အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနႏွင့္ အက်ိဳးနည္းေသာ ဒါန

ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူစဥ္ ေ၀ဠဳက႑တီျမိဳ႕သူ နႏၵမာတာ ဥပါသိကာ ဒါယိကာမက အဂၢသာ၀ကႏွစ္ပါး သံဃာေတာ္တုိ႔အား အဂၤါေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အလွဴၾကီးေပးလွဴေနသည္ကို ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဥ္ျဖင့္ ျမင္ေတာ္မူ၍ အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနအေၾကာင္းကို ေဟာျပေတာ္မူခဲ့သည္။

အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါန၏ အဂၤါရပ္မ်ားမွာ -

(၁) မလွဴမီ ေရွ႕အဖို႔က ၾကိဳတင္၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊

(၂) လွဴဆဲအခါမွာ စိတ္ေစတနာေကာင္းစြာ ၾကည္လင္ျခင္း၊

(၃) လွဴဒါန္းျပီးေနာက္ ႏွစ္သက္၀မ္းေျမာက္ေသာစိတ္ရွိျခင္း -

ဟူေသာ အလွဴရွင္ဘက္က အဂၤါ(၃)ပါးႏွင့္ျပည့္စံုျခင္း။


(၄) ရာဂကင္းျပီးသူ (သို႔မဟုတ္) ရာဂကင္းရန္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနသူ ျဖစ္ျခင္း၊

(၅) ေဒါသကင္းျပီးသူ (သို႔မဟုတ္) ေဒါသကင္းရန္ က်င့္ၾကံအားထုတ္နေသူ ျဖစ္ျခင္း၊

(၆) ေမာဟကင္းျပီးသူ (သို႔မဟုတ္) ေမာဟကင္းရန္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနသူျဖစ္ျခင္း -

ဟူေသာ အလွဴခံဘက္က အဂၤါသံုးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း၊


ဤအဂၤါေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာအလွဴကို အတုိင္းမသိ အက်ိဳးေပးျခင္း ရွိသည့္ အက်ိဳးၾကိးေသာ ဒါနဟူ၍ ေဟာေတာ္မူ၏။ ဤအဂၤါေျခာက္ပါးတြင္ တစ္ပါးပါးယုတ္ေလ်ာ့ေနလွ်င္ အက်ိဳးေပးအာႏုေဘာ္ ဆုတ္ယုတ္သျဖင့္ အက်ိဳးနည္းေသာ ဒါနဟု ေဟာေတာ္မူသည္။


ထုိ႔အျပင္ ေအာက္ပါ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ အလွဴဒါနသည္ ခ်က္ခ်င္းအက်ိဳးေပးတတ္သျဖင့္ အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနျဖစ္သည္။ ၎အဂၤါေလးပါးမွာ -

(၁) လွဴဖြယ္၀တၳဳပစၥည္းက တရားသျဖင့္ ရွာေဖြရရွိထားသည္ ့ဓမၼိယလဒၶပစၥည္းျဖစ္ျခင္း၊

(၂) လွဴဒါန္းသူသည္ သဒၶါတရား ထက္ထက္သန္သန္ ေစတနာသံုးတန္ ညီညြတ္၍ လွဴဒါန္းျခင္း၊

(၃) အလွဴခံပုဂၢိဳလ္က ရဟႏၱာ(သို႔မဟုတ္) အနာဂါမ္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ျခင္း၊

(၄) ထုိအလွဴခံပုဂၢိဳလ္သည္ နိေရာဓသမာပတ္မွ ထျပီးစျဖစ္ျခင္း -

တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။

ဤအဂၤါေလးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အလွဴဒါနသည္ ပုဏၰသူေ႒း၊ ကာက၀လိယသူေ႒း၊ သုမနပန္းသည္ စသည္တုိ႔ကဲ့သို႔ ယခုဘ၀မွာပင္ ခ်က္ခ်င္း အက်ိဳးေပးေသာေၾကာင့္ အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနမည္၏။ ဤအဂၤါေလးပါးတြင္ တစ္ပါးပါးယုတ္ေလ်ာ့ေနလွ်င္ အက်ိဳးေပးအာႏုေဘာ္ ဆုတ္ယုတ္သျဖင့္ အက်ိဳးနည္းေသာ ဒါနမည္၏။


ထုိ႔အျပင္လည္း ေအာက္ပါ အဂၤါငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အလွဴဒါနသည္ အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနျဖစ္သည္။ ၎အဂၤါငါးပါးမွာ -

(၁) အလွဴ ဒါယကာ သီလရွိ၍ ကာင္းေသာ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ ျပည့္စံုသူျဖစ္ျခင္း၊

(၂) အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ကလည္း သီလရွိ၍ ေကာင္းေသာ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ ျပည့္စံုသူျဖစ္ျခင္း၊

(၃) လွဴဖြယ္၀တၳဳကလည္း တရားသျဖင့္ ရွာမီွး၍ ရအပ္သည့္ ဓမၼိယလဒၶပစၥည္းျဖစ္ျခင္း၊

(၄) ေပးလွဴသူသည္ ေစတနာသံုးတန္ ထက္သန္ျခင္း၊

(၅) ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္မူသဒၶါတရားႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း -

တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။

ဤအဂၤါငါးပါးႏွင့္ ျပည္စံုေသာ ဒါနသည္ ဘ၀သံသရာ တေလွ်ာက္၌ ေဘာဂသမၸတၱိမ်ားကို ေပးေဆာင္ႏုိင္သျဖင့္ အက်ိဳးၾကီးေသာ ဒါနမည္၏။

ဤအဂၤါငါးပါးတြင္ တစ္ပါးပါးယုတ္ေလ်ာ့ေနလွ်င္ အက်ိဳးေပး အာနုေဘာ္ ဆုတ္ယုတ္သျဖင့္ အက်ိဳးနည္းေသာ ဒါနမည္၏။