ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ စာရိတၱႏွင့္ ၀ါရိတၱသီလ

သီလသည္ ျမတ္စြာဘုရားက “ျပဳလုပ္ရမည္” ဟု ပညတ္ထားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ျဖည့္က်င့္ျခင္း “စာရိတၱသီလ”ႏွင့္ ျမတ္စြာဘုရားက “မျပဳလုပ္ရ”ဟု ပယ္ျမစ္ မညတ္ထားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ပညတ္ထားသည့္ အတုိင္း ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း “၀ါရိတၱသီလ” ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။


(၁)စာရိတၱသီလ (ေဆာင္ရန္သီလ)

စာရိတၱသီလဆုိသည္မွာ အျပစ္မရွိေသာ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား၊ ၀တၱရားမ်ားကို ျပဳက်င့္လုိက္နာျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။

လူၾကီးသူမတုိ႔ကို ရိုေသေလးစားျခင္း၊ အေျပာအဆို လိမၼာယဥ္ေက်းျခင္း၊ အသြားအလာ အေနအထုိင္ ႏူးညံ႕သိမ္ေမြ႕ျခင္း၊ ရဟန္းသံဃာ၊ ဆရာ၊ မိဘ၊ လူၾကီးသူမတုိ႔ေရွ႕ေမွာက္၌ မိုးတုိးမတ္တတ္မသြားဘဲ ကိုယ္တုိင္ ကိုင္းညြတ္၍ သြားျခင္း၊ ဆရာ၊ မိဘ အလ်င္ စားဦး စားဖ်ားမစားျခင္း၊ ရဟန္း၊ သံဃာ၊ ဆရာ၊ မိဘတုိ႔ေရွ႕၌ ကိုးရုိးကားရားမေနျခင္းစေသာ လူမူက်င့္၀တ္မ်ား၊ သိဂၤါေလာ၀ါဒသုတ္လာ မိဘက်င့္၀တ္၊ သားသမီးက်င့္၀တ္၊ ဆရာက်င့္၀တ္၊ မယားက်င့္၀တ္၊ လင့္က်င့္၀တ္ စသည္တုိ႔ကို လုိက္နာက်င့္သံုးျခင္းစေသာ က်င့္၀တ္မ်ားကို စာရိတၱသီလဟု ေခၚသည္။

စာရိတၱသီလကို ယံုၾကည္မူသဒၶါတရား၊ မပ်င္းမရိျပဳလုပ္မူ ၀ီရိယတရား ဤတရားႏွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသူမွသာ ျဖည္က်င့္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည္။

ဤအက်င့္ကို က်င့္လွ်င္ ေကာင္းေသာအက်င့္ျဖစ္၍ ေနာင္အခါ ေကာင္းက်ိဳးရႏုိင္မည္ဟု ယံုၾကည္မူ သဒၶါတရားႏွင့္ မပ်င္းမရိ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ အားထုတ္လုပ္ကိုင္မူ ၀ီရိယတုိ႔ႏွင့္ ျပီးစီးေအာင္ အားထုတ္လုပ္ကိုင္ႏုိင္မွသာ စာရိတၱသီလႏွင့္ ျပည့္စံုသူဟု ဆုိႏုိင္သည္။


(၂) ၀ါရိတၱသီလ (ေရွာင္ရန္သီလ)

၀ါရိတၱသီလဆုိသည္မွာ ျမတ္စြာဘုရားက “ဤအမူမ်ိဳး မျပဳက်င့္ရ၊ မျပဳက်င့္ေကာင္း” ဟု ဆံုးမပညတ္ထားေသာ သူ႔အသက္သတ္ျခင္းစေသာ ဒုစရုိက္မ်ားမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။

၀ါရိတၱသီလဟု ေခၚေသာ ငါးပါးသီလကို ျပည့္စံုေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ နတ္ရြာနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေအာင္ပို႔ေဆာင္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ဒုစရုိက္မူမ်ားကို ကမၼပထေျမာက္ က်ဴးလြန္ပါက မုခ် အပါယ္က်ေစနုိင္သည္။