(က) ႏွံစုပ္ငွက္ငယ္ေလးသည္ ခႏၶာေသးသြယ္ အစာအိတ္ငယ္သျဖင့္ စာသူငယ္ေလာက္ အားမေကာင္းေခ်။
စာသူငယ္သည္လည္း ငံုးေလာက္ ခႏၶာမၾကီးထြားသျဖင့္ ငံုးေလာက္လွ်င္ ၀န္မခ်ီႏုိင္။
ငံုးသည္လည္း ခါေလာက္မၾကီး၊ ခါကဲ့သို႔လည္း ခြန္အားမၾကီးထြားေလ၊ သည့္အတူ ခါသည္လည္း ၾကက္ကဲ့သို႔ ခႏၶာမၾကီးထြားရကား ၾကက္ခြန္အားကို တုပလ်က္က အင္အားမထြက္ေစႏုိင္။
(ခ) ေျခေလးေခ်ာင္းရွင္တုိ႔၌လည္း ေခြး၊ ၀က္၊ ဆိတ္၊ သိုးမ်ားသည္ တစ္မ်ိဳးႏွင့္တစ္မ်ိဳး အင္အားဖြံ႕ျဖိဳးျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ ၾကီးထြားျခင္း အဆင့္ဆင့္ပင္ ကြာျခားၾကေလကုန္၏။
သတၱ၀ါ(တိရစၦာန္)တို႔တြင္ ခႏၶာကိုယ္ အၾကီးထြားဆံုး၊ အင္အား အေတာင့္တင္းဆံုးမ်ား ျဖစ္ၾကေလေသာ ႏြား၊ ကြ်ဲ၊ ဆင္တုိ႔သည္လည္း အဆင့္ဆင့္လွ်င္ ကြာျခားၾကေလကုန္၏။ သို႔ေၾကာင့္ ဆင္သည္ ကြ်ဲထက္ ဆြဲအားသန္၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ကြ်ဲထက္လွ်င္ အစားၾကီးေသာေၾကာင့္တည္း။
အစာသည္ ခြန္အားကိုလည္း ေထာက္ပံ့ႏုိင္၏။ ကာမအားကိုလည္း ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္စြမ္း ရွိ၏။
အစာမ်ားေသာ္ ေသြးအားတိုးေစ၏။ ေသြးအားတုိးေသာ္ အသားမ်ားလာ၏။ အသားမ်ားလာေသာ္ အဆီပိုလာ၏။ အဆီပိုလာေသာ အဆီခဲအျဖစ္သို႔ စုစည္းမိလာ၏။ အဆီခဲမ်ား စုစည္းအားေကာင္းလာေသာ ျခင္ဆီတုိ႔ ရုိးတြင္းျပည္ တည္လာေတာ့၏။
အဆီခဲ မမ်ားေသးေသာ္ ရုိးတြင္းျခင္ဆီ မျပည့္ေသး။
ရိုးတြင္းျခင္ဆီ မျပည့္ေသးက ဦးေဏွာက္လည္း မစုမိေသး။
သို႔ေၾကာင့္ အစာၾကမ္းမ၀င္ ႏုိ႔ရည္စင္သက္သက္မွ်သာ ၀င္ေသးေသာ ကေလးမ်ား၏ ငယ္ထိပ္ကိုၾကည့္လွ်င္ ဦးေဏွာက္အဆံ မျပည့္ေသးသျဖင့္ ဟစိဟစိ ျဖစ္ေနတတ္ေသးသည္။
အထက္၌ ဆုိခဲ့ျပီး အငယ္စား ငွက္အဆင့္ဆင့္၊ အလတ္စား ေခြး၊ ၀က္ စသည္၊ အၾကီးစား ႏြား၊ ကြ်ဲ၊ ဆင္တုိ႔သည္လည္း ထုိနည္းအတုိင္းလွ်င္ ၎တုိ႔ခႏၶာကိုယ္လုိက္၍ အစာမွ ေသြးအားစသည္ အဆင့္ဆင့္မ်ား တုိးပြားေစရာ ခြန္အားသည္လည္းေကာင္း (ဗလအားသည္လည္းေကာင္း)၊ ကာမအားသည္လည္းေကာင္း၊ ထုိအစာကို အရင္းတည္လ်က္ကသာ ၾကီးထြားေစေတာ့သည္သာ။
ထိုအခါ တစ္ေကာင္တစ္ေကာင္ ဖိုမစပ္ယွက္မူမ်ားသည္ အားၾကီးလာေခ်၏။ အာဟာာရ အေထာက္ပံ့ မ်ားမ်ားရယူႏုိင္သူသည္ အာဟာရအေထာက္အပံ့ နည္းနည္းပါးပါးကိုသာ အစာအိတ္တြင္ ထည့္လ်က္က လူပ္ရွားရေသာ အေကာင္စားမ်ားထက္ ဗလအား၊ ကာမအား ပိုမုိေခ်ရကား ဖုိမစပ္ယွက္မူလည္း အားကုန္ျပဳက်င့္တတ္လာျပီ။ ထုိဘ၀မ်ိဳးတုိ႔၌ ဥတုႏွင့္ကံကို ေနာက္ခံထား၊ အာဟာရ အရင္းအႏွီးမ်ားျဖင့္ လည္ပတ္ၾကရေပဦးေတာ့မည္။ ထုိ ၀မ္းေမြးဥခြံဖြား တိရစၦာန္(ဥတုေမြး၊ ကံေမြး၊ အာဟာရေမြး) ငယ္-လတ္-ၾကီး မ်ားတုိ႔၌ အာရုံမ်ားကို ေတြ႕ထိခံစားရေလတုိင္း -
ျမင္-ျမင္ရုံမွ် ျပီးစီး၏၊ ေရွ႕အာရုံမ်ားသို႔ မကူးလူးႏုိင္။
ၾကား - ၾကားရုံမွ်ျဖင့္ေပ်ာက္၏။ ေရွ႕အာရုံစဥ္ အမွ်င္မတန္းႏုိင္။
သည့္အတူလွ်င္ နံ-နံရုံမွ်၊ စား-စားရုံမွ်၊ ထိ-ထိရုံမွ်၊ သိ-သိရုံမွ်ျဖင့္သာ မ်က္ျမင္ေတြ႕မွ် ခံစားခြင့္ ရၾကရွာေသး၏။
အကယ္တိတိ အျမင္အသိမွ်ျဖင့္ မရပ္ေသာ္ ကာမသို႔ ခုန္ေက်ာ္ကူးသြားတတ္ၾကျပီး ၾကိဳက္ ၾကိဳက္သလို၊ မုန္း မုန္းသလုိ မထင္ မထင္သလုိျဖင့္သာ အခ်င္းခ်င္း ဖက္ျပိဳင္ေပေတာ့မည္၊ မိတ္လုိက္ေပေတာ့မည္။ ထုိ႔အျပင္ ငါေကာင္း ျပီးေရာသည္လည္းေကာင္း၊ ခ်ီတံုခ်တံုသည္လည္းေကာင္း၊ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ အဆင့္ဆင့္ ကူးစက္သြားၾကေလကုန္ျပီ။
ထုိအခါ ထိုအမူမ်ိဳး ျပဳက်င့္ရမွာ မရွက္ၾကေတာ့ျပီ။
ထုိအခါ ထုိအမူမ်ိဳး ျပန္လည္ခံရဦးမည္ကိုလည္း မေၾကာက္ၾကေတာ့ျပီ။
ထုိ ဆယ္မ်ိဳးေသာ (ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဒိ႒ိ၊ ၀ိစိကိစၦာ၊ ထိနမိဒၶ၊ ဥဒၶဇၨ၊ အဟီရိက၊ အေနာတပၸ) စိတ္ညစ္ေပ၊ ကိုယ္ပင္ပန္းေစေၾကာင္း၊ မေကာင္းေသာတရားစုတို႔သည္ တိရစၦာန္ဘ၀မ်ိဳးတို႔မွ စုေဆာင္းခဲ့ၾကသည္ခ်ည္းသာတည္း။
တစ္ဖန္ ထုိႏွင့္ ႏွီးႏြယ္ရာ -
(က) သူ႔ကို သတ္ျဖတ္စားျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ အႏုိင္က်င့္ျခင္း၊ သူ႔ကာမ အဓမၼယူျခင္းဟူေသာ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ျပဳက်င့္မူ သံုးမ်ိဳးတုိ႔သည္လည္းေကာင္း၊
(ခ) လိမ္လည္ေျပာဆုိျခင္း၊ ဂံုးတုိက္ျခင္း၊ ဆဲေရးၾကိမ္းေမာင္းျခင္း၊ စိတ္တြင္းရွိရာ ေျပာဆုိျခင္းဟူေသာ ဘာသာဘာ၀ မာဂဓစကားျဖင့္ ျပဳက်င့္မူေလးမ်ိဳး တုိ႔သည္လည္းေကာင္း၊
(ဂ) အလုိၾကီးမူ၊ အမ်က္ၾကီးမူ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မွားယြင္းမူဟူေသာ စိတ္လိုက္မာန္ပါ ျပဳက်င့္မူ သံုးမ်ိဳးတုိ႔သည္လည္းေကာင္း၊
အာဟာရအေထာက္အပံ့ရ ထုိကာမအားကို မွီလ်က္ကသာ ထုိထုိတိရစၦာန္ အေပါင္းမ်ားစြာကလွ်င္ စုေဆာင္းျပီးစီးခဲ့ၾကေလျပီ။
ေျမြသည္ ဖားကေလးကို မ်ိဳရန္ ကာမစိတ္ျဖင့္ အေျပးလုိက္၏။ ဖားကေလးသည္လည္း ၎ကိုယ္တုိင္ မေပးလုိေသာ (ခင္မင္ေသာ) ကာမစိတ္ျဖင့္ပင္ ေျပး၏။
ထုိႏွစ္မ်ိဳး ကာမခ်င္း တူေသာ္လည္း အာရုံထားခ်င္းကား မတူေပ။ ေျမြကား းဖားကိုၾကည့္လ်က္က ၎စားရမည့္အေရး ေတြးေပ်ာ္ေသာ ကာမစိတ္၊ ဖားကား ေျမြကိုေၾကာက္သျဖင့္ ၎ခံရမည့္အေရး ေတြးေမာေသာ ကာမစိတ္။
ထိုေျမြကား ထုိဖားကို ဖမ္းမိ၊ ငံုမိသြားေခ်ျပီ။
ဖားကား ေရွ႕မွေန မ်က္ရည္စက္လက္၊ ေအာ္လ်က္က ေတာင္းပန္ရွာ၏။ ေျမြကား ေနာက္မွေန ၀ါးမ်ိဳလ်က္က ျပံဳးတံု႔ - ျပံဳးတံု႔၊ ဖားေအာ္ရာ သူ မျဖံဳ၊ ထုိျမင္ကြင္းကိုၾကည့္က အလုိၾကီးမူ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မွားယြင္းမူမွတစ္ဆင့္ ကာယကံေျမာက္ သတ္ျဖတ္၀ါးမ်ိဳေနပါသည္ကိုလည္းေကာင္း၊ ငါေကာင္းစား ျပီးေရာ၏ ႏုိင္ရာစားဓေလ့ သဘာ၀ကိုလည္းေကာင္း၊ လွလွၾကီး ခင္းက်င္းျပသေနျပီကို ရိပ္မိၾကေလာက္ျပီ။
သည့္အတူ ေၾကာင္ႏွင့္ ၾကြက္၊ က်ားႏွင့္သမင္ စသည္အတြဲမ်ားလည္း စိတ္ညစ္ပတ္ ဆယ္မ်ိဳး၊ အက်င့္ဆုိးဆယ္ခ်က္တုိ႔သည္ ေန႔ႏွင့္စက္၍ မပ်က္မကြက္ခ်ည္းသာတည္း။
ထုိ အသားစားမ်ိဳး တိရစၦာန္တုိ႔သည္ အျခား ျမက္စားတိရစၦာန္ သီးႏွံစား တိရစၦာန္မ်ားထက္ ကာမအား ပိုမုိၾကီးထြား၏။ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မူ ပို၏။ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲမူ ပို၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အခ်ိန္ျပည့္၊ စိတ္ျပည့္ အစာဘက္ စိတ္လွည့္ထားျခင္း၊ သူတစ္ပါးဘက္ မ်က္ႏွာလွည့္ထားျခင္း၊ သူတစ္ပါးအသား အေသြးမ်ားမွသည့္ ခ်က္ခ်င္းလွ်င္ မိမိေသြးသားအျဖစ္ ကူးေျပာင္းသြားျခင္းမ်ားေၾကာင့္တည္း။
ႏြား၊ ကြ်ဲစသည္ တိရစၦာန္တုိ႔ကား၊ ေရဆာေသာ္ ဆာေလာင္မွန္း သူသိ၏။ သိသျဖင့္ ေသာက္လုိမူကာမ ျဖစ္ေပၚလာရ၏။ ထုိစဥ္ ကုန္းေခါင္ေခါင္ ေနပူေလာင္ထားေသာ အနယ္ထေရေတြ႕ျပီ ၀မ္းသာအားရ ေျပး၍ေသာက္လုိက္ျပီ။
ထိုျမင္ကြင္းကို ၾကည့္လွ်င္ကား ေရွ႕ေနာက္ျဖစ္စဥ္ ဘာမွ် မသိျမင္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊ မသိသည့္အလုိက္ ၾကိဳက္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ရွင္းရွင္းၾကီး ခင္းက်င္းျပသေနေခ်ျပီကို သိႏုိင္ေလာက္ျပီ။
ထုိႏြားသည္ ယမန္ေန႔က ဤသို႔ ေသာက္မိသျဖင့္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ေရာဂါ၏ အေၾကာင္းခံ သူ မသိ။
ယေန႔ ထုိသို႔လွ်င္ ျပန္လည္ေသာက္မိသျဖင့္ ေနာင္ခံရဦးမည္ကိုလည္း သူ မသိ။
သူ သိသည္မွာ အေတြ႕၌ ေသာက္လုိျခင္းႏွင့္ ဆာေလာင္မူ ျပင္းျပျခင္းမွ်သာတည္း။
သို႔ေၾကာင့္ ထိုထုိ တိရစၦာန္ဘ၀မ်ိဳးစံုတုိ႔၌
(၁) ဥတုေၾကာင့္ရေသာ ခႏၶာမွ ျဖစ္လာရျခင္းေၾကာင့္ ဘာဆုိဘာမွ် မသိတတ္ႏုိင္ျခင္း။
(၂) ကံအာဟာရေၾကာင့္ ရလာေသာ ခႏၶာမွ ျဖစ္လာရျခင္းေၾကာင့္ အလိုအမ်က္ ျဖစ္ေပၚျခင္း။
ထိုစိတ္ သံုးမ်ိဳးတုိ႔ အားေကာင္းလွသည္မွာ အဆန္းမဟုတ္ေတာ့ေခ်၊ ထုိစိတ္ထား သံုးမ်ိဳးတို႔သည္ ေကာင္းက်ိဳးခံစားခြင့္ ရရာ၏ အေၾကာင္းကင္းမ်ားခ်ည္းသာ။
ေရႊေက်ာင္းကုန္းဆရာေတာ္ ၀န၀ါသီ ေဉယ်ဓမၼသာမိေထရ္ ေရးသားစီရင္ေတာ္မူသည့္ သတိမူသူတို႔၏ နားရာစခန္း၊ သတိမဲ့သူတို႔၏ သြားရာလမ္း စာအုပ္မွ ျပန္လည္ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။
