ဒုစရုိက္ (၁၀)ပါး

မေကာင္းေသာကိုယ္မူ၊ ႏူတ္မူ၊ စိတ္မူတုိ႔ကို ဒုစရုိက္ ဟုေခၚသည္။ (ဒု = မေကာင္းေသာ၊ စရိတ = က်င့္ၾကံျပဳလုပ္ျခင္း)

ဒုစရုိက္ ကာယကံသံုးပါး
(၁) ပါဏာတိပါတ = သူ႕အသက္သတ္ျခင္း။
(၂) အဒိႏၷာဒါန = ပိုင္ရွင္သည္ ကုိယ္ႏူတ္တုိ႕ျဖင့္ မေပးအပ္ေသာ သူတပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။
(၃) ကာေမသုမိစၦာစာရ = ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ မွားယြင္းစြာက်င့္ျခင္း။

ဒုစရုိက္ ၀စီကံေလးပါး
(၁) မုသာ၀ါဒ = မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆုိျခင္း။
(၂) ပိသုဏ၀ါစာ = ကုန္းတုိက္စကားေျပာဆုိျခင္း၊ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး ကြဲသြားေအာင္ ရန္တုိက္ေပးျခင္း။
(၃) ဖရုသ၀ါစာ = ဆဲေရး တုိင္းထြာျခင္း စေသာ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားေျပာဆုိျခင္း။
(၄) သမၹပၸလာပ = အက်ိဳးမရွိ အႏွစ္မဲ့ေသာ စကားကို ေျပာဆုိျခင္း။

ဒုစရုိက္ မေနာကံသံုးပါး
(၁) အဘိဇၥ်ာ - သူတပါးပစၥည္းကို “ငါ့ဟာျဖစ္လွ်င္ ေကာင္းေလစြ”ဟု မတရား ၾကံစည္ျခင္း။
(၂) ဗ်ာပါဒ = သူတပါးကို ေသေၾကပ်က္စီး ေစလိုျခင္း။
(၃) မိစၦာဒိ႒ိ = အမွားယူျခင္း (ကံ - ကံ၏အက်ိဳး မယံုၾကည္ျခင္း)။

ဤဆယ္ပါးကို အပါယ္သို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ လမ္းခရီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “အကုသလကမၼပထ” ဟူ၍ ေခၚသည္။

ဤဒုစရုိက္ ၁၀-မ်ိဳး အကုသုိလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ မိစၦာဒိ႒ိ (ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္မူ)သည္ အျပစ္အၾကီးေလးဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူသည္။ မိစၦာအယူအစြဲသန္လွ်င္ သန္သေလာက္၊ အယူသည္းလွ်င္ သည္းသေလာက္ ေသျပီးေနာက္ ငရဲသို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ က်ေရာက္ခံရေၾကာင္း ကမၻာပ်က္၍ သတၱ၀ါအမ်ား ျဗဟၼာဘံုသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ၾကေသာ္လည္း မိစၦာဒိ႒ိ ငရဲသားမွာ ေျပာင္းခြင့္မရ၊ ဆက္၍ခံေနရေၾကာင္း က်မ္းဂန္တုိ႔၌ အတိအလင္း မိန္႕ဆုိထားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မခုိင္မာေသးေသာ အယူမွန္ရွိသူ တုိ႔သည္ မိစၦာဒိ႒ိတုိ႔ႏွင္ ့အေရာတ၀င္ မေနသင့္ေၾကာင္း ေဟာၾကားေတာ္မူထားသည္။

ေဆာင္ပုဒ္။ ။
(၁) သက္သတ္ခိုးမူ၊ ကာေမသု၊ သံုးခု ကာယကံ။
(၂) လွည့္ဖ်ားရန္တုိက္၊ မုိက္မုိက္ကန္းကန္း၊ ႏူတ္ၾကမ္းေလျခင္း၊ ျပိန္ဖ်င္းစကား၊ ေျပာဆုိျငား၊ ေလးပါး၀စီကံ။
(၃) သူ႕ဥစၥာမွန္၊ မတရားၾကံ၍၊ ေဖါက္ျပန္ေသေၾက၊ ပ်က္ေစလုိျငား၊ အယူမွား၊ သံုးပါး မေနာကံ။
(၄) ဒုစရုိက္ဆယ္ျဖာ၊ ဤကမၻာတြင္၊ မိစၦာအယူ၊ ရွိေသာသူကား၊ ေသမူမလြဲ၊ က်ငရဲတည့္၊ ေဖါက္လဲကမၻာ၊ ပ်က္ေသာအခါပင္၊ ျဗဟၼာဘံုထက္၊ အမ်ားတက္လည္း၊ တက္ခြင့္မရွိ၊ အ၀ီစိ၀ယ္၊ ကံ၏ ေစရာ၊ ခံရမွာ၊ မိစၦာအျပစ္ ၾကီးဆံုးတည္း။

မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ အေျခံခံအဆင့္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။