ျမန္မာအမည္ - အမဲတံစို႔
အဂၤလိပ္အမည္ - Lon’s Eari Tail
ရုကၡေဗဒအမည္ - Leonotis Nepetifolia
မ်ိဳးရင္း - Ladiatae
ပံုသဏၭာန္မွာ တစ္ႏွစ္ခံ အပင္ငယ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ပင္စည္ေလးေထာင့္ပံုရွိျပီး အေမႊးနုကေလးမ်ား ပါရွိသည္။ ပင္စည္ရုိးတန္တြင္ အရြက္ၾကီး ၂-ရြက္၊ အရြက္ေသး ၄-ရြက္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ အလွည့္က်ထြက္သည္။ အရြက္မ်ား ရြက္ရင္းပိုင္းက်ယ္ျပီး ရြက္ဖ်ားပုိင္းသို႔ သြယ္သြားသည္။ သနပ္ ပစၥည္းရြက္ႏွင့္ ဆင္ဆင္တူသည္။ အရြက္ျပားတြင္ အေမႊးႏုေလးမ်ား ပါရွိျပီး အနားမ်ားတြင္ ေခြးသြားစိမ္ကေလးမ်ား ပါရွိသည္။ ရြက္ညွာရွည္၏။ ေႏြရာသီေရာက္ေသာ္အခါ အရြက္မ်ား ေၾကြက်သြားသည္။ အပင္၏ ရိုးတံ အဆစ္တုိ႔တြင္ ဆူးမ်ားပါသည္။ ပြင့္ခိုင္မ်ား အဆင့္ဆင့္ ပြင့္သည္။ အပြင့္ခိုင္တြင္ လိေမၼာ္ေရာင္ ပန္းပြင့္ကေလးမ်ား ပြင့္၏။ ေႏြရာသီတြင္ အရြက္မ်ား ေၾကြက်ျပီး အမဲတံစုိ႔ ထုိးထားသကဲ့သို႔ ရုိးတန္တြင္ ပြင့္ခိုင္အေျခာက္မ်ား ခုိင္ျမဲစြာ က်န္ရွိသည္။
စုိက္ပ်ိဳးသည့္ ေဒသမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပူပုိင္းေဒသ ေျမျပန္႕လြင္ျပင္ေနရာ အႏွံ႕အျပားတြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။
ေရေျမရာသီဥတုမွာ စုိက္ပ်ိဳးနုိင္သည့္ ေျမအမ်ိဳးအစားအားလံုး ေျမမေရြး စုိက္ပ်ိဳးေပါက္ေရာက္ႏုိင္သည္။ အပူပုိင္း ေဒသအထူးသျဖင့္ မုိးေရခ်ိန္ ၄၀-လက္မမွ ၈၀-လက္မအတြင္း မိုးရြာသြန္းသည့္ ေဒသမ်ားတြင္္ ပိုမုိ ျဖစ္ထြန္းသည္။
ျပဳစုစုိက္ပ်ိဳးနည္းမွာ စုိက္ပ်ိဳးမည့္ ေျမကို ထယ္ ၁-စပ္ထြန္၊ ၄-စပ္ထုိးရကုံျဖင့္ လံုေလာက္သည္။ ပ်ိဳးေသတၱာအတြင္းအေစ့ကို ပ်ိဳးေထာင္ျပီး အပင္ေပါက္၍ ၁-လက္မခြဲခန္႕ ရွိေသာအခ်ိန္တြင္ ပလပ္စတစ္အိတ္၊ ၀ါးဆစ္ဘူးမ်ားအတြင္း ေျပာင္းေရႊ႕စုိက္ပ်ိဳးနုိင္သည္။ တစ္လခန္႕ရွိသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေျမခ်စုိက္ပ်ိဳးသင့္သည္။
က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ စိုက္ပ်ိဳးပါက တစ္ပင္ႏွင့္ တစ္ပင္ ၁-ေပပတ္လည္ထားရွိ၍ စုိက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ ၁-ေပျခား စုိက္ေဘာင္ေလးမ်ားေပၚတြင္ စုိက္ပ်ိဳး ေရသြင္း ေရေလာင္းေပးရသည္။ စုိက္ခင္းေျမ ညံ႕ဖ်င္းပါက သဘာ၀ ေျမၾသဇာႏွင့္ သစ္ရြက္ေဆြး ေျမၾသဇာကို အပင္မစုိက္မီ ထည့္သြင္းေပးသင့္သည္။ အေစ့မွ မ်ိဳးပြားယူ၍ တုိက္ရုိက္ခ်စုိက္ႏုိင္သည္။
တစ္ဧကလွ်င္ အပင္ေပါင္း ၃၄၅၆၀-ပင္ခန္႕ စုိက္ပ်ိဳးႏုိင္သည္။ စုိက္ခငး္တြင္ အပင္စုိက္ျပီး ပင္တန္း စုိက္ေဘာင္မ်ား အၾကားတြင္ ေရသြင္းေပးရသည္။ ပန္းပြင့္စံုခ်ိန္တြင္ ထပ္မံ၍ ေရတစ္ၾကိမ္ သြင္းေပးပါက ပို၍ ေကာင္းမြန္သည္။ ပင္သက္ ၁-ႏွစ္အတြင္း အခါအားေလ်ာစြာ ေပါင္းရွင္းေပးရန္ လုိပါသည္။
ႏုတ္သိမ္းျခင္းမ်ာ အဲတံစုိ႔ပင္မ်ားအား ပဥၥငါးပါး(တစ္ပင္လံုး) ပါေအာင္ ႏုတ္၍ အသံုးျပဳႏုိင္သည္။ တစ္ဧကစိုက္ထားပါက အမဲတံစုိ႔ ပဥၥငါးပါးေျခာက္ အၾကမ္းအားျဖင့္ ပိႆာ ၁၀၀ အထိ ရရွိႏုိင္သည္။ အပင္ေျခာက္မွ အေစ့ကို ထုတ္ယူျပီး မ်ိဳးေစ့အျဖစ္ သိမ္းဆည္းႏုိင္သည္။ ႏုတ္သိမ္းျပီး အပင္မ်ားကို အရိပ္ေအာက္တြင္ ေျခာက္ေသြ႕ေစပါက အာနိသင္ ထက္ျမက္သည္ဟု ဆုိသည္။
အသံုးျပဳနည္းမွာ အဲမဲတံစုိ႔ကို သူငယ္နာေပါင္းခ်ဳပ္ေဆး၊ ေလေဆး၊ ေသြးေဆးမ်ား ေဖာ္စပ္ရာတြင္ ထည့္သြင္းသံုစြဲၾကပါသည္။
