ေလာကသံုးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ေရး သစၥာေလးပါးနည္းျဖင့္ ေလာကမွထြက္ေျမာက္ပံု

ေလာကတြင္ သက္၀င္လူပ္ရွားေနၾကေသာ လူသားအားလံုးတို႔သည္ ယခု ပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ ရုပ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိညာဥ္ဟူေသာ ခႏၶာငါးပါးကို ရရွိထားၾက၏။ ထိုရရွိထားေသာ ခႏၶာငါးပါးကို ငါပုိင္ျဖစ္၏၊ ငါျဖစ္၏ စသည္ျဖင့္ ထင္မွတ္ေနၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဤခႏၶာ ငါးပါးကို အစဥ္သျဖင့္ တြယ္တာေနၾကသည္၊ စြဲလမ္းေနၾကသည္၊ တစုိက္မတ္မတ္ မက္ေမာေနၾကသည္။

ဤခႏၶာကုိယ္ကို တြယ္တာစြဲလမ္းေနမူကို တဏွာေလာဘဟုေခၚသည္။ “ဤတဏွာကား ခႏၶာကိုယ္ကို ဘ၀အဆက္ဆက္ျဖစ္ေပၚေနေအာင္ တည္ေဆာက္ေနပါတကား”ဟု မသိနုိင္ၾကေခ်။ ခႏၶာငါးပါးကိုလည္း ဒုကၡခဲဟု မသိႏုိင္ၾက၊ သိဖုိ႔ရန္လည္ အလြန္ပင္ ခဲယဥ္းလွေပသည္။

ဤေလာကဓါတ္တခြင္၀ယ္ တရားအားလံုးကို သိေတာ္မူေသာ သဗၺညဳတဉာဏ္သခင္ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူလာ၍ သစၥာေလးပါးျမတ္တရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူသျဖင့္ သတၱ၀ါမ်ား သစၥာေလးပါးတရားတို႔ သိခြင့္ရလာခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသစၥာေလးပါးကား -

(၁) ဒုကၡသစၥာ - ဆင္းရဲအမွန္

(၂) သမုဒယသစၥာ - ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္

(၃) နိေရာဓသစၥာ - ျငိမ္းေအးရာအမွန္

(၄) မဂၢသစၥာ - ျငိမ္းေအးရာသို႔ေရာက္ေၾကာင္း လမ္းေကာင္းအမွန္တုိ႔ျဖစ္သည္။

သစၥာေလးပါးတြင္ ေလာကီခႏၶာငါးပါး ရုပ္ နာမ္တရားသည္ ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ ထုိဒုကၡသစၥာကို သိရမည္။ ေလာကီခႏၶာငါးပါး ရုပ္ နာမ္တရားကို တြယ္တာသည့္ တဏွာေလာဘသည္ သမုဒယသစၥာျဖစ္၏။ ထုိသမုဒယသစၥာကို ပယ္ခြာရမည္။ ယင္းတဏွာျငိမ္းေအးရာ နိေရာဓသစၥာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည္၊ ဆုိက္ေရာက္ရမည္။ တဏွာျငိမ္းရာ နိေရာဓသစၥာသို႔ ဆုိက္ေရာက္ေၾကာင္း လမ္းေကာင္းလမ္းမွန္ျဖစ္ေသာ မဂၢသစၥာကို ပြားမ်ားရမည္ဟု ေဟာျပထားေပသည္။

တရားေတာ္ကို နာၾကားရသည့္ ေ၀ေနယ်တုိ႔၏ အသိဉာဏ္၌ ခႏၶာငါးပါး ရုပ္နာမ္တရားတုိ႔သည္ ဒုကၡတံုး၊ ဒုကၡခဲၾကီးပါတကား၊ ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ပ်က္ၾကမွာပါတကားဟု သိျမင္လာၾကသည္။ ဤကဲ့သို႔ သစၥာေလးပါးကို သိေသာ အသိဉာဏ္ ရင့္က်က္လာပါက လုိခ်င္မူ ရာဂမီး၊ စိတ္ဆုိးမူ ေဒါသမီး၊ မသိမူ ေမာဟမီး၊ ပဋိသေႏၶေနမူ ဇာတိမီး၊ အုိမူ ဇရာမီး၊ ပ်က္စီးေသဆံုးမူ မရဏမီး၊ စိုးရိမ္မူ ေသာကမီး၊ ငိုေၾကြးမူ ပရိေဒ၀မီး၊ ကိုယ္ဆင္းရဲမူ ဒုကၡမီး၊ စိတ္ဆင္းရဲမူ ေဒါမနႆမီး၊ ျပင္းထန္စြာပူေလာင္မူ ဥပါယာသမီး ဟူေသာ မီး(၁၁)ပါးတုိ႔သည္ ျငိမ္းေအးကုန္ခမ္းသြားေပမည္။

ဤမီး (၁၁)မီး ျငိမ္းေအးကုန္ခမ္းသြားခဲ့ေသာ္ သတၱာေလာက၊ ၾသကာသေလာက၊ သခၤါရေလာကဟူေသာ ေလာက (၃)ပါးမွ လြတ္ေျမာက္သြားေပေတာ့သည္။

ဤသို႔ သစၥာေလးပါးနည္းျဖင့္ ေလာကသံုးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ရာ၌ -

(၁) ေလာကီခႏၶာငါးပါး ရုပ္ နာမ္တရားတို႔သည္ ဒုကၡတံုး၊ ဒုကၡခဲပါတကားဟု သိျမင္ျခင္းသည္ ဒုကၡသစၥာကို သိျမင္မူပင္ျဖစ္၏။

(၂) ဤေလာကီခႏၶာငါးပါး ရုပ္ နာမ္တရားေပၚ၌ တြယ္တာမူ တဏွာေလာဘသည္ သမုဒယသစၥာမည္၏။ ယင္းတဏွာေလာဘကို ပယ္ခြာျခင္းသည္ပင္ သမုဒယသစၥာကို ပယ္ခြာမူျဖစ္သည္။

(၃) ဒုကၡသစၥာဟုသိသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ေလာကီခႏၶာငါးပါးအေပၚ၌ တြယ္တာမူတဏွာ ျငိမ္းေအးသြား၏။ ယင္းတြယ္တာမူတဏွာ ျငိမ္းေအးမူသည္ နိေရာဓသစၥာမည္၏။ နိေရာဓသစၥာကို ဆုိက္ေရာက္ မ်က္ေမွာက္ျပဳသည္ မည္၏။

(၄) ဒုကၡသစၥာဟုသိျမင္ျခင္းသည္ပင္ (သမၼာဒိ႒ိမဂၢင္-) မဂၢသစၥာမည္၏၊ ယင္းအသိမ်ားျဖစ္ေနျခင္းသည္ပင္ မဂၢသစၥာကို ပြားမ်ားသည္မည္၏။

ဤကား သစၥာေလးပါးနည္းျဖင့္ ေလာကသံုးပါးမွ ထြက္ေျမာက္ပံုျဖစ္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။