ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္၏ ေလာကသံုးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ပံု

အရဟတၱမဂ္စိတ္ျဖစ္ျပီးေနာက္ အရဟတၱဖုိလ္စိတ္ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚျပီးေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္ကို ရဟႏၱာဟုေခၚသည္။

ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ကား ကိေလသာအားလံုးကို အၾကြင္းမရွိပယ္ျပီးျဖစ္၍ အကုသိုလ္ဟူသမွ် ျမဴတစ္ေစ့စာမွ် မရွိေတာ့ေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟုေခၚသည္။

ထုိရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္သည္ ကိေလသာ (၁၀)ပါး၊ ယင္းႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ အကုသိုလ္ စိတၱဳပၸါဒ္ကို ပယ္ျပီးျဖစ္သည္။

ေထာင္လႊားျခင္း၊ တက္ၾကြျခင္း၊ မနာလုိ၀န္တုိျခင္း၊ ေတြေ၀ျခင္း၊ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း၊ စေသာ သေဘာမ်ားလည္း မရွိေတာ့ေပ၊ ထုိ႔အတူပင္ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ား ျပဳလုပ္ေသာ အလွဴေပးျခင္း၊ တရာေဟာျခင္း၊ ဘာ၀နာပြားျခင္း၊ သံဃေ၀ယ်ာ၀စၥျပဳလုပ္ျခင္း စေသာ ကုသိုလ္မ်ားသည္လည္း ကုသိုလ္အမည္မရေတာ့ေပ၊ ရဟႏၱာတုိ႔အတြက္ ေနာက္ကာလ၌ အက်ိဳးေပးရန္ ဘ၀မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ ျပဳကာမတၱ(ၾကိယာ) သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သြားသည္။ ရဟႏၱာျပဳလုပ္သည့္ ေကာင္းမူမွန္သမွ် ကုသိုလ္အမည္မရဘဲ ၾကိယာ(ျပဳကာမတၱ) အမည္မွ်ကုိသာ ရရွိသြားသည္။ ၾကိယာ(ျပဳကာမတၱ) သေဘာမွ်သာျဖစ္သြား၏ ဟုဆုိလုိသည္။

ထုိသို႔ ရဟႏၱသႏၱာန္၌ (ကုသိုလ္ႏွင့္တကြ) အကုသိုလ္ဟူသမွ် လံုး၀မရွိေသာေၾကာင့္ လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱ၀ါမ်ား၏ ျမတ္ေသာအလွဴကို ခံယူထုိက္ေသာ အျမတ္ဆံုးပုဂၢိဳလ္ကား ရဟႏၱာပင္ျဖစ္ေလသည္။

ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္သည္ ေအာက္မဂ္သံုးပါးတုိ႔ မပယ္ႏုိင္၍ ၾကြင္းက်န္ေနေသာ -

ရူပရာဂ(ရူပဘံုႏွင့္စ်ာန္ကို တပ္ႏွစ္သက္မူ)

အရူပရာဂ (အရူပဘံုႏွင့္စ်ာန္ကို တပ္ႏွစ္သက္မူ)

မာန (ေထာင္လႊားခက္ထန္မူ)

ဥဒၶစၥ (စိတ္ပ်ံ႕လြင့္မူ)

အ၀ိဇၨာ (မသိမူ ေတြေ၀မူ) သံေယာဇဥ္တုိ႔ကို အရဟတၱမဂ္ျဖင့္ ပယ္သတ္ျပီးျဖစ္ေလသည္။ ရဟႏၱာဘ၀၌ ပယ္သတ္စရာ ကိေလသာဟူ၍ မရွိေတာ့ေခ်။

ကိေလသာ အကုသိုလ္အားလံုးကုန္သြားခဲ့ေလျပီ၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္သည္ -

(က) ရူပရာဂ(ေလာဘ)၊ အရူပရာဂ(ေလာဘ)၊ မာန၊ ဥဒၶစၥ၊ အ၀ိဇၨာတုိ႔ႏွင့္တကြ ယွဥ္ဖက္ အကုသိုလ္ စိတၱဳပၸါဒ္ဟုဆုိအပ္ေသာ သခၤါရေလာက၊ ကုသိုလ္စိတၱဳပၸါဒ္ဟုဆုိအပ္ေသာ သခၤါရေလာကမွ လြတ္ေျမာက္သည္။

(ခ) ရဟႏၱာျဖစ္သည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ အနာဂါမ္ဘ၀ကို ေက်ာ္လြန္ျပီးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အနာဂါမ္ဘ၀ဟုဆုိအပ္ေသာ သတၱေလာကမွ လြတ္ေျမာက္သည္။

(ဂ) ရဟႏၱာျဖစ္လွ်င္ သံသရာ၀ဋ္ျမစ္ျပတ္ျပီး ျဖစ္ေလျပီ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္တဖန္ ျဖစ္ရန္မရွိေတာ့ရကား ကာမ(၁၁)ဘံု၊ ရူပ(၁၆)ဘံု၊ အရူပ(၄)ဘံု အားျဖင့္ (၃၁)ဘံုဟုဆုိအပ္ေသာ ၾသကာသေလာကမွ အျပီးတုိင္ လြတ္ေျမာက္ပါသည္။

ဤသို႔အားျဖင့္ ေသာတပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာဟုဆုိအပ္ေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ မိမိတုိ႔၏ ဆုိင္ရာမဂ္ျဖင့္ ဆုိင္ရာကိေလသာတုိ႔ကို ပယ္သတ္ႏုိင္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပယ္သတ္ျပီးေသာ ကိေလသာ(အကုသိုလ္) သခၤါရ ေလာကမွလည္းေကာင္း၊ မိမိဆုိင္ရာမဂ္ျဖင့္ ပယ္သတ္ခဲ့ေသာ ကိေလသာအားေလ်ာ္စြာ ယင္းကိေလသာတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ရာဘံုဟုဆုိအပ္ေသာ ၾသကာသေလာကမွ လည္းေကာင္း၊ ပုထုဇဥ္ဘ၀ အစရွိေသာ ေအာက္ေအာက္ပုဂၢိဳလ္၏ ဘ၀ဟုဆိုအပ္ေသာ သတၱာေလာကမွ လည္းေကာင္း လြတ္ေျမာက္ၾကပါသည္။

ဤသို႔ အရိယာပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ ေလာကသံုးပါးမွ ထြက္ေျမာက္မူကိုပင္ ကိေလသာျငိမ္းရာအမွန္ ျမတ္နိဗၺာန္ဟုေခၚရေလသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။