၂၄။ အာ၀ါသိက၀ဂ္ (ေက်ာင္းထုိင္ရဟန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သုတ္ပါေသာ အခန္း)

၁။ အာ၀ါသိကသုတ္

ရဟန္းတု႔ိ ! ဆုိလတံ့ေသာ တရား ၅-မ်ိဳးႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ေက်ာင္းထုိင္ရဟန္းသည္ သူတပါးတုိ႔၏ ၾကည္ညိဳေလးစားမူကို မတုိးပြါးေစႏုိင္သူ ျဖစ္သည္။

ယင္း ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ရဟန္းအသြင္အျပင္ႏွင့္ မျပည့္စံု၊ ၀တၱရားႏွင့္ မျပည့္စံု။

၂။ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္ သင္ၾကားေလ့က်က္ မွတ္သားထားမူမရွိသျဖင့္ ဗဟုသုတ မရွိ။

၃။ တစ္ေယာက္တည္း ကိန္းေအာင္းျခင္း၌ မေပ်ာ္ေမြ႕သည္ ျဖစ္၍ ကိေလသာကို မေခါင္းပါးေစတတ္။

၄။ အသံ မေကာင္း၊ စကားေျပာ မေကာင္း။

၅။ ပညာမရွိ၊ ညံ႕ဖ်င္းသည္၊ ဆြံ႕အသည္။


ဆိုလတံ့ေသာ တရား ၅-မ်ိဳးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေက်ာင္းထုိင္ ရဟန္းသည္ သူတပါးတုိ႔၏ ၾကည္ညိဳေလးစားမူကို တုိးပြါးေစႏုိင္သူ ျဖစ္သည္။

၁။ ရဟန္းအသြင္အျပင္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္၊ ၀တၱရားႏွင့္ ျပည့္စံုသည္။

၂။ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္ သင္ၾကားေလ့က်က္ မွတ္သားထားမူရွိသျဖင့္ ဗဟုသုတ ရွိသည္။

၃။ တစ္ေယာက္တည္း ကိန္းေအာင္းျခင္း၌ ေပ်ာ္ေမြ႕သည္ ျဖစ္၍ ကိေလသာကို ေခါင္းပါးေစႏိုင္သည္။

၄။ အသံ ေကာင္းသည္၊ စကားေျပာ ေကာင္းသည္။

၅။ ပညာရွိသည္၊ မညံ႕ဖ်င္း၊ မဆြံ႕အ။

ေဆာင္ - သြင္ျပင္ အေန၊ က်င့္၀တ္ေက်၍၊ ရွိေလ ဗဟုသုတ၊ ေရွာင္ထ ေပါင္းသင္း၊ ေခါင္းပါးျခင္း ႏွင့္၊ ေကာင္းျခင္း စကားသံ၊ ဉာဏ္ပညာၾကီး၊ ဤငါးသီးပါ၊ ေက်ာင္းထုိင္ရာ၊ သူငါ ခ်စ္ခင္ ျမတ္ႏုိးၾကင္။

ပထမသုတ္ ျပီး၏။

၁၀။ ဒုတိယ ကဏွသပၸသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ !

ေျမြေဟာက္၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ အမ်က္ထြက္တတ္သည္။

၂။ ရန္ျငိဳးဖြဲ႕တတ္သည္။

၃။ ျပင္းထန္ေသာ အဆိပ္ရွိသည္။

၄။ လွ်ာႏွစ္ခြရွိသည္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းကို ဖ်က္ဆီးတတ္သည္။

ဤအတူသာလွ်င္ -

အမ်ိဳးသမီး၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိုဳးဟူသည္မွာ -

၁။ အမ်က္ထြက္တတ္သည္။

၂။ ရန္ျငိဳးဖြဲ႕တတ္သည္။

၃။ ျပင္းထန္ေသာ အဆိပ္ရွိသည္။

၄။ လွ်ာႏွစ္ခြရွိသည္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းကို ဖ်က္ဆီးတတ္သည္။

အမ်ိဳးသမီး၌ ျပင္းထန္ေသာ အဆိပ္ရွိပံုမွာ -
အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ထက္ျမက္ေသာ ရာဂရွိသည္။

အမ်ိဳးသမီး၏ လွ်ာႏွစ္ခြရွိပံုမွာ -
အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ကုန္းတုိက္တတ္သည္။

အမ်ိဳးသမီး၏ အေဆြခင္ပြန္းကို ဖ်က္ဆီးတတ္ပံုမွာ -
အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ားအားျဖင့္ လင္ကို လြန္က်ဴး၍ က်င့္တတ္သည္။

ေဆာင္ - အမ်က္လည္း ပြါး၊ ရန္ျငိဳးထား ႏွင့္၊ စိတ္မ်ား ျပင္းထန္၊ တစ္ဖန္ လွ်ာႏွစ္ခြ၊ ဖ်က္ထ မိတ္ေဆြ၊ ဤငါးေထြ၊ ေျမြေဟာက္, မိန္းမ အျပစ္မ်ား။

ေျမြအျပစ္ ငါး၊ မိန္းမအား ရွိ၊ မွတ္တံုဘိေလာ၊ ပ်င္းသည့္ အဆိပ္၊ ရာဂစိတ္တည္း၊ လွ်ာထိပ္ ႏွစ္ခြ၊ ပိသုဏ မွတ္၊ ဖ်က္တတ္ မိတ္ေဆြ၊ လင္ငယ္ေန၊ တူေလ အျပစ္မ်ား။

ဒသမသုတ္ ျပီး၏။

၃-ခုေျမာက္ေသာ ဒီဃစာရိက၀ဂ္ ျပီးျပီ။

၈။ ဥႆူရဘတၱသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ေနျမင့္မွ ထမင္းခ်က္သည့္ အိမ္၌ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ ခရီးသြား ဧည့္သည္တုိ႔ကို အခ်ိန္မီ မပူေဇာ္ႏုိင္။

၂။ ဗလိနတ္စာ ခံယူၾကမည့္ နတ္တုိ႔ကို အခ်ိန္မီ မပူေဇာ္ႏုိင္။

၃။ သမဏ, ျဗာဟၼဏတုိ႔ကို အခ်ိန္မီ မပူေဇာ္ႏုိင္။
သမဏ, ျဗာဟၼဏ တုိ႔သည္ တစ္ထပ္သာ စားၾကသည္၊ ညဥ္႕စာစားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ၾကသည္၊ ေနလြဲစာ စားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ၾကသည္။

၄။ ကြ်န္, အမွူလုပ္ ေယာက္်ားတုိ႔သည္ မ်က္ႏွာ မသာယာဘဲ အလုပ္ကို လုပ္ၾကသည္။

၅။ အခါမဲ့၌ စားသမွ် ထမင္းသည္ ၾသဇာမရွိ။


အခ်ိန္မီ ထမင္းခ်က္ေသာ အိမ္၌ ရေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ-

၁။ ခရီးသြား ဧည့္သည္တုိ႔ကို အခ်ိန္မီ ပူေဇာ္ႏုိင္သည္။

၂။ နတ္တုိ႔ကို အခ်ိန္မီ ပူေဇာ္ႏုိင္သည္။

၃။ သမဏ, ျဗာဟၼဏတုိ႔ကို အခ်ိန္မီ ပူေဇာ္ႏုိင္သည္။

၄။ ကြ်န္, အမူလုပ္ ေယာက္်ားတုိ႔သည္ မ်က္ႏွာၾကည္သာစြာ အလုပ္လုပ္ၾကသည္။

၅။ အခ်ိန္မီ စားသမွ် ထမင္းသည္ ၾသဇာရွိသည္။

ေဆာင္ - ေနာက္က်၍၀ယ္၊ ထမင္းတည္ေၾကာင့္၊ ဧည့္သည္ႏွင့္ နတ္၊ သူျမတ္ရဟန္း၊ မလွဴဒါန္းႏုိင္၊ တစ္စိုင္ အလုပ္သမား၊ စိတ္ထား ျငိျငင္၊ အလုပ္၀င္ၾက၊ ေနာက္က် အစာ၊ ၾသဇာ မျဖစ္၊ ဤငါးဆစ္၊ မွတ္လစ္ အျပစ္မ်ား။

အ႒မသုတ္ ျပီး၏။

၉။ ပထမ ကဏွသပၸသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ေျမြေဟာက္၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မစင္ၾကယ္။

၂။ မေကာင္းေသာ အနံ႕ရွိသည္။

၃။ အအိပ္ၾကီးသည္ (ေဘးျဖစ္ေလာက္ေအာင္ အအိပ္ၾကီးသည္)။

၄။ ေဘးရန္ရွိသည္ (ေတြ႕ျမင္ရသူတုိ႔ကို ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႕ေစတတ္သည္)။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းကို ဖ်က္ဆီးတတ္သည္။

ဤအတူသာလွ်င္ -

အမ်ိဳးသမီး၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မစင္ၾကယ္။

၂။ မေကာင္းေသာအနံ႕ရွိသည္။

၃။ အအိပ္ၾကီးသည္။

၄။ ေဘးရန္ရွိသည္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းကို ဖ်က္ဆီးတတ္သည္။

ေဆာင္ - မစင္ၾကယ္ေတာင္း၊ မေကာင္းအနံ႕၊ တစ္တန္႕ အိပ္ၾကီး၊ တစ္သီး ေဘးရွိ၊ ဖ်က္ဘိ မိတ္ေဆြ၊ ၌ငါးေထြ၊ ေျမြေဟာက္, မိန္းမ အျပစ္မ်ား။

န၀မသုတ္ ျပီး၏။

၇။ ေဘာဂသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! စည္းစိမ္ဥစၥာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

စည္းစိမ္ဥစၥာတုိ႔သည္ -

၁။ မီးႏွင့္လည္း ဆက္ဆံၾကသည္။

၂။ ေရႏွင့္လည္း ဆက္ဆံၾကသည္။

၃။ မင္းႏွင့္လည္း ဆက္ဆံၾကသည္။

၄။ ခိုးသူႏွင့္လည္း ဆက္ဆံၾကသည္။

၅။ မခ်စ္မႏွစ္သက္အပ္သူ အေမြခံဆုးိတုိ႔ႏွင့္လည္း ဆက္ဆံၾကသည္။


စည္းစိမ္ဥစၥာအက်ိဳး ၅-မ်ိဳး ဟူသည္မွာ -

စည္းစိမ္ဥစၥာတုိ႔ကို အမွီျပဳ၍ -

၁။ မိမိကုိယ္ကို ခ်မ္းသာေစသည္၊ ႏွစ္သက္ေစသည္၊

ခ်မ္းသာကို ေကာင္းစြာ ေဆာင္သည္။


၂။ မိဘတုိ႔ကို ခ်မ္းသာေစသည္၊ ႏွစ္သက္ေစသည္၊

ခ်မ္းသာကို ေကာင္းစြာ ေဆာင္သည္။


၃။ သား, သမီး, မယား, ကြ်န္, အလုပ္သမားတုိ႔ ကို ခ်မ္းသာေစသည္၊ ႏွစ္သက္ေစသည္၊

ခ်မ္းသာကို ေကာင္းစြာ ေဆာင္သည္။


၄။ မိတ္ေဆြခင္ပြန္းတုိ႔ ကို ခ်မ္းသာေစသည္၊ ႏွစ္သက္ေစသည္၊

ခ်မ္းသာကို ေကာင္းစြာ ေဆာင္သည္။


၅။ အလွဴကို သမဏျဗဟၼဏတုိ႔၌ လွဴဒါန္းသည္။

အလွဴဒါနသည္ အထက္ဘံု၌ ျဖစ္ေစတတ္သည္၊ ေကာင္းျမတ္သည့္ အာရုံကိုလည္း ေပးတတ္သည္၊ ခ်မ္းသာက်ိဳးလည္း ရွိသည္၊ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းလည္း ျဖစ္သည္။

ေဆာင္ - ေရ, မီး, သူခုိး၊ ေမြခံဆုိးႏွင့္၊ မင္းဆုိး အျပား၊ ရန္မ်ိဳး ငါးတန္၊ ေရာဆက္ဆံ၊ ေဘာဂံ စည္းစိမ္ အျပစ္မ်ား။

မိမိကုိယ္ကား၊ မိဘမ်ားႏွင့္၊ သားမယား ေက်းကြ်န္၊ တစ္ဖန္ မိတ္ေဆြ၊ ခ်မ္းသာေစ၏၊ တစ္ေထြ လွဴဒါန္း၊ နတ္နန္း တက္ႏုိင္၊ ဤငါးဆုိင္၊ ပိုင္ဆုိင္ စည္းစိမ္က်ိဳး။

သတၱမသုတ္ ျပီး၏။

၆။ ဒုတိယ ကုလူပကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ !

အလြန္ၾကာျမင့္စြာ ဒါယကာတုိ႔ႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ေနေသာ အိမ္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္တတ္သည့္ ရဟန္း၏ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ အမ်ိဳးသမီးကို မျပတ္ ေတြ႕ျမင္ရသည္။

၂။ ေတြ႕ျမင္သည္ရွိေသာ္ ႏွီးေႏွာ ဆက္ဆံမိသည္။

၃။ ႏွီးေႏွာမိေသာ္ အကြ်မ္းတ၀င္ ရင္းႏွီးမိသည္။

၄။ အကြ်မ္းတ၀င္ ရင္းႏွီးမိေသာ္ ရာဂျဖစ္သည္။

၅။ ရာဂစိတ္ရွိေသာ ရန္းသည္ မေပ်ာ္ေမြ႕ဘဲလည္း ျမတ္ေသာ အက်င့္ကို က်င့္ရလိမ့္မည္၊ ညစ္ႏြမ္းေသာ အာပတ္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးသို႔မူလည္း ေရာက္ရလိမ့္မည္၊ သိကၡာခ်၍မူလည္း လူထြက္ရလိမ့္မည္။

ဤအခ်က္မ်ား ဧကန္ ျဖစ္လိမ့္မည္။

ေဆာင္ - မာတုဂါမတ္၊ မျပတ္ ေတြ႕ျမင္၊ ကြ်မ္း၀င္, ႏွီးေႏွာ၊ ျဖစ္ေသာ ရာဂ၊ စိတ္ဓာတ္က်ကာ၊ လူထြက္ရာ၊ ငါးျဖာ အိမ္ကပ္ အျပစ္ထပ္။

ဆ႒သုတ္ ျပီး၏။

၅။ ပထမ ကုလူပကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! အိမ္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္သည့္ ရဟန္း၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ မပန္ၾကားဘဲ သြားလာျခင္းေၾကာင့္ ပါစိတ္အာပတ္သင့္သည္။

၂။ ဆိတ္ကြယ္ရာ၌ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္အတူ ထုိင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္သည္။

၃။ ဖံုးကြယ္ရာ ေနရာ၌ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္အတူ ေနျခင္းေၾကာင့္ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္သည္။

၄။ အမ်ိဳးသမီးကို ငါးခြန္း ေျခာက္ခြန္းထက္အလြန္ တရားေဟာျခင္းေၾကာင့္ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္သည္။

၅။ ကာမဂုဏ္ အၾကံအစည္မ်ားလ်က္ ေနသည္။

ေဆာင္ - ပန္ၾကား မသြား၊ နားႏွင့္ မ်က္စိ၊ ကြယ္သည့္ ေနရာ၊ ေနထုိင္ကာ ႏွင့္၊ တစ္ျဖာ မိန္းမ၊ ေဟာထ တရား၊ ၾကံမ်ား ကာမဂုဏ္၊ ဤငါးဆံု၊ မွတ္တံု အိမ္ကပ္ ရဟန္းမွာ။

ပဥၥမသုတ္ ျပီး၏။

၄။ မစၦရီသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! အလြန္ၾကာျမင့္စြာ ေနျခင္း၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ေနရာထုိင္ခင္း၌ ႏွေျမာတြန္႕တုိမူ မစၦရိယ ပြါးတတ္သည္။

၂။ ဒါယကာတို႔၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ ပြါးတတ္သည္။

၃။ လာဘ္ လာဘ၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ ပြါးတတ္သည္။

၄။ ဂုဏ္, အဆင္း၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ ပြါးတတ္သည္။

၅။ ပရိယတ္တရား၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ ပြါးတတ္သည္။


အကန္႕အသတ္ထား၍ ေနျခင္း၌ျဖစ္ေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ေနရာထုိင္ခင္း၌ ႏွေျမာတြန္႕တုိမူ မစၦရိယ မျဖစ္ပြါး။

၂။ ဒါယကာတို႔၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ မျဖစ္ပြါး။

၃။ လာဘ္ လာဘ၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ မျဖစ္ပြါး။

၄။ ဂုဏ္, အဆင္း၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ မျဖစ္ပြါး။

၅။ ပရိယတ္တရား၌ ႏွေျမာ တြန္႕တုိမူ မစၦရိယ မျဖစ္ပြါး။

ေဆာင္ - ကန္႕သတ္ပိုင္းျခား၊ ေနတံုျငားမူ၊ ေက်ာင္း, လူ, လာဘ၊ ဆင္း, ဓမၼကို၊ တြန္႕တုိမူကင္း၊ ဤငါးသင္း မယြင္း မွတ္ကုန္ၾက။

စတုတၳသုတ္ ျပီး၏။

၃။ အတိနိ၀ါသသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! အလြန္ၾကာျမင့္စြာ ေနျခင္း၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ ဘ႑ာမ်ားစြာ စုေဆာင္းမိသျဖင့္ ဘ႑ာမ်ားစြာရွိသည္။

၂။ ေဆး၀ါးမ်ားစြာ စုေဆာင္းမိသျဖင့္ ေဆး၀ါးမ်ားစြာရွိသည္။

၃။ ျပဳဖြယ္မ်ားသည္ ျဖစ္၍ ကိစၥမ်ားျပားသည္။

၄။ အမူ ၾကီးငယ္တုိ႔၌ ျငိကပ္ တြယ္တာသျဖင့္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ေသာ လူ႔သေဘာ ႏွီးေႏွာျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ ႏွီးေႏွာ ဆက္ဆံေနတတ္သည္။

၅။ ထုိေနရာေက်ာင္းမွ ထြက္ခြါသြားလွ်င္ ငဲ့ကြက္ျခင္းရွိသည္ ျဖစ္၍ ထြက္ခြါသြားရသည္။


အကန္႕အသတ္ထား၍ ေနျခင္း၌ ျဖစ္ေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳး ဟူသည္မွာ -

၁။ ဘ႑ာမ်ားစြာ မစုေဆာင္းမိသျဖင့္ ဘ႑ာမ်ားစြာ မရွိသ။

၂။ ေဆး၀ါးမ်ားစြာ မစုေဆာင္းမိသျဖင့္ ေဆး၀ါးမ်ားစြာ မရွိ။

၃။ ျပဳဖြယ္ မမ်ားသည္ျဖစ္၍ ကိစၥ မမ်ား။

၄။ အမူ ၾကီးငယ္တုိ႔၌ မျငိကပ္ မတြယ္တာသျဖင့္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ေသာ လူ႔သေဘာ ႏွီးေႏွာျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ ႏွီးေႏွာ ဆက္ဆံ၍ မေန။

၅။ ထုိေနရာေက်ာင္းမွ ထြက္ခြါသြားလွ်င္ မငဲ့ကြက္ဘဲ ထြက္ခြါသြားရသည္။

ေဆာင္ - ကန္႕သတ္ပိုင္းျခား၊ ေနတံုျငားမူ၊ မမ်ား ဘ႑၊ ေဆးမွာ မမ်ား၊ နည္းျငား ျပဳဖြယ္၊ တြယ္တာသေဘာ၊ မေရာေႏွာဘဲ၊ ဖဲခြါ လြယ္ကူ၊ ဤငါးဆူ၊ မွတ္ယူ အက်ိဳးမ်ား။

တတိယသုတ္ ျပီး၏။

၂။ ဒုတိယ ဒီဃစာရိကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ခရီးရွည္သြားျခင္း, အကန္႕အသတ္မဲ့ ခရီးသြားျခင္းကုိ အဖန္တလဲလဲ အားထုတ္ေသာ တရားထူးကိုး မရ။

၁။ မရဖူးေသးေသာ တရားထူးကို မရ။

၂။ ရျပီးေသာ တရားထူးမွ ဆုတ္ယုတ္သည္။

၃။ ရျပီးေသာ တရားအခ်ိဳ႕ျဖင့္ မရဲရင့္။

၄။ ျပင္းထန္စြာ ေရာဂါ စြဲကပ္တတ္သည္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းလည္း မရွိ။


အကန္႕အသတ္ထား၍ ခရီးသြားျခင္း၌ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မရဖူးေသးေသာ တရားထူးကို ရသည္။

၂။ ရျပီးေသာ တရားထူးမွ မဆုတ္ယုတ္။

၃။ ရျပီးေသာ တရားထူးအခ်ိဳ႕ျဖင့္ ရဲရင့္သည္။

၄။ ျပင္းထန္စြာ ေရာဂါ မစြဲကပ္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းလည္း ရွိသည္။

ေဆာင္ - ကန္႕သတ္ပိုင္းျခား၊ ခရီးသြားမူ၊ တရားထူးရ၊ ေလ်ာက် မရွိ၊ မထိ ေရာဂါ၊ မိတ္ေဆြပါရွိ၊ ငါးပါးသိ၊ မွတ္ဘိ အက်ိဳးမ်ား။

ဒုတိယသုတ္ ျပီး၏။

၂၃။ ဒီဃစာရိက၀ဂ္ (ခရီးသြားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သုတ္ပါေသာ အခန္း)

၁။ ပထမ ဒီဃစာရိကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ခရီးရွည္သြားျခင္း, အကန္႕အသတ္မဲ့ ခရီးသြားျခင္းကို အဖန္တလဲလဲ ျပဳလုပ္အားထုတ္ေသာ ရဟန္း၏ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မၾကားဖူးသည္ကို ၾကားနာခြင့္ မရ။

၂။ ၾကားဖူသည္ကို သံသယမကင္းေစႏုိင္။

၃။ ၾကားဖူးေသာ တရားအခ်ိဳ႕ျဖင့္ ရဲရင့္ျခင္း မျဖစ္။

၄။ ျပင္းထန္စြာ ေရာဂါ စြဲကပ္တတ္သည္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းလည္း မရွိ။


အကန္႕အသတ္ထား၍ ခရီးသြားျခင္း၌ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးတုိ႔ဟူသည္မွာ -

၁။ မၾကားဖူးသည္ကို ၾကားနာခြင့္ ရသည္။

၂။ ၾကားဖူးသည္ကို သံသယကင္းေစႏုိင္သည္။

၃။ ၾကားဖူးေသာ တရားအခ်ိဳ႕ျဖင့္ ရဲရင့္သည္။

၄။ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါ မစြဲကပ္။

၅။ အေဆြခင္ပြန္းလည္း ရွိသည္။

ေဆာင္ - ကန္႕သတ္ ပိုင္းျခား၊ ခရီးသြားမူ၊ မၾကားဖူး ၾကား၊ ၾကားဖူး ျဖဴစင္၊ ထုိ႔ျပင္ ရဲတင္း၊ ထန္ျပင္းေရာဂါ၊ မကပ္လာဘဲ၊ မိတ္ေဆြလည္း ရွိ၊ ငါးပါးသိ၊ မွတ္ဘိ အက်ိဳးမ်ား။

ပထမသုတ္ ျပီး၏။

၁၀။ မဓုရာသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! မဓုရာျပည္၌ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ ေျမျပင္ မညီညြတ္။

၂။ ျမဴမူန္မ်ားသည္။

၃။ ၾကမ္းတမ္းေသာ ေခြးရွိသည္။

၄။ အတင့္ရဲေသာ ရကၡိဳက္ဘီလူးရွိသည္။

၅။ ဆြမ္းခံ၍ ရခဲသည္။

ဒသမသုတ္ ျပီး၏။

၂-ခုေျမာက္ေသာ အေကၠာသက၀ဂ္ ျပီးျပီ။

၉။ အဂၢိသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ !

မီးလွဳံျခင္း အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မ်က္စိ မၾကည္လင္။

၂။ အဆင္းမလွေအာင္ ျပဳတတ္သည္။

၃။ အားနည္းေအာင္ ျပဳတတ္သည္။

၄။ အေပါင္းအေဖာ္တုိ႔ႏွင့္ ေပါင္းဆံုမူကို တုိးပြါးေစတတ္သည္။

၅။ နတ္ျပည္, နိဗၺာန္ ခရီး၏ အဆီးအတား ျဖစ္ေသာ စကားကို ျဖစ္ေစ တတ္သည္။

ေဆာင္ - မ်က္စိ မၾကည္၊ ရုပ္ရည္ မလွ၊ နီးစြာ, ခြန္အား၊ တဏွာ ပြါးကာ၊ စကား အပို၊ ဆုိမိေလတတ္၊ ဤငါးရပ္၊ မွတ္အပ္၊ မီးလူံအျပစ္မ်ား။

န၀မသုတ္ ျပီး၏။

၈။ ဒုတိယ အပါသာဒိကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ၾကည္ညိဳဖြယ္မရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မၾကည္ညိဳေသးသူတို႔ မၾကည္ညိဳၾက။

၂။ ၾကည္ညိဳျပီးသူ အခ်ိဳ႕တို႔သည္လည္း အၾကည္ညိဳပ်က္ၾကသည္။

၃။ ျမတ္စြာဘုရား အဆံုးအမေတာ္ကို လုိက္နာျပဳက်င့္မူ မရွိ။

၄။ ေနာင္လာေနာက္သား အတုလုိက္သည္။

၅။ ထုိပုဂၢိဳလ္၏ စိတ္သည္ မၾကည္လင္။


ၾကည္ညိဳဖြယ္ရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္၌ ျဖစ္ေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မၾကည္ညိဳေသးသူတုိ႔ ၾကည္ညိဳၾကသည္။

၂။ ၾကည္ညိဳျပီးသူတုိ႔လည္း တုိး၍ ၾကည္ညိဳၾကသည္။

၃။ ျမတ္စြာဘုရားအဆံုးအမေတာ္ကို လုိက္နာျပဳက်င့္သည္။

၄။ ေနာင္လာေနာက္သား အတုလုိက္သည္။

၅။ ထုိပုဂၢိဳလ္၏ စိတ္သည္ ၾကည္လင္သည္။

ေဆာင္ - သူ မၾကည္ညိဳ၊ ၾကည္ညိဳျပီးလ်က္၊ ၾကည္ညိဳကြက္၏၊ တစ္ခ်က္ ဗုဒၶ၊ ဆံုးမ နာယူ၊ ေနာင္လူ တုလုိက္၊ စိတ္၌ မၾကည္၊ ဤငါးလီ၊ ျဖစ္မည္၊ ၾကည္ညိဳကင္းသူမွာ။

အ႒မသုတ္ ျပီး၏။

ရ။ ပထမ အပါသာဒိကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ！

ၾကည္ညိဳဖြယ္မရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္၌ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳး ဟူသည္မွာ -

၁။ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း မိမိကိုယ္ကို စြပ္စြဲသည္။

၂။ ပညာရွိတုိ႔ စိစစ္၍ ကဲ့ရဲ႕ၾကသည္။

၃။ မေကာင္းသတင္း ထြက္သည္။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘံုဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။


ၾကည္ညိဳဖြယ္ရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္၌ ျဖစ္ေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳး ဟူသည္မွာ -

၁။ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း မိမိကိုယ္ကို မစြပ္စြဲ။

၂။ ပညာရွိတုိ႔ စိစစ္၍ ခ်ီးမြမ္းၾကသည္။

၃။ ေကာင္းသတင္း ထြက္သည္။

၄။ မေတြမေ၀ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ သုဂတိဘံုဘ၀ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - ကိုယ့္ကိုယ္ကို စြပ္၊ သူျမတ္ ကဲ့ရဲ႕၊ ထြက္တဲ့ မေကာင္းသတင္း၊ ေသလ်င္ ေတြေ၀၊ ငရျျပည္လား၊ ဤငါးပါး၊ ျပစ္မ်ား ၾကည္ညိဳဖြယ္ ကင္းသူမွာ။

သတၱမသုတ္ ျပီး၏။

၅။ ပထမ အကၡႏိ ၱသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သည္းမခံျခင္း အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ လူအမ်ား မခ်စ္ မႏွစ္သက္။

၂။ ရန္မ်ားသည္။

၃။ အျပစ္မ်ားသည္။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။


သည္းခံျခင္း အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ လူအမ်ား ခ်စ္ႏွစ္သက္သည္။

၂။ ရန္မမ်ား။

၃။ အျပစ္မမ်ား။

၄။ မေတြမေ၀ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ သုဂတိဘံုဘ၀ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - လူမ်ား မခ်စ္၊ ရန္, ျပစ္ မ်ားျပား၊ ေသျငား ေတြေ၀၊ ငရဲေျပလား၊ ဤငါးပါး၊ ျပစ္မ်ား သည္းမခံသူမွာ။

ရန္မ်ား - ဟူရာ၌ ပုဂၢိဳလ္ရန္, အကုသိုလ္ရန္ ၂-မ်ိဳးလံုး ဆုိင္သည္။

ပဥၥမသုတ္ ျပီး၏။

၆။ ဒုတိယ အကၡႏိ ၱသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သည္းမခံျခင္း အျပစ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ လူအမ်ား မခ်စ္မႏွစ္သက္။

၂။ ၾကမ္းၾကဳတ္သည္။

၃။ ႏွလံုး မသာယာ။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘံုဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။


သည္းခံျခင္း အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ လူအမ်ား ခ်စ္ႏွစ္သက္သည္။

၂။ မၾကမ္းၾကဳတ္။

၃။ ႏွလံုး မသာမယာ မျဖစ္။

၄။ မေတြမေ၀ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ သုဂတိဘံုဘ၀ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - လူမုန္း တစ္ျဖာ၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ကာ ႏွင့္၊ မသာ ႏွလံုး၊ ေသဆံုး ေတြေ၀၊ ငရဲေျပလား၊ ဤငါးပါး၊ ျပစ္မ်ား သည္းမခံသူမွာ။

ဆ႒သုတ္ ျပီး၏။။

၄။ ဗဟုဘာဏိသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! စကားမ်ားသည့္ ပုဂၢိဳလ္၌ အျပစ္ ၅-မ်ိဳး ဟူသည္မွာ -

၁။ မဟုတ္မမွန္သည္ကို ေျပာမိတတ္သည္။

၂။ ကုန္းစကားကို ေျပာမိတတ္သည္။

၃။ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားကို ေျပာမိတတ္သည္။

၄။ သိမ္ဖ်င္းေသာ စကားကို ေျပာမိတတ္သည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘံုဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။


ပညာျဖင့္ ႏူိင္းခ်ိန္၍ စကားေျပာဆုိသည့္ ပုဂၢိဳလ္၌ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မဟုတ္မမွန္သည္ကို မေျပာမိတတ္။

၂။ ကုန္းစကားကို မေျပာမိတတ္။

၃။ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားကို မေျပာမိတတ္။

၄။ သိမ္ဖ်င္းေသာ စကားကို မေျပာမိတတ္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ သုဂတိဘံုဘ၀ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - လိမ္ညာ, ကုန္းေခ်ာ၊ ၾကမ္းေသာ, ျပိန္ဖ်င္း၊ ေရာက္ျခင္း ငရဲေျပ၊ ဤငါးေထြ၊ ျပစ္ေတြ စကားမ်ားသူမွာ။

စတုတၳသုတ္ ျပီး၏။

၃။ သီလသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သီလမရွိသူ၏ သီလပ်က္စီးျခင္း အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

ဤေလာက၌ သီလမရွိ သီလပ်က္စီးေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္

၁။ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားစြာ ဆံုးရူံးသည္။

၂။ မေကာင္း သတင္းထြက္သည္။

၃။ မင္း, ပုဏၰား, သူၾကြယ္, ရဟန္းပရိသတ္ မည္သည့္ ပရိသတ္သို႔မဆုိ ခ်ဥ္းကပ္ေသာအခါ ေၾကာက္ေၾကာက္ရြံ႕ရြံ႕ မ်က္ႏွာ ညွိဳးငယ္စြာ ခ်ဥ္းကပ္ရသည္။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘံုဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။


သီလရွိသူ၏ သီလျပည့္စံုျခင္း အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးမွာ -

ဤေလာက၌ သီလရွိ သီလျပည့္စံုေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ -

၁။ မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားစြာ ရသည္။

၂။ ေကာင္း သတင္းထြက္သည္။

၃။ မင္း, ပုဏၰား, သူၾကြယ္, ရဟန္းပရိသတ္ မည္သည့္ ပရိသတ္သို႔မဆုိ ခ်ဥ္းကပ္ေသာအခါ ေၾကာက္ေၾကာက္ရြံ႕ရြံ႕ မ်က္ႏွာ မညွိဳးငယ္ရဘဲ ခ်ဥ္းကပ္ရသည္။

၄။ မေတြမေ၀ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ သုဂတိဘံုဘ၀ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - စည္းစိမ္ပ်က္ယြင္း၊ မေကာင္းသတင္း ထြက္၊ ပရိသတ္၀င္၊ မရႊင္မ်က္ႏွာ၊ ေတြေ၀ကာ ေသ၊ ငရဲေျပလား၊ ဤငါးပါး၊ ပ်က္ျပားသီလ အျပစ္ေတြ။

တတိယသုတ္ ျပီး၏။

၂။ ဘ႑နကာရကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားေၾကာင္း ၾကိမ္းေမာင္းျခိမ္းေျခာက္မူကိုလည္း ျပဳလုပ္တတ္, ကုိယ္လက္ထိပါး ခိုက္ရန္ပြားမူကိုလည္း ျပဳလုပ္တတ္, ဆန္႕က်င္ဘက္ ေျပာဆုိမူကိုလည္း ျပဳလုပ္တတ္, စည္းပ်က္ကမ္းပ်က္ စကားမ်ားကိုလည္း ေျပာဆုိတတ္, သံဃာ့အဓိကရုဏ္းကိုလည္း ျပဳလုပ္တတ္သည့္ ရဟန္းသည္ ဆုိလတံ့ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးကို ဧကန္ ရလိမ့္မည္။

ယင္း း၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ မရေသးေသာ တရားထူးကို မရ။

၂။ ရျပီးေသာ တရားထူးမွ ယုတ္ေလ်ာ့သည္။

၃။ မေကာင္းသတင္းထြက္သည္။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသဆံုးျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘံုဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - အဓိကရုဏ္းဖန္၊ ဆဲေရးျပန္က၊ မရ တရားထူး၊ တရားထူး ေလ်ာဆင္း၊ မေကာင္းသတင္း ထြက္၊ ေတြေ၀လ်က္ ေသ၊ ငရဲေျပလား၊ ဤငါးပါး၊ မွတ္သား ခိုက္ရန္ အျပစ္ေတြ။

မွတ္ခ်က္ - ၀ိ၀ါဒါဓိကရုဏ္း၊ အန၀ါဒါဓိကရုဏ္း၊ အာပတၱာဓိကရုဏ္း၊ ကိစၥာဓိကရုဏ္း။
(၀ိ၀ါ, န၀ါ၊ အာပတၱာ၊ ကိစၥာ ဓိကရုဏ္း)

ဒုတိယသုတ္ ျပီး၏။

၂၂။ အေကၠာသက၀ဂ္ (ဆဲေရးမူႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သုတ္ပါေသာ အခန္း)

၁။ အေကၠာသကသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သီတင္းသံုးေဖာ္တုိ႔ကိုလည္း ဆဲေရးတတ္ ေရရြတ္ၾကိမ္းေမာင္းတတ္, အရိယာပုဂၢိဳလ္တုိ႔ကိုလည္း စြပ္စြဲတတ္ေသာ ရဟန္းသည္ ဆုိလတံ့ေသာ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးကို ဧကန္ ရလိမ့္မည္။

ယင္း ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ သာသနာေတာ္မွ ဆံုးရူံးသည္၊ ေလာကုတၱရာတရား ကင္းျပတ္သည္။

၂။ ညစ္ႏြမ္းေသာ အာပတ္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးသို႔မူလည္း ေရာက္သည္။

၃။ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါသို႔မူလည္း ေရာက္သည္။

၄။ ေတြေ၀လ်က္ ေသရသည္။

၅။ ခႏၶာပ်က္ေၾကြ ေသျပီးေနာက္ ဒုဂၢတိဘ၀ အပါယ္ငရဲသို႔ က်ေရာက္ရသည္။

ေဆာင္ - သီတင္းသံုးေဖာ္၊ ဆဲေသာ္ တစ္ျဖာ၊ အရိယာမ်ား၊ စြပ္စြဲျငားမူ၊ ဆံုးပါး သာသနာ၊ ေလာကုတၱရာကင္း၊ သင့္ျခင္း အာပတ္၊ ေရာက္လတ္ ေရာဂါ၊ ေတြေ၀ကာ ေသ၊ ငရဲေျပလား၊ ဤ ငါးပါး၊ မွတ္သား ဆဲျပစ္ေတြ။

ဆဲေရားေၾကာင္း ၀တၳဳ ၁၀-မ်ိဳး

ဇာတိ နာမ, ေဂါတၱ ကမၼာ၊ သိပၸါဗာဓ, လိဂၤ ကိေလသာ။
အာပတၱာ ေကၠာသ၊ ဤဆယ္၀၊ အေကၠာသ ၀တၱဳတည္း။ (ပါတိေမက္ ဘာသာဋီကာ)

ပထမသုတ္ ျပီး၏။

၁၀။ မု႒ႆတိသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သတိလြတ္ကင္း ဆင္ျခင္ျခင္းမရွိဘဲ အိပ္ေသာ ရဟန္း၏ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ဆင္းရဲစြာ အိပ္ရသည္။

၂။ ဆင္းရဲစြာ ႏုိးရသည္။

၃။ မေကာင္းေသာ အိပ္မက္ မက္သည္။

၄။ နတ္တုိ႔ မေစာင့္ေရွာက္ကုန္။

၅။ သုက္ လြတ္တတ္သည္။


သတိမကင္း ဆင္ျခင္ျခင္းရွိ၍ အိပ္ေသာ ရဟန္း၏ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ဆင္းရဲစြာ မအိပ္ရ။

၂။ ဆင္းရဲစြာ မႏုိးရ။

၃။ မေကာင္းေသာ အိပ္မက္ကို မမက္။

၄။ နတ္တုိ႔ ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္။

၅။ သုက္ မလြတ္။

ေဆာင္ - သတိထားကာ၊ အိပ္ေပ်ာ္ပါမူ၊ ခ်မ္းသာအိပ္, နုိး၊ အိပ္မက္ဆုိးကင္း၊ ေစာင့္ျခင္း နတ္မ်ား၊ သုက္ကား မလြတ္၊ ဤငါးရပ္၊ မွတ္အပ္ အဂၤါမ်ား။

ဒသမသုတ္ ျပီး၏။

ေရွးဦးစြာ ကိမိလ၀ဂ္ ျပီးျပီ။

၉။ ဂီတႆရသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! အသံရွည္စြာ ဆြဲငင္ဆုိေသာ သီခ်င္းသံျဖင့္ တရားေဟာေသာ ပုဂၢိဳလ္၏ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ မိမိကိုယ္တုိင္လည္း ထုိအသံကို စြဲမက္သည္။

၂။ သူတစ္ပါးတုိ႔လည္း ထုိအသံကို စြဲမက္ၾကသည္။

၃။ ငါတုိ႔ သီခ်င္းဆုိသလုိ ဤရဟန္းမ်ားလည္း သီခ်င္းဆုိေနၾကသည္- ဟု လူဒါယကာတုိ႔၏ အကဲ့ရဲ႕ခံသည္။

၄။ သီခ်င္းသံ ျပဳလုပ္လုိေသာ ရဟန္းမွာ သမာဓိပ်က္သည္။

၅။ ေနာင္လာ ေနာက္သားမ်ား အတုလုိက္ၾကသည္။

ေဆာင္- သူေရာ, ကိုယ္ပါ၊ သံမွာ စြဲမက္၊ တစ္ခ်က္ ကဲ့ရဲ႕ခံ၊ တစ္ဖန္ သမာဓိ၊ ပ်က္စီးဘိျငား၊ ေနာက္သား တုလုိက္၊ ငါးျပစ္ဆုိက္၊ မွတ္ပိုက္ သီခ်င္းသံေဟာျပစ္မ်ား။

န၀မသုတ္ျပီး၏။

၈။ ဒႏၱက႒သုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ဒန္ပူ မစားျခင္း(သြား မတုိက္ျခင္း)၏ အျပစ္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

ဒန္ပူ မစားသူ၌ -

၁။ မ်က္စိ မၾကည္လင္။

၂။ ခံတြင္း အနံ႕မေကာင္း။

၃။ အရသာအေၾကာမ်ား မစင္ၾကယ္ၾက။

၄။ သည္းေျခသလိပ္က အစာကို ေျမွးယွက္သည္။

၅။ ထမင္း မျမိန္။


ဒန္ပူ စားျခင္း(သြား တုိက္ျခင္း)၏ အက်ိဳးအာနိသင္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

ဒန္ပူ စားသူ၌ -

၁။ မ်က္စိ ၾကည္လင္သည္။

၂။ ခံတြင္း အနံ႕ေကာင္းသည္။

၃။ အရသာအေၾကာမ်ား စင္ၾကယ္ၾကသည္။

၄။ သည္းေျခသလိပ္က အစာကို မေျမွးယွက္္။

၅။ ထမင္း ျမိန္သည္။ (ဒန္ပူ - သြား သန္႕စင္ေၾကာငး္ တမာရုိး, သြားတုိက္တံ စသည္။)

ေဆာင္ - မ်က္စိ ၾကည္ရွင္း၊ ခံတြင္း နံ႕ေကာင္း၊ တစ္ေၾကာင္း ရသာေၾကာ၊ စင္ၾကယ္ေသာေထြ၊ သည္းေခ်သလိပ္၊ မႏွိပ္ အစာ၊ ျမိန္စြာ ထမင္း၊ ဤငါးသင္း၊ မယြင္း ဒန္ပူစားရက်ိဳး။

အ႒မသုတ္ ျပီး၏။

၇။ ယာဂုသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! ယာဂု(ဆန္ျပဳတ္)၏ အက်ိဳးအာနိသင္ ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ဆာေလာင္ျခင္းကို ပယ္ေဖ်ာက္တတ္သည္။

၂။ မြတ္သိပ္ျခင္းကို ပယ္ေဖ်ာက္တတ္သည္။

၃။ ေလကို စုန္ေစတတ္သည္။

၄။ ဆီးအိမ္ကို သုတ္သင္ စင္ၾကယ္ေစတတ္သည္။

၅။ အစာသစ္ အၾကြင္းအက်န္ကို ေက်ညက္ေစတတ္သည္။

ေဆာင္ - ဆာ, မြတ္ ပယ္တံု၊ ေလ စုန္ေစျပီး၊ ဆီးအိမ္သုတ္သင္၊ ထုိ႔ျပင္ အစာေခ်၊ ဤငါးေထြ၊ မွတ္ေလ ယာဂုေသာက္ရက်ိဳး။

မွတ္ခ်က္ - နံပါတ္ ၄-အခ်က္၌ ၀တၳိ-ကို ျပြန္ေခ်ာင္းႏွင့္ တူေသာ အေၾကာ ဟု လည္းေကာင္း, ဆီးအိမ္ - ဟု လည္းေကာင္း ဘာသာျပန္ၾကသည္။

သတၱမသုတ္ ျပီး၏။

၆။ ၀ိနိဗႏၶသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ！စိတ္၏ အေႏွာင္အဖြဲ႕တရား ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -



ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ -



၁။ ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ စြဲမက္မူ, လိုခ်င္မူ, မြတ္သိပ္မူ, ပူပန္မူ, တပ္မက္မူ မကင္း။



ထုိသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ အပူတျပင္း အားထုတ္ရန္ အဖန္တလဲလဲ အားထုတ္ရန္ အျမဲမျပတ္ အားထုတ္ရန္ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။



ထုိ႔အတူ -



၂။ ကိုယ္ခႏၶာ၌



၃။ ရုပ္၌ တပ္မက္မူ မကင္း။



ထုိသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။





၄။ အလုိရွိတုိင္း ၀မ္းျပည့္ေအာင္ စား၍ အိပ္မူ ခ်မ္းသာ, ေလ်ာင္းမူ ခ်မ္းသာ, ငိုက္မ်ဥ္းမူ ခ်မ္းသာျဖင့္သာ အခ်ိန္ျဖဳန္းေနသည္။



ထုိသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။





၅။ ငါက်င့္ေနေသာ ဤသီလ, အက်င့္, ျခိဳးျခံမူ, ျမတ္ေသာအက်င့္ျဖင့္ တန္ခိုးၾကီးနတ္ သို႔မဟုတ္ နတ္မ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လိမ့္မည္ - ဟူေသာ နတ္ဘ၀ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေတာင့္တ၍ ျမတ္ေသာ အက်င့္ကို က်င့္သည္။



ထုိသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။



(ဤ သုတ္ဆုိလုိရင္းမွာ -



၁။ ပစၥည္းေလး၀ ၀တၳဳကာလ၊



၂။ ကုိယ္ခႏၶာ၊



၃။ ရုပ္အဆင္း၊



၄။ အိပ္မူ, စားမူ -



ဤေလးခုတုိ႔၌ တြယ္တာေသာ တဏွာေလးပါးႏွင့္



၅။ ရဟန္းသီလကို ျဖည့္က်င့္မူသည္ ေနာင္ဘ၀ လူေကာင္း နတ္ေကာင္းျဖစ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္။)



ေဆာင္ - ၀တၳဳကာမ၊ ပစၥယႏွင့္၊ ကာယခႏၶာ၊ ရုပ္ဆင္း၀ါ ဟူ၊ ဤသံုးဆူ၀ယ္၊ တြယ္တာေနျငား၊ အိပ္, စား ခ်ိန္ကုန္၊ လူ႔ဘံုနတ္ရပ္၊ ေမွ်ာ္က်င့္လတ္၊ ငါးရပ္ ၀ိနိဗႏၶမ်ား။

ဆ႒သုတ္ ျပီး၏။



ပဥၥမသုတ္ ျပီး၏။

၅။ ေစေတာခိလသုတ္

ရဟန္းတုိ႕！စိတ္၏ ေျငာင့္တံသင္း တရား ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းသည္ -

၁။ ျမတ္စြာဘုရား၌ ယံုမွားသည္၊ ေတြးေတာသည္၊ မဆံုးျဖတ္ႏုိင္၊ မၾကည္လင္။

ယင္းသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္ အပူတျပင္း အားထုတ္ရန္ အဖန္တလဲလဲ အားထုတ္ရန္ အျမဲမျပတ္ အားထုတ္ရန္ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။

ထုိ႔အတူ -

၂။ တရားေတာ္၌

၃။ သံဃာေတာ္၌

၄။ သီလသိကၡာ၌ ယံုမွား သံသယျဖစ္ေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္လည္း ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။

၅။ သီတင္းသံုးေဖာ္တုိ႔၌ အမ်က္ထြက္သည္၊ မႏွစ္သက္ေသာ စိတ္ရွိသည္၊ ထိပါးပုတ္ခတ္လုိစိတ္ရွိသည္၊ ေျငာင့္တံသင္းကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ျဖစ္ေနေသာ ရဟန္း၏ စိတ္သည္လည္း ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ မညြတ္။

ေဆာင္ - ဗုဒၶ, ဓမၼ၊ ေနာက္ သံဃႏွင့္၊ သီလသိကၡာ၊ ေလးျဖာ ယံုမွား၊ မွတ္ထား တူေန၊ ဤငါးေထြ၊ မွတ္ေလ ေစေတာခိလမ်ား။

ဘုရား၌ ယံုမွားပံု - ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ဂုဏ္ေတာ္တုိ႔၌ ယံုမွားသည္။

ခႏၶာကိုယ္၌ ယံုမွားသည္ဟူသည္မွာ -

လကၡဏာေတာ္ၾကီး ၃၂-ပါး လကၡဏာေတာ္ငယ္ ၈၀-တုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ ဆုိသည္မွာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ယံုမွားသည္။

ဂုဏ္ေတာ္၌ ယံုမွားသည္ဟူသည္မွာ -

အရဟံ အစရွိေသာ ဂုဏ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ဟူသည္မွာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ယံုမွားသည္။

တရား၌ ယံုမွားပံု - ပိဋကတ္ ၃ပံု ဓမၼကၡႏၶာ ၈၄၀၀၀-သည္ ဘုရားေဟာ ဟုတ္မွာ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ပရိယတ္တရား၌ လည္းေကာင္း၊
“၀ိပႆနာသည္ မဂ္သို႔ ေရာက္ေစႏုိင္သည္၊ မဂ္သည္ ဖုိလ္သို႔ ေရာက္ေစႏုိင္သည္၊ သခၤါရအားလံုးခ်ဳပ္ရာသည္ နိဗၺာန္ျဖစ္သည္” ဟုဆုိသည္မွာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ပဋိေ၀ဓတရား၌ လည္းေကာင္း ယံုမွားသည္။

သံဃာ၌ ယံုမွားပံု - သုပၸဋိပႏၷ စေသာ ဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ မဂၢ႒ာန္, ဖလ႒ာန္အားျဖင့္ ၈-ေယာက္ေသာ သံဃာဟူသည္မွာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ယံုမွားသည္။

သိကၡာ၌ ယံုမွားပံု - အဓိသီလ, အဓိစိတၱ, အဓိပညာ သိကၡာဟူသည္မွာ ဟုတ္မွ ဟုတ္ပါေလစ ဟု ယံုမွားသည္။

ပဥၥမသုတ္ ျပီး၏။

၄။ ဗလသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! အား ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

သဒၶါအား, ဟိရီအား, ၾသတၱပၸအား, ၀ီရိယအား, ပညာအား တုိ႔ျဖစ္သည္။

စတုတၳသုတ္ ျပီး၏။

၃။ အႆာဇာနီယသုတ္

မင္းထုိက္ ဆင္

ရဟန္းတုိ႔ ! ဆုိလတံ့ေသာ အဂၤါ ၅-မ်ိဳးႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ မင္း၏ အာဇာနည္ျမင္းေကာင္းသည္ မင္းႏွင့္ ထုိက္တန္သည္၊ မင္း သံုးေဆာင္အပ္သည္၊ မင္း၏ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းဟု ေခၚေ၀ၚႏုိင္သည္။

ယင္း ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊

၂။ လ်င္ျမန္ျခင္း၊

၃။ ႏူးည့ံျခင္း၊

၄။ သည္းခံျခင္း၊

၅။ အက်င့္ စင္ၾကယ္ျခင္း တုိ႔ျဖစ္သည္။


သံဃာ့ဂုဏ္ထုိက္ ရဟန္း

ဤ အတူသာလွ်င္ ဆုိလတံ့ေသာ တရား ၅-မ်ိဳးႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ရဟန္းသည္ အရပ္ေ၀းမွ ေဆာင္ယူလာေသာ အလွဴကိုလည္း ခံထုိက္သည္၊ ဧည့္သည္အလုိ႔ငွါ စီမံထားေသာ ၀တၳဳကိုလည္း ခံထုိက္သည္၊ တမလြန္အတြက္ ရည္ေျမွာ္ေသာ အလွဴကိုလည္း ခံထုိက္သည္၊ လက္အုပ္ခ်ီျခင္းငွါလည္း ခံထုိက္သည္၊ သတၱ၀ါအေပါင္း၏ ေကာင္းမူျပဳရန္ အျမတ္ဆံုး လယ္ေျမလည္း ျဖစ္သည္။

ယင္း ၅-မ်ိဳးမွာ -

၁။ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊

၂။ လ်င္ျမန္ျခင္း၊

၃။ ႏူးည့ံျခင္း၊

၄။ သည္းခံျခင္း၊

၅။ အက်င့္ စင္ၾကယ္ျခင္း တုိ႔ျဖစ္သည္။

ေဆာင္ - ေျဖာင့္မတ္, လ်င္ျမန္၊ ႏူးညံ႕ျပန္ႏွင့္၊ သည္းခံ, က်င့္ေကာင္း၊ ကိန္းေအာင္း အာဇာနည္။

တတိယသုတ္ ျပီး၏။

၂။ ဓမၼႆ၀နသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ !

တရားနာျခင္း၏ အက်ိဳးအာနိသင္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

၁။ မၾကားဖူးသည္ကို ၾကားနာရသည္။

၂။ ၾကားဖူးသည္ကို ျဖဴစင္ေစသည္။

၃။ ယံုမွားမူကို လြန္ေျမာက္ႏုိင္သည္။

၄။ အယူကို ေျဖာင့္မတ္စြာ ျပဳႏုိင္သည္။

၅။ ထုိသူ၏ စိတ္သည္ ၾကည္လင္သည္။

ေဆာင္ - မၾကားဖူး ၾကား၊ ၾကားဖူး ျဖဴစင္၊ ယံုမွား စင္လတ္၊ ေျဖာင့္မတ္ အယူ၊ စိတ္ ၾကည္ျဖဴ၊ ငါးဆူ တရားနာရက်ိဳး။

ဒုတိယသုတ္ ျပီး၏။

၅။ ပဥၥမ သုတ္ - ၅၀

၂၁။ ကိမိလ၀ဂ္ (ကိမိလျမိဳ႕၌ ေဟာသည့္သုတ္ပါေသာ အခန္း)



၁။ ကိမိလသုတ္



ျမတ္စြာဘုရား ကိမိလျမိဳ႕ က်ည္းပင္ေတာ၌ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူစဥ္ အရွင္ကိမိလမေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားထံ ခ်ဥ္းကပ္ ရွိခိုးျပီး သင့္တင့္ေသာ ေနရာ၌ ထုိင္ေနလ်က္ ျမတ္စြာဘုရားကို ဤသို႔ ေလွ်ာက္သည္ -



“အရွင္ဘုရား ! ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည္ရွိေသာ္ သဒၶမၼသံုးျဖာ သာသနာ ၾကာျမင့္စြာ မတည္တံ့ႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကား အဘယ္ပါနည္း?။”



“ကိမိလ ! ငါဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူသည္ရွိေသာ္ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္း, ရဟန္းမ, ဥပါသကာ, ဥပါသကာမတုိ႔သည္ -



၁။ ျမတ္စြာဘုရား၌ -



၂။ တရားေတာ္၌ -



၃။ သံဃာေတာ္၌ -



၄။ သီလ သိကၡာ၌ -



၅။ အခ်င္းခ်င္း၌ - ရုိေသတုပ္၀ပ္မူမရွိဘဲ ေနၾကသည္။



ဤအခ်က္မ်ားသည္ သဒၶမၼသံုးျဖာ သာသနာ ၾကာျမင့္စြာ မတည္တံ့ႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။





“သဒၶမၼသံုးျဖာ သာသနာ ၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ားကား အဘယ္ပါနည္း?။” ဟု ေလွ်ာက္သည္။



“ကိမိလ ! ငါဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူသည္ရွိေသာ္ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္း, ရဟန္းမ, ဥပါသကာ, ဥပါသကာမတုိ႔သည္ -



၁။ ျမတ္စြာဘုရား၌ -



၂။ တရားေတာ္၌ -



၃။ သံဃာေတာ္၌ -



၄။ သီလ သိကၡာ၌ -



၅။ အခ်င္းခ်င္း၌ - ရုိေသတုပ္၀ပ္မူရွိလ်က္ ေနၾကသည္။



ဤအခ်က္မ်ားသည္ သဒၶမၼသံုးျဖာ သာသနာ ၾကာျမင့္စြာ တည္တံ့ႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။



ေဆာင္ - ဗုဒၶ, ဓမၼ၊ ေနာက္ သံဃႏွင့္၊ သီလသိကၡာ၊ ခ်င္းခ်င္းမွာလွ်င္၊ ဂါရ၀ကင္း၊ ျဖစ္တံုလ်င္းက၊ ဘုရာ့သာသနာ၊ မရွည္ၾကာ၊ ျပန္ခါ ရွည္ၾကာေၾကာင္း။



ဘုရား၌ မရုိေသပံု - ေစတီရင္ျပင္စသည္၌ ထီးေဆာင္း, ဖိနပ္စီး၍ လွည့္လွည္ျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ ေပါက္ကရစကားေျပာျခင္း စသည္။



တရား၌ မရုိေသပံု - အိပ္ငိုက္လ်က္ တရားနာျခင္း, အက်ိဳးမရွိ စကားေျပာကာ တရားနာျခင္း စသည္။



သံဃာ၌ မရုိေသပံု - သံဃာ့အလယ္ ကိုးယိုးကားရား သြားျခင္း, ေပါက္ကရစကားေျပာဆုိျခင္း စသည္။



သီလ သိကၡာ၌ မရုိေသပံု - သီလသိကၡာကို မျဖည့္က်င့္ျခင္း။



အခ်င္းခ်င္း၌ မရုိေသပံု - ျငင္းခံုျခင္း ခုိက္ရန္ျပဳျခင္း စသည္။



ပထမသုတ္ ျပီး၏။

၁၀။ နိႆာရဏီယသုတ္

ထြက္ေျမာက္ရာ နိႆရဏဓာတ္ ၅-မ်ိဳးဟူသည္မွာ -

ဤသာသနာေတာ္၌ -

၁။ အသုဘစ်ာန္ရျပီး အသုဘစ်ာန္၌ အသားက်ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိစိတ္ကို ကာမဂုဏ္သို႔ ေစလႊတ္ၾကည့္ေသာအခါ ထုိစိတ္သည္ ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ မေျပး၀င္၊ မၾကည္လင္၊ မရပ္တည္၊ မနစ္၀င္။

ကာမဂုဏ္မွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အသုဘစ်ာန္ကို ႏွလံုးသြင္းေသာ အခါ၌ကား ထုိစ်ာန္စိတ္၌ ေျပး၀င္သည္၊ ၾကည္လင္သည္၊ ရပ္တည္သည္၊ နစ္၀င္သည္။

ထုိရဟန္း၏ စိတ္သည္ အသုဘအာရုံသို႔ ေကာင္းစြာ ေရာက္ေနသည္၊ အသုဘစ်ာန္စိတ္ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္ပြါးေစသည္။

၎ျပင္ ကာမဂုဏ္တုိ႔မွလည္း ထေျမာက္ကြ်တ္လြတ္သည္၊ ကာမဂုဏ္ႏွင့္ ကင္းကြာေနသည္။

ထုိရဟန္းသည္ ကာမဂုဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ ဆင္းရဲပူပန္ေၾကာင္း အာသေ၀ါတရားတုိ႔မွ လြတ္ကင္းသည္၊ ယင္းကာမဂုဏ္ဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာကိုလည္း မခံစားရ။

ဤ အသုဘစ်ာန္စိတ္ကို ကာမဂုဏ္တုိ႔မွ ထြက္ေျမာက္ရာ ဟူ၍ ေဟာၾကားအပ္သည္။


၂။ ေမတၱာစ်ာန္ရျပီး ေမတၱာစ်ာန္၌ အသားက်ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိစိတ္ကို ဗ်ာပါဒ(ပ်က္စီးေစလိုမူ) သို႔ ေစလႊတ္ၾကည့္ေသာအခါ ထုိစိတ္သည္ ဗ်ာပါဒ၌ မေျပး၀င္၊ မၾကည္လင္၊ မရပ္တည္၊ အနစ္၀င္။

ဗ်ာပါဒမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း ေမတၱာစ်ာန္ကို ႏွလံုးသြင္းေသာ အခါ၌ကား ထုိစ်ာန္စိတ္၌ ေျပး၀င္သည္၊ ၾကည္လည္သည္၊ ရပ္တည္သည္၊ နစ္၀င္သည္။

ထုိရဟန္း၏ စိတ္သည္ ခ်စ္အပ္ျမတ္ႏုိးအပ္ေသာ သတၱ၀ါအာရုံသို႔ ေကာင္းစြာ ေရာက္ေနသည္၊ ေမတၱာစ်ာန္စိတ္ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္ပြါးေစသည္။

၎ျပင္ ဗ်ာပါဒမွလည္း ထေျမာက္ကြ်တ္လြတ္သည္၊ ဗ်ာပါဒႏွင့္ ကင္းကြာေနသည္။

ထုိရဟန္းသည္ ဗ်ာပါဒေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ ဆင္းရဲပူးပန္ေၾကာင္း အာသေ၀ါတရားတုိ႔မွ လြတ္ကင္းသည္၊ ယင္းဗ်ာပါဒဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာကိုလည္း မခံစားရ။

ဤ ေမတၱာစ်ာန္စိတ္ကို ဗ်ာပါဒမွ ထြက္ေျမာက္ရာ ဟူ၍ ေဟာၾကားအပ္သည္။


၃။ ကရုဏာစ်ာန္ရျပီး ကရုဏာစ်ာန္၌ အသားက်ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိစိတ္ကို ၀ိဟိ ံသာ(ညွဥ္းဆဲမူ)သို႔ ေစလႊတ္ၾကည့္ေသာအခါ ထုိစိတ္သည္ ၀ိဟိ ံသာ၌ မေျပး၀င္၊ ၾကည္လင္သည္၊ ရပ္တည္သည္၊ နစ္၀င္သည္။

ထုိရဟန္း၏ စိတ္သည္ ဒုကၡိတသတၱ၀ါအာရုံသို႔ ေကာင္းစြာ ေရာက္ေနသည္၊ ကရုဏာစ်ာန္စိတ္ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္ပြါးေစသည္။

၎ျပင္ ၀ိဟိ ံသာမွလည္း ထေျမာက္ကြ်တ္လြတ္သည္၊ ၀ိဟိ ံသာႏွင့္ ကင္းကြာေနသည္။

ထုိရဟန္းသည္ ၀ိဟိ ံသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ ဆင္းရဲပူပန္ေၾကာင္း အာသေ၀ါတရားတုိ႔မွ လြတ္ကင္း သည္၊ ယင္း၀ိဟိ ံသာဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာကိုလည္း မခံစားရ။

ဤ ကရုဏာစ်ာန္စိတ္ကို ၀ိဟိ ံသာမွ ထြက္ေျမာက္ရာ ဟူ၍ ေဟာၾကားအပ္သည္။


၄။ အရူပစ်ာန္ရျပီး အရူပစ်ာန္၌ အသားက်ေနေသာ ရဟန္းသည္ မိမိစိတ္ကို ကသိုဏ္းရုပ္သို႔ ေစလႊတ္ၾကည့္ေသာအခါ ထုိစိတ္သည္ ကသုိဏ္းရုပ္၌ မေျပး၀င္ မၾကည္လင္၊ မရပ္တည္၊ မနစ္၀င္။

ကသုိဏ္းရုပ္မွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အရူပစ်ာန္ကို ႏွလံုးသြင္းေသာ အခါ၌ကား ထုိစ်ာန္စိတ္၌ ေျပး၀င္သည္၊ ၾကည္လင္သည္၊ ရပ္တည္သည္၊ နစ္၀င္သည္။

ထုိရဟန္း၏ စိတ္သည္ ေကာင္းကင္ပညတ္စေသာ မိမိအာရုံသို႔ ေကာင္းစြာ ေရာက္ေနသည္၊ အရူပစ်ာန္စိတ္ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္ပြါးေစသည္။

၎ျပင္ ကသုိဏ္းရုပ္မွလည္း ထေျမာက္ကြ်တ္လြတ္သည္၊ ကသိုဏ္းရုပ္ႏွင့္ ကင္းကြာေနသည္။

ထုိရဟန္းသည္ ကသုိဏ္းရုပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ ဆင္းရဲပူပန္ေၾကာင္း အာသေ၀ါတရားတုိ႔မွ လြတ္ကင္းသည္၊ ယင္းကသိုဏ္းရုပ္ဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာကိုလည္း မခံစားရ။

ဤ အရူပစ်ာန္စိတ္ကို ကသိုဏ္းရုပ္မွ ထြက္ေျမာက္ရာ ဟူ၍ ေဟာၾကားအပ္သည္။


၅။ စ်ာန္မရ ရဟႏၱာရဟန္းသည္ မိမိစိတ္ကို သကၠာယ(ထင္ရွား ရွိေသာ ခႏၶာငါးပါး)သို႔ ႏွလံုးသြင္းၾကည့္ေသာ အခါ ထုိစိတ္သည္ သကၠာယ၌ မေျပး၀င္၊ မၾကည္လင္၊ မရပ္တည္၊ မနစ္၀င္။

သကၠာယမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အရဟတၱဖိုလ္ကို ႏွလံုးသြင္းေသာ အခါ၌ကား ထုိအရဟတၱဖုိလ္၌ ေျပး၀င္သည္၊ ၾကည္လင္သည္၊ ရပ္တည္သည္၊ နစ္၀င္သည္။

ထုိရဟန္း၏ စိတ္သည္ နိဗၺာန္အာရုံသို႔ ေကာင္းစြာ ေရာက္ေနသည္၊ အရဟတၱဖုိလ္ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္ပြါးေစသည္။

၎ျပင္ သကၠာယမွလည္း ထေျမာက္ကြ်တ္လြတ္သည္၊ သကၠာယႏွင့္ ကင္းကြာေနသည္။

ထုိရဟန္းသည္ သကၠာယေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ ဆင္းရဲပူပန္ေၾကာင္း အာသေ၀ါတရားတုိ႔မွ လြတ္ကင္းသည္၊ ယင္းသကၠာယဆုိင္ရာ ေ၀ဒနာကိုလည္း မခံစားရ။

ဤ အရဟတၱဖုိလ္ကို သကၠာယမွ ထြက္ေျမာက္ရာ ဟူ၍ ေဟာၾကားအပ္သည္။

ထုိရဟန္းမွာ -

ကာမဂုဏ္, ဗ်ာပါဒ, ၀ိဟိ ံသာ, ကသုိဏ္းရုပ္, သကၠာယတုိ႔၌ ႏွစ္သက္မူသည္ မကိန္းေအာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤရဟန္းကို -

အႏုသယ မကိန္းေသာ ရဟန္း, တဏွာျပတ္ျပီးေသာ ရဟန္, သံေယာဇဥ္ လြန္ျပီးေသာ ရဟန္း, မာနကို ေကာင္းစြာ ႏုတ္ပယ္ျပီးေသာ ေၾကာင့္ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၏ အဆံုးကို ျပဳျပီးေသာ ရဟန္းဟူ၍ ဆုိရမည္။


ေဆာင္ - အသုဘမွာ၊ ကာမ ကြာ၏ ေမတၱာစ်ာန္ကား၊ ပယ္ရွား ဗ်ာပါ၊ ကရုဏာစ်ာန္၊ ပယ္ရန္ ၀ိဟိ ံသာ၊ ရုပ္ ပယ္ခြါရန္၊ အရူစ်ာန္ ပြါး၊ ပယ္ရွား သကၠာယ၊ အရဟတၱဖုိလ္၊ စဥ္တုိင္းကို၊ မိန္႕ဆုိ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း။

ဒသမသုတ္ ျပီး၏။

၅-ခုေျမာက္ ျဗာဟၼဏ၀ဂ္ ျပီးျပီ။

စတုတၳသုတ္ - ၅၀ ျပီးျပီ။

၉။ ကုလသုတ္

ရဟန္းတုိ႔ ! သီလရွိေသာ ရဟန္းမ်ား ခ်ဥ္းကပ္သည့္ အိမ္ေနလူမ်ားသည္ အေၾကာင္း ၅-မ်ိဳးျဖင့္ ကုသိုလ္မ်ားစြာ တုိးပြါးၾကသည္။

ယင္း ၅-မ်ိဳးမွာ - အိမ္သို႔ ၾကြလာသည့္ သီလရွိေသာ ရဟန္းကို -

၁။ ဖူးျမင္ရ၍ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ျဖစ္ျခင္းသည္

ထုိလူတုိ႔အတြက္ နတ္ျပည္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကို က်င့္ရာေရာက္သည္။


၂။ ခရီးဦးၾကိဳဆုိျခင္း, ရွိခိုးျခင္း, ေနရာထုိင္ခင္းေပးျခင္း မ်ားသည္

ထုိလူတုိ႔အတြက္ ျမတ္ေသာ အမ်ိဳး၌ ျဖစ္ရေၾကာင္း အက်င့္ကို က်င့္ရာ ေရာက္သည္။


၃။ ႏွေျမာတြန္႕တုိမူ အညစ္အေၾကးကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ လွဴဒါန္းလုိစိတ္ျဖစ္ျခင္းသည္

ထုိလူတုိ႔အတြက္ တန္ခိုးၾကီးေၾကာင္း အက်င့္ကို က်င့္ရာ ေရာက္သည္။


၄။ စြမ္းအားရွိသေလာက္ လွဴဒါန္းေပးကမ္းျခင္းသည္

ထုိလူတုိ႔အတြက္ ဥစၥာေပါမ်ားေၾကာင္း အက်င့္ကို က်င့္ရာေရာက္သည္။


၅။ ပုစၦာေမးၾက, ျပႆနာေမးၾက, တရားနာၾကျခင္းသည္

ထုိလူတုိ႔အတြက္ ပညာၾကီးေၾကာင္း အက်င့္ကို က်င့္ရာေရာက္သည္။

ေဆာင္ - ၾကည္ညိဳစိတ္ေလာက္၊ နတ္ျပည္ ေရာက္၏၊ တစ္ေထာက္ ရွိခိုး၊ အမ်ိဳးျမတ္ေပ၊ မေစၦ ပယ္ရွား၊ လွဴစိတ္ထားမွန္၊ ဘုန္းကံၾကီးမား၊ လွဴျငား ခ်မ္းသာ၊ တရားနာ၊ ပညာၾကီးေၾကာင္းမွတ္။

န၀မသုတ္ ျပီး၏။