီယံ ရွိ သည္ ဆုိသည္။ ယင္းမွာ ယခင္ႏွစ္ကထက္ ၁၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္လာ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ ခုနွစ္ ဒုတိယေလးလပတ္မွာပင္ ေဒၚလာ ၁ဘီလီယံ နီးပါးရရွိထားျပီး ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေၾကာ္ျငာရွင္ မ်ား၏ ေငြကုိ လုိခ်င္ေနေသာ website မ်ားအၾကား ျပိဳင္ဆုိင္မႈမွာ ျပင္း ထန္လာျပီး ေၾကာ္ျငာရွင္မ်ားအေနျဖင့္လည္း မည္သည့္ေနရာတြင္ ေၾကာ္ျငာသင့္သည္ကို ဆံုးျဖတ္၍ မရေအာင္ ျဖစ္ေနၾကသည္။
Agent
ေဆာ့ဖ္၀ဲတစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး အထူးသျဖင့္ ကြန္ရက္ တစ္ခုကို ျဖတ္၍ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ ရွာေဖြေပးသည္။ Grandiose က ေဖာ္ျပသည္မွာ အလားအလာ ရွိေသာ agents မ်ားကို မွန္မွန္တည္ေဆာက္သြားဖုိ႔ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိအေျခအေနမွာ လံုေလာက္မႈ ရွိေနပါေသးသည္။ Grand Central Station ကဲ့သို႔ေသာ ပရုိဂရမ္မ်ား၌ Web pages ရွိအခ်က္အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ထုတ္ယူ ရန္ အဓိက အသံုးျပဳေနသည္။ ယခု ေလာေလာဆယ္တြင္ အကန္႔အသတ္မ်ား ရွိေနေသာ္လည္း agent နည္းပညာမွာ အလြန္အေရးပါေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖစ္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။
Alta vista
World Wide Web အတြက္ ပထမဆံုး ေပၚထြက္ခဲ့သည့္ search engines မ်ားအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ Alta Vista ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က Digital Equipment Corp( DEC) မွ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ e-mail အ ေဟာင္း၏ track ကို ထိန္းထားျပီး internal obsession တစ္ခု၏ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ယင္းေဆာ့ဖ္၀ဲကို ပိုေကာင္းေအာင္ တီထြင္ခဲ့သည္။ ယင္းသည္ ယခုအခါ Web based data ကို 200 gigabytes ျဖင့္ index လုပ္ေပးသည္။
Amazon
Web ကို အသံုးျပဳ၍ စာအုပ္ေရင္းေသာ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ အေမဇုန္ အား ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္မွ စာအုပ္မ်ားကိ ုတစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ေနရာမ်ားစြာ၌ ေရာင္းခ်ေပးမည္ ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ တည္ ေထာင္ခဲ့သည္။ တည္ေထာင္သူမွာ ဂ်က္ဘင္ဇုိ ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုး အင္တာနက္ ကုမၸဏီအေမဇုန္သည္ ၁၉၉၉ ဇြန္တြင္ သံုးစြဲသူ ၁၀ သန္း အထိ ရရွိခဲ့သည္။
Anonymous FTP Server
လူအမ်ားဆက္သြယ္ အသံုးျပဳႏုိင္ေသာ file archive ပါေသာ ကြန္ပ်ဴ တာတစ္ခု ျဖစ္သည္။ "anonymous" ဟူေသာ စကားလံုးကို Log-in name အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ e-mail address အျဖစ္လည္းေကာင္း password အျဖစ္လည္းေကာင္းသံုးသည္။
AOL
Online Services ႏွင့္ အင္တာနက္ access ကို ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ကမာၻ႕အၾကီးမားဆံုး Provider ျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီအမည္ အရွည္မွာ America On Line ျဖစ္သည္။ AOL ကို ႏွစ္စဥ္ေၾကး ေပးသံုးသူ ၁၉ သန္း ရွိသည္။
APache
လည္ပတ္ေနေသာ Web Servers အတြက္သံုးေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္ သည္။ Netscape ႏွင့္ Microsoft ကဲ့သို႔ေသာ ကုမၸဏီ ၾကီးမ်ားမွ ေဆာ့၀ဲမ်ားႏွင့္ မတူဘဲ သီးျခား free software ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ေမလက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ Netcraft ၏ survey အရ ၅၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ေသာ Websites မ်ားသည္ Apache ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္ဟု ဆုိသည္။
Applet
တိက်ေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခုကို ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ေသးငယ္သည့္ ကြန္ပ်ဴတာ ပရုိဂရမ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ World Wide Web ၏ context တြင္ applet ကို displaying animations သို႔မဟုတ္ တြက္ ခ်က္မႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ WEB pages မ်ားအတြင္းတြင္ တည္ေဆာက္ထားသည္။
Archine
Internet FTP archives မ်ားကို filename ျဖင့္ ရွာေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ ခုျဖစ္သည္။
ASCII
America Standard Code for Information Interchange ၏ အတို ေကာက္ ျဖစ္သည္ text format ကို ကြန္ပ်ဴတာ အားလံုးက ဖတ္ႏိုင္သည္။
ASP
Active Server Pages
server ေပၚရွိ template တစ္ခုမွ အလုိအေလ်ာက္ အလုပ္လုပ္ေန ေသာ Web pages မ်ားအတြက္ အလြန္လူၾကိဳက္မ်ားေနေသာ နည္းစ နစ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
(ATM)
Asynchronous Transfer Mode
သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ျမန္ဆန္စြာ ေပးပို႔ႏုိင္ေသာ ကြန္ရက္ ဆုိင္ရာ နည္းပညာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ယင္းေၾကာင့္ data မ်ား ေပးပို႔ ရာတြင္ မ်ားမ်ားႏွင့္ျမန္ျမန္ ေပးပို႔ႏိုင္ခဲ့သည္။
Attachment
document သို႔မဟုတ္ audio clip တစ္ခုကဲ့သို႔ e-mail message တစ္ခုႏွင့္တြဲ၍ ေပးပို႔ေသာ ဖုိင္တစ္ခုကို ဆိုလုိသည္။ မည္သည့္ disk file ကိုမဆုိ attavhment တစ္ခုအျဖစ္ေပးပို႔ႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ modem connection ေႏွးေကြးပါက size ကို ကန္႔သတ္မႈ ရွိႏိုင္သည္။
Avatar
ဂိမ္းသိုပမဟုတ္ chat room တုိ႔ ပါ၀င္သည့္ online တစ္ခုတြင္ ပါ၀င္ ေသာ ပံုစံသို႔မဟုတ္ ေဆာ့ဖ္၀ဲ generated figure တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ free-floating heads မွသည္ cartoon characters မ်ား အထိ form မ်ားစြာကို ကိုယ္စားျပဳ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
B
Backbone
အလြန္ေ၀းကြာေသာ အင္တာနက္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ data မ်ားစြာကို ထိန္းသိမး္ေပးထားႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္။ ယင္းသိုေလွာင္မႈစြမ္း ရည္ျမင့္ မာသလုိ (high- capacity) လည္း ျမန္ဆန္သည္။
Bandwidth
communications channel တစ္ခုကိုျဖတ္၍ data signal တစ္ခုက occupied လုပ္ထားေသာ frequencies ၏ range ႏွင့္ ပတ္သက္ ေသာ ပမာဏ။ range of frequencies ၾကိးမားေလေလ data မ်ားလာေလေလ ျဖစ္ျပီး သတင္းအခ်က္အလက္ကိုလည္း ေပးထား ေသာ အခ်ိန္အတြင္း ေပးပို႔ႏုိင္သည္။
Banner
Web page တစ္ခုေပၚရွိ ေၾကာ္ျငာတစ္ခု၊ အစဥ္သျဖင့္ GIF image တစ္ခု၏ ပံုသ႑န္ျဖင့္ ေဖာ္ျပေလံရွိသည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ Hotwired က တီထြင္ခဲ့သည္။ banner သည္ Wen advertising ၏ အလြန္ လူသံုးမ်ားေသာ ပံုစံတစ္ခုျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ၀င္ေငြအမ်ားဆံုးရေသာ အရင္းအျမစ္လည္း ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
Baud Rate
Data ကို လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ေသာအခါ မိုဒမ္၏ အခ်က္ျပမ်ား တစ္စကၠန္႔ တြင္ ေျပာင္းလဲမႈအၾကိမ္ အေရအတြက္ျဖစ္သည္။ Bps ႏွင့္ မတူပါ။
BBS
Bulletin Board System ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ မုိဒမ္ကို သံုး၍ ဆက္သြယ္ရသည္။ အဖြဲ႕၀င္မ်ားသည္ ဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ႏုိင္သည္။ အီးေမးလ္ပို႔ႏုိင္သည္။ ဂိမ္းမ်ားကစားႏုိင္သည္။ အျခား user ႏွင့္ ဖုိင္မ်ား ကို ဖလွယ္ႏိုင္သည္။
BCC
Blind carbon copy
(မျမင္ရေသာ ကာဗြန္ေကာ္ပီ) ကို အတိုေကာက္သံုးထား ျခင္းျဖစ္ သည္။ e-mail တစ္ေစာင္၏ copy တစ္ခုကို မႈလလက္ခံသူအား အသိမေပးဘဲ third party သို႔ ပို႔လုိက္ျခင္း မ်ိဳးျဖစ္သည္။
Bainary Files
Non-plain text file အားလံုးသည္ binary file မ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔ထဲတြင္ ပရုိဂရမ္မ်ား၊ word processor document မ်ား၊ ပံုရိပ္ မ်ား sound clip မ်ားနွင့္ compressed file မ်ား ပါ၀င္သည္။
Biary Newsgorup
Binary file မ်ားကို ေပးပို႔ရန္ သီးသန္႔ ေဆာင္ရြက္ေသာ usenet group ျဖစ္သည္။
Binhex
ကြန္ရက္တစ္ခုမွတဆင့္ျဖစ္ေစ၊ သို႔မဟုတ္ e-mail message တစ္ခု၏ အစိတ္အပိုင္း သေဘာျဖင့္ျဖစ္ေစ မေပးပို႔ခင္ Macintosh files မ်ားကို text အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးေသာ utility တစ္ခု ျဖစ္သည္။
Blocking software
အဓိကက်သည္ဟု ယူဆထားေသာ အင္တာနက္၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ကို access လုပ္ရာတြင္ အကာအကြယ္ေပးေသာ ပရုိဂရမ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ယင္းကို တစ္ခါတစ္ရံ censor ware သို႔မဟုတ္ filtering software ဟုေခၚသည္။
Bluetooth
ၾကိဳးမဲ့ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳေသာ specifications တစ္စံု (a set of) ျဖစ္သည္။ ၁၀ရာစုႏွစ္က ဒိန္းမတ္ျပည္နယ္မ်ားကို စုစည္းခဲ့ ေသာ ဘုရင္ကို ေခၚေ၀ၚေသာ အမည္ျဖစ္သည္ Bluetooth သည္ ေရဒီ ယိုလႈိင္းမ်ားမွတဆင့္ ၾကိဳးမဲ့ပီစီႏွင့္ တယ္လီဖုန္းတုိ႔ကဲ့ေသာ electronic devices မ်ားကို ဆက္သြယ္ေပးသည္။
Book Marks
URL မ်ားကို သိမး္ဆည္းရန္ သံုးေသာ Web browser ဖုိင္ ျဖစ္သည္။
Bounced Mail
ေပးပို႔သူထံသို႔ ျပန္လာေသာ အီးေမးလ္။
Bps
Bits per second ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ မုိဒမ္းတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု data ကို ေျပာင္းလဲေပးပို႔သည့္ႏႈန္း။ Bit သည္ data ၏ အေျခခံယူနစ္ ျဖစ္သည္။
Browser
Web document မ်ားကို download လုပ္ျပီး display လုပ္ႏိုင္ေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဥပမာ-Netscape ပရုိဂရမ္။
Business-T0- Business
လုပ္ငန္းတစ္ခုမွ အျခားလုပ္ငန္းတစ္ခု၊ ကုမၸဏီတစ္ခုမွ အျခားကုမၸဏီ တစ္ခုသို႔ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ျခင္းကို ဆုိလုိသည္။
Byte
အကၡရာစာလံုး "a" သို႔မဟုတ္ "J" စသည္ျဖင့္ စာလံုးတစ္လံုးခ်င္းအ တြက္ လုိအပ္ေသာ သိုေလွာင္မႈ ပမာဏ။
Bytecode
Java Program File တြင္ပါ၀င္ေသာ constituent code ျဖစ္သည္။
C
C++
ပရုိဂရမ္မ်ား ေရးသားရာတြင္ သံုးသည့္ Object-Oriented Programming Language ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္းက Bjare Stroustrop ဆုိသူက Bell Labs တြင္ တီထြင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပရုိဂရမ္ဘာသာစကားသည္ မႈလက ရွိထားျပီး ျဖစ္ေသာ ပရုိဂရမ္ဘာ သာစကား C ကို ဆက္လက္ တုိးတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ PC မ်ားအတြက္ ပရုိဂရမ္မ်ား ေရးသားရာတြင္ လူသိမ်ားေသာ ပရုိဂရမ္ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ ယခုအလားတူ ဘာသာစကားတစ္ခု ျဖစ္ေသာ Java ေပၚလာသျဖင့္ ယခင္ကေလာက္ နာမည္ေက်ာ္ၾကား ျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ Java က ပိုမုိေကာင္းမြန္ျပီး လြယ္ကူသည္ဟု ဆိုၾက သည္။
Cable Modem
ကုိယ္ပိုင္သံုး ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးကို ေဒသတြင္းရွိ ေကဘယ္တယ္လီဗီး ရွင္းလုိင္းတစ္ခုႏွင္ ဆက္သြယ္ေပးႏိုင္ေသာ မုိဒမ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ Cozxial ေကဘယ္ၾကိဳး ရွိေသာေနရာမ်ားတြင္ ေကဘယ္ မုိဒမ္မ်ားသည္ လ်င္ျမန္စြာျဖင့္ အျမဲတမ္း အင္တာနက္ကို ဆက္သြယ္ ေပးသည္။ အခ်က္အလက္လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ႏုိင္ေသာ ႏႈန္းမွာ 30Mbps ရွိေသာ္လည္း ISP အင္တာနက္ တံခါးမၾကီး၏ ပို႔ႏႈန္းအေပၚတြင္ ေကဘယ္ မိုဒမ္မ်ား၏ ပို႔ႏိုင္ေသာ လ်င္ျမန္မႈႏႈန္းက တည္ေနသည္။
Cache
ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု၏ hard disk ေပၚမွ တစ္ခုျဖစ္သည့္ Web Browser တစ္ခုက မၾကာေသးေသာ အခ်ိန္အတြင္း download လုပ္ထားေသာ pages မ်ားထားသိုရာ ေနရာျဖစ္သည္။ အသံုးျပဳသူက သိုေလွာင္ထား ေသာ Stored Page မ်ားရယူလိုလွ်င္ cache မွ ရယူႏုိင္သည္။ Original Internet-Server မွ ရယူရန္ မလုိေတာ့ေပ။
Cache Poisoning
သိုေလွာင္ထား၍ မျမင္ရေသာ အင္တာနက္ပုဂၢလိက အမည္ေပးေနရာ ယူထားေသာ စနစ္ domain name system (DNS) server data (ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား) ၏ လြဲေခ်ာ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာကို တိုက္ခိုက္သည့္ ပံုစံတစ္မ်ိဳး၊ ယင္း တုိက္ခုိက္မႈသည္ ဆိုး၀ါးေသာ server တစ္ခုသို႔ ကြန္ရက္ကို တစ္ဆင့္ ခံကာ တုိက္ရုိက္ေပးပို႔သြားႏုိင္သည္။
Carrier
သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ထည့္သြင္းရာတြင္ signal of frequency ႏႈန္း ေျပာင္းလဲမႈေပၚတြင္ အေျချပဳ ထည့္သြင္းရေသာ အီလက္ထရြန္း နစ္ အခ်က္ျပမႈ တစ္ခု ျဖစ္သည္။
Case-Sensitive
စာလံုးအၾကီးႏွင့္အေသး အတူတူဟု မသတ္မွတ္ပါႏွင့္။ ဥပမာ-case sensitive password ကို type ရိုက္ေသာအခါ " CAT" ႏွင့္ "cat" မတူေခ်။
CC
E-mail သတင္းမ်ား ေပးပို႔ရာတြင္ မႈလလိပ္စာရွင္ main address မွ တစ္ပါး အျခားတစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ ေပးပို႔ေသာ သတင္း မိတၱဴျဖစ္သည္။
CDA
communications decency act.
၁၉၉၆ ခုႏွစ္က သမၼတဘီလ္ကလင္တန္ လက္မွတ္ ေရးထုိး အတည္ျပဳ ေသာ Telecommunications Act ၏ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ အေျခခံဥပေဒ First Amendment ကို ခ်ဳိး ေဖာက္ရာက်သျဖင့္ တရားရုံးေတာ္က ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ အစိုးရက အ တည္ျပဳခြင့္ မေပးေသာ မည္သည့္ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို မဆုိ အေရးယူႏုိင္မည့္ ဥပေဒမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ခ်က္ မရွင္းလင္းသျဖင့္ အတုိက္အခံ အုပ္စုမ်ား၏ ကန္႕ကြက္မႈေၾကာင့္ တရားရုံးမွ ပယ္ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။
Censorship
အင္တာနက္ ေပၚေပါက္လာေသာေၾကာင့္ ယင္းအေပၚ ထုတ္လႊင့္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စိစစ္ရန္ ျပႆနာေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ အမ်ား ျပည္သူတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ဆန္႕က်င္ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ား ျဖစ္ေသာ ညစ္ညမ္းစာေပမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အျခားျပစ္မႈမ်ား အေၾကာင္းထုတ္လႊင့္ျခင္းကို အစိုးရမ်ားက ပိတ္ပစ္ကန္႔သတ္ထား သည္။ အင္တာနက္သည္ တစ္ကမာၻလံုးက ရယူဆက္သြယ္ႏိုင္သျဖင့္ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္မႈတြင္ အယူအဆ မတူညီ ၾကေခ်။ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားက ISP အဆင့္တြင္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ Sites မ်ားကို ဆက္သြယ္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပစ္ထားၾကျခင္း သို႔မဟုတ္ တစ္ဦးတည္းပိုင္ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား၏ လိပ္စာအရ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးစီ အတြက္ သီးျခားပိတ္ပစ္ျခင္းမ်ိဳးကိုလည္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ ဘာေဗးရီးယားတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားက Compu Serve ကို News Group ၂၀၀ ေက်ာ္အား ပိတ္ပစ္ေပးရန္ ဖိအားေပး ခဲ့သည္။
CGI
common gateway interface
အသံျမည္ေသာ Web Pages မ်ားကို အသံေကာင္းစာ ၾကည့္ရူႏိုင္ရန္ ျပဳလုပ္ ေပးေသာ လုပ္ထံုးတစ္ခု ျဖစ္သည္။ CGI သည္ WEb Pages တစ္ခုကို သီးျခားလုပ္ငန္းတစ္ခု ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ကြန္ပ်ဴတာ ပရုိဂရမ္ အငယ္တစ္ခုႏွင့္ ဆက္စပ္ေပးသည္။ ယင္း လုပ္ငန္းမ်ားမွာ contents မ်ားကို processing ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ အတည္ျဖစ္သော သတင္းမ်ားကို ျပန္ေပးပို႔ျခင္းျဖစ္သည္။ CGI ပရုိဂရမ္တစ္ခုကို Script ဟုလည္း ေခၚသည္။ ပရုိဂရမ္ဘာသာ စကားအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေရးသားႏုိင္ သည္။
CHAT
အင္တာနက္တြင္ လူသံုးမ်ားေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သည္ အသစ္ ဆက္သြယ္သူမ်ားက ပိုမို၍ သံုးစြဲၾကသည္။ Chat သည္ အင္တာနက္ ေပၚတြင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္။ Free-for-all-Internet Relay Chat သည္ one-to-one-programs မ်ားျဖစသည့္ ICQ ႏွင့္ AOL Instant Messenger တုိ႔ကို ထုတ္လႊင့္ေပးသည္။ text only Window တြင္ တစ္ဦးခ်င္းသို႔ အုပ္စုတစ္စု အတြက္ သတင္းမ်ားကို Type ျပဳလုပ္ျပီး ေစ်းသက္သာ၍ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဆက္သြယ္သည့္ ဖုနး္ သို႔မဟုတ္ ခရီးေ၀းဖုန္း အေနျဖင့္ အစားသံုးၾကသည္။ ဘာသာရပ္မ်ိဳးစံု ေထာင္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ရွိသည့္အတြက္ channels မ်ားႏွင့္ rooms မ်ားစြာ၇ွိသည္။ အခ်ိဳ႕ servers မ်ားက သံုးစြဲသူမ်ားကို ကိုယ္ပိုင္ rooms မ်ား ထားရွိခြင့္ေပး သည္။ (လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္စကားေျပာႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။)
Chat ကို Microsoft ကလည္း ၀င္ေရာက္လာျပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ တြင္ Microsoft (IETF) သို႔ Rendezvous ေခၚ chat လုပ္ထံုး တစ္ခုေပၚ လာသည္။ ယင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ မႈပိုင္ျဖစ္ေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ သံုးေနသူ မ်ားကို ယင္းေဆာ့ဖ္၀ဲ အသစ္မ်ား ေျပာင္းသံုးလာေစရန္ ျဖစ္ သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရာင္းသူမ်ားႏွင့္ AOL တုိ႔၏ အ၀န္းအ၀ိုင္း ထဲမွ ဆြဲေဆာင္ရန္ျဖစ္သည္။ Microsoft ၏ Messenger software ကို ဆက္သြယ္ႏိုင္သျဖင့္ AOL ကတံု႔ျပန္ျပန္း access မလုပ္ႏိုင္ရန္ ပိတ္ ထား သည္။ ယင္းျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ အမ်ားအတြက္ open chat standard တစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာရန္ ၾကိဳးပမ္းလ်က္ ရွိသည္။
CISCO
ကမာၻ႕အင္တာနက္ ကြန္ရက္အမ်ားစုကို ဆက္သြယ္ေပးေသာ ကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကယ္လိဖုိးနီးယားတြင္ အေျခစိုက္ေသာ ciso သည္ ၀င္ေငြသန္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ cisco သည္ ကမာၻ႕ Router ပစၥည္းေစ်းကြက္ သံုးပံုတစ္ပံုကို ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားႏုိင္သည္။
Class A network
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကြန္ရက္အတြက္ Internet addresses (IP addresses) မ်ားကို 16,777,215 အထိသတ္မွတ္ ေပးထားသည္။ လက္ရွိ အင္တာနက္ addressing ကန္႔သတ္ခ်က္မွာ အမ်ားဆံုး 128 Cass A networks မ်ား ျဖစ္သည္။
Class B network
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကြန္ရက္အတြက္ Internet addresses (IP addresses) မ်ားကို 65,535 အထိ သတ္မွတ္ထား သည္။ လက္ရွိအင္တာနက္ addressing ကန္႔သတ္ခ်က္မွာ အမ်ားဆံုး 16,384 Class B networks မ်ား ျဖစ္ည္။ ဤနည္းအရ IP addresses မ်ားကို ျပတ္လပ္မႈမရွိေစရန္ ဖန္တီးၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ 256 addresses ထက္ပို၍ လိုအပ္သည္။ သို႔ရာတြင္ 65,535 addressed ကအနည္းငယ္ အလွမ္းေ၀းသျဖင့္ Class B addresses သည္ အလဟသာ ျဖစ္ေစသည္။
Class C network
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပါ၀င္သေသာ ကြန္ရက္အတြက္ Internet addresses (IP addresses) မ်ားကို 256 အထိ သတ္မွတ္ထားသည္။ လက္ရွိအင္တာနက္ addressing ကန္႔သတ္ခ်က္မွာ အမ်ားဆံုး 2,097,152 Class C networks မ်ား ျဖစ္သည္။
Client
ကြန္ရက္တစ္ခုမွတစ္ဆင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ကို ဆက္သြယ္ရယူ ေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု။
Client/Server
ကြန္ပ်ဴတာမ်ား အလုပ္လုပ္ပံု ပံုစံတစ္ခုျဖစ္သည္။ ပရုိဂရမ္တစ္ခု (A Cilent) က အျခားတစ္ခု (A server) ထံမွ အခ်က္အလက္မ်ားေတာင္း ခံေသာ အေနအထား ျဖစ္သည္။ Client/Server ဆက္သြယ္မႈ ပံုစံသည္ Network computing အတြက္ အလြန္အေရးၾကီးေသာ အယူအဆ ျဖစ္သည္။ ေ၀းကြာေသာ ေနရာရွိ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ကြန္ရက္ မ်ားသို႔ အခ်က္အလက္မ်ား ပရုိဂရမ္မ်ားဆက္သြယ္ ျဖန္႔ေ၀ရာတြင္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕အမစည္းမ်ားအတြက္ ေကာင္းမါန္ေသာ နည္းစနစ္ တစ္ခုကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးသည္။
.COM:
Dot-Com သည္ Generic-Jigh Levle Domain-names ခုနွစ္ခုအ နက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ American မွ လိပ္စာမ်ားကို က်ယ္ျပန့္ေသာ လိပ္စာအမ်ိဳးအစားမ်ား ခြဲျခမ္းရာတြင္ အသံုးျပဳသည္။ ဥပမာ-A-Com သည္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ လိပ္စာကို ေဖာ္ညႊန္း သည္။ a.org ပါေသာ လိပ္စာမ်ားမွာ A.Com ႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္ျဖစ္ျပီး အက်ိဳးအျမတ္မယူေသာ (non-profit) အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားကို ရည္ညႊန္းသည္။ ယင္းလိပ္စာမ်ိဳးတြင္ Kudos ရွိရသည့္ ႏုိင္ငံကို တိက်စြာ ေဖာ္ျပေပးသည္။ Domains မ်ားထက္ၾကီးသည္။ ဥပမာ .Co.Uk.
COM
Compnent Object Model
Microsoft မွျပဳလုပ္သည့္ ရူပ္ေထြးေသာ နည္းပညာ အစုအေ၀း ျဖစ္သည္။ Components ေခၚ Software အစိတ္အပိုင္းမ်ား အတူ အလုပ္လုပ္ႏုိင္ရန္ စီမံေပးထားေသာ နည္းပညာ ျဖစ္သည္။
Compression
ဖုိင္မ်ား၏ အရြယ္ကို ေသးငယ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ ေသးငယ္သြားေစရန္ ကူးယူရာတြင္လည္းေကာင္း လ်င္ျမန္သည္။ Text သို႔မဟုတ္ Bibary Files မ်ားမွ ေခတ္မမီေတာ့၍ မလုိေသာ သတင္းမ်ားကို ဖယ္ျခင္း၊ အစားထုိးျခင္း၊ compression algorithms မ်ားက ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ရုပ္ပံုဖုိင္မ်ားမွ ခ်ံဳ႕ရန္၊ သင့္ေလွ်ာ္သည့္ Pictures Formates မ်ားျဖစ္သည္။ GIF ႏွင့္ JPED ကဲ့သို႔ေသာ Pictures Formats မ်ားကို ေသးငယ္ေစရန္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ လူသိ မ်ားေသာ Compression Format မ်ားမွ ZIP,ARC ႏွင့္ TAR တုိ႔ ျဖစ္သည္။
Connection
Dital-up Networking သည္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ ကြန္ရက္ သို႔မဟုတ္ ISP သို႔ ဆက္သြယ္ထားျခင္းအား သတ္မွတ္ေပးသည့္ ဖုနး္နံပါတ္ သို႔မ ဟုတ္ အျခား setting မ်ား။
Content
Website တစ္ခုသို႔မဟုတ္ အျခားထုတ္လႊင့္ေသာ စနစ္တစ္ခု၏ ျဖန္႔ခ်ိ ေသာ အေၾကာင္းမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းျဖစ္သည္။ ယင္းတြင္ Text,Sound,Video,Animation ႏွင့္ numerical information တုိ႔ ပါ၀င္ သည္။ Content သည္ စရိတ္ကနု္ က်မႈမ်ား မ်ားျပားသျဖင့္ အင္ တာနက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အမ်ားအျပားက အခမဲ့ ျဖန္႔ေ၀ျခင္း မျပဳႏုိင္ ေခ်။
Convergence
တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္နိုင္ရန္ ခက္ခဲေသာ နည္းပညာ ၇ပ္မ်ား စုေပါင္း ထားျခင္း။
ဥပမာ- Internet Services, television ႏွင့္ အျခားေျဖေဖ်ာမႈမ်ား ျဖစ္ သည္။ တယ္လီေဗးရွင္းစက္တစ္ခု၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံုကို လူသိ မ်ားေသာ္လည္း ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု အေၾကာင္းကို လူသိနညး္ပါးသည္။ ကိုယ္တြယ္ရန္လည္း ခက္ခဲသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းသံုး သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အသံုးျပဳႏုိင္မႈ၏ ဗဟို အျဖစ္တယ္လီေဗး ရွင္းကိုထားျပီး E-mail,Web, cable, televistion,vide0, video-game မ်ားကို ေပါင္းစည္းႏိုင္ရန္ ၾကံစည္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းတုိ႔ကို စုစည္းႏိုင္မည့္ စက္ပစၥည္းမ်ား၏ ဒီဇုိင္းေရးဆြဲျခင္းႏွင့္ အျခားနည္း ပညာ အဟန္႔အတားမ်ား ရွိေနသည္။ သို႔အတြက္ နည္းပညာႏွင့္ မီဒီ ယာ ကုမၸဏိၾကီးမ်ားက Bandwidth Providers မ်ားႏွင့္ setop-box ထုန္လုပ္သူမ်ားအား အရင္းအႏွီးမ်ား စုပံုေပးျပီး နည္းပညာမ်ား ေပါင္းစည္းထားႏိုင္မည့္ ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရန္ စိတ္၀င္စားေနၾက သည္။
Copyright
အင္တာနက္ေပၚတြင္ မည္သူက မည္သည့္အရာ သိုပမဟုတ္ ပစၥည္း ကို ပိုင္ဆုိင္ခြင့္ရွိသည္ဟု သတ္မွတ္ရန္ကိစၥမ်ာ အလြန္ခက္ခဲလွသည္။ Cpoyright ဥပေဒမ်ားသည္ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ မတူညီၾကသျဖင့္ အင္တာနက္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဘံုစည္းကမ္းခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရန္ မလြယ္ကူေခ်။ အင္တာနက္ ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ မႈပိုင္ခြင့္ ပစၥည္းမ်ား ကို ျဖန္႔ခ်ိရာတြင္လည္း နည္းလမ္းသစ္မ်ား ေပၚလာသည္။ ထိေရာက္ ေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားကိုလည္း မျပဳလုပ္ႏုိင္ေပ။ ဥပမာ MP3 Music Format ျဖစ္သည္။ CD ပိုင္ဆုိင္သူမ်ားသည္ ေတးဂီတမ်ားကို ကူးယူ ျပီး CD-quality audio files မ်ားအား e-mail သို႔မဟုတ္ Websites မ်ားမွ လူသိမခံရဘဲ ျပန္လည္ျဖန္႔ခ်ိႏိုင္သည္။ ကုလသမဂၢ၏ အဖြဲ႕အ စည္းတစ္ခု ျဖစ္သော World Intellectual Property Organistaion (WIPO) ႏွင့္ အျခားမႈပိုင္ခြင့္ သတ္မွတ္ေရး အုပ္စုမ်ားက ကမာၻ႕မႈပိုင္ ခြင့္ အစီအစဥ္ခ်မွတ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည္။
Cracker
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚတြင္ တစ္စံုတစ္ဦး၏ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္အတြင္းသို႔ ထုိးေဖာက္၀င္ေ၇ာက္သူ တစ္ဦးကိုေခၚေသာ အမည္ျဖစ္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ လံုျခံဳမႈ အစီအမံမ်ား၌ ယိုေပါက္မ်ား ဟာကြက္မ်ားရွိ ေၾကာင္း ျပသရန္ ျပဳလုပ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔ကို hacker မ်ားႏွင့္ မေရာေထြးသင့္ေခ်။
Cyber
အင္တာနက္ႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ယင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ယဥ္ ေက်းမႈ ပ်ိဳးေထာင္မႈနယ္ပယ္၊ အတတ္ပညာ၊ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား စသည္ တုိ႔ကို ေဖာ္ညႊန္းေသာ ေ၀ါဟာရ ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္က Norbert Weiner ဆုိသူက စတင္ သံုးႏႈန္းခဲ့သည္။
Cyberian
အင္တာနက္ေပၚတြင္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရေသာ စာၾကည့္တုိက္မွဴး သို႔မဟုတ္ သုေတသီတစ္ဦးကို ေခၚသည္။
Cyberspace
ကြန္ပ်ဴတာမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ယက္မ်ား ဒဂ်စ္တယ္ မီဒီယမ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ကမာၻေလာကၾကီးကို ရည္ညႊန္းသံုး စြဲေသာ သိပၸံစာေရးဆရာ William Gibson ၏ စကားလံုး ျဖစ္သည္။
Cypherpunk
အမည္မသိေသာ ကိုယ္ပိုင္သံုး ဆက္သြယ္ေရး စနစ္တစ္ခုကို Cyptography သံုး၍ ျပဳလုပ္သူျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုး RSA encrypted message တစ္ခုကိ ုCypher punk အုပ္စုထဲမွ အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားကိ ေဖာ္ထုတ္ျပသႏိုင္ခဲ့ သျဖင့္ ထုိစနစ္၏ အားနည္းခ်က္ကို ထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ Cypherpunk မ်ားကိုယ္ပိုင္ ျပဳလုပ္ေသာ Cryptographic နည္းစနစ္မ်ားကို အခမဲ့ ရယူႏိုင္ျပီး ျပဳျပင္သံုးစြဲႏုိင္ သည္။
D
Database
စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္မ်ားတြင္ ကြန္ပ်ဴတာ နည္းစနစ္မ်ားျဖင့္ အခ်က္အလက္ဖုိင္မ်ားကို သိမ္းဆည္းေပးထားျခင္း ကို ေခၚသည္။ database သည္ သာမာန္အားျဖင့္ အခ်က္အလက္မ်ား သိမ္းဆည္းျခင္းႏွင့္ ထုတ္ယူအသံုးျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား တုိးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် နည္း မ်ိဳးစံုသံုး၍ ဆန္းစစ္ေလ့လာႏိုင္ရန္ လုိအပ္လွသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ၾကီးမားေသာ ထိန္းသိမ္းမႈ ပရုိဂရမ္မ်ားဟူ၍လည္း ေခၚနုိင္သည္။ မၾကာေသးမီကာလအထိ database မ်ားသည္ စာသား မ်ား၊ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကိုသာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာမွ ဘက္စံု သတင္းနည္းပညာမ်ား သံုးစြဲလာၾကသျဖင့္ ပိုမိုဆန္းျပားေသာ ဗီြဒီယိုႏွင့္ ဂရပ္ဖစ္မ်ားကိုပါ သိမး္ဆည္းလာၾကသည္။ Website မ်ားတြင္ database မ်ားကို search engines မ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ ဥပမာ Retail Sites မ်ားသည္ ယင္းတို႔ေရာင္းခ်မည့္ ပစၥည္းမ်ား၏ အေၾကာင္းအရာ အေသးစိတ္ကို မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။ site အမ်ားအျပားသည္ မိမိတုိ႔ ေဖာ္ျပမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို တည္းျဖတ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း အသံုးျပဳၾကသည္။ ယခအသံုးမ်ားသော database မွာ Relational Database ျဖစ္ျပီး အခ်က္အလက္မ်ားကို သိမး္ဆည္းရာတြင္ အညႊန္းစနစ္ျဖင့္ ဇယားမ်ား ျပဳစုထားရွိသည္။
Data Mining
Database တြင္ သိမ္းဆည္းထားေသာ အလြန္မ်ားျပားလွသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအား သံုးစြဲမည့္သူမ်ား အလြယ္တကူ သိျမင္ႏိုင္ရန္ ေျပာင္းလဲစီစဥ္ေပးႏိုင္ေသာ နည္းလမး္မ်ားျဖစ္ သည္။ ကုန္တုိက္ၾကီးမ်ားက အခ်က္အလက္မ်ားကို စားသံုးသူ အမ်ိဳးအစားအလုိက္ ၀ယ္ယူပံု မ်ား၊ ၀ယ္ယူသူမ်ား၏ အသက္အုပ္စုမ်ား၊ ေစ်း၀ယ္ေလ့ရွိေသာေန႔မ်ား စသည္ျဖင့္ မွတ္တမ္းျပဳ စုထားရွိၾကသည္။
DATA warehouse
အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု၏ လုပ္ငန္းခြဲမ်ား သို႔မဟုတ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား Data Mining နည္းျဖင့္ ျပဳစုထိန္းသိမ္းထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စုေပါင္းထားေသာ စီစဥ္မႈတစ္ခု ျဖစ္သည္။
Default
ေျပာင္းလဲေပးရန္ သို႔မဟုတ္ ဒီအတုိင္းထားရန္ ၾကိဳတင္၍ ေရြခ်ယ္ထားေသာ setting။ ျပႆနာ သို႔မဟုတ္ အမွား "fault" ညႊန္ျပျခင္း မဟုတ္ပါ။
DES
(data encryption Standard)
အခ်က္အလက္မ်ားကို လွ်ိဳ႕၀ွက္သေကၤတအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးေသာ စံျပဳနည္းလမး္တစ္ခု ျဖစ္ သည္။ ၾကားျဖတ္ေဖာ္ထုတ္ရန္ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက အျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳရန္ ပိတ္ပင္တားျမစ္ ထားသည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္းက IBM ကုမၸဏီမွ တီထြင္ခဲ့ေသာ Lucifer ေခၚတြက္နည္း အဆင့္ဆင့္သံုးေသာနည္း ကို အေျခခံထားသည္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက တရား၀င္ စံအ ျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။
DHTML
dynamic hypertext mark-up language
အဆင့္ျမင့္ HTML စြမ္းရည္မ်ား၊ Style sheets မ်ားႏွင့္ Scripting မ်ားကို ေပါင္းစည္း ေခၚေသာ အမည္ျဖစ္သည္။ HTML တြင္ပါ၀င္ေသာအရာမ်ားကို စုေပါငး္သံုးျခင္းျဖင့္ WEB Page တစ္ခုျပဳလုပ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္လုိပါက ရူပ္ေထြးေသာ ပရုိဂရမ္ နည္းလမ္းမ်ား သံုးစြဲရန္ မလုိေတာ့ေခ်။
Dial UP Networking
ဖုန္းလိုင္းမွတဆင့္ ကြန္ရက္မ်ားသို႔ ဆက္သြယ္မႈေပးေသာ Windows program တစ္ခု။ ယင္း icon ကို ေနရာခ်ရန္ "Windows My Computer Icon " ကို ဖြင့္ပါ။
Digerati
ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေလာကအတြင္းရွိ Movers and Shakers အုပ္စုကို ေခၚေသာအမည္ ျဖစ္သည္။
Digital Revolution
နည္းပညာ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ လူသားတုိ႔၏ ဘ၀အေျခအေန ရုတ္တရက္ တုိးတက္ေျပာင္း လဲျခင္းကို ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္အျဖစ္ တင္စားသံုးႏႈန္းထားေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ Wired မဂၢဇင္း စတင္သံုးစြဲခဲ့သည္။
Digital Signature
အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းျဖင့္ ေပးပို႔ေသာ သတင္းတစ္ပုဒ္ သို႔မဟုတ္ စာတမ္းတစ္ခုကို မည္သူမည္၀ါက ေပးပို႔သည္ကို Public Key Cryptography သံုး၍ တိက်စြာ ေဖာ္ျပေပးေသာ Digitalcode တစ္ခုျဖစ္သည္။ Digityal Signature ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေပးပို႔သူ မည္သူျဖစ္သည္ကို မွန္ကန္ေၾကာင္း အာမခံရန္ ျဖစ္သည္။ Digital Signature မ်ားသည္ E-Commerce သံုးစြဲမည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အလြန္အေရးၾကီးသည္။ Digital Singature မရွိပါက E-mail ကို အစစ္အမွန္ ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ရန္ ခဲယဥ္းသကဲ့သို႔ Web အေျချပဳ၍ ပစၥည္းေရာင္းသူ သို႔မဟုတ္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးသူကိုလည္း ယံုၾကည္ရန္ ခဲယဥ္းသည္။ Digital Signature မ်ားကို Verisign ေခၚ အေမရိကန္ ကုမၸဏိကဲ့သို႔ အသိအမွတ္ျပဳေပးေသာ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႕အစည္းက စစ္မွန္ေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ေပးရသည္။ ေထာက္ခံခ်က္ ရရွီ ႏုိင္ရန္ လူတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု အတြက္ Digital Signature တြင္ သံုးစြဲသူ၏ အမည္နံပါတ္၊ ကုန္ဆံုးမည့္ ရက္စြဲႏွင့္ ကိုင္ေဆာင္သူ၏ Public Key မိတၱဴ တစ္ခုပါရွိရသည္။
Direct Connection
ကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို အင္တာနက္၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္လာေအာင္ ဆက္သြယ္ေပးေသာ ဆက္သြယ္မႈျဖစ္သည္။ SLP သို႔မဟုတ္ PPP စသည္တုိ႔ပါ၀င္သည္။ Full IP Access ဟုလည္း ေခၚသည္။
Directory
"Floder" ဟုေခၚေသာ အျခားေသာ စကားရပ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပိး ကိုယ္ပိုင္ ဖုိင္စုစည္းမႈကို ျပဳလုပ္ ေသာ disk တစ္ခုေပၚရွိ ေနရာတစ္စု။
Distributed Computing
Networked Computer မ်ား၏ ပမာဏ ၾကီးမားေသာ အလုပ္မ်ားႏွင့္ ခက္ခဲေသာ အလုပ္မ်ားကို ယင္းတုိိ႔၏ ပရုိဆက္ဆာမ်ား စုေပါင္းအင္အားျဖင့္ အတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေသာ နည္းလမး္ျဖစ္သည္။
DNS
Domain Name System ၏ အတိုေကာက္ျဖစ္သည္။ host name ကို ဆက္သြယ္ေသာ IP address ကို ဂဏန္းမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပေပးသည္။
Domain
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု သို႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား တည္ရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပရန္ တိက်ေသာ အမည္ႏွင့္ IP address သတ္မွတ္ရသည္။ ဥပမာ-The Economist အတြက္ Network ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားသည္ economist.com ေခၚ Domain အတြင္း၍ ရွိၾကသည္။ Domain မ်ားႏွင့္ယင္းတုိ႔၏ အမည္မ်ားကို အထက္ေအာက္ စီထားသည္။ ထိပ္ဆံုးအဆင့္တြင္ Top Level Domain (TLDS) မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ျပီး Internet address ၏ ေနာက္တြင္ Com,.UN သို႔မဟုတ္ .net. ဟုပါရွိသည္။ ယင္း၏ေနာက္ ထပ္ေအာက္ အဆင့္တြင္ economist ကဲ့သို႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပါ၀င္သည္။ ယင္း၏ ေအာက္ဆံုးအဆင့္တြင္ server ၏ အမွတ္အသား w.w.w. ပါရွိသည္။
Domain Name
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ရႏိုင္ေသာ အရင္းအျမစ္တစ္ခု၏ အဓိက အမည္။ ဥပမာ-ကြ်ႏု္ပ္၏ domain name မွာ coolnerds.com ျဖစ္သည္။
Domain Name System
အင္တာနက္ေပၚတြင္ Domain မ်ားကို စုစည္းထားေသာ စီစဥ္နည္း ျဖစ္သည္။ Domain Name (ဥပမာ-w.w.w.economist.com) ကို IP Address အျဖစ္ ေျပာင္းလဲလုိက္ျပီး အင္တာ နက္ေပၚရွိ အမည္ကို သတ္မွတ္ေနရာတြင္ ရွာေဖြရသည္။
DOOM
id Software မွ ဖန္တီးေသာ ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္း အၾကမ္းဖက္ ဇာတ္လမး္အမည္ ျဖစ္သည္။ ပါ၀င္ကစားလုိသူမ်ားသည္ ဂိမး္၏ ပထမအစိတ္အပိုင္းကို အခမဲ့ ျမည္းစမး္ကစားခြင့္ ေပးသည္။ ကစားျပီးပါက ၀ယ္ယူႏိုင္သည္။ id ၏ ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ Online Gaming ကို လူၾကိဳက္မ်ားလာသည္။
Download
ဖိုင္ကို ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးသည္။
Down Loading
အင္တာနက္ေပၚရွိ Server မွ အခ်က္အလက္မ်ားကို Web browser တစ္ခု သံုး၍ လက္ခံ သည့္ ျဖစ္စဥ္။
DSL
digital subscriber line
ရိုးရုိးေၾကး၀ါယာ သံုးစြဲေသာ တယ္လီဖုန္းလုိင္းမ်ားကို Bandwidth conneciton တုိးတက္ လာေစရန္ စီမံေဆာင္ရြက္မႈ ျဖစ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ XDSL ဟုလည္းေခၚသည္။ ထင္ရွား ေသာ DSL ဟုလည္း ေခၚသည္။ ထင္ရွားေသာ DSL အခ်ိဳ႕မွာ ADSL,SDSL,RADSL,HDSL စသည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။
E
E.
အီလက္ထရြန္းနစ္။ ေရွ႕ဆက္စာလံုး e ကို e-mail,e-commerce စသည္တို႔တြင္ electronic အတိုေကာက္ အမွတ္အသား အကၡရာ အျဖစ္ သံုးစြဲသည္။
E-cash
အီလက္ထရြန္းနစ္ ေငြေၾကးျဖစ္သည္။ ေဒၚလာ၊ ေပါင္ သို႔မဟုတ္ အ ျခား ေငြေၾကး တစ္မ်ိဳးကို ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းျဖင့္ ေဖာ္ျပေသာ တုိကင္အ မည္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အီလက္ထရြန္းနစ္ ေငြေၾကးတြင္ smartcard, ကြန္ပ်ဴတာ၏ hard disk ရွိ electronic wallet တို႔ပါ၀င္သည္။ ေငြသံုး စြဲသူသည္ ေဖာ္ျပပါ ေငြေၾကး token တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေငြလက္ခံသူ၏ electronic piggy bank ေခၚ Connection တစ္ခုခုမွ ျဖစ္ေစ၊ Smart Card ျဖင့္ ေပးေခ်ႏိုင္သည္။ E-cash ၏ အားသာခ်က္မွာ လ်င္ျမန္မႈႏွင့္ လံုျခံဳမႈရွိျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။ Mondex ကဲ့သို႔ေသာ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားက ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပတိုက္တို႔တြင္ E-Cash ကို စမ္းသပ္ သံုးစြဲလ်က္ ရွိသည္။ ေငြသံုးစြဲရာတြင္ လုပ္ငန္းတစ္ ခုစီက သတ္မွတ္ထားေသာ encryption technologies မ်ား၊ Digital Signatures မ်ားအရ သံုးစြဲၾကရသည္။
e-commerce
ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကို အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေရာင္း ၀ယ္မႈျပဳၾကျခင္းကို ေခၚသည္။ Pronography မွအပ Retail E-Commerce သည္ အင္တာနက္ေပၚတြင္ လူအမ်ား၏ အာရုံစိုက္မႈအ မ်ားဆံုး ရရွိေသာ အေၾကာင္းအရာ ျဖစ္သည္။ Amazon,eBay စေသာ ကုမၸဏီၾကီးမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းျဖင့္ ေစ်း၀ယ္ျခင္းကို လူအမ်ားက ဂရုိစိုက္အေလးထားလာ ၾကသည္။
EDI
(Electronic Data Interchange)
ကုမၸဏီမ်ားအခ်င္းခ်င္း အခ်က္အလက္ႏွင့္ သတင္းမ်ား ဖလွယ္သည့္ စံျပဳနည္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ အင္တာနက္မေပၚမီကပင္ ရွိခဲ့သည္။ ယခု အင္တာနက္ေပၚတြင္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
EFF
(Electronic Frontier Foundation)
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ John Perry Barlow ႏွင့္ Mitch Kapor တုိ႔က စတင္ တည္ေထာင္ေသာ အက်ိဳးအျမတ္မယူသည့္ အဖြဲ႕အစည္း၏ အမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအဖြဲ႕က Online တြင္ လူထုလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဆင္ဆာျပဳလုပ္ေနျခင္းကို ဆန္က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အျပင္ လြတ္လပ္ စြာေျပာဆုိခြင့္ ရရွိေရးႏွင့္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ လံုျခံဳမႈရွိေစေရးတုိ႔အ တြက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
E-mail
အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းျဖင့္ ေခ်ာစာပို႔ျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုမွအီ လက္ ထရြန္းနစ္ကို အသံုးျပဳလ်က္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အျခား ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုသို႔ ေပးပို႔ျခင္း။
E-mail address
အီးေမးလဲကို ေပးပို႔ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အင္တာ နက္ လိပ္စာျဖစ္သည္။ User@host ပံုစံကို သံုးသည္။
Emoticon
စိတ္ခံစားမႈကို ကိုယ္စားျပဳေသာ သေကၤတ/ စာလံုးမ်ား။ ဥပမာ-[the smiley -'- ] သည္ " happy " ေပ်ာ္ရႊင္ေသာ သို႔မဟုတ္ " only kidding " စတာပါ ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကို ကိုယ္စား ျပဳသည္။
Encoder
အခ်က္အလက္မ်ားကို အသြင္တစ္မ်ိဳးမွ အျခားအသြင္ တစ္မ်ိဳးသို႔ ေျပာင္းလဲေပးေသာ ပရုိဂရမ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ Digital Audio နည္းပ ညာတြင္ ထင္ရွားေသာ ဥပမာတစ္ခုမွာ MP3 engcoder ျဖစ္ျပီး အသံ သြင္းေသာ ေတးဂီတ တစ္ခုကို ပိုမိုေသးငယ္ျပီး near-CD quality ရွိ ေသာ MP3 File သို႔ ေျပာင္းလဲျခင္း ျဖစ္သည္။
Encryption
သတင္း(သို႔မဟုတ္) အခ်က္အလက္ဖုိင္တစ္ခုကို ခြင့္ျပဳခ်က္ မရရွိ သူမ်ား ဖတ္ရူပါက နားမလည္ေစရန္ အသြင္တစ္မ်ိဳး ေျပာင္းလဲထား ျခင္း ျဖစ္သည္။ အသြင္ေျပာင္းလဲရာတြင္ encryption နည္းအားလံုး တြင္ အနည္းဆံုး Key က မည္သို႔ေသာ အသြင္ေျပာင္းလဲရမည္။ မည္ သို႔ မႈလအသြင္သို႔ ျပန္လည္ေျပာင္းလဲႏုိင္သည္ကို ညႊန္ျပသည္။ Key တစ္ခုတည္းရွိေသာ စနစ္ကို Secret Key သိုိ႔မဟုတ္ Private Key ဟု ေခၚျပီးတြက္နည္း တစ္ဆင့္ဆင့္ သံုးစြဲရသည္။
Endora
Apple Macintosh အသံုးျပဳသူမ်ားအၾကား လူၾကိဳက္မ်ားေသာ အခ်ိန္ အတန္ၾကာကပင္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ e-mail ပရုိဂရမ္တစ္ခုျဖစ္သည္။
Extension
ဖုိင္အမည္၏ အဆံုးပိုင္း။ ဥပမာ- docotxt "windows" သည္မည္ သည့္ document က မည္သည့္ ပရုိဂရမ္ႏွင့္ တြဲထားသည္ကို ျပေသာ extension ျဖစ္သည္။
Extranet
အင္တာနက္ နည္းပညာ၏ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ တည္ ေဆာက္ထားေသာ ကြန္ရက္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုက ေဖာက္သည္မ်ား၊ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ ေငြေၾကး ေပးသြင္းသူမ်ား အျခားစီး ပြားဖက္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား စသည္တုိ႔ႏွင့္ သတင္းဖလွယ္ရာတြင္ အသံုးျပဳ သည္။
အဖြဲ႕အစည္း / လုပ္ငန္းတစ္ခုအတြင္း အသံုးျပဳေသာ Intranet လုိ ျပင္ပ သက္ဆုိင္သူမ်ားထံမွ သတင္းရယူျခင္းနွင့္ ျပင္ပသို႔ သတင္းေပး ပို႔ျခင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ တိုးခ်ဲ႕ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
F
Frequently Asked Question
Newsgroup အမ်ားအျပားတြင္ မိမိဘာသာဖတ္ရူ၍ နားလည္ႏိုင္ေသာ အေမး၊ အေျဖမ်ားကို အသစ္၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအတြက္ ေရးသားျပဳ စု ထားသည္။ ယင္းလမ္းညႊန္ခ်က္တြင္ အုပ္စု၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ message မ်ား Posting လုပ္ရန္ နည္းလမ္းမ်ား ပါ၀င္သည္။ Netiquette ေခၚစည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ေစာင့္ထိန္းသည့္အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မိမိကိုယ္ကို မိမိေစာင့္စည္းျခင္း အားျဖင့္လည္းေကာင္း ေမးခြန္းမ်ား Posting မျပဳလုပ္မီ FAQ ကိုဖတ္ရူ သင့္သည္။
Fiber Optic
ဖန္မွ်င္မ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေကဘဲလ္ ၾကိဳးျဖစ္သည္။ ၾကိဳးမွ်င္အ တြင္းမွ အလင္းေရာင္ ျဖတ္သန္းသြားႏိုင္သည္။ Optical Fiber သုိ႔မ ဟုတ္ Just Fibre ဟုလည္း လူသိမ်ားသည္။ Fiberoptic ေကဘယ္လ္ ၾကိဳးမ်ားသည္ ရိုးရုိး ေၾကး၀ါယာၾကိဳးထက္ အခ်က္အလက္မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ျပီး လွ်ပ္စစ္သံလုိက္စက္ကြင္းမ်ား၏ ေႏွာက္ယွက္မႈကို လည္း ခံႏုိင္ရည္ရွိသည္။ ခရီးေ၀းေျပာ တယ္လီ ဖုနး္တြင္လည္းေကာင္း၊ အင္တာနက္ေပၚတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား ကူးသန္းသြားလာမႈ လမး္ေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ Fibre Optic မ်ားကို အသံုးျပဳသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုး စတင္အသံုး ျပဳေသာ Transaltlantic Fibre Iptic Cable မွ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္မႈေပါင္း ၃၈,၀၀၀ ကို တစ္ျပိဳင္နက္ သယ္ေဆာင္ႏိုင္သည္။
File
ကြန္ပ်ဴတာတြင္ သိမး္ဆည္းထားသမွ်ကို ဖုိင္ဟုေခၚသည္။ ပရုိဂရမ္ သို႔မဟုတ္ ရုပ္ပံု သုိ႔မဟုတ္ document မ်ား ပါ၀င္သည္။
File Server
Data files မ်ားကို ဗဟုိခ်က္မအျဖစ္သိုေလွာင္ သိမး္ဆည္းထားျခင္း စီမံခန္႔ခြဲျခင္း ျပဳလုပ္ေပးေသာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ယင္းကို ကြန္ရက္တစ္ခုတည္းေပၚရွိ အျခားကြန္ပ်ဴတာမ်ားက ရယူဆက္သြယ္ ႏိုင္သည္။
Filter
သတင္းတစ္ခုကို သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ တုိင္းထြာ စိစစ္ၾကည့္ရူျပီး ယင္းသိရေသာ အေျခအေနမ်ားအရ Processess ျပဳလုပ္ေပးျခင္းကို ေခၚသည္။ e-mail မ်ားတြင္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ ၀င္လာေသာ သတင္းမ်ားအား မည္သို႔ျဖစ္သည္ကို ဆံုးျဖတ္ေပးသည္။ ဥပမာ-economist ျဖင့္လာေသာ မည္သူ၏ သတင္းပို႔ခ်က္ကိုမဆို Economist folder ထဲတြင္ အလုိအေလွ်ာက္ထားေပးျခင္း၊ subject မပါေသာ သတင္းမ်ားကို delete လုပ္ျခင္း စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။
Filtering Software
အင္တာနက္ေပၚတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအား ရယူျခင္း မျပဳနုိင္ရန္ မိဘ၊ ဆရာႏွင့္ သက္ဆုိင္သူမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ ေဆာ့ဖ္၀ဲျဖစ္သည္။
Finger
e-mail address မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ အမည္ကို ဆံုးျဖတ္ေပး ေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ မႈလက Berkeley System Distribution အျဖစ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ Finger Programs မ်ားကို ကြန္ပ်ဴ တာတစ္ခုတြင္ အသံုးျပဳႏုိင္သည္။ ထုိ႔အျပင္ အင္တာနက္ အေပၚရွိ Finger GATEWAYS မ်ားမွတဆင့္ ရယူသံုးစြဲႏုိင္သည္။ E-mail address တည္ေနေသာ ေနရာ၏ Domain ႏွင့္ဆုိင္ေသာ finger server တစ္ခုကိုလည္း အဆုိပါ ပရုိဂရမ္မ်ားက ရွာေပးႏိုင္သည္။
Fire Wall
ျပင္ပလမး္ေၾကာင္းကို ကန္႔သတ္ရန္ အသံုးျပဳေသာ ကြန္ရက္လံုျခံဳေရး စနစ္ျဖစ္သည္။
Flame
အင္တာနက္သံုးစြဲသူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထံမွ မေကာင္းေသာ ရည္ ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုကို ေခၚသည္။ မ်ားသောအားျဖင့္ News Group တြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ e-mail chat-forum တုိ႔တြင္လည္း ျဖစ္ေပၚတတ္သည္။ flame တစ္ခုသည္ အေၾကာင္းအရာ အမ်ားအျပားကို အစျပဳရန္ ျဖစ္ေပၚတတ္ သည္။ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမွာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား NETIQUETTE ကို မလုိက္နာေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Flre Wall
ဟတ္၀ဲႏွင့္ ေဆာ့ဖ္၀ဲႏွစ္မ်ိဳးပါ၀င္ေသာ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ပုဂၢလိက သံုး LAN ႏွင့္ အမ်ားသံုး အင္တာနက္တုိ႔အၾကား ဆက္သြယ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးသည္။ ကြန္ရက္မ်ားကို မသမာသူမ်ားက ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိ ဘဲ ရယူသံုးစြဲေနျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ Fire wall မ်ားကို တပ္ဆင္သံုးစြဲေလ့ရွိသည္။
FTP
File Transfer Protocol ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ အင္တာနက္မွ တစ္ဆင့္ ဖုိင္မ်ားေပးပို႔ျခင္းကို စံသတ္မွတ္ထားေသာ နည္းလမး္ျဖစ္ သည္။
G
g or (g) or (gr)
သြားျဖီျပသည္ (grin) ဟုအဓိပၸာယ္ရသည္။ e-mail message တစ္ခု ျဖစ္ျပီး ' စတာပါ ' "only kidding" ေစာ္ကားတာမဟုတ္ပါ။ " no offense intended " ဟုလည္း အဓိပၸာယ္ရသည္။
GATE-WAY
ကြန္ရက္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဆက္သြယ္ေပးေသာ ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးအစားမတူညီေသာ Standards မ်ား Protocol မ်ားကို ဆက္စပ္ ေပးရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ အင္တာနက္၏ အေျခခံက်ေသာ အစိတ္အ ပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ျပီး တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္မႈမရွိေသာ စနစ္မ်ားကို ဆက္သြယ္ေပးသည္။ E-mail Gate Way တြင္ မတူညီေသာ ဆက္ သြယ္ေရး စနစ္ႏွစ္မ်ိဳးကို တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ကြန္ရက္တစ္ခုတည္းေပၚမွာ ရွိေနသကဲ့သို႔ ဆက္စပ္ေပးသည္။ Gate way ကို Server ထဲတြင္ သံုးသည္။
GIF
Graphic Image File format ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ အင္တာ နက္တြင္ အသံုးမ်ားေသာ compressed graphics Format တစ္ုခုျဖစ္ သည္။
Gopher
အင္တာနက္ေပၚရွိ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ရွာေဖြရာတြင္ အသံုးျပဳ ရေသာ Protocol တစ္ခုျဖစ္သည္။ Veronica ကဲ့သို႔ေသာ Search Programs မ်ားသည္ အခ်က္အလက္မ်ား ေဒါင္လုိက္စီစဥ္၍ ဘာသာရပ္အလုိက္ သိမး္ဆည္းေပးထားေသာ Gopher Servers မ်ား ထဲတြင္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရွာေဖြ ၾကည့္ရူရသည္။ Gopher သည္ ႏွစ္ေပါင္း အတန္ၾကာ အင္တာနက္ေပၚတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား အ ေၾကာင္းအရာမ်ား ရွာေဖြေပးေသာ္လည္း Web technology ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ထင္ေပၚမႈ က်ဆင္းလာသည္။
GSM
global system for mobile-communication
ဥေရာပတုိက္ အႏွံ႕အျပားတြင္ က်ယ္စြာသံုးစြဲေနေသာ Digital Mobile Telephones မ်ားျဖစ္သည္။ GSM ႏွင့္ ယင္း၏ မ်ိဳးကြဲမ်ားမွာ ကမာၻအ ႏွံ႕တြင္ လ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာလ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ အာရွတုိက္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်တြင္ အသံုးမ်ားလ်က္ ရွိေနျပီျဖစ္သည္။ GSM စနစ္သည္ တစ္ကုိယ္ေရသံုး ကြန္ပ်ဴတာမ်ား PDA မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ျခင္း လက္ခံျခင္းတုိ႔ကို 9,600bps အထိ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ Wensites မ်ား ကို surf လုပ္ရန္ မသင့္ေလွ်ာ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
GUI
Graphic User Interface ၏အတိုေကာက္ ျဖစ္သည္။ windows,icons,menus buttons ႏွင့္ အျခားေသာ ဂရပ္ဖစ္ကိရိယာ မ်ားကို အသံုးျပဳလွ်က္ ေဆာ့ဖ္၀ဲကို ေမာင္းႏွင္ေသာ နည္းလမး္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
H
Hacker
နည္းပညာတစ္ခုအား စူးစမ္းရွာေဖြမႈ သံုးစြဲမႈႏွင့္ တုိးခ်ဲ႕မႈတုိ႔အတြက္ စိတ္ပါ၀င္စားစြာ ေဆာင္ရြက္သူဟု အဓိပၸာယ္ သတ္မွ္ခ်က္မွာ ေဆးေႏြး ျငင္းခံမႈမ်ား ရွိေနသည္။ မည္သို႔ပင္ရွိေစ အသံုး၀င္ဆံုး အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ခ်က္မွာ အသိပညာကို ေလ့လာဆန္းစစ္ျပိး ျပႆနာမ်ားကို တီထြင္ဖန္တီးမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေျဖရွင္းျခင္း ျဖစ္သည္။
Helprt Applications
ဖိုင္တစ္ခုစီကို Browser က display သို႔မဟုတ္ play လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳရေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ မႈလပံုစံျဖင့္ ျပဳလုပ္ထား ေသာ Browser မ်ားမွာ HTML,GIF, ႏွင့္ JPEG ဖုိင္မ်ားကိုသာ နားလည္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ Wen Page တစ္ခုတြင္ Audio-File ကဲ့သုိ႔ ေသာ တစ္စံုတစ္ရာ ပါ၀င္ေနပါက သီးသန္႔ ပရုိဂရမ္တစ္ခု လုိအပ္ သည္။
History List
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ယခင္က လွည့္လည္ ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ site မ်ား၏ စာရင္းျဖစ္သည္။ Internet Explorer တြင္ History button ကို ႏွိပ္ျပီး ေပးထားေသာ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားတစ္ခုကို ေရြးပါ။History List ဟူေသာ site တစ္ခု၏ အမည္ေပၚတြင္ click ႏွိပ္ျခင္းျဖင့္ ယင္း site တစ္ခု၏ အမည္ေပၚတြင္ click ႏွိပ္ျခင္းျဖင့္ ယင္း site သို႔ ျပန္သြားနုိင္သည္။
HTT
Web server တစ္ခုရွိ ဖုိင္တစ္ခုကို ေတာင္းဆုိျခင္း။ Browser တစ္ခုက HTML Page တစ္ခုကို ေတာင္းဆုိပါက Server က Html -Code တစ္ခုသာမက ဆက္စပ္ေနေသာ ပံုရိပ္ ဖုိင္မ်ားကိုပါ ေပးသည္။ တစ္ခုစီသည္ hit တစ္ခုျဖစ္သည္။ Web Page တစ္ခုသည္ images (၉)ခုပါရွိပါက စုစုေပါင္း hits (၁၀)ခု ျဖစ္ပါသည္။ HIT မ်ားသည္ server တစ္ခုက ျပဳလုပ္ေသာ အလုပ္ပမာဏကို ညႊန္ျပသည္။ Web စတင္စဥ္က site တစ္ခုကို လူမ်ားအာရုံစိုက္ေစရန္ hits မ်ားသံုးခဲ့ သည္။
Home Page
Web Server တစ္ခုေပၚတြင္ Page သည္ အျခားအရာမ်ား အားလံုး အတြက္ ၾကည့္ရူရန္ တံခါးမၾကိးျဖစ္သည္။ ထုိ Home Page မ်ားသည္ site ၏ အေၾကာင္အရာ မ်ားစာရင္းႏွင့္ လွည့္လည္ၾကည္႔ရူရန္ NAVI GATION Tools မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ Web site တစ္ခု၏ main address ျဖစ္သည္။ Web Surfer မ်ားအတြက္ Browser ကို စတင္ရွာေဖြသည္ ႏွင့္ Home Page သည္ ပထမဆံုးေပၚလာသည္။ Protal သို႔မဟုတ္ အျခား site တစ္ခုတြင္လည္း အထက္ပါအတုိင္း Home Page ရွိသည့္ Browser တြင္ Home ကို ႏွိပ္ပါက အသံုးျပဴသူအား Page ကို ျပန္ၾကည့္ ႏိုင္သည္။ အျခား site တစ္ခုကိုမႈ Default Browser Home Page Search-Engine-Portal စသည္ျဖင့္ ေခၚသည္။
HOST
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚတြင္ရွိေသာ အခ်က္အလက္ သိုေလွာင္ရာ ကြန္ပ်ဴ တာ သို႔မဟုတ္ လုပ္ငနး္ေဆာင္ရြက္သည့္ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးကို အျခားကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုက ဆက္သြယ္ထားပါက အခ်က္အလက္ သို ေလွာင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာ သို႔မဟတု္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကြန္ပ်ဴတာကို host ဟုေခၚသည္။
Hybrid CD-ROM
သာမာန္ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္မ်ားတြင္ သံုးစြေနေသာ CD-ROM application ႏွင့္ Web ရွိ အင္တာနက္ application တို႔ ေပါင္းစပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
Hyperlink
အျခား Web Page ကို visit လုပ္ရန္ click ႏွိပ္၍ရေသာ Web Page ေပၚရွိ အေရးၾကီးေသာ ေနရာ (host spot) တစ္ခု။
Hyper-Text
Text တစ္ခုကို ဖတ္ရူရာတြင္ တေျဖာင့္တည္း မဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္း အရာခ်င္း ဆက္စပ္မႈ link မ်ား၏ အစဥ္ကိုလုိက္၍ ဖတ္ရူရေသာ နည္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါနည္းကို ရည္ညႊန္းေ၀ါဟာရ မ်ားပါ၀င္ေသာ စြယ္စံု က်မ္းမ်ား၊ အဘိဓာန္မ်ားတြင္ လုိအပ္ေသာ စာလံုးမ်ား ရွာေဖြေတြ႕ရွိႏိုင္ ရန္ mouse ကို click ႏွိပ္ေပးျပီး ရွာေဖြရသည္။ ကြန္ပ်ဴတာ အမ်ားအ ျပားသည္ သံုးစြဲသူမ်ားကို လမး္ညႊန္ရန္ႏွင့္ လုပ္ကိုင္ရမည့္ အစီအစဥ္ ကို ျပရန္ Hyper Text ကို သံုးစြဲလာၾကသည္။ World Wide Web သည္ Hyper Text Application ကို အၾကီးမားဆံုး သံုးထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ HTML ႏွင့္ HTTP နည္းပညာမ်ားျဖင့္ သန္းရာေပါင္းမ်ားစြာ ေသာ Pages မ်ားကို ဆက္စပ္ေပးသည္။ HYPER TEXT ေ၀ါဟာရကို ၁၉၆၀ ခုႏွစ္အတြင္းက Ted Nelson က သူ၏ XAND-DU SYSTEM ကို ေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ တီထြင္သံုးစြဲခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္က Vannevar Bush ဆုိသူကလည္း သူ၏ memex ေခၚစက္တြင္ မုိက္ခရုိ ဖလင္မ်ားျဖင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မွတ္တမ္းျပဳစုရာတြင္ တစ္ခု ႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေပးေသာ စီစဥ္မႈကို အဆိုပါ ေ၀ါဟာရျဖင့္ ေရွးဦးစြာ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲ ခဲ့သည္ဟုလည္း အဆုိရွိသည္။
I
ICANN
The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers
အင္တာနက္ လုပ္ငန္းတြင္ စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ လုပ္ထံုးမ်ား အတြက္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ အက်ိဳးအျမတ္ မယူေသာ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည္။
ICANN သည္ IP Address မ်ားကို ခြဲေ၀ျခင္း၊ Domain Name System မ်ားကို စီမံျခင္းတုိ႔အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ကန္ထရုိတ္ေပးေသာ Internet Assigned Name Authority (IANA) ကိုပါ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။
ICQ
ျပည္သူအမ်ား အီလက္ထရြန္းနစ္ နည္းပညာ အသံုးျပဳလ်က္ ဆက္ သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ႏုိင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေသာ Messaging Software ျဖစ္သည္။ Chat Program ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ICQ ကို သံုးစြဲျခင္းျဖင့္ Files မ်ားႏွင့္ URL မ်ား ေပးပို႔ျခင္း၊ ဂိမ္းကစားျခင္း၊ ဗီဒီယို ဆက္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သံုးစြဲ သူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည္။
Image
အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းျဖင့္ သိုေလွာင္ထားေသာ ပံုမ်ား ျဖစ္သည္။ Web Pages မ်ားေပၚရွိ ပံုရိပ္မ်ားကို သိုေလွာင္ရာတြင္လည္း အဆိုပါ format ျဖင့္ ထားရွိသည္။ ယင္းကို Web Browser ျဖင့္ ရွာေဖြႏိုင္ သည္။ ထုိ Format သည္ ပံုမ်ားကို ေသးငယ္ေအာင္ ခ်ံဳ႕ႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ download လုပ္ရာတြင္ အခ်ိန္တိုေတာင္းသည္။
IMAP
Internet Message Access Protocol
Mail Server တစ္ခုမွ E-mail မ်ားကို ထုတ္ယူ ရရွိႏိုင္မည့္ စံျပဳလုပ္ထံုး ျဖစ္သည္။ အသံုးျပဳသူသည္ ေ၀းလံေသာ ေနရာမ်ားရွိ Mail Boxes မ်ားကိုပါ ကိုင္တြယ္ သံုးစြဲႏုိင္သည္။ Imap Server ေပၚရွိ Mail ေခၚ ေခ်ာစာကို အသံုးျပဳသူက မဖ်က္မျခင္း တည္ရွိေနသည္။ ေနာက္ပိုင္း ရက္မ်ားတြင္ ျပန္လည္ ၾကည့္ရူ၍ ရသည္။
Increasing Returns
ကုမၸဏိတစ္ခုသည္ လုပ္ငန္းတြင္ လႊမ္းမုိးၾကီးစိုႏိုင္သည္ ႏွင့္အမွ် အနာ ဂတ္ကာလတြင္ ျပိဳင္ဘက္ကုမၸဏီမ်ားအေပၚ အခြင့္သာမႈ ပိုမိုရရွိေလ ျဖစ္သည္။ အဆင့္ျမင့္နည္း ပညာကို သံုးစြဲေသာ စက္မႈလုပ္ငနး္မ်ား တြင္ အဆုိပါ သေဘာတရားမွာ ပို၍ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိသည္။ ထုိအယူအဆအေပၚအေျခခံ၍ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ လက္၀ါးၾကီးအုပ္မႈ တားဆီးေရး ဥပေဒကို ျပဌာန္းထားသည္။
Infomediary
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ပါက ေရာင္းသူႏွင့္ ၀ယ္သူ အေၾကာင္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပး၍ ဆံုစည္းေပးေသာ အီ လက္ထရြန္းနစ္ ဆက္သြယ္မႈ ျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေသာ Infomediary Wen Sites မ်ားမွာ Last-minute.com ႏွင့္ E BAY တုိ႔ျဖစ္သည္။
Ingormation Appliance
ဒစ္ဂ်စ္တယ္စနစ္သံုး ကြန္ရက္တစ္ခုသို႔ ျဖစ္ေစ၊ ရုပ္သံလႊင့္ ငွာနတစ္ခုသို႔ ျဖစ္ေစ၊ အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းရန္ သို႔မဟုတ္ ျဖန္႔ခ်ိေပးရန္ ဆက္သြယ္မႈ ျပဳႏုိင္ေသာ ပစၥည္းကို ေခၚသည္။ တယ္လီဖုန္းျပီးလွ်င္ PC သည္ လူအမ်ားသံုးစြဲေသာ ဆက္သြယ္ေရးပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေစ်းႏႈန္းၾကီးျခင္း၊ ကိုင္တြယ္သံုးစြဲရာတြင္ ခက္ခဲရူပ္ေထြးျခင္း၊ ထားရန္ေန ရာ က်ယ္၀န္းမႈ ရွိရန္ လုိျခင္းတုိ႔ေၾကာ္င့ လူအမ်ားက လ်င္ျမန္ျပီး ကိုင္တြယ္ရလြယ္ကူေသာ Personal Digital Assistants ကဲ့သို႔ေသာ ပစၥည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။
Install
မိမိကြန္ပ်ဴတာ၏ hard disk သို႔မဟုတ္ ပရုိဂရမ္တစ္ခုကို ေပါင္းထည့္ျခင္း၊ အမ်ားအားျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာ၏ setup program ကို run ၍ျပဳလုပ္သည္။
Interlaced
ဂရပ္ဖစ္ပံုရိပ္တစ္ခု၏ လကၡဏာတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ျပေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ပံုရိပ္သည္ ကူးယူ ေသာအခါ တစ္သီးတစ္ျခားစီ အတန္းလုိက္ ျဖစ္သြားသည္။ Browser ထဲတြင္ မႈန္၀ါးေနေသာ္လည္း ျပည့္စံုသည့္ သ႑ာန္လ်င္ျမန္စြာ ေပၚလာသည္။ အေသးစိတ္ အခ်က္အ လက္မ်ား စံုလင္စြာ ရွိျပီးေသာအခါ ၾကည္လင္ျပတ္သားေသာ ရုပ္ပံုတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။
Internet
တယ္လီဖုန္းနွင့္ ေကဘယ္လုိင္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ကြန္ပ်ဴတာေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို အတူတ ကြ ဆက္သြယ္ထားေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ကြန္ရက္ျဖစ္သည္။ ဤကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို Server မ်ားဟု ေခၚျပီး တယ္လီဖုန္းအိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ အေတာ္ကေလး ဆင္တူသည္။ တသီးပုဂၢလ္ က အသံုးျပဴသူမ်ားသည္ မုိဒမ္ကို အသံုးျပဳ၍ မိမိတုိ႔ ေနအိမ္မွေန၍ Server ကြန္ပ်ဴတာကို ဆက္သြယ္ ႏုိင္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ကမာၻ႕ကြန္ရက္ၾကီး တစ္ခုလံုးႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈ ျပဳႏုိင္သည္။ အင္တာနက္လုပ္ငန္း ပိုမုိေကာင္းမြန္ေစရန္ world wide web က ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ အင္တာနက္ကို ဆက္သြယ္ႏုိင္ရန္အတြက္ မိုဒမ္တစ္ခုလုိအပ္ျပိး Server တစ္ခုတြင္ ေငြစာရင္း ဖြင့္ထားရန္လုိသည္။ ယင္း Server ကို သာမာန္အားျဖင့္ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ စီစဥ္သူ Internet Service provider သို႔မဟုတ္ Point-of-Presence provider ဟုေခၚသည္။ ထုိသို႔ ဆက္သြယ္ပါက ဆက္သြယ္သူကို တယ္လီဖုန္းနံပါတ္ကဲ့သို႔ ID အမည္တစ္ခု ေပးထားသည္။ အင္တာနက္ကိုမႈ လူပုဂၢိလ္က ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကုမၸဏီေသာ္လည္းေကာင္း ထိန္းခ်ဳပ္ထား ျခင္း မရွိပါ။
Internet Explorer
မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္ ကုမၸဏီမွ တီထြင္ေသာ world wide web ေပၚတြင္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ရွာေဖြေပးႏိုင္ေသာ Browser ၏ အမည္ျဖစ္သည္။
Internet Relay Chat
Internet Server တစ္ခုႏွင့္ IRC client program တစ္ခုကို ခ်ိန္ဆက္ထားျခင္းျဖင့္ အသံုးျပဳ သူက အျခားသူမ်ားႏွင့္ သံုးစြဲေနရင္း စကားေျပာႏုိင္သည့္ ၀န္ေဆာင္မႈ။
Internet Service Provider
အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈကို စီစဥ္ေပးသူသင္၏ ရုံးခန္းသို႔မဟုတ္ ေနအိမ္မွ အင္တာနက္သို႔ အဆက္အသြယ္ရရွိရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေသာ ကုမၸဏီ တစ္ခု။
Internet Telephone Service
စကားေျပာသူတစ္ဥိး သို႔မစုတ္ အမ်ားစုက အင္တာနက္သံုး၍ ဆက္သြယ္စကားေျပာျခင္း။ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈႏႈန္းအတုိင္း အသံုးျပဳသူက အျခားသူမ်ားႏွင့္ စကားေျပာခြင့္ရျခင္း။
Internet Telephony
အင္တာနက္ေပၚတြင္ အသံႏွင့္ ဖက္စ္တုိ႔ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ နည္းလမး္ႏွစ္မ်ိဳး ရွိသည္။ ပထမ အမ်ိဳးအစားမွာ အင္တာနက္ေပၚတြင္ တယ္လီဖုန္းေျပာလုိပါ က ပီစီတစ္ခုကို အသံုးျပဳ၍ တစ္ဖက္မွ ပီစီသို႔ ISP တစ္ဆင့္ ဆက္သြယ္ရေသာ နည္းျဖစ္ သည္။ ပီစီအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္မႈအတြက္ ေပးေဆာင္ရေသာ အခႏွင့္ ISP အတြက္ေပး ေဆာင္ရေသာ အခမွလြဲ၍ အခမဲ့ ဆက္သြယ္ႏုိင္သည္။ အသံကိ ုIP Packets မ်ား အသြင္ ေျပာင္းျပီး အင္တာနက္ေပၚမွ ေပးပို႔ရသည္။ တစ္ဖက္မွ ေဒသဆုိ္င္ရာ server က ဖမ္းယူ၍ သတင္းအျဖစ္ ျပန္လည္ေဖာ္ေပးရသည္။
INTERNET 2
စမ္းသပ္ေနဆဲျဖစ္ေသာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ကြန္ရက္ ျဖစ္ည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ တကၠသိုလ္မ်ားက ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ေပးခဲ့သည္။ အလြန္လ်င္ျမန္ေသာ ႏႈန္းျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ ေသာ နည္းပညာသစ္မ်ားႏွင့္ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ရမည့္ နည္းမ်ားကို စမ္းသပ္လ်က္ရွိ သည္။
Internet Time
အင္တာနက္ နယ္ပယ္တြင္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခု လ်င္ျမန္စြာ ေဆာင္ရြက္ျပီးစီရန္ လုိအပ္ ေသာၾကာျမင့္ခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ တိက်စြာ အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
Internic
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ Top Level Domain Names မ်ားကို ကြန္ရက္ Solutions မ်ားႏွင့္အတူ မွတ္တမ္းျပဳစုေသာအဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ အထိ ယင္းလုပ္ငနး္ကို တာ၀န္ ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
Intranet
အင္တာနက္တြင္ အသံုးျပဳေနေသာ နည္းပညာ စံႏႈန္းမ်ားအတုိင္း တည္ေဆာက္ထားေသာ ကြန္ရက္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ Intranet မ်ားမွာ စီမံျပဳလုပ္ရာတြင္ ရုိးစင္းျပီး စရိန္သက္သာေသာ ေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ကြန္ရက္မ်ားေနရာတြင္ အစားထိုး အသံုးျပဳေနၾကသည္။ Intranet ကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ အဓိက operating system မ်ားတြင္ သံုးႏိုင္ေသာ TCP/IP software ကို အသံုးျပဳလ်က္ E-mail, Browser ႏွင့္ Web Server ႏွင့္ Web Server မ်ားကို ကိုင္တြယ္ သံုးစြဲႏုိင္သည္။
ယခုအခါ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ Novell မွ ထုတ္လုပ္ေသာ Commercial Software ကို Networking Companies မ်ားမွ ၀ယ္ယူသံုးစြဲ ေန၇ေသးသည္။ intranet သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲရာတြင္ လြယ္ကူျပီး employee directories မ်ားရူပ္ေထြးေသာ အခ်က္အလက္ စုစည္းမႈမ်ားႏွင့္ Groupware Applications မ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။
IP Address
အင္တာနက္ေပၚရွိ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု၏ လိပ္စာျဖစ္သည္။ ဆက္သြယ္မႈ ေဖာ္ျပရာတြင္ အသံုး ျပဳရသည္။ အင္တာနက္ေပၚတြင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ရယူေပးပို႔ လ်က္ရွိေသာ ကြန္ပ်ဴ တာတုိင္း IP Address ရွိရသည္။ ယင္းကို 32.bit number ျဖင့္ ေဖာ္ျပလ်က္ ေပးပို႔ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္တုိင္းတြင္ ပူးတြဲပါရွိရသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ တစ္ဖက္မွ လက္ခံရရွိသူက လုိအပ္ပါက ျပန္လည္ဆက္သြယ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ Web တြင္လည္း ဤနည္းကိုပင္ က်င့္သံုး ရသည္။ ေတာင္းဆိုထားေသာ Page တစ္ခုကို မည္သည့္ေနရာသို႔ေပးပို႔ရမည္ကို server က သိရွိႏိုင္သည္။
လက္ရွိသံုးစြဲေနေသာ IP Protocol Version 4 သည္ နံပါတ္ ၀ မွ ၂၅၅ အထိသာ ရွိျပီး အုပ္စု ေလးခု ပိုင္းျခားထားသည္။ ထုိနံပါတ္မ်ားကို Name Server က အကၡရာအမည္ျဖင့္ ဘာသာျပန္ဆုိေသာအခါ w.w.w economist.com စသည္ျဖင့္ စာလံုးမ်ားျဖစ္လာသည္။ ယခုအခါ လိပ္စာမ်ား အလြန္မ်ားျပားလာသျဖင့္ version6 ကို တုိးခ်ဲ႕ျပဳလုပ္ထားသည္။ အဆုိ ပါ Version 6 တြင္ 128-bit နံပါတ္မ်ား သံုးထားသည္။ IP ng ဟုလည္းေခၚသည္။
IPO
Initial Public Offering
ပုဂၢလိကပိုင္ ကုမၸဏီတစ္ခုသည္ အမ်ားျပည္သူမ်ားကို လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ႏုိင္ေသာ အစုရွယ္ယာမ်ား၊ ပထမဆံုး ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ျခင္းကို ဆိုလုိသည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္ စုတြင္ သံုးေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ Going Public ဟုလည္းေခၚသည္။ အင္တာနက္ ကုမၸဏီ မ်ားျဖစ္ေသာ CISCO, E Bay , Net-scape , Yahoo ! စသည္တုိ႔သည္ နာမည္ေက်ာ္ၾကား ေသာေၾကာင့္ IPO မ်ား ထုတ္ေရာင္းရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။
IRC
အင္တာနက္ေပၚတြင္ လူသိမ်ားေသာ ဆက္သြယ္မႈနည္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ special chat software သံုးစြဲလ်က္ ကမာၻ႕အရပ္ရပ္ရွိ chat server မ်ားကို ဆက္သြယ္ႏိုင္သည္။
IRL
IN Real Life
Chat Rooms မ်ားတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ သံုးစြဲေသာ စကားတစ္ခုျဖစ္သည္။ "So What do you look like IRL? " ဟု အမ်ားအားျဖင့္ ေျပာဆုိ သံုးစြဲေလ့ရွိသည္။
ISDN
Integrated Service Digital Network
သမာရုိးက် တယ္လီဖုန္းဆက္သြယ္မႈ အျပင္ အသစ္ ေပၚေပါက္လာေသာ High Nabdwidth သံုးေသာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္သစ္ ျဖစ္သည္။ စနစ္သစ္တြင္ အခ်က္အလက္ႏွင့္ အသံႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ေပါင္းစည္းထားသည္။ အင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္စဥ္အတြင္း တယ္လီဖုန္းကိုလည္း သံုးစြဲႏိုင္သည္။ Higher Nandeidth ပါရွိေသာေၾကာင့္ သံုးစြဲသူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္သည္။ ယင္းစနစ္တြင္ Basic Rate Interface (BRI) ေခၚ Data Channel သံုးမ်ိဳးပါရွိသည္။ (Bearer) Channel သည္ အခ်က္အလက္မ်ား သယ္ပို႔ႏိုင္ျပီး 6 4 k စီရွိ သည္။ သတင္းမ်ားသယ္ေဆာင္ေသာ Channel မွာ 16 KD (Delta) တစ္ခုသာရွိသည္။ ဥေရာ ပတုိက္တြင္မႈ Prime Rate Interface(PRI) ကို သံုးစြဲသည္။ PRI တြင္ 30 B Channels ရွိျပီး D Channel တစ္ခုရွိသည္။
ISP
Internet Service Provider
အင္တာနက္သို႔ တုိက္ရုိက္ဆက္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ေပးေသာ ကုမၸဏီတစ္ခုကို ေခၚသည္။ ISP မ်ားသည္ အမ်ားသံုစြဲေသာ တယ္လီဖုန္း ကြန္ရက္ႏွင့္ အင္တာနက္ကို ဆက္စပ္ေပးေသာ Gateway လည္း ျဖစ္သည္။ မည္သူမဆုိ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုႏွင့္ မုိဒမ္တစ္ခုရွိပါက အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈကို ရယူႏုိင္သည္။ ISP မ်ားသည္ e-mail လိပ္စာရွိသူ မ်ားအတြက္ ေငြစာရင္း ဖြင့္လွစ္ေပးထားသည္။ ထို႔အျပင္ text-editing program တစ္ခုႏွင့္ HTML Kbowledge ရွိသူ မ်ားအတြက္လည္း ကိုယ္ပိုင္ Web sites မ်ားတည္ေထာင္ႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
J
Joint Academic Network
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံရွိ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ေပးေသာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ကြန္ရက္ ျဖစ္သည္။ Janet ႏွင့္ ဖုိင္ဘာ ၾကိဳးသံုး Broadband Superjanet ကြန္ရက္ႏွစ္ခုမွာ ကမာၻ႕အင္တာနက္၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္သည္။
Java
ွSun Microsystems မွ တီထြင္ေသာ ပရုိဂရမ္ ဘာသာစကား တစ္ခုျဖစ္သည္။ မႈလက တစ္ေန၇ာတည္းတြင္ရွိေသာ မွတ္ဥာဏ္သံုးစက္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ရန္ ျပဳလုပ္ထားရာမွ က်ယ္ျပန္႔လာေသာ နည္းပညာ ျဖစ္သည္။ ယငး္နည္းပညာ သံုးစြဲလ်က္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စက္အမ်ိဳးမ်ိဳးထံသို႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္သည္။
ပရုိဂရမ္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ ရူေဒါင့္မွ ၾကည့္ရူပါက Java ပရုိဂရမ္ဘာသာစကားသည္ လ်င္ျမန္စြာ ေရးသားသံုးစြဲႏုိင္သည့္ အျပင္သပ္ရပ္္္တိက်မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ C++ ကဲ့သို႔ေသာ ဘာသာစကားမ်ားထက္သာသည္။ ပရုိဂ်က္အၾကီးစားမ်ားတြင္ ယခုထက္တုိင္ သံုးစြဲေနရဆဲျဖစ္သည္။ Commercial software ထုတ္လုပ္သူမ်ား ကလည္း ယင္းတုိ႔ လုပ္ငန္းသံုး ေတာ့ဖ္၀ဲမ်ား၊ ဂရပ္ဖစ္ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားတြင္ Java ဘာသာစကားကိုသာ နားလည္ေစ၇န္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။
Java ၏ ထူးးျခားခ်က္မ်ားမွာ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို မည္သည့္စက္လည္ပတ္မႈစနစ္တြင္ ျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္ ႔ပရုိဆက္ဆာ တြင္ျဖစ္ေစ၊ Java ပရုိဂရမ္မ်ားကို ထည့္သြင္း သံုးစြဲႏုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ Virtual Machines(VM) ေခၚေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္ခုက စက္လည္ပတ္မႈစနစ္ အတြင္းတြင္ Java Program ၏ Byte Code မ်ားကို အဓိပ္ပါယ္ ေကာက္ ဘာသာျပန္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Java Beans
Sun Microsystems မွတီထြင္ေသာ Object Oriented Programming Tools မ်ားျဖစ္သည္။ Java Beans သည္ ပရုိဂရမ္ အစ္ိတ္အပိုင္းေလးမ်ား ျပဳလုပ္ ေပးႏိုင္ သည္။ ယင္းတုိ႔ကို Beans ဟုေခၚသည္။ Java Bean ကို အတုိတြက္ခ်က္ျခင္း၊ ပံုေရးဆြဲျခင္းစေသာ လုပ္ငန္းမာ်းတြင္ သံုးစြဲသည္။
Java-Script
Wen pages မ်ား၏ ေဆာင္၇ြက္မႈ စြမ္းရည္ကို တုိးျမွင့္ေစ၇န္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ Java Script သည္ C++ ႏွင့္ ဆင္တူသည္။ သို႔ရာတြင္ လံုး၀ျခားနားေသာ အလုပ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ စီမံထားျပီး ေလ့လာရန္ လြယ္ကူသည္။ Java Script သည္ Java ႏွင့္ မတူသီးျခား ျဖစ္သည္။ ယင္း၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ Web Browser ကို ပံ့ပိုးေပးရန္ ျဖစ္သည္။ Browser အေနျဖင့္ HTML ၏ အတုိုင္းအတာထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ႏုိင္ရန္ အကူ အညီေပးႏုိင္သည္။ ဥပမာ-Mouse Clicks ျဖင့္ Windows မ်ားေပၚလာေစရန္ သို႔မဟုတ္ Status Bar တြင္ Message မ်ား ေပၚလာေစရန္ စသည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။
Web
ေပၚတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ Java Script Applications မ်ားသည္ ေသးငယ္ေသာ္လည္း အားေကာင္းေသာ စြမ္းရည္မ်ားရွိသည္။ ၄င္းတုိ႔သည္ DTML ၏ အဓိက အစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ Java Script က Web Form တစ္ခုကို serve သိုပျပန္မပို႔ေပးမီ ျပည့္စံုမႈရွိမရွိ စစ္ေဆးသည္။ Mouse Poiter က ညႊန္ျပသည့္အတုိင္း Text Blocks မ်ား၏ အေရာင္ကို ေျပာင္းလဲေပးသည္။ Browser အမ်ားအျပားမွာ Java Script ကို အေထာက္အကူ ေပးသည္။
Jini
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚရွိ မည္သည့္ ဟာ့ဒ္၀ဲပစၥည္းမ်ားကိုမဆို ဆက္သြယ္ႏိုင္ေသာ နည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ Jini Base Network သို႔ Sevice တစ္ခု ျဖည့္စြက္တပ္ဆင္ ပါက ၄င္း၏ စြမ္းရည္ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို Data Base သို႔ေရာက္ရွိေအာင္ ေပးပို႔ႏုိင္သည္။ Data Base တြင္ တစ္စံုတစ္ဦးက ေစခုိင္းလွ်င္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ နည္းမ်ား ရွိေနျပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ Jini သည္ PC မ်ားက Pinter ကို သံုးလုိလွ်င္ သံုးႏုိင္ေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးသည္။ PDAS မ်ားတြင္ ကြန္ရက္တစ္ခုႏွင္ ခ်ိတ္ဆက္ ထားေသာ တယ္လီေဗး၇ွင္း စက္မ်ားကိုလည္း အထက္ပါနည္းျဖင့္ အေထာက္အကူျပဳ ေပးႏုိင္သည္။ Jini ကို Sun Microsystem က Java နည္းပညာေပးတြင္ အေျခခံ၍ တီထြင္လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုးစက္ပစၥည္းမ်ားကို ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေစ်းကြက္သို႔ ျဖန္႔ခ်ိမည္ ျဖစ္သည္။
JPEG
Joint Photographic Expert Group ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူတို႔ ပိုမုိႏွစ္သက္ၾကေသာ ဂရပ္ဖစ္ဖိုင္ format တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖုိင္အ ရြယ္အစားကိုမ်ားစြာ က်ံဳ႕ပစ္သည့္အတြက္ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ခ်ိတ္ သက္သာသည္။
JUST-In-Time Compilers
Java Byte Code ကို ပရုိဆက္တာလက္ခံေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္လာေစရန္ ေျပာင္းလဲေပးသည့္ ပရုိဂရမ္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ Juse-In-Time Compilers ဟုေခၚသည္။ Web Browser တစ္ခု၏ Vitural Machine ေႏွးေကြးစြာ အလုပ္လုပ္ေနသည္ကို ကူညီရန္ စီမံထားည္။ အကယ္၍ Java Applet ႏွင့္ ေရးသားထားေသာ Code ျဖစ္ပါက ယင္းကို ကြန္ပ်ဴတာ နားလည္ေသာ သံုးစြဲသူႏွင့္ စပ္ဟပ္မႈရွိသည့္ Code အျဖစ္ ဘာသာျပန္ ဆုိေပးႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ပရုိဂရမ္တစ္ခုကို လ်င္ျမန္စြာ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္လာသည္။ JIT Compliers မ်ားအတြက္ Sun,s Microsoft, Nets-cape ႏွင့္ IBM တုိ႔က Virtual Machines မ်ား ထုတ္လုပ္ေပး လ်က္ရွိသည္။
K
K=Kilo ၏ သေကၤတစလံုး ျဖစ္သည္။ တစ္ေထာင္ႏွင့္ညီမွ်သည္။ ဥပမာ-28.8 k mondem သည္ အခ်က္အလက္မ်ားကို တစ္စကၠန္႔လွ်င္ 28,800 bit ႏႈန္းျဖင့္ လက္ခံႏုိင္သည္။ Motorola 68000clip ကို 68K ဟုေဖာ္ျပႏုိင္သည္။
KEY
အမ်ားမဖတ္ႏုိင္ေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္သေကၤတစာမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲထားေသာ သတင္းမ်ားကို အဓိပ္ပါယ္ျပန္ ေဖာ္ရာတြင္သံုးေသာ ေသာ့ခ်က္အမွတ္အသား ျဖစ္သည္။
Key Words
Database ရွိ စာရြက္စာတမ္း သို႔မဟုတ္ မွတ္တမ္းတစ္ခုကို အမည္ေဖာ္ျပေပးေသာ ေသာ့ခ်က္စာလံုးမ်ားကို အစီအစဥ္ျဖင့္ မွတ္သားျခင္း ျဖစ္သည္။ Key words မ်ားကို ရွာေဖြေပး ျခင္းသည္ Search Engines မ်ား၏ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ Search Engines မ်ားသည္ Web Pages မ်ားတြင္ လည္း သီးသန္႔ အဓိပ္ပါယ္ရွိေသာ စာလံုးမ်ားကို ရွာေဖြ၍ အစီအစဥ္တက် မွတ္တမ္း ျပဳစုေပးသည္။
Killer App
ေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမွာ Spread Sheet ျဖစ္သည္။ ေအာင္ျမင္ေနေသာ နည္းပညာမ်ားက Killer App ကို ေနာက္ခံထားသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ e-mail မွာ လည္း ထင္ရွားေသာ Application ဥပမာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပထမဦးစြာ ေပၚေပါက္ေသာ techonology မွာ Visicals ျဖစ္ျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ Lotus 1,2,3 တုိ႔ျဖစ္သည္။
Kill File
မလုိအပ္ေသာ articles မ်ားကို ရပ္တန္႔ပစ္ရန္အတြက္ Keyword မ်ားႏွင့္ e-mail address ကို သြင္းထား၍ရေသာ newsreader file ျဖစ္သည္။
L
LAN
Local Area Network ၏ အတုိေကာက္စာလံုး ျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း ကြန္ရက္၊ ရုံး သို႔မဟုတ္ အေဆာက္အဦးအတြင္းရွိ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္ထားေသာ စုစည္းမႈ အေသးစားျဖစ္သည္။
Latency
ကြန္ပ်ဴတာ ႏွစ္ခုအာကား အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ရာတြင္ ၾကန္႔ၾကာခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ အခ်က္အလက္ အလုပတ္ကေလးမ်ား ကူးသန္း သြားလာရာတြင္ အခ်ိန္ယူရသည္။ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားတြင္ ၾကန္႕ၾကာမႈမ်ား ျဖစ္ရျခင္းမွာ အထက္ပါအေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
LDAP
Light Weight Directory Access Protocol
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚတြင္ လူမ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားနွင့္ အျခားဆက္သြယ္ေရး ပစၥည္းမာ်းကို ရွာေဖြရာတြင္ အကူအညီေပးေသာ လုပ္ထံုးတစ္ခုျဖစ္သည္။ X-500 ကဲ့သို႔ ေသာ address book စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏ်စ္တြင္ IETF က ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ပရုိဂရမ္မ်ား၊ operating systems မ်ားတြင္ LDAP လုပ္ထံုးကို ထည့္သြင္းေပးထားသည္။
Leased Line
ပုဂ္ဂလိက လုပ္ငန္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ လူတစ္ဦးအတြက္ သီးသန္႔ငွားရမ္းထားေသာ ဆက္သြယ္ေရးလုိင္း (Fixed Babdwidth) ျဖစ္သည္။ ဆက္သြယ္ေရးလုိင္းကို အမ်ားႏွင့္ ေ၀မွ်သံုးစြဲရေသာ Frame Relay Connection ႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္ျဖစ္သည္။
Linux
လြတ္လပ္စြာ ရယူျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာ လည္ပတ္မႈစနစ္ျဖစ္သည္။ Linus Torvald က တီထြင္ခဲ့သည္။ Unix Operating System ကို အေျခခံျပဳလ်က္ အက်ဥ္းခ်ံဳးထားေသာ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ လူအမ်ားက ၾကိဳက္ႏွစ္သက္လာျခင္း၊ စြမး္ေဆာင္မႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ Microsoft Windows NT ၏ လြမ္းမိုး ၾကီးစိုးမႈကိုပင္ ယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
Torvald က အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ Linux သည္ ယခုအခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ပရုိဂရမ္ေရးဆြဲသူမ်ား၏ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း တုိးတက္လာ သည္။ linux System ၏ အဓိက အပိုင္းမ်ားကိုမႈ Torvald ႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားက features အသစ္မ်ား ထည့္သြင္းျခင္း အေဟာင္းမ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္းတုိ႔ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ ေပးလ်က္ရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ Linux System မ်ား၏ drivers မ်ားအတြက္လည္း ပရုိဂရမ္မ်ား ေရးသားလ်က္ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ Linux သည္ တည္ျငိမ္မႈႏွင့္ အသံုးတည့္မႈ ရွိလာေသာေၾကာင့္ Commercial Operating System ေရာင္းခ်ေသာသူမ်ား လုိက္မမီႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။
ISP အမ်ားစုသည္ Linux ကိုပင္ အသံုးျပဳေနၾကသည္။ အဆင့္ျမင့္ ဂရပ္ဖစ္မ်ားႏွင့္ Image Processing တို႔ ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း Linux ၏ စနစ္သည္ နာမည္ရ လာသည္။ Web Servers မ်ားကလည္း Linux Operating System သည္ စြမ္းအားေကာင္းမြန္သည့္အျပင္ အသံုးျပဳသူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို တစ္ျပိဳင္နက္ တည္း ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္ သံုးစြဲၾကျခင္းျဖစ္သည္။
Red Hat Software က Linux ၏ Source Code ကိုသံုးစြဲျပီး Commercial Version applications မ်ားထုတ္လုပ္ လ်က္ရွိသည္။ Linux ကို ေ၀ဖန္သူမ်ားက သီးျခားစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအတြက္ သံုးစြဲသူမ်ား အေနျဖင့္ နည္းပညာအာမခံခ်က္ႏွင့္ အဆင့္ျမွင့္တင္ေရး တုိ႔တြင္ အာမခံခ်က္ မရွိသျဖင့္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ အခ်ိဳ႔ Version မ်ားမွာ Graphical User Interface မပါရွိသျဖင့္ တပ္ဆင္ရန္ႏွင့္ လုိအပ္သလုိ သံုးစြဲရန္ ခက္ခဲမႈမ်ား ရွိသည္။
List server
အီလက္ထရြန္းနစ္ သတင္းလႊာမ်ားႏွင့္ အျခား သတင္းမ်ားကို စာရင္းသြင္းထားေသာ သံုးစြဲသူမ်ားထံ ျဖန္႔ခ်ိေပးမႈကို စီမံေပးေသာ Server ျဖစ္သည္။
Locak Area Network
ကြန္ပ်ဴတာမ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္ျပီး LAN ဟုေခၚသည္။ အခန္းတစ္ခုအတြင္း သိုပမဟုတ္ အေဆာက္အဦးတစ္ခု၏ အထပ္တစ္ခုရွိ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းသံုး ကြန္ရက္ၾကီး၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ စုစည္းတည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ LANs အမ်ားစု မွာ အနည္းဆံုး File Server တစ္ခုအေပး အေျချပဳထားသည္။ ထုိ Server မွာ လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ပ်ဴတာငယ္မ်ားထံမွ ေပးပိုပေသာ applications မ်ား၊ ဖိုင္မ်ားကို စု စည္းေပးသည္။
Local ISP
တစ္ခုသို႔မဟုတ္ ေဒသတစ္ခုခုရွိ တယ္လီဖုန္း နံပါတ္မ်ားကို အင္တာနက္သို႔ ဆက္သြယ္ေပးသည္။ (Internet Service Provides) ေခၚ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။
Lycos
ပထမဆံုးေပၚေသာ Search Engine ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ Carnegie Mellon တကၠသိုလ္မွ တီထြင္ေသာ နည္းပညာျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ NASDAQ STOCK EXCHANGE တြင္ LYCO's ကို IOP အျဖစ္ သံုးစြဲသည္။
J
Joint Academic Network
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံရွိ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ပညာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ေပးေသာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ကြန္ရက္ ျဖစ္သည္။ Janet ႏွင့္ ဖုိင္ဘာ ၾကိဳးသံုး Broadband Superjanet ကြန္ရက္ႏွစ္ခုမွာ ကမာၻ႕အင္တာနက္၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္သည္။
Java
ွSun Microsystems မွ တီထြင္ေသာ ပရုိဂရမ္ ဘာသာစကား တစ္ခုျဖစ္သည္။ မႈလက တစ္ေန၇ာတည္းတြင္ရွိေသာ မွတ္ဥာဏ္သံုးစက္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ရန္ ျပဳလုပ္ထားရာမွ က်ယ္ျပန္႔လာေသာ နည္းပညာ ျဖစ္သည္။ ယငး္နည္းပညာ သံုးစြဲလ်က္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စက္အမ်ိဳးမ်ိဳးထံသို႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္သည္။
ပရုိဂရမ္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ ရူေဒါင့္မွ ၾကည့္ရူပါက Java ပရုိဂရမ္ဘာသာစကားသည္ လ်င္ျမန္စြာ ေရးသားသံုးစြဲႏုိင္သည့္ အျပင္သပ္ရပ္္္တိက်မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ C++ ကဲ့သို႔ေသာ ဘာသာစကားမ်ားထက္သာသည္။ ပရုိဂ်က္အၾကီးစားမ်ားတြင္ ယခုထက္တုိင္ သံုးစြဲေနရဆဲျဖစ္သည္။ Commercial software ထုတ္လုပ္သူမ်ား ကလည္း ယင္းတုိ႔ လုပ္ငန္းသံုး ေတာ့ဖ္၀ဲမ်ား၊ ဂရပ္ဖစ္ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားတြင္ Java ဘာသာစကားကိုသာ နားလည္ေစ၇န္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။
Java ၏ ထူးးျခားခ်က္မ်ားမွာ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို မည္သည့္စက္လည္ပတ္မႈစနစ္တြင္ ျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္ ႔ပရုိဆက္ဆာ တြင္ျဖစ္ေစ၊ Java ပရုိဂရမ္မ်ားကို ထည့္သြင္း သံုးစြဲႏုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ Virtual Machines(VM) ေခၚေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္ခုက စက္လည္ပတ္မႈစနစ္ အတြင္းတြင္ Java Program ၏ Byte Code မ်ားကို အဓိပ္ပါယ္ ေကာက္ ဘာသာျပန္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Java Beans
Sun Microsystems မွတီထြင္ေသာ Object Oriented Programming Tools မ်ားျဖစ္သည္။ Java Beans သည္ ပရုိဂရမ္ အစ္ိတ္အပိုင္းေလးမ်ား ျပဳလုပ္ ေပးႏိုင္ သည္။ ယင္းတုိ႔ကို Beans ဟုေခၚသည္။ Java Bean ကို အတုိတြက္ခ်က္ျခင္း၊ ပံုေရးဆြဲျခင္းစေသာ လုပ္ငန္းမာ်းတြင္ သံုးစြဲသည္။
Java-Script
Wen pages မ်ား၏ ေဆာင္၇ြက္မႈ စြမ္းရည္ကို တုိးျမွင့္ေစ၇န္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ Java Script သည္ C++ ႏွင့္ ဆင္တူသည္။ သို႔ရာတြင္ လံုး၀ျခားနားေသာ အလုပ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ စီမံထားျပီး ေလ့လာရန္ လြယ္ကူသည္။ Java Script သည္ Java ႏွင့္ မတူသီးျခား ျဖစ္သည္။ ယင္း၏ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ Web Browser ကို ပံ့ပိုးေပးရန္ ျဖစ္သည္။ Browser အေနျဖင့္ HTML ၏ အတုိုင္းအတာထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ႏုိင္ရန္ အကူ အညီေပးႏုိင္သည္။ ဥပမာ-Mouse Clicks ျဖင့္ Windows မ်ားေပၚလာေစရန္ သို႔မဟုတ္ Status Bar တြင္ Message မ်ား ေပၚလာေစရန္ စသည္တုိ႔ ျဖစ္သည္။
Web
ေပၚတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ Java Script Applications မ်ားသည္ ေသးငယ္ေသာ္လည္း အားေကာင္းေသာ စြမ္းရည္မ်ားရွိသည္။ ၄င္းတုိ႔သည္ DTML ၏ အဓိက အစိတ္အပိုင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ Java Script က Web Form တစ္ခုကို serve သိုပျပန္မပို႔ေပးမီ ျပည့္စံုမႈရွိမရွိ စစ္ေဆးသည္။ Mouse Poiter က ညႊန္ျပသည့္အတုိင္း Text Blocks မ်ား၏ အေရာင္ကို ေျပာင္းလဲေပးသည္။ Browser အမ်ားအျပားမွာ Java Script ကို အေထာက္အကူ ေပးသည္။
Jini
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚရွိ မည္သည့္ ဟာ့ဒ္၀ဲပစၥည္းမ်ားကိုမဆို ဆက္သြယ္ႏိုင္ေသာ နည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ Jini Base Network သို႔ Sevice တစ္ခု ျဖည့္စြက္တပ္ဆင္ ပါက ၄င္း၏ စြမ္းရည္ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို Data Base သို႔ေရာက္ရွိေအာင္ ေပးပို႔ႏုိင္သည္။ Data Base တြင္ တစ္စံုတစ္ဦးက ေစခုိင္းလွ်င္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ နည္းမ်ား ရွိေနျပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ Jini သည္ PC မ်ားက Pinter ကို သံုးလုိလွ်င္ သံုးႏုိင္ေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးသည္။ PDAS မ်ားတြင္ ကြန္ရက္တစ္ခုႏွင္ ခ်ိတ္ဆက္ ထားေသာ တယ္လီေဗး၇ွင္း စက္မ်ားကိုလည္း အထက္ပါနည္းျဖင့္ အေထာက္အကူျပဳ ေပးႏုိင္သည္။ Jini ကို Sun Microsystem က Java နည္းပညာေပးတြင္ အေျခခံ၍ တီထြင္လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုးစက္ပစၥည္းမ်ားကို ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေစ်းကြက္သို႔ ျဖန္႔ခ်ိမည္ ျဖစ္သည္။
JPEG
Joint Photographic Expert Group ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူတို႔ ပိုမုိႏွစ္သက္ၾကေသာ ဂရပ္ဖစ္ဖိုင္ format တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဖုိင္အ ရြယ္အစားကိုမ်ားစြာ က်ံဳ႕ပစ္သည့္အတြက္ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ခ်ိတ္ သက္သာသည္။
JUST-In-Time Compilers
Java Byte Code ကို ပရုိဆက္တာလက္ခံေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္လာေစရန္ ေျပာင္းလဲေပးသည့္ ပရုိဂရမ္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ Juse-In-Time Compilers ဟုေခၚသည္။ Web Browser တစ္ခု၏ Vitural Machine ေႏွးေကြးစြာ အလုပ္လုပ္ေနသည္ကို ကူညီရန္ စီမံထားည္။ အကယ္၍ Java Applet ႏွင့္ ေရးသားထားေသာ Code ျဖစ္ပါက ယင္းကို ကြန္ပ်ဴတာ နားလည္ေသာ သံုးစြဲသူႏွင့္ စပ္ဟပ္မႈရွိသည့္ Code အျဖစ္ ဘာသာျပန္ ဆုိေပးႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ပရုိဂရမ္တစ္ခုကို လ်င္ျမန္စြာ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္လာသည္။ JIT Compliers မ်ားအတြက္ Sun,s Microsoft, Nets-cape ႏွင့္ IBM တုိ႔က Virtual Machines မ်ား ထုတ္လုပ္ေပး လ်က္ရွိသည္။
K
K=Kilo ၏ သေကၤတစလံုး ျဖစ္သည္။ တစ္ေထာင္ႏွင့္ညီမွ်သည္။ ဥပမာ-28.8 k mondem သည္ အခ်က္အလက္မ်ားကို တစ္စကၠန္႔လွ်င္ 28,800 bit ႏႈန္းျဖင့္ လက္ခံႏုိင္သည္။ Motorola 68000clip ကို 68K ဟုေဖာ္ျပႏုိင္သည္။
KEY
အမ်ားမဖတ္ႏုိင္ေသာ လွ်ိဳ႕၀ွက္သေကၤတစာမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲထားေသာ သတင္းမ်ားကို အဓိပ္ပါယ္ျပန္ ေဖာ္ရာတြင္သံုးေသာ ေသာ့ခ်က္အမွတ္အသား ျဖစ္သည္။
Key Words
Database ရွိ စာရြက္စာတမ္း သို႔မဟုတ္ မွတ္တမ္းတစ္ခုကို အမည္ေဖာ္ျပေပးေသာ ေသာ့ခ်က္စာလံုးမ်ားကို အစီအစဥ္ျဖင့္ မွတ္သားျခင္း ျဖစ္သည္။ Key words မ်ားကို ရွာေဖြေပး ျခင္းသည္ Search Engines မ်ား၏ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ Search Engines မ်ားသည္ Web Pages မ်ားတြင္ လည္း သီးသန္႔ အဓိပ္ပါယ္ရွိေသာ စာလံုးမ်ားကို ရွာေဖြ၍ အစီအစဥ္တက် မွတ္တမ္း ျပဳစုေပးသည္။
Killer App
ေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေသာ ဥပမာမွာ Spread Sheet ျဖစ္သည္။ ေအာင္ျမင္ေနေသာ နည္းပညာမ်ားက Killer App ကို ေနာက္ခံထားသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ e-mail မွာ လည္း ထင္ရွားေသာ Application ဥပမာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပထမဦးစြာ ေပၚေပါက္ေသာ techonology မွာ Visicals ျဖစ္ျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ Lotus 1,2,3 တုိ႔ျဖစ္သည္။
Kill File
မလုိအပ္ေသာ articles မ်ားကို ရပ္တန္႔ပစ္ရန္အတြက္ Keyword မ်ားႏွင့္ e-mail address ကို သြင္းထား၍ရေသာ newsreader file ျဖစ္သည္။
L
LAN
Local Area Network ၏ အတုိေကာက္စာလံုး ျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း ကြန္ရက္၊ ရုံး သို႔မဟုတ္ အေဆာက္အဦးအတြင္းရွိ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္ထားေသာ စုစည္းမႈ အေသးစားျဖစ္သည္။
Latency
ကြန္ပ်ဴတာ ႏွစ္ခုအာကား အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ရာတြင္ ၾကန္႔ၾကာခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ အခ်က္အလက္ အလုပတ္ကေလးမ်ား ကူးသန္း သြားလာရာတြင္ အခ်ိန္ယူရသည္။ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားတြင္ ၾကန္႕ၾကာမႈမ်ား ျဖစ္ရျခင္းမွာ အထက္ပါအေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
LDAP
Light Weight Directory Access Protocol
ကြန္ရက္တစ္ခုေပၚတြင္ လူမ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားနွင့္ အျခားဆက္သြယ္ေရး ပစၥည္းမာ်းကို ရွာေဖြရာတြင္ အကူအညီေပးေသာ လုပ္ထံုးတစ္ခုျဖစ္သည္။ X-500 ကဲ့သို႔ ေသာ address book စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္ထားသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏ်စ္တြင္ IETF က ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ပရုိဂရမ္မ်ား၊ operating systems မ်ားတြင္ LDAP လုပ္ထံုးကို ထည့္သြင္းေပးထားသည္။
Leased Line
ပုဂ္ဂလိက လုပ္ငန္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ လူတစ္ဦးအတြက္ သီးသန္႔ငွားရမ္းထားေသာ ဆက္သြယ္ေရးလုိင္း (Fixed Babdwidth) ျဖစ္သည္။ ဆက္သြယ္ေရးလုိင္းကို အမ်ားႏွင့္ ေ၀မွ်သံုးစြဲရေသာ Frame Relay Connection ႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္ျဖစ္သည္။
Linux
လြတ္လပ္စြာ ရယူျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာ လည္ပတ္မႈစနစ္ျဖစ္သည္။ Linus Torvald က တီထြင္ခဲ့သည္။ Unix Operating System ကို အေျခခံျပဳလ်က္ အက်ဥ္းခ်ံဳးထားေသာ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ လူအမ်ားက ၾကိဳက္ႏွစ္သက္လာျခင္း၊ စြမး္ေဆာင္မႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ Microsoft Windows NT ၏ လြမ္းမိုး ၾကီးစိုးမႈကိုပင္ ယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
Torvald က အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ Linux သည္ ယခုအခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ပရုိဂရမ္ေရးဆြဲသူမ်ား၏ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း တုိးတက္လာ သည္။ linux System ၏ အဓိက အပိုင္းမ်ားကိုမႈ Torvald ႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားက features အသစ္မ်ား ထည့္သြင္းျခင္း အေဟာင္းမ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္းတုိ႔ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ ေပးလ်က္ရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ Linux System မ်ား၏ drivers မ်ားအတြက္လည္း ပရုိဂရမ္မ်ား ေရးသားလ်က္ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ Linux သည္ တည္ျငိမ္မႈႏွင့္ အသံုးတည့္မႈ ရွိလာေသာေၾကာင့္ Commercial Operating System ေရာင္းခ်ေသာသူမ်ား လုိက္မမီႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။
ISP အမ်ားစုသည္ Linux ကိုပင္ အသံုးျပဳေနၾကသည္။ အဆင့္ျမင့္ ဂရပ္ဖစ္မ်ားႏွင့္ Image Processing တို႔ ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း Linux ၏ စနစ္သည္ နာမည္ရ လာသည္။ Web Servers မ်ားကလည္း Linux Operating System သည္ စြမ္းအားေကာင္းမြန္သည့္အျပင္ အသံုးျပဳသူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို တစ္ျပိဳင္နက္ တည္း ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္ သံုးစြဲၾကျခင္းျဖစ္သည္။
Red Hat Software က Linux ၏ Source Code ကိုသံုးစြဲျပီး Commercial Version applications မ်ားထုတ္လုပ္ လ်က္ရွိသည္။ Linux ကို ေ၀ဖန္သူမ်ားက သီးျခားစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအတြက္ သံုးစြဲသူမ်ား အေနျဖင့္ နည္းပညာအာမခံခ်က္ႏွင့္ အဆင့္ျမွင့္တင္ေရး တုိ႔တြင္ အာမခံခ်က္ မရွိသျဖင့္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ အခ်ိဳ႔ Version မ်ားမွာ Graphical User Interface မပါရွိသျဖင့္ တပ္ဆင္ရန္ႏွင့္ လုိအပ္သလုိ သံုးစြဲရန္ ခက္ခဲမႈမ်ား ရွိသည္။
List server
အီလက္ထရြန္းနစ္ သတင္းလႊာမ်ားႏွင့္ အျခား သတင္းမ်ားကို စာရင္းသြင္းထားေသာ သံုးစြဲသူမ်ားထံ ျဖန္႔ခ်ိေပးမႈကို စီမံေပးေသာ Server ျဖစ္သည္။
Locak Area Network
ကြန္ပ်ဴတာမ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္ျပီး LAN ဟုေခၚသည္။ အခန္းတစ္ခုအတြင္း သိုပမဟုတ္ အေဆာက္အဦးတစ္ခု၏ အထပ္တစ္ခုရွိ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းသံုး ကြန္ရက္ၾကီး၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ စုစည္းတည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ LANs အမ်ားစု မွာ အနည္းဆံုး File Server တစ္ခုအေပး အေျချပဳထားသည္။ ထုိ Server မွာ လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ပ်ဴတာငယ္မ်ားထံမွ ေပးပိုပေသာ applications မ်ား၊ ဖိုင္မ်ားကို စု စည္းေပးသည္။
Local ISP
တစ္ခုသို႔မဟုတ္ ေဒသတစ္ခုခုရွိ တယ္လီဖုန္း နံပါတ္မ်ားကို အင္တာနက္သို႔ ဆက္သြယ္ေပးသည္။ (Internet Service Provides) ေခၚ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။
Lycos
ပထမဆံုးေပၚေသာ Search Engine ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ Carnegie Mellon တကၠသိုလ္မွ တီထြင္ေသာ နည္းပညာျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ NASDAQ STOCK EXCHANGE တြင္ LYCO's ကို IOP အျဖစ္ သံုးစြဲသည္။
M
MAE
Metroploitan Area Exchange
အေမရိကန္ ျပန္ေထာင္စုရွိ ISP မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္မႈ အသြားအလာကို စီမံ ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ အိတ္ခ်ိန္းငွာန ျဖစ္သည္။ အဒိကဌာနႏွစ္ခု ရွိသည္။ MAE East သည္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီတြင္ တည္ရွိျပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ ဥေရာပရွိ ISP မ်ား ကို ဆက္သြယ္ေပးသည္။ MAE West မွာ San Jose တြင္ တည္ရွိသည္။ Silicon Valley ရွိ ISP မ်ားကို ဆက္သြယ္ေပးသည္။ ထုိ႔အျပင္ MAE အငယ္စား ႏွစ္ခုလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ရွိေသးသည္။ MAE ကြန္ယက္ေၾကာင့္ ISP မ်ားအၾကားဆက္သြယ္မႈ လ်င္ျမန္ေစသည္။ ယင္းတုိ႔သည္ ေဒသကြန္ရက္ၾကီး တစ္ႏွင့္ အားလား သ႑ာန္တူညီျပီး အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားကို မည္သည့္ေနရာ သို႔ ပို႔လႊတ္မည္ကို စီမံေပးသည္။
Mailing List
E-mail မ်ား ျဖန္႔ခ်ိေသာ စာရင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္းဆုိထားေသာ သတင္းမ်ားႏွင့္ အုပ္စို ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ေပးသည္။ mailing list သည္ News Group ထက္ပိုမိုစံုလင္သည္။
mailing list ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ closed list ဟု ေခၚသည္။ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဥိးခ်င္း သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ထိန္းသိမး္စိမံျပီး စာရင္းေပးထားသူမ်ားကိုသာ သတင္းမ်ားျဖန္႔ေ၀ေပးသည္။ ထုိ closed list ကို ေန႔စဥ္ သတင္းလႊာမ်ား ျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ မိုးေလ၀သသတင္းမ်ား ေပးပို႔ျခင္းတုိ႔အတြက္ သုံးသည္။
Wensites မ်ားႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ ေရာင္းခ်သူမ်ားက ေဖာက္သည္မ်ား အား သူတို႔၏၀န္ေဆာင္မႈမ်ား တုိးတက္ေျပာင္းလဲပံုမ်ားနွင့္ ဟာ့ဒ္၀ဲမ်ား တုိးတက္ေျပာင္းလဲ လာမႈမ်ားကို ဤ closed list ကို သံုး၍ ဆက္သြယ္ သည္။
ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ OPEN LIST ျဖစ္သည္။ စာ၇င္းေပးသြင္းထားသူမ်ား ၏ ေဆြးေႏြးေမးျမန္းမႈမ်ားကို ရရွိပါက ျပန္ၾကားသည္။ ျပန္ၾကားခ်က္ကို စာရင္းေပးထား သူမ်ားထံကိုသာ ေပးပို႔သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ OPEN LIST မ်ားသည္ သတင္းတိုင္းကို Post လုပ္သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ စာရင္းဖြင့္ထားသူ တုိင္းထံသို႔ ေပးပို႔သည္။ Mailing list ၾကီးလွ်င္ E-mail ဆက္သြယ္မႈမ်ား ပိုမုိမ်ားျပားသည္။
Internet Server သို႔ဆက္သြယ္မႈ ျပဳနုိင္သူတုိင္း Mailing List ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ listserv သို႔မဟုတ္ Majordomo ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားကို သံုး၍ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
Mail Server
အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ On-line ၀န္ေဆာင္ မႈတစ္ခုတုိ႔က အသံုးျပဳေသာ Server ျဖစ္သည္။
Maximize
maximize button ကို click ႏွိပ္၍ျဖစ္ေစ၊ title bar ကို double-click ႏွိပ္၍ ျဖစ္ေစ၊ ဖန္သားျပင္ အျပည့္ခ်ဲ႕ျခင္း ျဖစ္သည္။
Mbps
Data မ်ား တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ကူးေျပာင္းသြားလာေသာႏႈန္းကို တိုင္းတာေဖာ္ျပေသာ ယူနစ္ ျဖစ္ျပိး တစ္စကၠန္႔လွ်င္ Bits သန္းေပါင္းမ်ားစြာဟု ေဖာ္ျပေလ့ရွိသည္။ ထုိသို႔ မေဖာ္ျပလုိလွ်င္ တစ္စကၠန္႕အတြက္ Megabits ဟု သံုးႏႈန္းသည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ADSL သိုပမဟုတ္ IT လုိင္း ကဲ့သို႔ လ်င္ျမန္ေသာ ကြန္ရက္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားကသာ အခ်က္အလက္ (data) မ်ားကို တစ္စကၠန္႔လွ်င္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေပးပို႔ႏုိင္သည္။ စံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသား Anlog Modem တစ္မ်ိဳး၏ အျမန္ႏႈန္းမွာ တစ္စကၠန္႔လွ်င္ bits တစ္ေသာင္းခန္႕ ဆက္သြယ္ေပးပို႔ႏုိင္ပါသည္။
MBone
ႏႈန္းျမင့္ Internet backbone ျဖစ္သည္။ Videa Segments မ်ားကဲ့သို႔ေသာ files အမ်ားအျပားကို အသံုးျပဳသူ လူအမ်ားထံ ေပးပို႔ႏုိင္ရန္ ပံုစံထုတ္ျပဳလုပ္ထားသည္။ သာမန္ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈ ကဲ့သို႔ တစ္ဦးခ်င္း ဆက္သြယ္ႏုိင္စြမ္းသာ ရွိသည္။ IP Protocol ကုိ အေျခမခံဘဲ ေရဒီယို ပို႔လႊင့္မႈမ်ား ကို လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာထံ တစ္ျပိဳင္တည္း ေပးပို႔ႏုိင္သည္။
Meatspace
ရုပ္ေလာက online ေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသူမ်ားက ေဖာ္ညႊန္းသံုးစြဲေသာ ေ၀ါဟာရ ျဖစ္သည္။ ဆုိင္ဘာစေပ့ေခၚ အင္တာနက္ေလာကႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဘက္ ျဖစ္သည္။
Megabyte
အခ်က္အလက္မ်ား သိုေလွာင္ႏိုင္မႈကိုတုိင္းတာေသာ ယူနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ Byte တစ္သန္းကို ကိုယ္စား ျပဳသည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ 1megabytes သည္ 2 မွ 20th power bytes သို႔မဟုတ္ 1,048,576 ႏွင့္ညီမွ်သည္။ သို႔ရာတြင္ အခ်က္အလက္ သိုေလွာင္မႈႏွင့္ ေပးပို႔မႈ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ သံုးႏႈန္းေသာအခါ တစ္ megabyte သည္ 1m byte( bytes ေပါင္းတစ္သိန္း) ဟုတိက်စြာ သတ္မွတ္ ၾကသည္။ ကြန္ပ်ဴတာကို ကြ်မး္က်င္စြာကိုင္တြယ္ ႏိုင္သူတုိ႔ကမႈ ပထမအဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ခ်က္သာ မွန္ကန္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။
MEME
အယူအဆတစ္ခု၊ ကြ်မ္းက်င္မႈ အေလ့အက်င့္တစ္ခုသည္ လူတစ္ဦးမွ အျခားတစ္ဦးသို႔ ကုူးစက္သြား ျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ၁၉၇၆ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ဇီ၀ေဗဒ ပညာရ်င္ Richard Dawkins က သူ၏ The Selfish Gene ေခၚစာအုပ္တြင္ စတင္သံုးႏႈန္းခဲ့သည္။ Dawkins က Mems တို႔သည္ Gene တုိ႔က ဇီ၀ေဗဒအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးသည္ဟု ဆုိသည္။ အင္တာနက္ကို အခ်ိုဳ႕က memes မ်ားျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ကိရိယာသဖြယ္ ရူျမင္သေဘာထား ၾကသည္။
Metropolitan Area Exchanges
အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈမ်ား စီးဆင္းသြားလာရာလမ္းေၾကာင္းရွိ ပရုိဗိုတ္တာ တစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ data packets မ်ား လႊဲေျပာင္း ဖလွယ္ေပးရာေနရာ။ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမ်ားတြင္ ထားရွိသည္။
Micropayment
အင္တာနက္ေပၚ၌ ကုန္စည္မ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား ၀ယ္ယူရာတြင္ သံုးစြဲေသာအနည္းငယ္မွ်ရွိေသာ ေငြေၾကးကို ေခၚသည္။ micropayment စနစ္တြင္ အင္တာနက္ေပၚ၌ ပါ၀င္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား ကို ေငြေၾကးအနည္းငယ္ျဖင့္ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ရန္ စီမံေပးထားသည္။ ဥပမာ-မဂၢဇင္း တစ္ခုတြင္ ပါ၀င္ေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္၊ CD တစ္ခုမွ အပိုင္းတစ္ခု စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။ အေၾကြး၀ယ္ကတ္ျပား မလုိအပ္ဘဲ ေငြေပးေခ်ႏိုင္သည္။ ေစ်း၀ယ္သူ၏ ကိုယ္ပိုင္သံုး ကြန္ပ်ဴတာမွ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပုိက္ဆံ အိတ္ထဲမွ ေရာင္းခ်သူက တန္ဖုိးအနည္းငယ္ျဖင့္ ယူျခင္းျဖစ္သည္။ တကယ့္ ေငြသားကို ၀ယ္သူ၏ ဘဏ္စာရင္းမွ ေတာင္းခံယူသည္။ အေၾကြးကဒ္ျပားကို သံုးေသာစနစ္က micropayment စန္စထက္ ပို၍ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရသည္။ လူၾကိဳက္မ်ားေသာ စနစ္ျဖစ္မလာေသးေခ်။ အေၾကြးကဒ္မ်ားတြင္က်ယ္ စြာ အသံုးမျပဳေသးေသာ ဥေရာပတုိက္တြင္မႈ micropayment စနစ္သည္ လူၾကိဳက္မ်ားေသာ စနစ္ျဖစ္ လာႏိုင္သည္ဟု ဆုိသည္။
Microsoft
ေဆာ့ဖ္၀ဲ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေသာ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည္။ အင္တာနက္ကို တစ္ဦးတည္း ပိုင္ဆုိင္ႏိုင္ ရန္ ၾကိဳးပမး္ခဲ့ရာမွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ တြင္ မိမိလုပ္ကိုင္ေနေသာ Microsoft network (MSN) လုပ္ငန္းမွ ဦးတည္ခ်က္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ Netscape မွ Navigator ကို ပထမဆုံး ထုတ္လုပ္ျပီး လအနည္းငယ္ အၾကာတြင္ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္သည့္ ျပိဳင္ဘက္ကုမၸဏီတစ္ခုမွ Browser တစ္မ်ိဳးကို ၀ယ္ယူလုိက္သည္။ ငါးႏွစ္မျပည့္မီကာလအတြင္း MS_DOS ႏွင့္ Windows မ်ားမွ ေငြအေျမာက္အ မ်ား ၀င္ခဲ့ေသာ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္သည္ Navigator ကို တီထြင္ထုတ္လုပ္သည့္ Netscape ကုမၸဏီထံမွ Browser ေစ်းကြက္ကို အရယူခဲ့သည္။ အင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီအမ်ားအျပားကို ၀ယ္ယူျခင္း၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ စီးပြားေရး ျဖန္႔က်က္မႈနယ္က်ယ္ လာေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တရားေရးဌာနႏွင့္ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္တို႔ ဆက္သြယ္ အလုပ္လုပ္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီမ်ားက တရားဥပေဒအရ စံုစမ္း၍ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္ဟု စြပ္မစြဲ၍ အေရးယူႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းလာၾကသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ အကုန္တြင္ မုိက္ခရုိ ေဆာ့ဖ္က တရားရုံး တြင္ ခုခံေလွ်ာက္လဲခဲ့သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ကုန္တြင္ တရားသူၾကီး ဂ်က္ဆန္က မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ လုပ္ရပ္မ်ားသည္ စားသံုးသူမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစသည့္အျပင္ အင္တာနက္ ေစ်းကြက္ တြင္ ျပိဳင္ဆုိင္မႈမ်ားကို ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ဆုံုးျဖတ္ခဲ့သည္။
ဤသို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္ေသာ္လည္း မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္အား Browser မ်ားႏွင့္၄င္းတုိ႔၏ Operating System မ်ား ဆက္လက္ေရာင္းခ်ခြင့္ေပးမည္ မေပးမည္ကို ဆံုးျဖတ္ရန္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ဦးမည္ဟု ဆုိၾကသည္။ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္ သတင္းျဖန္႔ခ်ိေရး ကုမၸဏီအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္မည္လာ၊ မေဆာင္ရြက္ဘဲ ေနမည္ေလာ ဆုိသည္ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
Microsoft Windows 98
ကိုင္တြယ္သံုးစြဲရန္ လြယ္ကူသည့္အျပင္ ပိုမိုလွ်င္ျမန္မႈရွိလွ်က္ အင္တာနက္တြင္ ခ်ိတ္ဆက္သံုးစြဲႏိုင္ ေသာ Operating System ျဖစ္သည္။ Windows 95 အား အရည္အေသြး ျမင့္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
Mime
Multipurpose Internet Mail Exxtension ၏ အတိုေကာက္ ျဖစ္သည္။ binatr tension ၏ အတုိ ေကာက္ ျဖစ္သည္။ binary အီးေမးလ္ဆက္သြယ္ရန္ လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရန္အတြက္ စံခ်ိန္စံညႊန္း။
Mirror Site
Website တစ္ခုသို႔မဟုတ္ FTD Server ၏ ပကတိ အသြင္တူမိတၱဴ site တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ေဒသအတြင္းရွိ server မ်ားသို႔ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ ပမာဏကို ေလ်ာ့ပါး ေစရန္ႏွင့္ အလြန္ေ၀းလံေသာ ေနရာမွ ဖုိင္မ်ားကို လူမ်ားက download လုပ္သည့္ အခ်ိန္ကို တုိေတာင္းသြားေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးသည္။
Moden
အရွည္စာလံုးမွာ MOdulation/DEModulator ျဖစ္သည္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ data ႏွင့္ analog signal တို႔ကို အျပန္အလွန္ ေျပာင္းလဲေပးျခင္းျဖင့္ ပံုမွန္တယ္လီဖုန္းလုိင္းကို အသံုးျပဳႏိုင္ေစေသာ device ျဖစ္သည္။
MOORE'S LAW
၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ Gordon Moore ဆဆုိသူက ထုတ္ေဖာ္ လုိက္ေသာ ဥပေဒျဖစ္သည္။ Moore သည္ Intel ကုမၸဏိကို ပူးတြဲတည္ေထာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူက ကြန္ပ်ဴတာတြင္ သံုးစြဲေသာ မုိက္ကရုိ ပရုိဆက္ဆာမ်ားသည္ အခ်ိန္ႏွင့္ အတူ အလြန္လ်င္ျမန္စြာ တုိးတက္လာျပီး ခ်စ္(ပ္)မ်ား၏ စြမ္းတည္သည္ ၁၈လၾကာတုိင္း ႏွစ္ဆ သိုပမဟုတ္ သံုးႏွစ္ၾကာတုိင္း ေလးဆတိုး လာမည္ဟု ၁၉၆၅ ခုွႏွစ္က ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ Electornics စာေစာင္တြင္ ေဟာကိန္း ထုတ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ Moore က သူ႔ဥပေဒကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိသာ မွန္ကန္မည္ဟုလည္း ဆုိခဲ့သည္။
MOSAIC
၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ NCSA မွ Marc Andressen ႏွင့္ အျခားပညာသည္မ်ား ဖန္တီးျပဳလုပ္ေသာ စကားလံုး သက္သက္ကို သာမက အျခားအရာမ်ားကိုပါ ရွာေဖြေပးႏုိင္ေသာ Browser ျဖစ္သည္။ Workd Wide Web အတြက္ အထူးအက်ိဳးရွိေစသည္ဟု ဆုိၾကသည္။
MSN
Microsoft Network
မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ လွည့္ေခၚ ဆက္သြယ္ႏုိင္ေသာ အင္တာနက္ႏွင့္ Online content nusiness ၏ အမည္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မ်ား၏ အစပိုင္းတြင္ AOL မွ အင္တာနက္ လုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ေနမႈကို အားက်၍ လူမ်ားကို အီလက္ထရြန္းနစ္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၌ စိတ္၀င္စားလာေစရန္ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္က ကိုယ္ပိုင္အင္တာနက္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ေကဘဲလ္ၾကိဳးသန္း ကုမၸဏိ တစ္ခုျဖစ္ေသာ TCI က ေဒၚလာ ၁၂၅သန္း အစုထည့္၀င္ခဲ့သည္။ မႈလက Windows 95 သံုး သူမ်ားအတြက္ MSN server မ်ားကိုလွည့္ေခၚဆက္သြယ္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ လူအမ်ားကို ေစ်းႏႈန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ Internet access ေပးခဲ့သည္။
Multipl Exing
ဆက္သြယ္ေရး channel တစ္ခုတည္းကို သံုးစြဲေသာ အခ်က္ျပမႈမ်ား၏ အစုအေပါင္းကို သံုးစြဲေသာ အခ်က္ျပမႈမ်ား၏ အစုအေပါင္းကို ေခၚသည္။ ဤသို႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ ဆက္သြယ္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ ပမာဏပို၍ ေပးပို႔ႏုိင္သည္။ mulyiplexing အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ Analog Signals အခ်က္ျပမႈမ်ား စုေပါင္း၍ ေပးပို႔ေသာ frequency division multiplexing (FDM) ယင္းအမ်ိဳး အစားတြင္ BANDWIDTH ကို frequency အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးေသာ channel မ်ားအျဖစ္ ခြဲထားသည္။
Multi-User
အခ်ိန္တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ သုံးစြဲသူတစ္ဦးထက္ပို၍ ရယူဆက္သြယ္ႏိုင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ Unix, Windos NT စသည္တုိ႔သည္ တစ္ခ်ိန္တည္း Log-in ျပဳလုပ္ျပီးဆက္သြယ္ရန္ စီမံ ထားေသာ Operation Systems မ်ားျဖစ္သည္။
N
Name Server
အင္တာနက္ေပၚရွိ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုျဖစ္ျပီး IP address ႏွင့္ domain name မ်ား၏ ဆက္စပ္မႈကို ရွာေဖြ ဆက္စပ္ေပးသည္။ အဆိုပါ name server မ်ားသည္ alphanumeric e-mail ႏွင့္ web address မ်ားကို 32 Bit ကြန္ပ်ဴတာမ်ားသို႔ ဘာသာျပန္ေပးျခင္းျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု ႏွင့္တစ္ခု ဆက္သြယ္မႈကို ရွာေဖြေပးသည္။
Navigator
Netscape မွ ထုတ္လုပ္ေသာ Browser အမည္ျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္က ေစ်းကြက္တြင္ ကုမၸဏိက internet explorer ကို တီထြင္ထုတ္လုပ္ျပီး ျပိဳင္ဆုိင္လာသျဖင့္ netscape ၏ ေစ်းကြက္ေ၀စုမွာ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းေျမာင္းလာသည္။ ယခုအခါ Netscape ၏ လုပ္ငန္းကို AOL ကုမၸ ဏီမွ လႊဲေျပာင္းယူလုိက္သည္။
NCSA
The National Centre for Super Computing Applications.
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အီလီႏိြဳင္းတကၠသိုလ္တြင္ အေျခ စိုက္ထား ေသာ သုေတသနအဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ အဆင့္ျမင့္မားျပီး စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိ ေသာ Computer application မ်ားကို အထူးျပဳစမ္းသပ္ ထုတ္လုပ္ ေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။
Neathead
အသိဥာဏ္စြမ္းအားကို အထူးယံုၾကည္ကိုးစားေသာ သူ သို႔မဟုတ္္ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ အျခား အဓိပၸာယ္တစ္မ်ိဳးမွာ တယ္လီဖုနး္ ကုမၸဏီမ်ားက ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ေနာက္ဆံုးကြန္ယက္ မ်ား အေပၚတြင္ လႊမ္းျခံဳေနေသာ IP Based Digital Network ျဖစ္ သည္။
Netscape
အင္တာနက္ကို ကမာၻတစ္လႊား စိတ္အားထက္သန္စြာ သံုးစြဲလာေစရန္ အဓိကအခန္းမွ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီၾကိး တစ္ခုျဖစ္လာ သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္သည္။ တည္ေထာင္စက ပစၥည္းတစ္မ်ိုဳးသာ ထုတ္လုပ္ျပီး ပရုိဂရမ္မာမ်ားလည္း အနည္းငယ္ သာရွိသည္။ ၁၆လအၾကာတြင္ ကုမၸဏီ၏ အရပ္ရပ္ ပိုင္ဆုိင္မႈတန္္ ဖိုးသည္ ႏွစ္ဘီလီယံ ေဒၚလာအထိ တုိးတက္လာသည္။ ထုတ္လုပ္ ေသာ ကုန္ပစၥည္းမွာ Navigator Browser ျဖစ္သည္။ ယင္းပစၥည္း တစ္မ်ိဳးတည္း ထုတ္လုပ္ေသာ Netscape ၏ ေစ်းကြက္ မွာ ယခင္က ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေတာ့သည္။ ထုိႏွစ္တြင္ Netscape ကို AOL က လႊဲေျပာင္းယူခဲ့သည္။
Netware
Novell ကုမၸဏီမွ တီထြင္ေသာ Network operating system ျဖစ္ သည္။ Netware သည္ ကိုယ္ပိုင္သံုး ကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို အေျချပဳထားေသာ corporate network မ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း အတန္ၾကာမွ် ေစ်းကြက္ေ၀စု၏ ၇၅ ရာႏႈနး္ကို ရရွိထားခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းကာလ၌ office software မေစ်းကြက္သို႔ ၀င္ေရာက္ ေရာင္းခ်ရာ၌ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိျခင္း၊ လုပ္ငန္း၏ စီမံေရးကိစၥမ်ားတြင္ အေျပာင္းအလဲ ႏွစ္ရပ္ေဆာင္ရြက္ရာမွ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ား ေပၚေပါက္ လာျခင္း၊ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္ ကုမၸဏီၾကီး၏ windows nt ျပိဳင္ဆုိင္မႈဒဏ္ ကိုခံေနရျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ အလယ္ခန္႔တြင္ ေစ်းကြက္၌ အေရာင္းက်ဆင္း သြားသည္။
Network Externalities
ကြန္ရက္တစ္ခုတြင္ ပါ၀င္မည့္ စက္ပစၥည္းတစ္ခု တုိးလာျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ေဖာ္ျပသည့္ စီးပြားေရးေ၀ါဟာရ ျဖစ္သည္။ ကြန္ရက္တြင္ ေနာက္ထပ္ ပစၥည္းတစ္ခု ထပ္မံဆက္ စပ္ပါ၀င္လာျခင္းျဖင့္ ရုိရင္းစြဲပစၥည္း မ်ား၏ တန္ဖိုးျမင့္မား လာျခင္းကို ဆုိလုိသည္။ ဥပမာ-အင္တာနက္တြင္ ပါ၀င္ဆက္သြယ္သူမ်ား လာ ေလေလ ယင္း၏ တုိးတက္မႈမ်ား တုိးပြား လာေလးေလ ျဖစ္သည္။
Network Solutions
Top Level Domain အသစ္မ်ားကို မွတ္ပံုတင္ေပးေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ အဖြဲအစည္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္တြင္ National Science foundation က ဖြဲ႕စည္းတာ၀န္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္အထိ လူၾကိဳက္မာ်းေသာ domain မ်ားကို လုိင္စင္ထုတ္ ေပးသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ အဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။
New Media
အင္တာနက္အပါအ၀င္ ၄င္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ နည္းပညာမ်ားအရ အမ်ားျပည္သူတို႔ အတြက္ ဆက္သြယ္မႈကိုေခၚေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္ သည္။
News Group
Usenet ေပၚတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္သူမ်ားအုပ္စု ျဖစ္သည္။ Chatroom ကဲ့သုိ႔ တစ္ေနရာတြင္ လူအမ်ားစုျပီး ေဆြးေႏြးျခင္း မဟုတ္ေခ်။ ေမးခြန္းမ်ား၊ ထင္ျမင္ခ်က္ မ်ားကို Usenet server သို႔ ေပးပို႔ျပီး က်န္ကြန္ရက္ တ္စခုလံုးသို႔ ျပန္လည္ျဖန္႔ခ်ိရသည္။ News Group မ်ားမွာ ေထာင္ေပၚင္းမ်ားစြာရွိသည့္ အေၾကာင္းအရာေပါင္းစံုကို ေဆြးေႏြးေလ့ရွိသည္။
NNTP
Network News Transfer Protocol ၏ အတိုေကာက္ျဖစ္သည္။ အင္တာနက္မွ တစ္ဆင့္ Uesnet article မ်ားကို ဖလွယ္ေပးေသာ စံခ်ိန္စံညႊနး္တစ္ခုျဖစ္သည္။
Mode
လွည့္ေခၚစနစ္အရ အင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ သီးျခား တည္ရွိသည့္ ကိုယ္ပိုင္သံုး ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု သို႔မဟုတ္ အျခား စက္မ်ားသို႔ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား သယ္ပို႔ေပးခဲ့ေသာ server တစ္ခုကို ေခၚသည္။
Notes
Gorupware ကို လူသိမ်ာသော ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္သည္။ Ray Ozzie ဆိုသူ ပရုိဂရမ္မာတစ္ဦးက စတင္ေရးသားခဲ့သည္။ ယင္းမွာ အဓိက ေဆြးေႏြးၾကေသာ အခ်က္အလက္မ်ား စုထားေသာဘဏ္ (database) ေပၚတြင္ အေျချပဳထားသည္။ ယင္းဘဏ္တြင္ E-mail သတင္းမ်ား၊ spread sheets မ်ား word processed documents မ်ားႏွင့္ အျခား လုပ္ငန္းသံုး အခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္သည္။ Notes ကို သံုးေသာေၾကာင့္ လူမ်ားသည္ စက္ကို ကိုယ္တြယ္ေနရင္းပင္ အတူတူ အလုပ္လုပ္ႏုိင္သည္။ အေျပာ္ငးအလဲမ်ားရွိပါက မည္သူက ျပဳလုပ္သည္၊ မည္သည့္အတြက္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သည္ကို ရွာေဖြေပးႏုိင္သျဖင့္ ပါ၀င္သူတုိင္း အခ်က္အလက္မ်ားအျမဲ ေခတ္မီေနသည္။ Notes ၏ အဓိကအေရးအၾကီးဆံုး အရည္အေသြး မွာ အခ်က္အလက္ ဘဏ္ကို အေ၀းမွ ပြားယူႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ Notes ကို ကမာၻအႏွံ႕အျပားရွိ ကုမၸဏီမ်ားက လုပ္ငန္းခြင္ အသီးသီး၌ အေတြ႕အၾကံဳႏွင့္ အသီပာ ဖလွယ္ရာတြင္ အသံုးျပဳၾကသည္။
Novell
ေဆာ့ဖ္၀ဲ ကုမၸဏီၾကီးတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ယင္းကုမၸဏီ၏ Netware Network Operating System ေၾကာင့္ လူသိမ်ားလာသည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္အလယ္ခန္႔တြင္ Windoes NT ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ကုမၸဏီ ၾကီး အမ်ားအျပားက Netware ကို အသံုးမျပဳေတာ့ေသာေၾကာင့္ အေရာင္းက် ဆင္းသြားရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ Sun Micro Systems မွ Eric Schmidt ကို အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ျပီး ေနာက္ ပစၥည္းမ်ား အရည္အေသြး တုိးျမွင့္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္
O
Object-Orented
ကြန္ပ်ဴတာ ပရုိဂရမ္ကို software objects မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ ထုိနည္းတြင္ Objects မ်ားသည္ မ်ားေသာအား ျဖင့္ျပင္ပရွိ တကယ့္အရာမ်ားနွင့္ လုပ္ငနး္ ေဆာင္ရြက္ပံုဆင္တူသည္။ ဥပမာ Website တစ္ခုေပၚရွိ ေစ်းျခင္းေတာင္း (Object) သည္ သူမည္ မွ်သယ္ေဆာင္ႏုိင္သည္။ တန္ဖိုးမည္မွ် ၀ယ္ယူျပီးျပီစေသာအခ်က္မ်ား ကို ေစာင့္ၾကည့္ရသည္။
အဆုိပါနည္းအရ Reusability ရွိျခင္းျဖစ္ရမည္။ ဆုိလုိသည္မွာ Object တစ္ခုကို ေရးသားျပီးပါက ယင္းကို အျခားတစ္ေနရာတြင္လည္း အနည္းငယ္ ျပဳျပင္သံုးႏိုင္ရမည္။ ဥပမာ-ေစ်းျခင္းေတာင္းကို အျခား စတိုးဆုိင္တြင္လည္း အသံုးခ်ႏုိင္သည္။
OIC
Oh- I see (သေဘာေပါက္ျခင္း)
On- Line
အင္တာနက္ သို႔မဟုတ္ အျခားအီလက္ထရြန္းနစ္ ၀န္ေဆာင္မႈေပး ေသာ ပစၥည္းဆက္သြယ္ ခ်ိတ္ဆတ္ထားျခင္းကို ဆုိလုိသည္။(off line မွာ ဆက္သြယ္ခ်ိတ္ဆက္ မထားျခင္းကို ေဖာ္ညႊန္းသည္)
On-Line Auction
ေနာက္ဆံုးေပၚ အက်ိဳးအျမတ္ အမ်ားဆံုးရရွိေသာ E-commerce လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ On-line ေပၚတြင္ ေလလံပစ္ျခင္း ျဖစ္ သည္။ အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳ၍ ကုပၼဏီ ၾကီးမ်ားက Website မ်ား တည္ေထာင္ကာ ေလလံပစ္သည့္ လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ၾကသည္။ ေလလံပစ္သူ ထဲမွ အခေၾကး ေငြႏွင့္ ေရာင္းရေသာ ေစ်းႏႈန္းေပၚတြင္ ရာခုိင္ႏႈန္းတစ္ခု သတ္မွတ္၍ အျမတ္ယူသည္။ eBay,Yahoo, Amazon တုိ႔သည္ ေလလံပစ္ လုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္သည္။
On-line Gaming
ကြန္ရက္ဆက္သြယ္မႈတစ္ခုကို ဗဟုိျပဳ၍ ယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာ ဂိမ္းကစားျခင္း ျဖစ္သည္။ Shoot'em-up genre ဂိမး္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည့္ DOOM မွ အင္တာနက္ သို႔မဟုတ္ တေဒသတြင္း ကြန္ရက္ (LAN) ေပၚတြင္ လူမ်ား တစ္ျပိဳင္နက္ ပါ၀င္ကစားႏိုင္သည္။ ကစားသူမ်ား သည္ ဗဟုိရွိ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားၾကျပီး ကစားပြဲ၏ အေနအထားရွိ ထိန္းေက်ာင္းေပးသည့္အျပင္ ကစားသူမ်ား၏ အျပန္ အလွန္ ဆက္သြယ္မႈကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
Open Profiling Standard (OPS)
ယင္းသည္ Websites မ်ားသို႔ Visits လုပ္သူမ်ားအတြက္ ၄င္းတုိ႔ ေပးထားေသာ ကိုယ္ေရးသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ကြန္ပ်ဴတာ တြင္ သိမး္ဆည္းထားျပီး လုိအပ္ေသာအခါ website မ်ားသို႔ ျဖန္႔ခ်ိေပး ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ OPS ၏အက်ိဳးတစ္ခုမွာ လက္ရွိစနစ္မ်ားကဲ့သို႔ Web မွတ္ပံုတင္ရာတြင္ သံုးရေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မၾကခဏ မျဖည့္ရဘဲ တစ္ၾကိမ္ထဲသာ ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္သည္။
OPS စနစ္သည္ သံုးစြဲသူမ်ားအား မည္သည့္အခ်က္အလက္ကို လုိသည္၊ မည္သူ႔အတြက္ လုိအပ္သည္၊ မည္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ သည္တုိ႔ကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပ ေတာင္းခံသည္။ စာရင္းေကာက္ယူရန္ ေလာ သို႔မဟုတ္ အျခားတစ္စံုတစ္ဦးထံ ေပးပို႔ေရာင္းခ်ရန္ေလာ စသည္တုိ႔ကိုပါ စိစစ္သည္။
Opera
ေနာ္ေ၀းႏိုင္ငံ ေဆာ့ဖ္၀ဲလုပ္ငန္းတစ္ခုမွ ျပဳလုပ္ေသာ Browser တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အရြယ္ေသးငယ္ျပိး လ်င္ျမန္စါာ ေဆာင္ရြက္ေပးႏို္င္သည္။
Operating System
ကြန္ပ်ဴတာ သိို႔မဟုတ္ ကြန္ရက္တစ္ခုတြင္ အလြန္အေရးၾကိးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကြန္ပ်ဴတာ စက္လည္ပတ္ေရးစနစ္ဟု ေခၚသည္။ ယင္း၏အဓိက လုပ္ငနး္မွာ ပရုိဆက္ဆာ၊ hard disks, video system, network card စသည္တို႔ႏွင့္ အသံုးျပဴသူႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ အၾကား ဆက္သြယ္ေပးရန္ ျဖစ္သည္။
ေခတ္မီ ကြန္ပ်ဴတာစက္လည္ပတ္ေရး စနစ္မ်ား သံုးစြဲၾကေသာ WINDOWS NT,Macos ႏွင့္ Linux တုိ႔သည္ နည္းပညာ ထူးျခားစြာ တုိးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေခတ္မီဆန္းျပား လာၾကသည္။ ကြန္ပ်ဴ တာ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား (Peripherals) ျဖစ္ၾကသည့္ ပရင္တာမ်ား၊ CD-Rooms drives မ်ားကို လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေစသည္။
Otoh
On the other hand (အျခားဘက္ကၾကည့္လွ်င္)
P
Packet
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပို႔ေဆာင္ေသာ အခ်က္အယူနစ္တစ္ခ ုျဖစ္သည္။ ကြန္ရက္ဆက္
သြယ္ေရးအမ်ားစုသည္ Transport Control Protocol (TCP) မွ TCP/IP protocol တြင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို packets ေခၚ အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ ခြဲျခမ္းပစ္ျပီးမွ ပို႔ေဆာင္သည္။ အထုပ္ကေလး
တစ္ခုတြင္ သြားေရာက္ရမည့္ ေနရာႏွင့္ ယင္း၏ တည္ေနရာ သတ္မွတ္ခ်က္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕တြင္ မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါသြားသည္ကိုပါ သတ္မွတ္ထားသည္။ သို႔မွသာ ေရာက္ရွိရာ ကြန္ရက္မွ ဦးစားေပး
အစီအစဥ္အရ လက္ခံ၍ ျပန္လည္ စုစည္းႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ျခင္းသည္ အလ်င္မျပတ္ BIT မ်ားကို ေရစီးေၾကာင္း တစ္ခု အလား ေပးပို႔ျခင္းထက္ အားသာခ်က္ရွိသည္။
အထုပ္ကေလးမ်ားကို သီးျခားလမး္ ေၾကာင္း မ်ားမွ တျပိဳင္နက္ တည္းပို႔ႏိုင္သျဖင့္ စုျပံဳေနျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ သို႔ရာ တြင္ သတ္မွတ္ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာအခါ အစီအစဥ္တက် ျပန္လည္စီရျခင္း ေၾကာင့္
အခ်ိန္ၾကာတတ္သည္။ ကြန္ရက္မ်ားသည္ သတင္းအသီးသီးကို အစိတ္အပိုင္း မ်ားအလုိက္ တစ္ျပိဳင္နက္ ပို႔လႊတ္ၾကသည္။
Packet Loss
ကြန္ရက္ကို ဆက္ထားေသာ ကိရိယာမ်ား အခ်င္းခ်င္း data ယူနစ္မ်ား ေပးပို႔ရာတြင္ ခြ်တ္ယြင္းမႈ ျဖစ္သည္။
Password
ကြန္ပ်ဴတာအတြင္သို႔ အကၡရာအစီအစဥ္တစ္ခုကို ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖင့္ အသံုးျပဳခြင့္ ရရွိေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ယင္း Password ဟုေခၚသည္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ Password မ်ားကို အလြယ္တကူး ေဖာ္ယူျခင္း
မျပဳႏုိင္ရန္ အကၡရာ စာလံုးမ်ားႏွင့္ ကိန္း ဂဏန္းမ်ား ေရာေထြးထားသင့္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ေမြးေန႔၊ တယ္လီဖုန္း အမွတ္၊ အိမ္ေမြးတိရစာၦန္ အမည္မ်ားမွာ ခန္႔မွန္းရလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ခုိးယူ
သံုးစြဲသူမ်ားအဖို႔ လြယ္ကူေနသည္ဟု ယူဆၾကသည္။
PDA
personal digital assistant
ကိုင္ေဆာင္သူကို သတင္းေပးေသာ ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ အေထာက္အကူျပဳေပးေသာ စက္ျဖစ္သည္။ PDA သည္ ပံုစံမ်ိဳးစံုရွိေသာ္လည္း အားလံုးတြင္ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္မ်ား၊ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း၊ ရက္စြဲမ်ားႏွင့္ e-mail တို႔ကို
ေဖာ္ျပေသာ LCD ဖန္သားျပန္ပါရွိသည္။ အခ်ိဳ႕တြင္ တြဲထားေသာ Keyboard ပါ၀င္သည္။ ဥပမာ Psion စက္မ်ား၊ အခ်ိဳ႕မွာ data input ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ 3 COM Palm range.
PERL
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၇န္ လြယ္ကူေသာ ပရုိဂရမ္ဘာသာ စကားျဖစ္ျပီး အင္တာနက္တြင္ က်ယ္ျပန္႕စြာ သံုးစြဲေနၾကသည္။ Larry Wall ဆုိသူက ေရးသားခဲ့သည္။ ေလ့လာရန္လြယ္ကူသျဖင့္ မည္သည့္ PlatForm တြင္မဆို
ျပဳျပင္ရန္ မလုိဘဲ သံုးႏိုင္ သည္။
PGP
pretty good privacy
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ား၏ အစပိုင္းတြင္ Phil Zimmerman ဆုိသူက တီထြင္ခဲ့ေသာ Eneryption Program ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ရန္ ပိတ္ပင္ထားသည္။ ယင္း၏ ျပည္ပတြင္သံုးေသာ
အသြင္ပံုစံမွာ အေမရိကန္ ျပည္တြင္း ရွိပံုစံႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ e-mail လံုျခံဳမႈ ရွိေစရန္ အသံုးျပဳသည္။
Phreaker
တယ္လီဖုန္းလုိင္းမ်ားအတြင္း ၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္သူ။
PICS
Platform for Internet Content Selection
Wensites မ်ားမွ ထုတ္ေ၀ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စိစစ္ျပီး အဆင့္အတန္းခြဲလွ်င္ မိဘမ်ား ေက်ာင္းမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားကို ေပးပို႔သည္။ ယင္းအေၾကာင္းအရာမ်ား အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေျပာင္းလဲမႈကိုလည္း
သတင္းေပးေသာ site ျဖစ္သည္။ ဤနည္း ျဖင့္ မလုိလားအပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အင္တာနက္ေပၚမွ ရယူျခင္းမျပဳႏုိင္ရန္ ေစာင့္ၾကည့္ေပးေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။
Ping Storm
ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု၏ ေဆာင္ရြက္မႈ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိမရွိႏွင့္ ပမာဏမ်ားျပားေသာ အခ်က္ အလက္မ်ား ကူးသန္းသြားလာမႈကို ကြန္ပ်ဴတာက ထိန္းသိမ္းစီမံႏုိင္မႈ ရွိမရွိကို စမ္းသပ္ၾကည့္ရန္ သတင္းအခ်က္အလက္
အထုပ္ကေလး အမ်ားအျပားကို ပို႔လႊတ္ ျခင္းကို ေခၚသည္။
Plug-in
အျခားပရုိဂရမ္တစ္ခုတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာ ပရုိဂရမ္။
POP
Post Office Protocol ၏ အတိုေကာက္ျဖစ္သည္။ သတင္းမ်ားကို (သင္၏ e-mail server ေပၚတြင္) သုိေလွာင္ထားမႈကို သတ္မွတ္ေပးေသာ Protocol ျဖစ္သည္။
POP3
Post Office Protocol အင္တာကန္ ေပၚရွိ မည္သည့္ေနရာမွမဆိုိ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔၏ ေခ်ာစာ ကိုရယူႏိုင္ေစသည့္ E-mail protocol ျဖစ္သည္။ အျခားတစ္စံုတစ္ေယာက္၏ account မွ တစ္ဆင့္
ဆက္သြယ္ထားသည့္တုိင္ေအာင ဤသုိ႔ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
Pornography
အင္တာနက္၏ အၾကီးဆံုးလုပ္ငန္း တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Pornography ကို Net တြင္ ေပးသြင္း၍ လည္းေကာင္း၊ အခမဲစနစ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း ရရွိႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ သုေတသန ကုမၸဏီတစ္ခု၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ၁၉၉၈
ခုႏွစ္တြင္ ADULT CONTENT ေစ်းကြက္သည္ ၁ဘီလီယံ ေဒၚလာခန္႔ရွိသည္။ အစိုးရမ်ား၏ ၾကီးၾကပ္ ထိန္းသိမး္မႈမ်ား မွာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘဲ ျဖစ္ရသည္။ Software ထုတ္လုပ္သူမ်ား တီထြင္ ထားသည္။ Blocking
Software မွာလည္း လက္ေတြ႕တြင္ Porn Wensites အသစ္မ်ားကို ေျခရာေကာက္ႏိုင္စြမး္ မရွိသျဖင့္ ေအာင္ျမင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိဟု ဆုိသည္။
Protal
World Wide Web ေခၚကမာၻ႕ အင္တာနက္စနစ္သို႔ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ ေသာ အီလက္ထရြန္းနစ္ တံခါးမၾကီး ျဖစ္သည္။ Portal မ်ားသည္ search engines မ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ sites မ်ား၏ စာရင္းကို ရွာေဖြသူ အလုိရွိေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ တုိက္ဆိုင္ၾကည့္ ေနရန္မလိုဘဲ အစ site မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ေစျပီး သံုးစြဲသူ အသစ္မ်ားကို ရွာေဖြေစသည္။ Portal အၾကီးစားမ်ားကို AOL,MSN,YAHOO,LYCO ႏွင့္ Netscape တုိ႔က တီထြင္ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ Protal မ်ားသည္ ရွာေဖြၾကည့္လုိသူ Websurfers မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ျပီး ထပ္မံလာၾကည့္ ေစရန္ စီစဥ္ထားေသာ ေနာက္ဆံုးေပၚ နည္းတစ္ခုျဖစ္သည္။
p.pp
Point to Point Protocol
ကြန္ပ်ဴတာႏွစ္လံုးတို႔ကို ၾကားခံပစၥည္းမ်ားမွတဆင့္ အစီအစဥ္တက် ဆက္သြယ္ထားျခင္းကို ေခၚသည္။ ဥပမာ-ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုလံုးကို Modem မွတဆင့္ တယ္လီဖုန္းလုိင္းျဖင့္ ISP သို႔ ဆက္သြယ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
Primary Mouse button
mouse ေပၚတြင္ လက္ကို သက္ေတာင့္သက္တာ တင္ထားေသာအခါ လက္ညွဳိးေအာက္တြင္ ရွိေသာ button။ လက္၀ဲဘက္ရွိ mouse button ျဖစ္သည္။
Protocol
ကြန္ရက္ရွိ ကိရိယာႏွစ္ခုတုိ႔ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္သြယ္ေျပာဆုိႏိုင္ရန္ ညွိႏႈိင္းသတ္မွတ္ထားေသာ နည္းလမ္းျဖစ္သည္။
Proxy Server
ေဒသတစ္ခုအတြင္းရွိ ကြန္ရက္ႏွင့္ အင္တာနက္အၾကား ဆက္သြယ္မႈ အသြားအလာ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးေသာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီ အမ်ားအျပားသည္ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈျဖစ္ၾကသည္။ WEB,FTP ႏွင့္ TELNET မ်ားသို႔ ဆက္သြယ္မႈကို Proxy server မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ ေဒသတြင္း ကြန္ရက္တစ္ခုမွ ကြန္ပ်ဴ တာ တစ္ခုသို႔ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေတာင္းခံလာေသာအခါ ထုိအေၾကာင္းကို PROXY SERVER မွတဆင့္ သက္ဆုိင္ရာသုိ႔ ပို႔ေပးရ သည္။
Pseusoanonymous Remailer
အင္တာနက္ေပၚတြင္ e-mail မ်ားေပးပို႔ရာတြင္ သံုးစြဲသူကို အမည္မ ေဖာ္ပဲ usenet သို႔ပို႔ရန္ ျပဳလုပ္ေပးသည့္ စာပို႔၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းက ေပးပို႔သူ၏အမည္မွန္ကို မွတ္တမ္းျပဳထားသျဖင့္ အမည္လံုး၀မေဖာ္နုိင္ ေသာ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္ေခ်။
Public Key Cryptography
သတင္းမ်ားကို လွ်ိဳ၀ွက္သေကၤတမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ၇ာတြင္ ေသာ့ ခ်က္သေကၤတကို ႏွစ္ပိုင္း ခြဲျခားထားေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ တစ္ပိုင္း သည္ အမ်ားက ရယူသံုးစြဲႏိုင္ျပိး က်န္တစ္ပိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိ ပုဂၢိဳလ္အတြက္သာ ျဖစ္သည္။ ေသာ့ခ်က္တစ္ပိုင္းျဖင့္ ပို႔လုိက္ေသာ သတင္းကို အျခားေသာ့ခ်က္ျဖင့္သာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ သေကၤတအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္။ public Key Cryptography စနစ္သည္ ရူပ္ေထြး ေသာ Mathemmatical Algorithms မ်ားသံုးစြဲျပီး ကိန္းဂဏန္း အၾကီးမ်ား ေပၚတြင္ အေျချပဳထားသည္။ ေနာက္ဆံုးေပၚ ပံုစံသည္ အင္အားေကာင္းေသာ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားပင္ မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဟု ဆုိသည္။
Push Media
အင္တာနက္ကို သံုးစြဲသူမ်ားအတြက္ အလုိရွိေသာ အေၾကာင္းအရာ (content) တစ္ခုကို တစ္စံုတစ္ရာက ယူေဆာင္လာျခင္း မဟုတ္ဘဲ လက္ခံရလွ်င္ရျခင္း အလုိအေလွ်ာက္ မိမိ၏ ကြန္ပ်ဴတာကို အျမန္ေပး ပို႔ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ အလုိအေလွ်ာက္ လက္ခံရရွိရန္ Push Base Service ေခၚ၀န္ေဆာင္မႈအတြက္ ေငါစာရင္း ဖြင့္လွစ္ထားရသည္။ ကုန္ပစၥည္း ေၾကာ္ျငာသူမ်ားအတြက္ Push စနစ္ သည္ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိသည္။ Push ကို အသံုးျပုျခင္းျဖင့္ ၾကည့္ရူသူမ်ား ေတာင္းဆုိေသာ သတင္းႏွင့္ ေၾကညာခ်က္မ်ား မွန္မွန္ေရာက္ရွိေစရန္ အာမခံခ်က္ေပး ႏိုင္သည္။
Q
QoS
Quality of Srevice
ကြန္ရက္တစ္ခု၏ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမႈကို ေဖာ္ညြန္းေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ကြန္ရက္ တစ္ခုသည္ အျမဲတမ္း တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေမမည္ဟူေသာ ယူဆခ်က္အေပၚတြင္ အ ေျခခံထားသည္။ Packet Switched
Networks မ်ားတြင္ QOS ကို အာမခံရန္ ခက္ခဲ သည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ Packets ေခၚ အခ်က္အလက္အထုပ္ ကေလးမ်ား၏ အျပဳအ မႈႏွင့္ ကူးသန္းသြားလာမႈ ပမာဏကို ခန္႔မွန္းရန္ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Query by Example
data base management program မ်ားတြင္ စံုစမ္းရွာေဖြမႈ နည္းလမး္တစ္ခု (QBE) ပရုိဂရမ္တြင္ အသံုးျပဳရန္အတြက္ IBM ကထုတ္လုပ္ထားသည္) ျဖစ္ျပီး data မွတ္ တမ္းႏွင့္ အလားတူသည့္
ပံုေသသတ္မွတ္ထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မွတ္ တမ္းတင္ထားေသာ္ ရွာေဖြမႈစံခ်ိန္ စံညႊန္းမ်ားကို ရုိက္သြင္း၍ ရွာေဖြရသည္။
Query Language
data base management program တြင္လုိခ်င္ေသာ ဘာသာစကားကို ထုတ္ယူ၍ data ကိုတည္းျဖတ္ေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ မည္သည့္ခ်က္အလက္ကိုမဆို ထုတ္ယူျပီး ဖန္သားျပင္ေပၚတြင္ သို႔မဟုတ္
ပရင့္ထုတ္ယူေသာအခါ ထုတ္ယူထား ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား၏ စီစဥ္နည္း သတ္မွတ္ေပးသည္။
Quick Time
Apples ကုမၸဏီမွ ျပဳလုပ္ထားေသာ သတင္းျပန္ၾကားေရး ဘက္စံုနည္းပညာ Techonology ၏ အမည္ ျဖစ္သည္။ Wensite မ်ားႏွင့္ Multimedia applications မ်ားတြင္ Quick Time နည္းပညာသံုးန္ Audi0 ႏွင့္
Video ကို ထပ္မံျဖည့္ထားႏုိင္ သည္။ ယင္းနည္း ပညာမွာ Real Networks ႏွင့္ Microsoft တုိ႔မွ ျပဳလုပ္ေသာ Streaming Media ကဲ့သို႔ေသာ နည္းတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
R
Real Audio
အင္တာနက္တြင္ ေတးဂီတႏွင့္ အျခားအသံမ်ားကို နားေထာင္ႏိုင္ေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Real Audia မွာ Real Networks ကုမၸဏီမွ တီထြင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Real Networks ကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္
မုိက္ခရုိ႔ေဆာ့ဖ္မွ အရာရွိေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ Rob Glaser ဆုိသူက တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္း၏ အဓိက စြမး္ရည္မွာ Low-Bandwidth connections မ်ားပို႔လႊတ္ေသာ ေတးဂီတမ်ား၏ ဖုိင္ကို၊ download မလုပ္ဘဲ
နားေထာင္ႏိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
Recently Visited List
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ယခင္က လွည္႔၍ ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ sites မ်ား၏ စာရင္းျဖစ္ သည္။ History List ကို အရပ္သံုးစကားျဖင့္ ေခၚဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။ အျခားသင္ၾကည့္ရူ ႏိုင္ေသာ ေနရာတစ္ခုမွာ အင္တာနက္
လိပ္စာကို သင္ရုိက္ထည့္ေသာ box ျဖစ္သည္။ ညာဘက္ရွိ အမည္းေရာင္ ၾတိဂံပံုကို click ႏွိပ္လွ်င္ မၾကာမီ အခ်ိန္က သင္ဆက္သြယ္ ခဲ့ေသာ လိမ္စာမ်ားသည္ ေအာက္ဘက္သုိ႔ တေျဖးျဖးက် ဆင္းလာမည္။
Remote Access
ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ ကြန္ရက္တစ္ခုကို အေ၀းတစ္ေနရာမွ မိုဒမ္းတစ္ခု သံုး၍ လွည့္ေခၚဆက္သြယ္မႈကို ေခၚသည္။ ဥပမာ- ISP ကို လွည့္ေခၚဆက္သြယ္ျခင္း၊ အလုပ္သမားမ်ားခရီးသြားေနစဥ္ သို႔မဟုတ္
ေနအိမ္မွ ရုံးသို႔ ဆက္သြယ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။
Request For Comments
အင္တာနက္တြင္ စနစ္အျဖစ္အသံုးျပဳရန္ အဆိုျပဳထားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို အက်ည္းခ်ံဳး ေဖာ္ျပေသာ စာတမး္မ်ားအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးအစဥ္အလာအား ျဖင့္ စံႏႈန္းမ်ား သတ္မွတ္ေပးေသာ
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ANSI (American National Standards Institute) ႏွင့္ ISO (International Standards Oganisation) တို႔မွ ျပဳလုပ္ေသာ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ RFC ၏
သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ သီးျခားလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနရျပီး လူမ်ားက ျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ RFC ၏ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ သီးျခားလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနရျပီး လူမ်ားက ျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ RFC ၏
သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ စီမံေဆာင္ရြက္မႈ နည္းတြင္ အေတြးအေခၚ မ်ားအရ အင္တာနက္ အသိုင္းအ၀ိုင္း တစ္ခုလံုးက စဥ္းစား ေလ့လာသင့္သည္။ အင္တာနက္တြင္ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေနေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္
လုပ္ထံုးမ်ားမွာ RFC ၏ အဆုိမ်ားမွ ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔တြင္ IP,HTTP,URLS ႏွင့္ E-mail Format Standard တုိ႔ပါ၀င္သည္။
RGB monitor
အနီ၊ အျပာ၊ အစိမ္း စသည္ ေရာင္စံုပံုေဖာ္ အလင္းတန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လ်က္ သီးျခား တည္ရွိေနသည့္ အသြင္အခ်က္ျပမ်ား သံုးခုကို အသံုးျပဳသည့္ အဆင့္ျမင့္ ေမာ္နီတာ စနစ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ႏွင့္ Analog
RGB ဟူ၍ ေမာ္နီတာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းႏွစ္မ်ိဳး စလံုးသည္ Composite Video Display ထက္ပို၍ ၾကည္လင္ျပန္သား ေသာ ပံုရိပ္မ်ားကို ထုတ္ေပးသည္။ ေရာင္စံု CRT တြင္ pixel ေနရာ တစ္ခုခ်င္းတြင္
လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္သည္။ အနီ၊ အစိမ္းႏွင့္ အျပာေရာင္ ေရာင္ျခည္ သံုးမ်ိဳးကို ထုတ္ေပးေသာ gun သံုးခုပါသည္။
ROT 13
ကြန္ပ်ဴတာတြင္ ထည့္သြင္းမည့္ သတင္းမ်ားကို သေကၤတ ေျပာင္းလဲေပးေသာ ရွင္းလင္းလြယ္ကူသည့္ စီစဥ္မႈတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္အကၡရာ၏ စာလံုးတစ္ခုစီကို ေရွ႕သို႔မဟုတ္ ေနာက္သို႔ ၁၃ခု ေျမာက္ ေနရာမွ
စာလံုးျဖင့္ ေျပာင္းလဲေရးသားရသည္။
Router
အင္တာနက္ေပၚမွာ ကူးသန္းသြားလာေနေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မည္သို႔ ပို႔ရမည္။ မည္သည့္ေနရာသို႔ ပို႔ရမည္ကို ဆံုးျဖတ္စီမံေပးေသာ စက္ျဖစ္သည္။ Router က ကြန္ရက္တစ္ခုသို႔ ေရာက္လာေသာ
အခ်က္အလက္မ်ား စုစည္းထားသည့္ အမည္ကေလးမ်ား၏ လိပ္မႈထားသည့္ေနရာကို စိစစ္ျပိး အဆုိပါေနရာသို႔ အေကာင္း ဆံုး လမး္ေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္၍ ပို႔ေပးသည္။
RTFM
News Group မ်ားတြင္ အတတ္ပညာ ဘာသာရပ္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေမးခြန္းမ်ား ကို အသစ္ပါ၀င္ လာမႈမ်ားက ေမးျမန္းႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ွS
Script
အျခားပရုိဂရမ္တစ္ခုက ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ရုိးရုိးပရုိဂရမ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပရုိဂရမ္အမ်ိဳးအစားအားလံုးသည္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ Script
ကို နည္းတစ္ခုအျဖစ္ သံုးသည္။ ဆက္သြယ္ေရး ပရုိဂရမ္မ်ားသည္
တစ္ဖက္ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ဆက္မိပါက အသံုးျပဳသူအမည္ႏွင့္ Password တို႔ကို ေပးပို႔ရာတြင္ အစိအစဥ္တက် လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေစရန္ Script မ်ားကို သံုးသည္။
ွွSDMI
The Secure Digital Music Intitiative
ေတးဂီတ ထုတ္လုပ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ နည္းပညာရပ္ ကုမၸဏီမ်ားက ျပဳလုပ္ေသာ အစီအစဥ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေတးဂီတမ်ားကို ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ ဖမး္ယူျပီး တရားမ၀င္ ထုတ္လႊင့္မႈမ်ားကို
တားဆီးရန္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ MP3 သည္ CD မ်ားမွ ေတးသီခ်င္းမ်ားကို အသံဖမး္ယူျပီး အီလက္ထရြန္းနစ္ နညး္ျဖင့္ ျဖန္႔ခ်ိႏိုင္သည္။ အဆိုပါ အစီအစဥ္တြင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္သေကၤတ ေျပာင္းလဲျခင္း Water Marking
နည္းလမး္စသည္တုိ႔ ပါ၀င္သည္။
Search Engine
အင္တာနက္ေပၚရွိ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရွာေဖြေပးေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္သည္။ Website တစ္ခုအေနျဖင့္လည္း အဆုိပါ လုပ္ငန္းမ်ိဳး ေဆာင္ရြက္သည့္ Web ကို သံုးစြဲ သူမ်ားက အင္တာနက္ကဲ့သို႔
အလြန္က်ယ္ျပန္႔ေသာ ေနရာတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား ရွာေဖြႏိုင္ရန္ altavista သို႔မဟုတ္ YAHOO စေသာ Search Engine မ်ားကို သံုးစြဲၾက သည္။ သို႔ရာတြင္ Search Engines မ်ားသည္ မ်ားျပားလွေသာ
အေၾကာင္းအရာမ်ား ကို Index ျပဳစုမေပးႏိုင္ေခ်။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က NEC ေခၚ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံသုေတသန အဖြဲ႕၏ စမ္းသပ္မႈအရ အၾကီးဆံုး Search Engine ျဖစ္သည့္ Fast သည္ Web စာမ်က္ႏ်ာ သန္း ၈၀၀ အနက္
ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔ကို Index စားရင္းျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သည္ ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ၾကီးမားေသာ Search Engine (၁၁)ခု၏ စြမ္းအားသည္ Web စာမ်က္ႏွာမ်ား၏ ၄၂ ရာခိုင္းႏႈန္းခန္႔ကုသာ စာရင္းျပဳေပးႏုိင္သည္
ဟုလည္းသိရသည္။
Server
ပရုိဂရမ္တစ္ခုက အျခားပရိုဂရမ္တစ္ခုအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းကို အင္တာနက္ ေပၚတြင္ Web Server မ်ားဟုေခၚျပီး ယင္းသည္ Cilent တစ္ခုျဖစ္သည္။ Browser ၏ ေတာင္းဆုိခ်က္ကို
တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ထုိ႔ျပင္ File Server မွာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုက သီးသန္႔ပရုိဂရမ္ကို ေဆာင္ရြက္ေပးေနျခင္းကို ဆုိလုိသည္။
Service Provider
ကြန္ပ်ဴတာ သံုးစြဲသူတို႔အား အင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ ထုိကုမၸဏီတြင္ domain name server အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ လံုးရွိသည္။ ယင္းက တယ္လီဖုန္းနံပါတ္မွ
တစ္ဆင့္ အင္တာနက္ႏွင့္ မိုဒမ္းကို ဆက္ သြမယ္မႈေပးသည္။ ထုိကုမၸဏီတြင္ ေငြစာရင္းဖြင့္ျပီးေနာက္ မုိဒမ္မွတစ္ဆင့္ တယ္လီ ဖုန္းနံပါတ္ကို သံုး၍ အင္တာနက္သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္သည္။
SET @HOME
အာကာသ ေလဟာျပင္ရွိအသိဥာဏ္ရွိေသာ သက္ရွိမ်ားကို ရွာေဖြရာတြင္ အင္တာနက္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ အေထာက္အကူကို သုံးစြဲေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။
SMTP
Simple Mail Transport Protocol
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုမွ အျခားတစ္ခုသို႔ e-mail ပို႔ေဆာင္ေသာ အမ်ားသံုးစြဲရသည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းကို ဆုိလုိသည္။
Spam
Junk E-mail အင္တာနက္သံုးစြဲသူမ်ား News Group မ်ားထဲသိုပ e-mail ေခ်ာစာအ ျဖစ္ ေရာက္ရွိလာေသာ ေငြျဖစ္လြယ္သည့္ လုပ္ငန္းေၾကာ္ျငားမ်ား၊ Pronographic Wensites မ်ားမွ ေၾကာျငာမ်ား စသည္တုိ႔ကို
Spam ဟုေခၚသည္။ ေပးပို႔သူမ်ားက newsgroup မ်ားထဲမွ ရရွိေသာ e-mail လိပ္စာမ်ား၊ e-mail directories မ်ားမွ ရရွိ ေသာ လိပ္စာမ်ား၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္း ေရာင္းခ်သူမ်ားထံမွရေသာ လိပ္စာမ်ားကို သံုး၍
လက္ခံသူမ်ားမလုိလားေသာ၊ ယင္းတုိ႔ႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေသာ ေၾကာ္ျငာမ်ား၊ စာမ်ားေပးပို႔တတ္သည္။ သီးသန္႔ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားမွလည္း လိပ္စာ အဆက္အသြယ္မ်ား ရရွိတတ္သည္။ ယင္းတုိ႔ကို
ထိန္းခ်ဳပ္ရန္မွာ အလြန္ခက္ခဲသည္။
Stapt-Up
အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာနယ္ပယ္တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အသစ္တစ္ခု တည္ေထာင္ျခင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ၀င္ေငြအရင္းအႏွီး ႏွင့္ ျပည့္စံုစြာရွိျခင္း၊ လူမ်ားအေနျဖင့္ လည္း နညး္ပညာ
အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုပိုမိုသိရွိ သေဘာ ေပါက္ နားလည္ၾကျခင္း စေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ငန္းသစ္မ်ား တည္ေထာင္မႈမ်ား အထူးမ်ားျပား သည္။
Steganography
ဆက္သြယ္နည္းကို ၀ွက္ကြယ္ထားေသာ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာျဖစ္သည္။ ဖတ္ရူ ရန္ခက္ခဲလွေသာ code မ်ားနွင့္ မတူဘဲ Steganography သည္ သတင္းမ်ားကို ၀ွက္ ကြယ္ထားမႈအေပၚ အေျခခံထားသည္။
မျမင္ႏိုင္ေသာ မွင္မ်ား၊ ေသးငယ္လွေသာ အစက္ကေလးမ်ားသည္ သူလွ်ိဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာကပင္ သံုးစြဲခဲ့ၾက ေသာ Steganography ပညာ၏ ပစၥည္းကိရိယာမ်ားျဖစ္သည္။ ယခုအခါ အင္တာနက္
ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ အဆုိပါပစၥညး ကိရိယာမ်ားသည္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ပစၥည္းအျဖစ္ အသြင္သစ္မ်ားသည္ JPEG သို႔မဟုတ္ GIF ဖုိင္မ်ားအတြင္း watermark ေခၚ ဒစ္ဂ်စ္ တယ္ အမွတ္အသားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ သာမန္ၾကည့္ရူသူအေနျဖင့္ မသိႏိုင္ေသာ္လည္း ယင္းနည္းပညာအရ ရုပ္ပံုတြင္ ကြယ္၀ွက္ထားေသာ အခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြႏိုင္ပါက အတူအစစ္ ခြဲျခား ႏုိင္သည္။
Style Sheet
Wen page တစ္ခုႏွင့္ ပူးတြဲထားျပီးမည္သို႔ ၾကည့္ရူ ရမည္ကို ေဖာ္ျပေပးထားေသာ Templage တစ္ခု ျဖစ္သည္။
Sumicro Systems
Java ကို ဖန္တီးထားေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ Sumicro system ကို စတင္းဖုိ႔ဒ္ တကၠသို္လ္မွ ဘြဲရပုဂၢိဳလ္မ်ားက တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ မႈလအစက အင္အားၾကီးမား ေသာ လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ပ်ဴတာ မ်ားထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး
မိမိတုိ႔၏ မိုက္ခရုိပရုိဆက္ဆာမ်ား ျဖင့္ပင္ တည္ေဆာက္ထားျပီး UNIX operating system ကို အသံုးျပဳသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း မုိက္ခရုိေဆာဖ္၏ Window မ်ားႏွင့္ Intel ၏ Chips မ်ား၏ ယွဥ္ျပိဳင္မႈ
မ်ားေၾကာင့္ ၀ယ္အားက်ဆင္းသြားသည္။ ယင္းလုပ္ငန္းမွ Bill Joy ဆုိသူ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ဦးက UNIX ၏ အသြင္တစ္မ်ိဳးကို ျပန္လည္ေရးသား ျပဳစုခဲ့သည္။ ယင္းသည္ TCP/IP ကို Support လုပ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္
မည္သည့္ ကြန္ပ်ဴတာေပၚတြင္မဆုိ သံုးႏိုင္ ေသာ Java ကြန္ပ်ဴတာ ဘာသာစကား ေပၚလာသည္။ ယခုအခါ Workstation မ်ားႏွင့္ Server မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ ၀င္ေငြအေျမာက္အျမား ရရွိေနသည္။
P
Packet
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပို႔ေဆာင္ေသာ အခ်က္အယူနစ္တစ္ခ ုျဖစ္သည္။ ကြန္ရက္ဆက္
သြယ္ေရးအမ်ားစုသည္ Transport Control Protocol (TCP) မွ TCP/IP protocol တြင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို packets ေခၚ အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ ခြဲျခမ္းပစ္ျပီးမွ ပို႔ေဆာင္သည္။ အထုပ္ကေလး
တစ္ခုတြင္ သြားေရာက္ရမည့္ ေနရာႏွင့္ ယင္း၏ တည္ေနရာ သတ္မွတ္ခ်က္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕တြင္ မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါသြားသည္ကိုပါ သတ္မွတ္ထားသည္။ သို႔မွသာ ေရာက္ရွိရာ ကြန္ရက္မွ ဦးစားေပး
အစီအစဥ္အရ လက္ခံ၍ ျပန္လည္ စုစည္းႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။ အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ အခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔ျခင္းသည္ အလ်င္မျပတ္ BIT မ်ားကို ေရစီးေၾကာင္း တစ္ခု အလား ေပးပို႔ျခင္းထက္ အားသာခ်က္ရွိသည္။
အထုပ္ကေလးမ်ားကို သီးျခားလမး္ ေၾကာင္း မ်ားမွ တျပိဳင္နက္ တည္းပို႔ႏိုင္သျဖင့္ စုျပံဳေနျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ သို႔ရာ တြင္ သတ္မွတ္ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိသြားေသာအခါ အစီအစဥ္တက် ျပန္လည္စီရျခင္း ေၾကာင့္
အခ်ိန္ၾကာတတ္သည္။ ကြန္ရက္မ်ားသည္ သတင္းအသီးသီးကို အစိတ္အပိုင္း မ်ားအလုိက္ တစ္ျပိဳင္နက္ ပို႔လႊတ္ၾကသည္။
Packet Loss
ကြန္ရက္ကို ဆက္ထားေသာ ကိရိယာမ်ား အခ်င္းခ်င္း data ယူနစ္မ်ား ေပးပို႔ရာတြင္ ခြ်တ္ယြင္းမႈ ျဖစ္သည္။
Password
ကြန္ပ်ဴတာအတြင္သို႔ အကၡရာအစီအစဥ္တစ္ခုကို ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖင့္ အသံုးျပဳခြင့္ ရရွိေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ယင္း Password ဟုေခၚသည္။ လက္ရွိအေျခအေနအရ Password မ်ားကို အလြယ္တကူး ေဖာ္ယူျခင္း
မျပဳႏုိင္ရန္ အကၡရာ စာလံုးမ်ားႏွင့္ ကိန္း ဂဏန္းမ်ား ေရာေထြးထားသင့္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ေမြးေန႔၊ တယ္လီဖုန္း အမွတ္၊ အိမ္ေမြးတိရစာၦန္ အမည္မ်ားမွာ ခန္႔မွန္းရလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ခုိးယူ
သံုးစြဲသူမ်ားအဖို႔ လြယ္ကူေနသည္ဟု ယူဆၾကသည္။
PDA
personal digital assistant
ကိုင္ေဆာင္သူကို သတင္းေပးေသာ ေဆာင္ရြက္မႈတြင္ အေထာက္အကူျပဳေပးေသာ စက္ျဖစ္သည္။ PDA သည္ ပံုစံမ်ိဳးစံုရွိေသာ္လည္း အားလံုးတြင္ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္မ်ား၊ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း၊ ရက္စြဲမ်ားႏွင့္ e-mail တို႔ကို
ေဖာ္ျပေသာ LCD ဖန္သားျပန္ပါရွိသည္။ အခ်ိဳ႕တြင္ တြဲထားေသာ Keyboard ပါ၀င္သည္။ ဥပမာ Psion စက္မ်ား၊ အခ်ိဳ႕မွာ data input ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ 3 COM Palm range.
PERL
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၇န္ လြယ္ကူေသာ ပရုိဂရမ္ဘာသာ စကားျဖစ္ျပီး အင္တာနက္တြင္ က်ယ္ျပန္႕စြာ သံုးစြဲေနၾကသည္။ Larry Wall ဆုိသူက ေရးသားခဲ့သည္။ ေလ့လာရန္လြယ္ကူသျဖင့္ မည္သည့္ PlatForm တြင္မဆို
ျပဳျပင္ရန္ မလုိဘဲ သံုးႏိုင္ သည္။
PGP
pretty good privacy
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ား၏ အစပိုင္းတြင္ Phil Zimmerman ဆုိသူက တီထြင္ခဲ့ေသာ Eneryption Program ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ရန္ ပိတ္ပင္ထားသည္။ ယင္း၏ ျပည္ပတြင္သံုးေသာ
အသြင္ပံုစံမွာ အေမရိကန္ ျပည္တြင္း ရွိပံုစံႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ e-mail လံုျခံဳမႈ ရွိေစရန္ အသံုးျပဳသည္။
Phreaker
တယ္လီဖုန္းလုိင္းမ်ားအတြင္း ၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္သူ။
PICS
Platform for Internet Content Selection
Wensites မ်ားမွ ထုတ္ေ၀ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စိစစ္ျပီး အဆင့္အတန္းခြဲလွ်င္ မိဘမ်ား ေက်ာင္းမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားကို ေပးပို႔သည္။ ယင္းအေၾကာင္းအရာမ်ား အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေျပာင္းလဲမႈကိုလည္း
သတင္းေပးေသာ site ျဖစ္သည္။ ဤနည္း ျဖင့္ မလုိလားအပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အင္တာနက္ေပၚမွ ရယူျခင္းမျပဳႏုိင္ရန္ ေစာင့္ၾကည့္ေပးေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။
Ping Storm
ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခု၏ ေဆာင္ရြက္မႈ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိမရွိႏွင့္ ပမာဏမ်ားျပားေသာ အခ်က္ အလက္မ်ား ကူးသန္းသြားလာမႈကို ကြန္ပ်ဴတာက ထိန္းသိမ္းစီမံႏုိင္မႈ ရွိမရွိကို စမ္းသပ္ၾကည့္ရန္ သတင္းအခ်က္အလက္
အထုပ္ကေလး အမ်ားအျပားကို ပို႔လႊတ္ ျခင္းကို ေခၚသည္။
Plug-in
အျခားပရုိဂရမ္တစ္ခုတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာ ပရုိဂရမ္။
POP
Post Office Protocol ၏ အတိုေကာက္ျဖစ္သည္။ သတင္းမ်ားကို (သင္၏ e-mail server ေပၚတြင္) သုိေလွာင္ထားမႈကို သတ္မွတ္ေပးေသာ Protocol ျဖစ္သည္။
POP3
Post Office Protocol အင္တာကန္ ေပၚရွိ မည္သည့္ေနရာမွမဆိုိ ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔၏ ေခ်ာစာ ကိုရယူႏိုင္ေစသည့္ E-mail protocol ျဖစ္သည္။ အျခားတစ္စံုတစ္ေယာက္၏ account မွ တစ္ဆင့္
ဆက္သြယ္ထားသည့္တုိင္ေအာင ဤသုိ႔ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
Pornography
အင္တာနက္၏ အၾကီးဆံုးလုပ္ငန္း တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Pornography ကို Net တြင္ ေပးသြင္း၍ လည္းေကာင္း၊ အခမဲစနစ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း ရရွိႏိုင္သည္။ အေမရိကန္ သုေတသန ကုမၸဏီတစ္ခု၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ၁၉၉၈
ခုႏွစ္တြင္ ADULT CONTENT ေစ်းကြက္သည္ ၁ဘီလီယံ ေဒၚလာခန္႔ရွိသည္။ အစိုးရမ်ား၏ ၾကီးၾကပ္ ထိန္းသိမး္မႈမ်ား မွာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘဲ ျဖစ္ရသည္။ Software ထုတ္လုပ္သူမ်ား တီထြင္ ထားသည္။ Blocking
Software မွာလည္း လက္ေတြ႕တြင္ Porn Wensites အသစ္မ်ားကို ေျခရာေကာက္ႏိုင္စြမး္ မရွိသျဖင့္ ေအာင္ျမင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိဟု ဆုိသည္။
Q
QoS
Quality of Srevice
ကြန္ရက္တစ္ခု၏ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမႈကို ေဖာ္ညြန္းေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ ကြန္ရက္ တစ္ခုသည္ အျမဲတမ္း တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေမမည္ဟူေသာ ယူဆခ်က္အေပၚတြင္ အ ေျခခံထားသည္။ Packet Switched
Networks မ်ားတြင္ QOS ကို အာမခံရန္ ခက္ခဲ သည္။ အေၾကာင္းရင္းမွာ Packets ေခၚ အခ်က္အလက္အထုပ္ ကေလးမ်ား၏ အျပဳအ မႈႏွင့္ ကူးသန္းသြားလာမႈ ပမာဏကို ခန္႔မွန္းရန္ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Query by Example
data base management program မ်ားတြင္ စံုစမ္းရွာေဖြမႈ နည္းလမး္တစ္ခု (QBE) ပရုိဂရမ္တြင္ အသံုးျပဳရန္အတြက္ IBM ကထုတ္လုပ္ထားသည္) ျဖစ္ျပီး data မွတ္ တမ္းႏွင့္ အလားတူသည့္
ပံုေသသတ္မွတ္ထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မွတ္ တမ္းတင္ထားေသာ္ ရွာေဖြမႈစံခ်ိန္ စံညႊန္းမ်ားကို ရုိက္သြင္း၍ ရွာေဖြရသည္။
Query Language
data base management program တြင္လုိခ်င္ေသာ ဘာသာစကားကို ထုတ္ယူ၍ data ကိုတည္းျဖတ္ေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္။ မည္သည့္ခ်က္အလက္ကိုမဆို ထုတ္ယူျပီး ဖန္သားျပင္ေပၚတြင္ သို႔မဟုတ္
ပရင့္ထုတ္ယူေသာအခါ ထုတ္ယူထား ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား၏ စီစဥ္နည္း သတ္မွတ္ေပးသည္။
Quick Time
Apples ကုမၸဏီမွ ျပဳလုပ္ထားေသာ သတင္းျပန္ၾကားေရး ဘက္စံုနည္းပညာ Techonology ၏ အမည္ ျဖစ္သည္။ Wensite မ်ားႏွင့္ Multimedia applications မ်ားတြင္ Quick Time နည္းပညာသံုးန္ Audi0 ႏွင့္
Video ကို ထပ္မံျဖည့္ထားႏုိင္ သည္။ ယင္းနည္း ပညာမွာ Real Networks ႏွင့္ Microsoft တုိ႔မွ ျပဳလုပ္ေသာ Streaming Media ကဲ့သို႔ေသာ နည္းတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
R
Real Audio
အင္တာနက္တြင္ ေတးဂီတႏွင့္ အျခားအသံမ်ားကို နားေထာင္ႏိုင္ေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Real Audia မွာ Real Networks ကုမၸဏီမွ တီထြင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ Real Networks ကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္
မုိက္ခရုိ႔ေဆာ့ဖ္မွ အရာရွိေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ Rob Glaser ဆုိသူက တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္း၏ အဓိက စြမး္ရည္မွာ Low-Bandwidth connections မ်ားပို႔လႊတ္ေသာ ေတးဂီတမ်ား၏ ဖုိင္ကို၊ download မလုပ္ဘဲ
နားေထာင္ႏိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
Recently Visited List
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ယခင္က လွည္႔၍ ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ sites မ်ား၏ စာရင္းျဖစ္ သည္။ History List ကို အရပ္သံုးစကားျဖင့္ ေခၚဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။ အျခားသင္ၾကည့္ရူ ႏိုင္ေသာ ေနရာတစ္ခုမွာ အင္တာနက္
လိပ္စာကို သင္ရုိက္ထည့္ေသာ box ျဖစ္သည္။ ညာဘက္ရွိ အမည္းေရာင္ ၾတိဂံပံုကို click ႏွိပ္လွ်င္ မၾကာမီ အခ်ိန္က သင္ဆက္သြယ္ ခဲ့ေသာ လိမ္စာမ်ားသည္ ေအာက္ဘက္သုိ႔ တေျဖးျဖးက် ဆင္းလာမည္။
Remote Access
ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ ကြန္ရက္တစ္ခုကို အေ၀းတစ္ေနရာမွ မိုဒမ္းတစ္ခု သံုး၍ လွည့္ေခၚဆက္သြယ္မႈကို ေခၚသည္။ ဥပမာ- ISP ကို လွည့္ေခၚဆက္သြယ္ျခင္း၊ အလုပ္သမားမ်ားခရီးသြားေနစဥ္ သို႔မဟုတ္
ေနအိမ္မွ ရုံးသို႔ ဆက္သြယ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။
Request For Comments
အင္တာနက္တြင္ စနစ္အျဖစ္အသံုးျပဳရန္ အဆိုျပဳထားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို အက်ည္းခ်ံဳး ေဖာ္ျပေသာ စာတမး္မ်ားအနက္မွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးအစဥ္အလာအား ျဖင့္ စံႏႈန္းမ်ား သတ္မွတ္ေပးေသာ
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ANSI (American National Standards Institute) ႏွင့္ ISO (International Standards Oganisation) တို႔မွ ျပဳလုပ္ေသာ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ RFC ၏
သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ သီးျခားလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနရျပီး လူမ်ားက ျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ RFC ၏ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ သီးျခားလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနရျပီး လူမ်ားက ျပဳစုထားျခင္း ျဖစ္သည္။ RFC ၏
သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမွာ စီမံေဆာင္ရြက္မႈ နည္းတြင္ အေတြးအေခၚ မ်ားအရ အင္တာနက္ အသိုင္းအ၀ိုင္း တစ္ခုလံုးက စဥ္းစား ေလ့လာသင့္သည္။ အင္တာနက္တြင္ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေနေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္
လုပ္ထံုးမ်ားမွာ RFC ၏ အဆုိမ်ားမွ ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔တြင္ IP,HTTP,URLS ႏွင့္ E-mail Format Standard တုိ႔ပါ၀င္သည္။
RGB monitor
အနီ၊ အျပာ၊ အစိမ္း စသည္ ေရာင္စံုပံုေဖာ္ အလင္းတန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လ်က္ သီးျခား တည္ရွိေနသည့္ အသြင္အခ်က္ျပမ်ား သံုးခုကို အသံုးျပဳသည့္ အဆင့္ျမင့္ ေမာ္နီတာ စနစ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ႏွင့္ Analog
RGB ဟူ၍ ေမာ္နီတာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ ယင္းႏွစ္မ်ိဳး စလံုးသည္ Composite Video Display ထက္ပို၍ ၾကည္လင္ျပန္သား ေသာ ပံုရိပ္မ်ားကို ထုတ္ေပးသည္။ ေရာင္စံု CRT တြင္ pixel ေနရာ တစ္ခုခ်င္းတြင္
လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္သည္။ အနီ၊ အစိမ္းႏွင့္ အျပာေရာင္ ေရာင္ျခည္ သံုးမ်ိဳးကို ထုတ္ေပးေသာ gun သံုးခုပါသည္။
ROT 13
ကြန္ပ်ဴတာတြင္ ထည့္သြင္းမည့္ သတင္းမ်ားကို သေကၤတ ေျပာင္းလဲေပးေသာ ရွင္းလင္းလြယ္ကူသည့္ စီစဥ္မႈတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္အကၡရာ၏ စာလံုးတစ္ခုစီကို ေရွ႕သို႔မဟုတ္ ေနာက္သို႔ ၁၃ခု ေျမာက္ ေနရာမွ
စာလံုးျဖင့္ ေျပာင္းလဲေရးသားရသည္။
Router
အင္တာနက္ေပၚမွာ ကူးသန္းသြားလာေနေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မည္သို႔ ပို႔ရမည္။ မည္သည့္ေနရာသို႔ ပို႔ရမည္ကို ဆံုးျဖတ္စီမံေပးေသာ စက္ျဖစ္သည္။ Router က ကြန္ရက္တစ္ခုသို႔ ေရာက္လာေသာ
အခ်က္အလက္မ်ား စုစည္းထားသည့္ အမည္ကေလးမ်ား၏ လိပ္မႈထားသည့္ေနရာကို စိစစ္ျပိး အဆုိပါေနရာသို႔ အေကာင္း ဆံုး လမး္ေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္၍ ပို႔ေပးသည္။
RTFM
News Group မ်ားတြင္ အတတ္ပညာ ဘာသာရပ္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေမးခြန္းမ်ား ကို အသစ္ပါ၀င္ လာမႈမ်ားက ေမးျမန္းႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။
Search Engine
အင္တာနက္ေပၚရွိ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရွာေဖြေပးေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္သည္။ Website တစ္ခုအေနျဖင့္လည္း အဆုိပါ လုပ္ငန္းမ်ိဳး ေဆာင္ရြက္သည့္ Web ကို သံုးစြဲ သူမ်ားက အင္တာနက္ကဲ့သို႔
အလြန္က်ယ္ျပန္႔ေသာ ေနရာတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား ရွာေဖြႏိုင္ရန္ altavista သို႔မဟုတ္ YAHOO စေသာ Search Engine မ်ားကို သံုးစြဲၾက သည္။ သို႔ရာတြင္ Search Engines မ်ားသည္ မ်ားျပားလွေသာ
အေၾကာင္းအရာမ်ား ကို Index ျပဳစုမေပးႏိုင္ေခ်။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က NEC ေခၚ ကြန္ပ်ဴတာ သိပၸံသုေတသန အဖြဲ႕၏ စမ္းသပ္မႈအရ အၾကီးဆံုး Search Engine ျဖစ္သည့္ Fast သည္ Web စာမ်က္ႏ်ာ သန္း ၈၀၀ အနက္
ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔ကို Index စားရင္းျပဳလုပ္ေပးႏိုင္သည္ ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ၾကီးမားေသာ Search Engine (၁၁)ခု၏ စြမ္းအားသည္ Web စာမ်က္ႏွာမ်ား၏ ၄၂ ရာခိုင္းႏႈန္းခန္႔ကုသာ စာရင္းျပဳေပးႏုိင္သည္
ဟုလည္းသိရသည္။
Server
ပရုိဂရမ္တစ္ခုက အျခားပရိုဂရမ္တစ္ခုအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းကို အင္တာနက္ ေပၚတြင္ Web Server မ်ားဟုေခၚျပီး ယင္းသည္ Cilent တစ္ခုျဖစ္သည္။ Browser ၏ ေတာင္းဆုိခ်က္ကို
တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ထုိ႔ျပင္ File Server မွာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုက သီးသန္႔ပရုိဂရမ္ကို ေဆာင္ရြက္ေပးေနျခင္းကို ဆုိလုိသည္။
Service Provider
ကြန္ပ်ဴတာ သံုးစြဲသူတို႔အား အင္တာနက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ ထုိကုမၸဏီတြင္ domain name server အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ လံုးရွိသည္။ ယင္းက တယ္လီဖုန္းနံပါတ္မွ
တစ္ဆင့္ အင္တာနက္ႏွင့္ မိုဒမ္းကို ဆက္ သြမယ္မႈေပးသည္။ ထုိကုမၸဏီတြင္ ေငြစာရင္းဖြင့္ျပီးေနာက္ မုိဒမ္မွတစ္ဆင့္ တယ္လီ ဖုန္းနံပါတ္ကို သံုး၍ အင္တာနက္သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္သည္။
SET @HOME
အာကာသ ေလဟာျပင္ရွိအသိဥာဏ္ရွိေသာ သက္ရွိမ်ားကို ရွာေဖြရာတြင္ အင္တာနက္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ အေထာက္အကူကို သုံးစြဲေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။
SMTP
Simple Mail Transport Protocol
အင္တာနက္ေပၚတြင္ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုမွ အျခားတစ္ခုသို႔ e-mail ပို႔ေဆာင္ေသာ အမ်ားသံုးစြဲရသည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းကို ဆုိလုိသည္။
Spam
Junk E-mail အင္တာနက္သံုးစြဲသူမ်ား News Group မ်ားထဲသိုပ e-mail ေခ်ာစာအ ျဖစ္ ေရာက္ရွိလာေသာ ေငြျဖစ္လြယ္သည့္ လုပ္ငန္းေၾကာ္ျငားမ်ား၊ Pronographic Wensites မ်ားမွ ေၾကာျငာမ်ား စသည္တုိ႔ကို
Spam ဟုေခၚသည္။ ေပးပို႔သူမ်ားက newsgroup မ်ားထဲမွ ရရွိေသာ e-mail လိပ္စာမ်ား၊ e-mail directories မ်ားမွ ရရွိ ေသာ လိပ္စာမ်ား၊ အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္း ေရာင္းခ်သူမ်ားထံမွရေသာ လိပ္စာမ်ားကို သံုး၍
လက္ခံသူမ်ားမလုိလားေသာ၊ ယင္းတုိ႔ႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေသာ ေၾကာ္ျငာမ်ား၊ စာမ်ားေပးပို႔တတ္သည္။ သီးသန္႔ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားမွလည္း လိပ္စာ အဆက္အသြယ္မ်ား ရရွိတတ္သည္။ ယင္းတုိ႔ကို
ထိန္းခ်ဳပ္ရန္မွာ အလြန္ခက္ခဲသည္။
Stapt-Up
အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာနယ္ပယ္တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အသစ္တစ္ခု တည္ေထာင္ျခင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ၀င္ေငြအရင္းအႏွီး ႏွင့္ ျပည့္စံုစြာရွိျခင္း၊ လူမ်ားအေနျဖင့္ လည္း နညး္ပညာ
အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုပိုမိုသိရွိ သေဘာ ေပါက္ နားလည္ၾကျခင္း စေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ငန္းသစ္မ်ား တည္ေထာင္မႈမ်ား အထူးမ်ားျပား သည္။
Steganography
ဆက္သြယ္နည္းကို ၀ွက္ကြယ္ထားေသာ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာျဖစ္သည္။ ဖတ္ရူ ရန္ခက္ခဲလွေသာ code မ်ားနွင့္ မတူဘဲ Steganography သည္ သတင္းမ်ားကို ၀ွက္ ကြယ္ထားမႈအေပၚ အေျခခံထားသည္။
မျမင္ႏိုင္ေသာ မွင္မ်ား၊ ေသးငယ္လွေသာ အစက္ကေလးမ်ားသည္ သူလွ်ိဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာကပင္ သံုးစြဲခဲ့ၾက ေသာ Steganography ပညာ၏ ပစၥည္းကိရိယာမ်ားျဖစ္သည္။ ယခုအခါ အင္တာနက္
ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ အဆုိပါပစၥည္း ကိရိယာမ်ားသည္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ပစၥည္းအျဖစ္ အသြင္သစ္မ်ားသည္ JPEG သို႔မဟုတ္ GIF ဖုိင္မ်ားအတြင္း watermark ေခၚ ဒစ္ဂ်စ္ တယ္ အမွတ္အသားကို ထည့္သြင္းႏိုင္သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ သာမန္ၾကည့္ရူသူအေနျဖင့္ မသိႏိုင္ေသာ္လည္း ယင္းနည္းပညာအရ ရုပ္ပံုတြင္ ကြယ္၀ွက္ထားေသာ အခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြႏိုင္ပါက အတူအစစ္ ခြဲျခား ႏုိင္သည္။
Style Sheet
Wen page တစ္ခုႏွင့္ ပူးတြဲထားျပီးမည္သို႔ ၾကည့္ရူ ရမည္ကို ေဖာ္ျပေပးထားေသာ Templage တစ္ခု ျဖစ္သည္။
Sumicro Systems
Java ကို ဖန္တီးထားေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ Sumicro system ကို စတင္းဖုိ႔ဒ္ တကၠသို္လ္မွ ဘြဲရပုဂၢိဳလ္မ်ားက တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ မႈလအစက အင္အားၾကီးမား ေသာ လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ပ်ဴတာ မ်ားထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး
မိမိတုိ႔၏ မိုက္ခရုိပရုိဆက္ဆာမ်ား ျဖင့္ပင္ တည္ေဆာက္ထားျပီး UNIX operating system ကို အသံုးျပဳသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း မုိက္ခရုိေဆာဖ္၏ Window မ်ားႏွင့္ Intel ၏ Chips မ်ား၏ ယွဥ္ျပိဳင္မႈ
မ်ားေၾကာင့္ ၀ယ္အားက်ဆင္းသြားသည္။ ယင္းလုပ္ငန္းမွ Bill Joy ဆုိသူ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ဦးက UNIX ၏ အသြင္တစ္မ်ိဳးကို ျပန္လည္ေရးသား ျပဳစုခဲ့သည္။ ယင္းသည္ TCP/IP ကို Support လုပ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္
မည္သည့္ ကြန္ပ်ဴတာေပၚတြင္မဆုိ သံုးႏိုင္ ေသာ Java ကြန္ပ်ဴတာ ဘာသာစကား ေပၚလာသည္။ ယခုအခါ Workstation မ်ားႏွင့္ Server မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ ၀င္ေငြအေျမာက္အျမား ရရွိေနသည္။
T
T-Carrier
၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း Bell labes ဓာတ္ခြဲခန္းမွ တီထြင္ျပဳလုပ္ေသာ Digital telecommunications system တစ္ခုျဖစ္သည္။ အမ်ားသံုးစြဲေသာ T-carrier connections မ်ားမွာ T1 ႏွင့္ T3 Lines မ်ားျဖစ္သည္။ T1
လုိင္းသည္အခ်က္အလက္မ်ားကို အလ်င္ႏႈန္း 1.5MBP ျဖင့္ေပးပို႔သည္။ ISP မ်ားက Corporate Bandwidth အတြက္သံုးသည္။ T3 လုိင္းမ်ားမွာ 45MBPS ျဖင့္ေပးပို႔သည္။
TAC
Web Pages မ်ား ေရးသားရာတြင္ HTML make-up language တြင္ပါ၀င္ေသာ defining elements တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Tags မ်ားကို SIMPLE TEXT EPRESSION (FONT) OR(B) အျဖစ္ သံုးရသည္။ ယင္းက
Web Page ရွိအရာတစ္ခုကို မည္သို႔ ျမင္ရမည္။ မည္သု႔ိျပဳမႈမည္ကို ျပသည္။ Browser တစ္ခု က Page ကို Load လုပ္ေသာအခါ Tags မ်ားကို ဖတ္ျပီး ယင္းတုိ႔အေနအထားအရ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ ေပးသည္။
HTML တစ္ခုကိုဖတ္ရူရာတြင္ Pocket Internet ဟု ျပထားျပီး အဂၤလိပ္စာလံုးအထူးျဖင့္ Pocket Internet ဟု display လုပ္ျပီးေနာက္ The Arial Typeface (by first Perference)and afecting shade of
green ကို ျပသည္။
Tage မ်ားကို Browser မ်ားက အဓိပၸာယ္ေဖာ္ပံုမွာ နည္းတစ္မ်ိဳးစီ ျဖစ္သည္။ Nebigator က ေဖာ္ျပေပးေသာ page သည္ ပံုစံတစ္မ်ိဳးျဖစ္၍ opera ကျပေသာအခါ ပံုစံ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ HTML VERSION
အသစ္တြင္ ထိုမညီညြတ္မႈမ်ားကို ျပဳျပင္ထားသည္။
Task bar
Start button, indicator ညႊန္တံႏွင့္ အျခားေရာဂါမ်ား ပါ၀င္ေသာ bar ျဖစ္ျပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ screen ၏ေအာက္ေျခအစြန္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေပၚသည္။
T2 thru T3
အင္တာနက္ကဲ့သို႔ လွ်င္ျမန္ျပီး အခ်ိန္ျပည့္ဆက္သြယ္မႈကို ထိန္းသိမ္းရယူထားရန္ ISP မ်ားႏွင့္ ၾကီးမားေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက အသံုးျပဳၾကေသာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္မားေသာ Line ျဖစ္သည္။
TCP
Transmission Control Protocol
ကြန္ရက္တစ္ခုသို႔ အခ်က္အလက္မ်ား ကူးသန္းသြားလာမႈကို စီမံေပးေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲတစ္ခု ျဖစ္သည္။ အခ်က္အလက္မ်ားကို အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ ခြဲျခမး္ပစ္ျပီး အျခားပရုိဂရမ္တစ္ခုသို႔ လက္ေျပာင္း ေပးပို႔သည္။
ေရာက္ရွိရမည့္ ေနရာတြင္ အစီအစဥ္တက် ျပန္လည္စုစည္းေစသည္။
TCP/IP
အင္တာနက္အလုပ္လုပ္ေစေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္သည္။ TCP/IP သည္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေနရာ တစ္ခုမွအျခားတစ္ေနရာသို႔ သယ္ေဆာင္ေပးပို႔သည္။ TCP သည္ အထုပ္ကေလးမ်ားအျဖစ္ အခ်က္ အလက္မ်ားကို
သယ္ေဆာင္ေပးျပီး အမ်ိဳးအစားခြဲျခားေပးသည္။ IP သည္ လမး္ေၾကာင္းရွာေဖြ၍ ပို႔ေဆာင္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ အထုပ္ကေလးမ်ား သတ္မွတ္ေသာ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ TCP က အထုပ္ကေလးမ်ားကို ေျဖေပးျပီး
အခ်က္အလက္မ်ားကို ေနရာအစီအစဥ္တက် ျပန္စီေပးသည္။ TCP/IP တြဲဖက္ထားျခင္းျဖင့္ အျခားလုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားထက္ အလုပ္ကိုထိေရာက္စြာ လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္သည့္ အျပင္စရိတ္သက္သာျခင္း၊ လ်င္ျမန္မႈရွိျခင္း၊
ထိေရာက္မႈရွိျခင္းစေသာ အက်ိဳးမ်ားရရွိသည္။ အဓိက စက္လည္ပတ္မႈ စနစ္တုိင္း လုိလုိပင္ TCP/IP သံုးစြဲသည္။
Telehouse
လန္ဒန္ျမိဳ႕ေတာ္ Docklands တြင္ရွိေသာ Telehouse -cartions လုပ္ငန္းေနရာျဖစ္သည္။ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ ၏ အင္တာနက္ေပၚတြင္ ကူးသန္းသြားလာမႈကို လက္ခံလႊဲေျပာင္း ေပးရာငွာနျဖစ္သည္။
Telnet
အေ၀းရွိ ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုကို အဆတ္အသြယ္ရယူရန္ သံုးေသာ ပရုိဂရမ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အင္တာနက္ site တစ္ခုရွိအေၾကာင္းအရာမ်ားကို အလုိအေလ်ာက္ ဆက္သြယ္ေပးေသာ္လည္း Telnet
တြင္ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုကို သံုးသူ၏အမည္ႏွင့္ Password တို႔ျဖင့္ Login လုပ္ရသည္။ Logged on လုပ္ျပီးေသာအခါ လုိအပ္ေသာ အရာမ်ားကို Host Computer သို႔မဟုတ္ e-mail က ေပးသည္။
Thread
New Group သို႔မဟုတ္ အျခားအီလက္ထရြန္းနစ္ စနစ္သံုးေသာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွ Post လုပ္.0
ေသာ သတင္းတစ္ခုကို တံု႔ျပန္သည့္ ကြင္းဆက္ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဆုိလုိသည္။
Thumbnail
ပံုရိပ္အၾကီးတစ္ခု၏ ေသးငယ္ေသာ အသြင္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Sofeware Screen Shots သုိ႔မဟုတ္ ဓာတ္ပံုမ်ားကို စုစည္းေဖာ္ျပေသာ Website မ်ားက ယင္းတုိ႔တြင္ ရွိေသာပံုမ်ားကို ပံုအေသးကေလး မ်ားအျဖစ္
ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။
Tunnelling
အမ်ားသံုး အင္တာနက္ေပၚ၌ ပုဂၢလိကပိုင္ ကြန္ရက္မ်ား ဖန္တီးရာတြင္ သံုးေသာနည္းျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီမ်ားက Virtual Pravate Networks မ်ားကို စရိတ္အကုန္အက် မခံဘဲ လုိင္းမ်ားကိုလည္း ငွားရမ္းျခင္း မျပဳဘဲ
တည္ေဆာက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္ည။
U
UCITA
Uniform Computer Information Transactions Act
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ျပည္နယ္ေပါင္း ၅၀ က အတည္ျပဳရန္အတြက္ အဆိုျပဳထားေသာ ဥပေဒ မႈၾကမ္းျဖစ္သည္။ ထုိဥပေဒကို တရားရုံးမ်ားက အတည္ျပဳရန္ တစ္ညီတစ္ညႊတ္တည္း ျငင္းပယ္သည့္ ေဆာ့ဖ္၀ဲ လုိင္စင္မ်ား၏ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ားကို တုိက္ရုိက္ေဖာ္ျပထားသည္။
Unix
စက္လည္ပတ္မႈစနစ္တစ္ု၏ အမည္ျဖစ္သည္။ AT&T ကုမၸဏီ၏ Bell Lab တြင္ ၁၉၆၉ခုႏွစ္က Ken Thomspon ဆုိသူက တီထြင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ မႈလရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ကြန္ပ်ဴတာေပၚတြင္ ဂိမ္းကစား ရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အင္အားၾကီးမားေသာ စက္လည္ပတ္မႈစန္စ္ ျဖစ္လာသည္။ ကြန္ရက္အၾကီးမ်ားကိုပင္ Support လုပ္ႏုိင္သည့္ စနစ္ျဖစ္သည္။
AT&T က Soruce Code ကို တကၠသိုလ္မ်ားသို႔ ထုတ္ေပးလုိက္သျဖင့္ UNXI သည္ လက္ရွိႏွင့္ အနာဂတ္ သိပၸံပညာရွင္မ်ား ပရိုဂရမ္မာမ်ားအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ရွိသည္။ ယင္းကို အသံုးျပဳ၍ စြမ္း ရည္ၾကီးမားေသာ ပရုိဂရမ္မ်ားေပၚေပါက္လာသည္။ သို႔ရာတြင္ UNXI သည္ တစ္ဖက္တြင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရလြယ္ျပီး သီးသန္႔အလုပ္မ်ားလုပ္ေပးႏုိင္ေသာ ပရုိဂရမ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ျပီး အျခား တစ္ ဖက္တြင္ ကိုင္တြယ္ရန္ ခက္ခဲသည္။ ယင္းကို အေျချပဳကုမၸဏီမ်ားက မသံုးစဲြၾကဘဲ ယင္း၏ ေစ်းကြက္ တြင္ Microsoft Window NT က ေနရာယူလာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
URL
Uniform Resource Locator
World Wide Web ေပၚတြင္ site တစ္ခု သို႔မဟုတ္ document တစ္ခု၏ တည္ေနရာကို ေဖာ္ျပေသာ အင္တာနက္လိပ္စာ ျဖစ္သည္။ URL အျပည့္အစံုတြင္ သက္ဆုိင္ေသာ Site က သံုးစြဲသည့္ လုပ္ထံုး (Protocol-Http,FTP,Gopher) စသည္တုိ႔ကို ေဖာ္ျပထားသည့္အျပင္ အမည္ Domain Name တစ္ခု ပါ၀င္သည္။
ဥပမာ- The Economist မဂၢဇင္းအတြက္ ျပဳလုပ္ေသာ အင္တာနက္လိပ္စာတြင္ http://www.economists.com ဟုေခၚသည္။
Usenet
ႏွစ္ဆယ္ရာစုႏွစ္အကုန္တြင္ Usenet ၌ News Groups ၃၀,၀၀၀ခန္႔ စုေ၀းပါ၀င္ေနၾကသည္။ News Group မ်ားသည္ အေၾကာင္းအရာ ဘာသာရပ္တစ္ခုကို ဦးတည္၍ ပါ၀င္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြး ေ၀ဖန္ၾကေသာ အုပ္စုျဖစ္သည္။ Usenet တြင္ စံျပဳထားေသာ အင္တာနက္ လုပ္ထံုးမ်ားအရ တစ္ခုနွင့္ တစ္ခု ဆက္သြယ္ေနၾကေသာ Unix စက္မ်ားမွာ အမ်ားစုအျဖစ္ ပါ၀င္သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္က ကြန္ပ်ဴတာ၀ါသနာရွင္မ်ားက အခ်င္းခ်င္း သတင္းဖလွယ္ရန္ တီထြင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လက္ရွိအေျခ အေနအရ Usenet သည္ အခ်က္အလတ္မ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ရယူႏိုင္ေသာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။
Unencode
Binary Files မ်ားႏွင့္ သတင္းမ်ားကို e-mail မွတ္ဆင့္ပို႔ႏုိင္ရန္ code သြင္းေသာနည္းျဖစ္သည္။ e-mail စနစ္မ်ားမွာ 8-Bit Binary Files မ်ားကို ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိသျဖင့္ Attachments မ်ားကို 7-bit text သုိ႔ ေျပာင္းလဲျပီး ေပးပို႔ရသည္။ ဤသို႔ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္ေသာ e-mail Programs မ်ားတြင္ Uuencode လည္း ပါ၀င္သည္။ Unencode သည္ Unix program တစ္ခု အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာျပီးေနာက္ အျခား Ooerating systems မ်ားသို႔ ျပန္႔ႏွံ႕သြားသည္။
Uuencoding
document မ်ားႏွင့္ file မ်ားကို Pseudo-text format သို႔ေျပာင္းေပးျပီး ယင္းတုိ႔ကို Electronic Mail Message တစ္ခုအျဖစ္ ထုတ္လြင့္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ နည္းလမး္ျဖစ္သည္။ Text မဟုတ္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရန္ အင္တာနက္က မေဆာင္ရြက္ႏိုင္သောအခါ ယင္း က ေရႊ႕ေျပာင္းေပးပို႔ႏိုင္သည္။
V
VBScript
မိုက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ Visual Basic Programming ဘာသာစကားေပၚတြင္ အေျချပဳထားေသာ Script မ်ား ျပဳလုပ္ေပးသည့္ ပရိုဂရမ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ Netscape ၏ Java Script ႏွင့္ အလားတူ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ျခားနားခ်က္ တစ္ခုမွာ Java Script သည္ မုိက္ခရုိေဆာ့ဖ္၏ Internet Explorer ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။ VBScript ကမႈ Netscape ၏ Navigator ႏွင့္ သာ ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္သည္။
Video Conference
ေနရာေဒသ အသီးသီးရွိ လူအုပ္စုႏွစ္စု သို႔မဟုတ္ ထုိထက္ပိုေသာ အုပ္စုမ်ားသည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ျမင္ႏိုင္ေဆြးေႏြးႏိုင္ေသာ ဆက္သြယ္မႈတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အရုပ္ႏွင့္ အသံတို႔ကို ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ ကြန္ပ်ဴ တာတုိ႔ႏွင့္ ခ်ိန္ဆက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိဆက္သြယ္မႈသည္ ျဂိဳလ္တုကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ကမာၻ႕ေနရာမ်ားစြာကို ျဖတ္၍ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
Video Conferencing
လူအခ်င္းခ်င္း ေတြ႔ဆံုရန္မလိုဘဲ အနီးကပ္ ဆက္ဆံႏိုင္ေသာ အံ့ဖြယ္ရာ နည္းပညာ တစ္ခုျဖစ္သည္။ အင္တာနက္ေပၚတြင္ ေဆာင္ရြက္ရန္မွာ Bandwidth ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ Live Veido Content ကို ပိုလႊတ္ရန္ အခက္အခဲမ်ား ရွိေသာ္လည္း Internet Conpanies မ်ားက Video Conferencing ေစ် ကြက္အတြက္ hard ware မ်ား ေရာင္းခ်ေနသည္။ အထူးသျဖင့္ C-U-See Me Software ေၾကာင့္ လူသိမ်ားလာေသာ ကင္မရာ အမ်ိဳးအစားမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။
Virus
ကြန္ပ်ဴတာမ်ား ပ်က္စီးေစရန္ သံုးစြဲသူမ်ား အဆင္မေျပဘဲ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖင့္ တစ္စံုတစ္ဦးက ဖန္တီးျပဳလုပ္ထားေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္ခုျဖစ္သည္။ Floppy Disk မ်ားမွ စတင္ကူးစက္ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ခုႏွစ္က ေပၚေပါက္လာေသာ Mellisa Virus သည္ မိုက္ကရုိေဆာ့ဖ္ အပါအ၀င္ ကုမၸဏီ အမ်ားအျပားကို ယင္းတုိ႔၏ E-mail ကြန္ယက္မ်ားပိတ္ထားရ ေလာက္ေအာင္ပင္ အေႏွာက္အယွက္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးေသာ အခ်ိဳ႔ Virus မ်ားကဲ့သို႔ Mellisa သည္ data မ်ားကို မဖ်က္ဆီးဘဲ Mirosoft Words Documents မ်ားကို ဖ်က္ဆီးသည္။ E-mail ျဖင့္ေရာက္လာေသာ document မွ address book တြင္ပါေသာ အေၾကာင္းအရာမာ်းကို တစ္ဆင့္စီ ကူးစက္ျပန္႔ႏွံသြားသည္။
Vortal
portal စီစဥ္မႈ၏ မႈကြဲတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ သီးသန္႔ တည္ရွိေနေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ ေဒသတစ္ ခုသို႔ Website တစ္ခုမ် သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ Vortal အစီအစဥ္ျဖင့္ ၀ယ္ယူ ေရာင္းသူမ်ားသည္ တစ္ေနရာတြင္ဆံု၍ အေရာင္းအ၀ယ္ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ထုိသို႔ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ သတင္းေပးေသာ အခန္းက႑ကို ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
V.90
Modem Standard ၏ေနာက္ဆံုးေပၚေပါက္လာေသာ V series ျဖစ္သည္။ V.90 mondems မ်ားသည္ ေ၀းလံေသာေနရာရွိ စက္တစ္ခုမွ modem တပ္ဆင္ထားရာ ေနရာသို႔ 56kbps ျဖင့္ သယ္ေဆာင္သည္။ အျခား Modems Stream ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ အျခား Modems မ်ားႏွင့္ျခားနား ေသာ အခ်က္မွာ downstream data ကို modulated ျပဳလုပ္ရန္မလုိဘဲ USP ၏ 64k digital line capacity ကို သံုးႏုိင္ရန္ encoded ျပဳလုပ္ေပးထားေသာ Bitstream တစ္ခုအျဖစ္ျဖင့္ သြားႏို္င္သည္။
VRML
Virtual modelling language ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ မႈလက Silicon Graphics မွ တီထြင္ခဲ့ျပီး Web ေပၚတြင္ သံုးဘက္ျမင္ရူခင္းမ်ား အရာ၀တၳဳမ်ားကို ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ ျဖစ္သည္။
X
Xanadu
အခ်က္အလက္မ်ားကို အီလက္ထရြန္းနစ္နည္းျဖင့္ သိမ္းဆည္းထားျပီး ျပန္လည္ထုတ္ယူ သံုးစြဲရန္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္းက၇ Theodore Nelson ဆိုသူ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ နည္းစနစ္ ျဖစ္သည္။ Xanadu ၏ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းမွာ ယခုကာလ Web တြင္ ေတြ႕ရွိရေသာ စြမ္းရည္မ်ားႏွင့္ ဆင္တူသည္။ သို႔ရာတြင္ Xanada မွာ နားလည္ရန္ ခက္ခဲလွသျဖင့္ ယေန႔ထိ ထုိနည္းစနစ္ကို အသံုးခ်ျခင္းမရွိေခ်။
XML
ကြန္ရက္မ်ားတြင္ အခ်က္အလက္မ်ားေဖာ္ျပျခင္း၊ ေ၀ဌျခင္း ျပဳလုပ္နိုင္ရန္ နည္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ HTML ကဲ့သုိ႔ပင္ XML သည္ Tages မ်ားပါ၀င္သည္။ HTML Tag က ေပးထားေသာ Text ကို တိက်ေသာ size ႏွင့္ Weight တို႔ကိုေဖာ္ျပေပးရေသာ္လည္း XML Tag က (fish) ဟုျပထားပါက ငါးအမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးဟု အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူသည္။ စီးပြားေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ျပဳလုပ္ထားေသာ Micro-soft's Biztalk မ်ားမွာ XML နည္းေပၚ တြင္ အေျချပဳထားသည္။
XSL
Extensible-Sheet Language ၏အတုေကာက္ျဖစ္သည္။ ဘာသာစကားက Browser ကို XML Tag ကို မည္ကဲ့သို႔ ၾကည့္ရူရမည္ကို ညြန္ျပသည္။
X Modem
File မ်ားေပးပို႔ရာတြင္ အမွားမ်ား ရွာေဖြေပးေသာ လုပ္ထံုး (protocol) ျဖစ္သည္။ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္ခုမွ ေပးပို႔ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အျခားတစ္ဖက္တြင္ ေကာင္းမြန္လံုျခံဳစြာ လက္ခံရရွိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ေရွးဦးစြာ ျပဳလုပ္ထားခဲ့ၾကေသာ စံလုပ္ထံုးတစ္ခု ျဖစ္သည္။
X-500
Web သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္ကြန္ရက္မ်ားအတြက္ လူအမ်ား၏ directories မ်ားကိုစီမံေပးေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကုမၸဏိတစ္ခုသည္ x-500 directory ကို ျပဳစုျပိး တစ္ကမာၻလံုးရွိ အင္တာနက္သံုးစြဲႏိုင္ သူမ်ားထံေရာက္ရွိေစရန္ ျဖန္႔ျဖဴးႏိုင္သည္။
Y
Y2K
Year 2000 ၏ အတုိေကာက္ျဖစ္သည္။ ရာစုႏွစ္အေျပာင္းအလဲတြင္ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ ျပႆနာမ်ားကို ေပၚေပါက္ေစသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ရက္စြဲမ်ားကို မွတ္သားေသာအခါ ႏွစ္ကို ဂဏန္းႏွစ္လံုးျဖင့္သာ ေဖာ္ျပမွတ္သား၍ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ မွတ္သားသည့္အတြက္ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ကို ကြန္ပ်ဴတာမ်ားက ေကာင္းစြာ မခြဲျခားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤ ျပႆနာသည္ ေဆာ့ဖ္၀ဲ အမ်ားအျပားကို ထိခိုက္နစ္နာေစသည္။ အထူးသျဖင့္ Accounting ႏွင့္ Data Base System မ်ားကို ထိခုိက္နစ္နာေစသည္။ Y2K ကို Millennium Bug ဟုေခၚဆိုၾကသည္။
YAHOO
စတင္ဖုိ႔ဒ္တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕ရပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ၾကသည့္ David-Filo ႏွင့္ Jerry Yang တုိ႔က ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ Website directory တစ္ခုျဖစ္သည္။
မႈလက ယင္းတုိ႔၏ ပုဂၢလိက book marks အျဖစ္ စုစည္းထားရာမွ ယေန႔ sites ေပါင္းသိန္းနွင့္ ခ်ီ၍ တိုးပြားလာျပီး pages ေပါင္းသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။ Yahoo က web အေၾကာင္းအရာ အမ်ိဳးအစားအလုိက္ စုစည္းထားသည္။ site မ်ားသို႔ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ငယ္မ်ား လွည့္လည္ျပီး အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သင့္ေလ်ာေသာ boxes မ်ားတြင္ သိမး္ဆည္း ၾကရသည္။ ၁၉၉၉ ခုနွစ္ကုန္တြင္ Yahoo Wensite သည္ ေန႔စဥ္ page သန္း ၃၀၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။ Yahoo ၏၀င္ေငြမွာ ေၾကာ္ျငာမ်ား တိုးပြားလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ Yahoo ၏ သတင္းဆက္သြယ္ေရးမွာ Portal facillites မ်ားေဆာင္ရြက္ေပးမႈႏွင့္ Chat,E-mail ႏွင့္ ေလလံတင္ ေရာင္းမႈမ်ားေၾကာင့္လည္း ပမာဏ မ်ားျပားသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ Yahoo ကုမၸဏီက Geocities On Line Community ကုိ၀ယ္ယူခဲ့သည္။
YModem
ဖုိင္မ်ား လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရာတြင္ အမွားျပင္ဆင္ေပးေသာ လုပ္ထံုးတစ္ခုျဖစ္သည္။
YUV Color System
YUV သည္အလင္းေရာင္ သတင္းအခ်က္အလတ္ Luminance(y)information ကို bandwidth အျပည့္ျဖင့္ ေဖာ္ျပျပီး အေရာင္အေသြးဆုိင္ရာ သတင္းအခ်က္အလတ္ chroninance (uv) information ကို band width တစ္၀က္ျဖင့္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္။
Z
Zapata
Zap-Com အမည္ျဖင့္ ထင္ရွားေသာ အင္တာနက္ ရုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည္။ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္မွာ Avram Glazer ျဖစ္သည္။ သူ၏ကုမၸဏီဦက ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က Excite Search Enginge လုပ္ငန္းကို လႊဲယူရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္းေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေပ။
ZIp
ကြန္ရက္တစ္ခု သို႔မဟုတ္သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းမည့္ disk သို႔မပို႔မီ PC ဖိုင္မ်ားကကို က်ံဳ႕သြားေစရန္ ျပဳလုပ္ေပးေသာ Compression ျပဳလုပ္ေသာအရာျဖစ္သည္။
Z Modem
ဖုိင္မ်ား လႊဲေျပာင္းေပးပို႔ရာတြင္ အမွားရွာေဖြ ျပန္ဆင္ေပးေသာ လုပ္ထံုးတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ တစ္ခ်ိန္က PC software မ်ားတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ သံုးစြဲခဲ့ေသာ္လည္း ယခု Bulletin Board System မ်ားတြင္သာ သံုးစြဲသည္။ Z modem သည္ယင္း၏ အမႊာ Modem မ်ားျဖစ္သည့္ X modem ႏွင့္ Y modem တို႔ထက္ ပိုမုိစြမ္းေဆာင္ရည္ရွိသည္။
Zoom box
graphical user interface(GUI) တြင္ Window ကို မ်က္ႏွာျပည့္ေအာင္ ပံုၾကိခ်ဲ႕ဆြဲယူႏုိင္ေသာ box တစ္ခုျဖစ္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ Windows မ်ား၏ အနားစပ္ တြင္ရွိသည္။ maximize button ႏွင့္ အဓိပၸာယ္တူ သည္။
Z sorting
သံုးဖက္ျမင္ ဂရပ္ဖစ္မ်ားတြင္ မည္သည့္ pixel မ်ား ျပသထားသည္ကို ဆံုျဖတ္ေသာ နည္းျဖစ္သည္။ Z sorting polygons မ်ားကို အစဥ္လုိက္ ေရွ႕မွေနာက္သို႔ထားေပးျပီး ေရွ႕ဖက္တြင္ ေဖာ္ျပေပးထားသည္။ ပို၍ တိက် ေသာ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားမႈနည္းမွာ Z buffering ျဖစ္
