လူေလးမ်ိဳး

လူဟူရာ၌လည္း အ႒ကထာ တြင္ ေလးမ်ိဳးျပထားေသးသည္၊ ထုိေလးမ်ိဳးကုိ ေဖာ္ျပရန္လုိအပ္လွသျဖင့္ ေဖာ္ျပဦးမည္၊ လူသည္ သာမညအားျဖင့္ တမ်ိဳးတစ္စားတည္းသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း အထူးျပဳ၍ ခြဲေ၀ရလွ်င္ -

(၁) မႏုႆေနရယိက = လူ႔ငရဲသား

(၂) မႏုႆေပတ = လူျပိတၱာ

(၃) မႏုႆတိရစာၦန္ = လူတိရ စာၦန္

(၄) ပရမတၳမႏုႆ = လူစင္စစ္

ဟူ၍ ေလးမ်ိဳးခြဲေ၀ရေလသည္။

(၁) မႏုႆေနရယိက = လူငရဲသားဟူသည္ကား လူဇာတ္၀င္လူသား စင္စစ္ျဖစ္လ်က္ သူ႔ အသက္သတ္ျခင္း သူ႔ဥစၥာခိုးယူျခင္းစေသာ မျပဳသင့္ေသာ အမူတုိ႔ကို ျပဳလုပ္သျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္ေပးရန္ ထုိက္တန္သည္ႏွင့္ ေလ်ာ္စြာ မင္းစသည္တုိ႔က လက္ေျချဖတ္ျခင္း စေသာ အျပစ္တုိ႔ျဖင့္ အျပစ္ေပးခံရေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲဒုကၡၾကီးစြာ ခံစာေးနရသူမ်ိဳးျဖစ္၏။

(၂) မႏုႆေပတ = လူျပိတၱာဟူသည္ကား လူသားစင္စစ္ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေရွးကျပဳခဲ့ဘူးေသာ မေကာင္းမူေၾကာင့္ (ေရွးကေကာင္းမူကို မျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္) အစားအစာ အ၀တ္အထည္ကိုမွ်လည္း မရရွိ ဆာေလာင္ျခင္းဆင္းရဲျဖင့္ ႏွိပ္စက္ခံေနရသည္ျဖစ္၍ ဆင္းရဲၾကီးစြာျဖင့္ ရပ္တည္ရာမရ ကတိမ္း ကပါး ေျပးလႊားရွာေဖြေနရသူမ်ိဳးျဖစ္၏။

(၃) မႏုႆတိရစာၦန္ = လူတိရစာၦန္ ဟူသည္ကား လူလူခ်င္းအတူတူ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူတပါးႏွင့္စပ္၍ အသက္ေမြးရသျဖင့္ သူတပါးတုိ႔၏ တာ၀န္၀တ္တရားကို ထမ္းေဆာင္လ်က္ မေနမနား သြားလာေနရသူမ်ိဳးႏွင့္ လူေလာက စညး္မ်ဥ္း ဥပေဒကို ေက်ာ္နင္းဖ်က္ဆီး၍ မလုပ္အပ္သည္ကို လုပ္သျဖင့္ အစိုးရမင္းစေသာ တပါးသူတုိ႔၏ ျခိမ္းေခ်ာက္မူေၾကာင့္ ေသေဘးကို ေၾကာက္၍ ေတာခ်ံဳပိေပါင္းကို ခိုမွီ၀င္ေအာင္းကာ အိပ္လုိျခင္း ဆာေလာင္ျခင္း ဆင္းရဲကို ပယ္ေဖ်ာက္ရုံမွတပါး အျခားမည္သည့္ အေၾကာင္းအက်ိဳးဟုတ္သည္ မဟုတ္သည္ကိုမွ် မစဥ္းစားႏုိင္ပဲ ဒုကၡၾကီးစြာ လွည့္လည္ေျပးလႊားေနရသူမ်ိဳး ျဖစ္၏။

(၄) မရမတၳမနုႆ = လူစင္စစ္ဟူသည္ကား မိမိ၏ အက်ိဳးစီးပြားကို သိ၍ ကံကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ကာ မေကာင္းမူမွ ရွက္ျခင္း ေၾကာက္ျခင္းဟု ဆုိအပ္ေသာ ဟိရိၾသတၱပၸႏွင့္ ျပည့္စံုျပီးလွ်င္ သတၱ၀ါတုိ႔အေပၚ၌ သနားျခင္းရွိသည့္ျပင္ သံေ၀ဂတရားရွိသည့္အေလ်ာက္ အကုသိုလ္ ကမၼပထတရား တုိ႔ကိုလည္း ေရွာင္ၾကည္ကာ ကုသိုလ္ကမၼပထတရားတုိ႔ကိုလည္း ေကာင္းစြာက်င့္သံုး၍ ပုညကိရိယ၀တၳဳတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သူမ်ိဳးပင္ျဖစ္သည္။

ဤလူေလးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ ၀ိမာန၀တၳဳအရ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေသာ ပရမတၳမႏုႆမ်ိဳကိုသာ ဆုိလုိေပသည္၊ သို႔ေသာ္လည္း ဘုရားအစရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္မ်ား၏ အခ်ီးအေျမွာက္ကိုခံရလွ်င္ က်န္ေသာ လူသံုးမ်ိဳးတို႔သည္လည္း ၀ိမာန၀တၳဳအရ ပါ၀င္ႏုိင္ေပေသး၏။ (စ႑ာလီစေသာ၀တၳဳကိုေထာက္၊ ေနာက္၌ ထင္ရွားလတၱံ႕)။